Chip voor de stand-byfunctie verbetert sluipverbruik

Van ons elektriciteitsverbruik gaat naar schatting ongeveer 10 procent op aan sluipverbruik: ook in waakstand blijven apparaten energie slurpen. Ingenieur Hans Meyvaert van het Departement Elektrotechniek (ESAT) zoekt met zijn doctoraatsonderzoek naar een oplossing: een chip voor de stand-byfunctie die het sluipverbruik 10 tot 100 keer kan verminderen.

"Het vermogen van de spanningsconverter is veel hoger dan nodig bij de waakstand van een apparaat. Alsof je een energiecentrale slechts een enkele eengezinswoning laat bevoorraden”, zegt onderzoeker Hans Meyvaert.

Als u wil besparen op sluipverbruik, dan moet u de stand-byfunctie vermijden. Laat de afstandsbediening voor wat ze is en schakel het apparaat volledig uit of trek de stekker uit het stopcontact. U bent dan misschien wel even zoet: microgolfoven, computer, printer, telefoon, tv, met decoder én kabelmodem … Vergeet ook het koffiezetapparaat niet, en de laders van tablets, e-readers, gsm’s, tandenborstels, de kruimeldief … 

Het probleem zit hem in de spanningsconverter – de adapter in de volksmond – van al die apparaten, al dan niet ingebouwd in het toestel. “De netspanning van het elektriciteitsnetwerk – een hoge wisselspanning – moet omgezet worden naar een voedingsspanning voor de toestellen – een lagere gelijkspanning. Dat gebeurt in de spanningsconverter”,  vertelt doctorandus Hans Meyvaert. “Alleen is die afgestemd om zo efficiënt mogelijk te zijn wanneer het apparaat aangeschakeld is. Het typische vermogen van die converter is veel hoger dan nodig bij de waakstand van apparaten: de performantie in stand-by is dus verre van optimaal. Alsof je een energiecentrale slechts een enkele eengezinswoning laat bevoorraden.”

De oplossing: een aparte spanningsconverter met een laag vermogen voor de waakstand, naast de gewone converter. “Die laatste kan dan helemaal uitgeschakeld worden tijdens stand-by. De converter voor de waakstand wacht op een signaal en voorziet dan het vermogen om het apparaat weer aan te schakelen. Zo’n extra converter betekent voor de fabrikanten wel een extra onderdeel: dat moet dus zo klein en goedkoop mogelijk zijn.” Meyvaert ontwierp daarvoor een chip: “De componenten van de spanningsconverter zijn volledig geïntegreerd in een chip, die 10 microwatt kan voorzien voor functionaliteit tijdens de waakstand. Dat maakt dat het sluipverbruik 10 tot 100 keer minder kan. Voor de fabrikant is zo’n chip ook goedkoop bij massaproductie.”

Concrete plannen zijn er nog niet, maar dit onderzoek toont aan dat het concept haalbaar is, vertelt Meyvaert. “Nu de technologie voorhanden is, zou de overheid normen kunnen opleggen. Ze zou bijvoorbeeld kunnen bepalen dat sluipverbruik van toestellen nog veel lager moet zijn dan de huidig norm van een halve watt. Dan pas gaat de industrie met de technologie aan de slag.”