Energie in de praktijk: Arnhem heeft geluk met zoveel oud bos
Bart Lichtenberg is al vijftien jaar verantwoordelijk voor het dagelijks onderhoud van alle bossen en parken in Arnhem. Hooien, snoeien, zorg voor wilde en niet wilde dieren in en om de stad (zoals de kuddes in Meinerswijk), dunnen in de bossen en parken. Zomaar een greep uit de werkzaamheden in de natuur. In totaal gaat het om 1500 hectare bos en 300 hectare graslanden, heide en uiterwaarden.
Bart: "Ik heb altijd wat met groen gehad. Dat heb ik van huis uit meegekregen. Mijn vader was gek op de natuur. Ieder weekend zaten we in het groen. In het bos voel ik me thuis. Het geeft me rust en ik word er creatiever door. Ik denk dat heel veel mensen dat zo beleven. Daarom vind ik het ook leuk om ervoor te zorgen dat het bos toegankelijk en behouden blijft voor iedereen. Mensen voelen zich veiliger en komen vaker als ze zien dat het groen er netjes en opgeruimd uitziet. Dat merken we aan de flinke toename van bezoeken aan bijvoorbeeld Presikhaaf en Sonsbeek". Dat naast de plekken waar het natuurlijker, ruiger en rustiger is als in Meinerswijk.
Arnhem zorgt goed voor haar bossen en parken op een duurzame manier. Bomen die omvallen laten we liggen waar het kan, zodat vrijkomende voedingsstoffen weer ten goede komen aan het bos en de dieren. Dat vindt ook de FSC, een internationale organisatie die is opgericht om het verantwoord beheer van bossen te bevorderen. Al het hout dat bij dunningen vrijkomt uit de Arnhemse bossen is FSC-gecertificeerd.
In 2008 kreeg Arnhem, mede dankzij de inzet van Bart, de titel van groenste stad van Nederland en in 2009 de groenste stad van Europa. "Ja, daar ben ik enorm trots op. Veel wijkbewoners hebben daar ook aan bijgedragen. Samen met bewoners en collega's hebben we onder anderen gezorgd voor groene gevels, vlindertuinen en het aankleden van de singels met vaste planten en rodendendrons. De jury vond dat wij ons groen goed op orde hadden met veel en afwisselend groen. Daarnaast vond de jury het sterk te zien dat Arnhemmers op allerlei manieren meewerken en meedenken in dat groen. Arnhem heeft meer dan een miljoen bomen. Dat is gemiddeld zo'n zeven bomen per inwoner".
"Bos ontwikkelt zich heel langzaam. Bepaalde veranderingen zie je pas over honderden jaren. Het gros van de bomen in de parken is zo'n honderdvijftig tot tweehonderd jaar geleden aangeplant. We merken dat oude beuken in Sonsbeek en Zypendaal nu achteruit gaan. Dat zien we aan de kale boomtoppen. Maar niet alleen door ouderdom, ook door een aantal droge jaren hebben een aantal zwakkere bomen een klap gekregen. Op tal van plekken zijn we nu begonnen met het opnieuw inplanten". Waar spontaan bos verjongt laten we dat zijn gang gaan.
Een oerbos kun je niet aanplanten, dat ontstaat in de loop der jaren. De Waterberg is een zeer geschikt bos om mee te beginnen als oerbos in wording ("Nietsdoen" bos), omdat daar al veel variatie is. Om zoveel mogelijk onze oorspronkelijke natuur te versterken, ruimen we dood hout niet op en gaan we uit van de oorspronkelijke begroeiing van de stuwwal. Je moet het zien als een natuur-oase in een overbeheerd en door de mens gestuurd land. Valt er een boom om, dan leggen we het pad om zodat er iets natuurlijkere paden ontstaan. Variatie in boomsoorten en gelaagdheid zal met het ouder worden van het bos vanzelf ontstaan. Ons doel is om de natuur zijn gang te laten gaan waar het kan, ten gunste van meer inheemse flora en fauna," aldus de stadsdeelmanager.
"Mijn lievelingsboom blijft de zomereik, omdat ik hem prachtig grillig en weerbarstig vind. Veel dieren en planten zijn van deze boom afhankelijk. Wat is mooier dan een solitaire eik in het boerenlandschap. Onze geschiedenis hangt zo'n beetje samen met de zomereik. Van voer voor de varkens tot VOC schepen en van godenverering tot leerlooierijen. Arnhem heeft veel geluk met zoveel oud bos en daar mogen we met zijn allen best wel trots op zijn".
Geen opmerkingen: