Variabele energietarieven schommelen

Vanaf 1 juli wijzigen de variabele energietarieven. Naar verwachting blijven de stroomprijzen vrijwel gelijk en verschillen de wijzigingen in de gastarieven aanzienlijk per leverancier. Zo maakte Delta bekend dat de prijzen voor gas een kleine 3 procent omlaag gaan. Essent verwacht echter een stijging tot 5 procent.

Of dit gevolgen voor de portemonnee heeft, ligt dus aan de energieleverancier. Dat heeft vergelijkingssite Pricewise.nl berekend op basis van onderzoek bij leveranciers, inkopers en andere experts op de energiemarkt. Veel Nederlandse huishoudens hebben een variabel energiecontract, waarbij de tarieven elk half jaar worden bijgesteld.

Vanaf 2018 wordt een daling van de variabele tarieven verwacht door het toenemende aanbod van energie. Met name van duurzame elektriciteit (zonne- en windenergie) en gas uit Europa. Of de consument hier ook iets van merkt in zijn portemonnee is ook sterk afhankelijk van de belastingen. Volgend jaar gaat de ODE (opslag duurzame energie) volgens planning van 60 naar 100 euro per jaar. Vervolgens zal de ODE in de komende jaren verder stijgen naar 200 euro per jaar in 2020. ‘En het kan ook maar zo gebeuren dat een nieuw kabinet de energiebelasting nog sneller laat stijgen om veel meer duurzame energie te kunnen opwekken, maar dat is nu nog niet te voorspellen,’ zegt Hans de Kok, directeur van Pricewise.

Ondanks dat de variabele tarieven dus geen grote stijging of daling vertonen, is de energiemarkt nog volop in beweging. “Er zijn in de afgelopen drie jaar veel nieuwe spelers bij gekomen. Kijk alleen al naar het aantal nieuwkomers in de energiemarkt dat een Eredivisieclub sponsort. Met Qurrent als nieuwe shirtsponsor van Feyenoord, staat de teller inmiddels op vier. Er wordt bovendien flink gestunt met welkomstkortingen op vaste contracten, die vaak aantrekkelijker zijn dan contracten op basis van variabele tarieven. Wie niet wil overstappen, kan tegenwoordig ook steeds vaker kiezen voor concurrerende verlengingsaanbiedingen van zijn huidige leverancier’, vertelt Hans de Kok.

Begin 2017 bleven de variabele gas- en stroomtarieven bij veel leveranciers ongeveer gelijk. Dat was voor het eerst na drie jaar waarin de tarieven in een constante, dalende lijn zaten. Enkele leveranciers verhoogden op 1 januari hun tarieven, maar dat lijkt niet door te zetten.

‘Gemiddeld genomen blijven de prijzen voor gas en stroom min of meer gelijk aan de huidige’ stelt De Kok van Pricewise vast. ‘De gasprijzen daalden in de eerste maanden van dit jaar, maar schommelden de laatste weken flink. Wij voorzien dat een gemiddeld huishouden met een verbruik van 3.500 kWh stroom en 1.500 m³ gas (bij Essent 1600 m³ gas) bij de ene leverancier zo’n 10 euro goedkoper uit zal zijn op jaarbasis, terwijl het bij een andere leverancier maar zo 20 euro duurder kan worden. Deze daling of stijging wordt voor het grootste deel bepaald door fluctuerende gasprijzen. Dit zien we ook terug bij energieleverancier Delta, die aangaf dat de stroomprijzen gelijk blijven en de gasprijs een kleine 3 procent daalt, terwijl deze bij Essent tot 5 procent kan stijgen. We verwachten dat de andere traditionele leveranciers, Nuon en Eneco, hun prijzen ook binnen deze marge zullen aanpassen.’

Dat de gasprijzen (en dus de energietarieven) de afgelopen weken fluctuaties vertoonden, heeft vooral te maken met olieprijzen, lagere temperaturen en het overheidsbeleid. Zo steeg de gasprijs (TTF) met 4 procent nadat minister Henk Kamp van Economische Zaken in april aankondigde dat het productieplafond in Groningen omlaag zal gaan. Daarvoor was de prijs ook al iets opgedreven vanwege het koude weer, wat meer vraag naar gas veroorzaakte. De prijzen trokken echter snel bij naar het normale niveau.

Een andere oorzaak van de (tijdelijke) stijging is het akkoord van de OPEC-landen. Zij hebben afspraken gemaakt om de olieproductie te verlagen en zo de olieprijs op te laten lopen. Gasprijzen zijn niet volledig afhankelijk van de olieprijzen, maar er is nog altijd een correlatie tussen de twee. Het ziet er nu naar uit dat de OPEC het akkoord op 25 mei gaat verlengen, wat onrust veroorzaakt op de markt. Daar tegenover staat weer dat de VS hun olieproductie flink opschroeven, waardoor de OPEC-landen langzaam minder grip hebben op de olieprijs en de prijs min of meer in balans blijft.

Volgens Hans van Cleef, energie-econoom bij ABN AMRO, is het ‘aannemelijk’ dat de marktbrede daling van de energieprijzen tussen 2014 en 2017 vanaf 2018 weer de kop opsteekt. ‘De gaswinning in Groningen gaat misschien omlaag, maar in andere landen wordt er juist weer meer opgewekt waardoor het aanbod alsnog groter wordt,’ zegt Van Cleef. “Tenzij er gekke geopolitieke dingen gebeuren, bijvoorbeeld met Rusland, voorzie ik geen stijging.’