Meer elektriciteit terugleveren met slimme regelaar

Zonneparken kunnen door een slimme vermogensregelaar meer elektriciteit terugleveren aan het energienet. Dat is de uitkomst van onderzoek dat Liander, TU Eindhoven en DNV GL deden op een groot zonnepark in Noordwolde (Friesland). Liander start nu een vervolgonderzoek bij meerdere zonneparken.

Op steeds meer plekken wekken zonneparken duurzame energie op. De forse toename van teruglevering van elektriciteit maakt de belasting op het energienet steeds groter. De vraag naar elektriciteit gaat sneller dan Liander had kunnen voorspellen en sneller dan Liander het elektriciteitsnet kan aanpassen. In sommige regio’s zit het net vol. Liander deed daarom recent de oproep om alleen daar waar het net dit aankan zonneparken te bouwen. Om aan de groeiende vraag naar elektriciteit te voldoen is Liander bezig het stroomnet uit te breiden. Dat gaat minder snel dan dat de vraag naar elektriciteit toeneemt. Naast deze uitbreidingen van het elektriciteitsnet zijn slimme oplossingen nodig. Alleen zo kunnen onnodige maatschappelijke investeringen worden voorkomen. De automatische vermogensregelaar is zo’n oplossing.

De automatische vermogensregelaar is software in de omvormers van zonneparken. Omvormers zetten gelijkstroom van de zonnepanelen om in wisselstroom van het elektriciteitsnet. Ook genereren ze zoveel mogelijk elektriciteit en spelen een belangrijke rol om de netspanning in de gaten te houden. De slimme regelaar kijkt continue hoeveel ruimte het net nog biedt. Op basis hiervan past de regelaar de hoeveelheid stroom die het zonnepark teruglevert aan. Zolang de ruimte op het net het toelaat kunnen de zonneparken alle opgewekte zonnestroom terugleveren. Op momenten dat de zon volop schijnt, wordt alle ruimte op het net gebruikt. De automatische regelaar anticipeert hierop door terug te schakelen. Er wordt dan net zoveel zonnestroom terug geleverd als dat er ruimte in het net is.  Waar parken met een transportbeperking eerder beperkt elektriciteit konden terugleveren, kunnen ze door deze regelaar meer invoeden.

De flinke teruglevering van elektriciteit door zonneparken zorgt er ook voor dat de spanning in de elektriciteitskabels te hoog wordt. Spanning is nodig om energie te transporteren. Een slechte kwaliteitsspanning kan ertoe leiden dat apparaten bij mensen thuis schade oplopen. Ook hiervoor biedt de automatische vermogensregelaar een oplossing. De slimme regelaar verlaagt de spanning in de elektriciteitskabels als deze te hoogt wordt. In eerste instantie zonder de zonne-opwek terug te regelen. Bij grotere spanningsproblemen wordt de zonne-opwek wel terug geregeld. De parken produceren dan minder elektriciteit en leveren minder terug.

In regio’s waar het elektriciteitsnet vol zit, krijgen nieuwe zonneweides en parken die willen uitbreiden een transportbeperking. De parken hebben wel een aansluiting, maar krijgen tijdelijk geen mogelijkheid om de (volledige) capaciteit te gebruiken. Ze kunnen dan minder of geen elektriciteit terugleveren. Vergelijk het met een wegennet. Er is wel een oprit (aansluiting), maar nog geen snelweg (net). Liander, TU Eindhoven en DNV GL hebben de automatische vermogensregelaar succesvol getest op een groot zonnepark in Noordwolde. Een park dat een transportbeperking had. Door het gebruik van de automatische vermogensregelaar is de beperking opgeheven en kan het park meer elektriciteit terugleveren. Liander start nu een volgende test met de automatische vermogensregelaar in de Noordoostpolder met meerdere zonneparken.