Vattenfall zwicht voor druk gemeente Leiden: warmtelevering kwam in gevaar door falen Leiding over Oost
Vattenfall (voorheen NUON) is
gezwicht voor het ultimatum dat de gemeente Leiden aan het energiebedrijf
stelde voor het veiligstellen van de warmtelevering aan 13.000 huishoudens en
200 bedrijven vanaf 1 januari 2020. Vattenfall is verantwoordelijk voor de warmtelevering
met een lokaal warmtenet, maar het contract met de bestaande warmtebron (een
STEG-centrale van energiebedrijf Uniper in Leiden) loopt eind dit jaar af. Men
ging ervan uit dat deze bron per 1 januari 2020 vervangen zou worden door de
levering van industriële restwarmte uit Rotterdam, middels een nieuw aan te
leggen warmteverbinding, de zogenaamde ‘Leiding over Oost’.
Dit project is
echter met minimaal twee jaar vertraagd. Bovendien is het maar de vraag of deze
leiding uiteindelijk gerealiseerd wordt. Een nieuwe overeenkomst met Uniper was
daarom de enige overgebleven optie, maar dit bleef tot ergernis van de gemeente
Leiden lange tijd uit. Dit leidde tot brieven van Leiden aan Vattenfall,
minister Wiebes (EZK) en de Autoriteit Consument en Markt (ACM), waarin de
gemeente de noodklok luidt en dreigt met juridische stappen als in de brieven
gestelde deadlines worden overschreden. Deze opgevoerde druk heeft zijn uitwerking
gehad, nu Vattenfall alsnog de door Uniper benodigde garantie heeft verstrekt,
zodat ook in het komende jaar weer warmte geleverd kan worden door de lokale
energiecentrale.
Tijd voor alternatief voor Leiding over Oost begon te
dringen
Het noodlijdende Warmtebedrijf Rotterdam (WBR), grotendeels
in handen van de gemeente Rotterdam en de provincie Zuid-Holland, zou eigenlijk
vanaf 1 januari 2020 de nieuwe warmteleverancier voor het Leidse warmtenet
worden. Daarvoor zou het restwarmte uit de Rotterdamse industrie via een aan te
leggen pijpleiding van 43 kilometer lang naar Leiden gaan vervoeren. Eerder dit
jaar werd echter duidelijk dat de Leiding over Oost niet op tijd klaar zou
zijn. Er zijn problemen met de vergunningen in Leiden en, volgens
NRC, met de financiering vanuit het Warmte Participatie Fonds van de
provincie Zuid-Holland.
Er bestaat daarom geen andere optie dan om verder te gaan
met het afnemen van warmte bij de huidige warmtebron, de gasgestookte
energiecentrale van Uniper aan de Langegracht in Leiden die zowel elektriciteit
als warmte kan opwekken. Vattenfall vindt WBR in eerste instantie
verantwoordelijk voor het regelen van een tijdelijke oplossing, middels een
geheime brief zouden de gemeente Rotterdam en provincie Zuid-Holland eind 2017
zelfs aan Vattenfall beloofd hebben volledig voor de warmtelevering garant te
staan. Gesprekken tussen WBR en Uniper leidden tot nu toe echter tot niets,
zodat het college van Leiden er nu bij Vattenfall op aandrong om zelf een
overeenkomst met Uniper te sluiten.
De tijd begon namelijk te dringen om de komende winter
überhaupt nog over een warmtebron te beschikken. De energiecentrale van Uniper
moet eerst van het nodige onderhoud voorzien worden, om deze gereed te maken
voor een voortzetting van de warmtelevering. Zonder de garantie dat men
daadwerkelijk weer de warmteproducent zou worden, wilde Uniper hier niet in
investeren. Er werd in juli wel een mondelinge belofte gedaan door Vattenfall,
maar Uniper wilde dit ook op papier hebben staan. Als deze garantie te lang zou
uitblijven, zou er onvoldoende tijd zijn om de centrale op tijd gereed te
hebben.
