Ads Top

'Energiecommissarissen versnellen de lokale energietransitie'

Sinds kort zijn in Nederland tientallen energiecommissarissen aan de slag. Deze actieve bewoners gaan praktisch aan de slag met de lokale energietransitie. Energiecommissarissen uit Amsterdam en Nijmegen vertellen over de acties en toekomstplannen.

Lokale energiecommissarissen nemen vanuit hun expertise en bevlogenheid het voortouw in de energietransitie in hun eigen stad. In de drie noordelijke provincies, Amsterdam en Nijmegen zijn inmiddels energiecommissarissen actief.

Een van de tientallen Amsterdamse energiecommissarissen is hoogleraar Jacqueline Cramer. Van 2007 tot 2010 was zij minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Cramer woont op het herontwikkelde Oosterdokseiland, waar ze de afgelopen jaren aanjager was van diverse duurzame maatregelen. “We zijn als Verenigingen van Eigenaren (VvE) overgegaan op led-verlichting met bewegingssensoren en dit heb ik ook gecommuniceerd naar de andere VvE’s. Sommige hebben het initiatief overgenomen. En we hebben zonnepanelen op ons woonblok laten leggen en ook dit idee probeer ik onder de andere bewoners van Oosterdokseiland te verspreiden.” Vanwege haar inzet binnen haar VvE werd Cramer gevraagd energiecommissaris te worden.

Volgens Cramer kan de energiecommissaris een sleutelrol spelen in de wijkgerichte aanpak die Amsterdam uitrolt voor de energietransitie. “Energiecommissarissen kunnen denk ik meer dan de gemeenteambtenaar die voor een wijk of buurt is aangesteld. Ze kunnen het contact met bewoners zo organiseren dat mensen vertrouwen hebben in wat er gebeurt.” Cramer geeft als voorbeeld de discussie over stadsverwarming. “Als je kijkt naar stadswarmte, dan is dat een prima oplossing voor de toekomstige energievoorziening. Maar alles staat of valt met communicatie en het wel of niet weten te creëren van draagvlak.”

In de regio Amsterdam beheert Nuon twee warmtenetten, die in totaal zo'n 41.000 woningen en bijna 600 bedrijven, instellingen en appartementengebouwen van warmte voorzien. De gemeente Amsterdam heeft de ambitie om in 2020 ruim 100.000 woningequivalenten op het stadswarmtenet aangesloten te hebben. In 2040 zouden dit er 230.000 moeten zijn, wat neerkomt op veertig procent van de bebouwing van de stad. De stadswarmte levert een bijdrage aan de klimaatdoelstellingen van de gemeente, die ernaar streeft dat de totale CO2-uitstoot in 2025 veertig procent lager is dan in 1990.

In Nijmegen zijn vijf energiecommissarissen aangesteld. “Elk van de energiecommissarissen is een stakeholder met een eigen achtergrond: politiek, academisch, bouw, burgerinitiatief en sociale woningbouw”, vertelt energiecommissaris Sietse Jager, werkzaam als projectmanager bij woningcorporatie Talis. Energiecommissaris Simone Ploumen, technisch manager aardgasvrije wijken bij gemeente Nijmegen, vult aan: “We zijn allemaal al werkzaam in de energietransitie en ons gezamenlijke doel is deze te versnellen. Daarvoor is het belangrijk om samen te werken met alle mensen en achtergronden die je daarvoor nodig hebt.”

In zijn werk bij Talis houdt Jager zich bezig met het verduurzamen van nieuwbouw en bestaande bouw. “Als woningcorporatie hebben we concrete doelen. Voor 2019 is dat een gemiddeld energielabel B voor onze woningen. Tegelijkertijd zetten we onze routekaart naar CO2-neutraal in.”

De gemeente Nijmegen heeft als doel een aardgasvrije stad in 2045. “Voor ons zijn leveringszekerheid, veiligheid en betaalbaarheid belangrijke aandachtspunten”, legt Ploumen uit. “En vanuit onze regierol zijn we op zoek naar de beste manieren om samen te werken met partners. Alleen door samen op te trekken, kun je de energietransitie vormgeven.”

Jager hoopt samen met de andere energiecommissarissen dingen in beweging te kunnen zetten. “Het is gemakkelijk om kritiek te leveren op een alternatief voor aardgas, of te denken: hier komen we niet uit. Maar op die manier schrijf je oplossingen af en creëer je een situatie waarin je maar aardgas blijft verbruiken, terwijl we echt stappen vooruit moeten zetten.” 

“Als energiecommissarissen hebben we de ambitie uitgesproken om dat wat je van bovenaf kunt regelen, te combineren met wat vanuit de samenleving ontstaat, zoals wijkinitiatieven”, vertelt Ploumen. “Dat gaan we op twee manieren doen: de energiecommissarissen zoeken elkaar op tijdens bestaande events en delen hun inzichten via een vlog op social media. Maar we zijn ook benieuwd naar goede ideeën en voorbeelden van Nijmegenaren, zodat we deze verhalen kunnen delen." 

De warmtetransitie is een belangrijk onderdeel van de activiteiten van de Nijmeegse energiecommissarissen. De stad beschikt over een warmtenet van Nuon, waar ruim 6.000 woningen op zijn aangesloten. Jager: “Ik denk dat meerdere oplossingen nodig zijn om Nederland duurzaam te verwarmen. Warmtenetten zijn er daar één van. We onderzoeken hoe kansrijk het warmtenet is voor bestaande bouw. Dat brengt uitdagingen met zich mee, maar dit is toch waar we naartoe willen en het is belangrijk om ook de voordelen te benadrukken, zoals veiligheid.”

De gemeente verwacht dat in 2045 zo’n 60 procent van de woningen wordt verwarmd met lokale of regionale stadswarmte. Volgens Ploumen zijn er de komende jaren diverse kwesties die de aandacht vragen. “Als gemeente willen we dat iedereen meegenomen wordt in de transitie naar aardgasvrij. Wij vinden het dus belangrijk om gebiedsgericht te werken aan oplossingen, waarbij rendabele en minder rendabele aansluitingen in een mandje worden meegenomen.”

Bij de gemeente komen veel vragen binnen over de prijs van stadsverwarming en de keuzevrijheid. Ploumen: “De antwoorden die we geven, zijn afgestemd met Nuon.” Volgens haar bestaat er veel onduidelijkheid over de prijs voor stadsverwarming. “Er liggen kansen om gebruikers uit te leggen hoe de markt voor stadswarmte precies werkt. Waarom de prijs voor stadswarmte omhoog gaat en hoe de koppeling met de aardgasprijs precies in elkaar steekt. Ook zaken zoals stijgende kosten voor elektriciteit en aannemers spelen een rol hierbij.”

De verduurzaming van het warmtenet is ook een speerpunt voor de energiecommissarissen in Nijmegen. Het huidige Nijmeegse warmtenet zorgt voor een CO2-besparing van zo’n 70 procent. Jager: “Het Nijmeegse warmtenet maakt nu gebruik van de restwarmte van een afvalverbrander. Maar doordat de economie steeds meer circulair wordt en we afval steeds beter scheiden, valt er steeds minder te verbranden. Het is daarom goed dat diverse andere bronnen voor het warmtenet worden onderzocht.” Ploumen vult aan: "Met de inzet van groene warmtebronnen kunnen we zorgen dat de ingrijpende transitie naar een aardgasvrije en duurzame stad daadwerkelijk kan plaatsvinden."


Geen opmerkingen:

Mogelijk gemaakt door Blogger.