Gemeente Leiden grijpt en stelt deadline
Het college van Burgemeester en Wethouders van Leiden
vreesde dat duizenden huishoudens deze winter in de kou zouden komen te staan,
evenals o.a. ziekenhuizen. Deze nijpende situatie zette het college ertoe aan
om Vattenfall in
een brief op de eigen verantwoordelijkheid voor de warmtelevering te
wijzen. Daarbij werd het bedrijf verzocht om voor woensdag 28 augustus 12:00
uur aan de gemeente schriftelijk toe te zeggen dat Uniper voor 1 september de
benodigde garanties zou krijgen, of er moest een andere concrete maatregel
worden overlegd die de warmtelevering zou garanderen. Als dit zou uitblijven
zou de gemeente mogelijk een kort geding starten tegen Vattenfall.
Ook werden er brieven gestuurd aan
minister Wiebes en de
ACM, waarin zij op hun bevoegdheden op grond van de Warmtewet werden
gewezen. Beiden zouden wegens de dreigende noodsituatie Vattenfall kunnen
opdragen om de benodigde maatregelen te nemen. Ook voor de minister en de ACM
werd een deadline voor een besluit gesteld: 29 augustus 12:00. Het college
schreef bij uitblijven van een beslissing genoodzaakt te zijn rechtsmiddelen
aan te wenden. Het ministerie en de ACM lieten aan
Energeia weten naar aanleiding van de brieven met de betrokken partijen in
gesprek te zijn getreden. Niet veel later werd duidelijk dat de vereiste
garantie door Vattenfall is verstrekt en het onderhoud aan de centrale doorgang
kan vinden, daarmee lijken juridische stappen vanuit de gemeente Leiden
voorlopig van de baan.
Toekomst van Leiding over Oost is onzeker
Sinds het Warmtebedrijf Rotterdam in 2006 werd opgericht om
restwarmte uit de stad nuttig in te zetten, heeft de gemeente Rotterdam al meer
dan €104
miljoen in het bedrijf gestoken. Verschillende projecten pakten verkeerd
uit, zodat de gemeente steeds moest bijspringen om een faillissement te
voorkomen. Momenteel neemt het bedrijf meer restwarmte af bij
afvalverwerkingsbedrijf AVR dan het kwijt kan, wat leidt tot grote financiële
verliezen. Met de Leiding over Oost hoopt de gemeente Rotterdam alsnog voor
voldoende afzet te zorgen. Ook de provincie Zuid-Holland stapte in het plan en
ziet in de leiding een belangrijk onderdeel van een te vormen Warmterotonde in
de provincie. In
februari werden investeringen van respectievelijk €118 miljoen en €137,5
miljoen goedgekeurd, maar door het huidige uitstel dreigen de kosten nog hoger
op te lopen en is de toekomst van het project onzeker.
Apart, wat moeten ze met restwarmte van 30-45 graden uit een afvalverbrander in een >110 graden warmtenet ?
BeantwoordenVerwijderenOf willen ze aansluiten op het fossiele stoom, zeg maar aftappen van stoom voor / in de elektraturbine ?
De rest warmte moet niet alleen van de AVR komen, maar ook van de kolencentrales en raffinaderijen in het Rijnmond gebied. Die moeten echter de komende jaren sluiten, waar komt de restwermte dan vandaan. Voor de ecomomische doorrekening van het systeem is uitgegaan van een afschrijving over een periode van 50 jaar, maar na 30 jaar moeten alle raffinaderijen en kolen/gas centrales gesloten zijn, dus geen rest warmte meer. De AVR importeert veel afval, maar in de toekomst zullen de landen waar het afval vandaan komt (vooral Engeland) dit afval zelf gebruiken. Door recyceling van afval zal ook de hoeveelheid afval uit Nederland voor de AVR afnemen. Dus waar moet de restwarmte vandaan komen en wie gaat de financiele tekorten betalen...
BeantwoordenVerwijderen