Nederland bouwt 2 gigawatt aan drijvende zonneparken
Het voordeel van drijvende zonneparken is dat er geen schaars land gebruikt hoeft te worden voor het opwekken van duurzame energie. In eerste instantie worden vooral zandwinplassen, baggerdepots, spaarbekkens en bassins van zuiveringsinstallaties gebruikt. Bovendien hebben drijvende zonneparken volgens onderzoek een hogere stroomopbrengst dan PV-installaties op land, vooral als ze zonvolgend zijn.
Het doel van 2 gigawattpiek op water in 2023 is gesteld door het Nationaal Consortium Zon op Water, het platform waarin 35 overheden, kennisinstellingen en bedrijven samenwerken aan concrete projecten. 'Dat is haalbaar en we zitten goed op schema. Voor de periode tot 2021 is al voor meer dan 500 megawatt aan SDE+-subsidie verleend aan drijvende zonneparken, dus die pijplijn ziet er goed uit. Hiermee halen we de nummer één China niet in, maar lopen we wel voorop in Europa,' zegt voorzitter Wiep Folkerts van het consortium.
Hij is programmamanager toepassingen zonne-energie bij TNO en bespreekt de laatste ontwikkelingen rond zon op water tijdens de 11e editie van The Solar Future NL conferentie op 13 juni in DeFabrique in Utrecht. 'We moeten in Nederland nog zeker duizend vierkante kilometer aan zonneparken bouwen als we aan onze klimaatdoelstellingen willen voldoen. Die ruimte hebben we niet op land, dus is de stap naar water noodgedwongen. Dat hebben we bij windenergie ook gedaan, dus hoef je geen helderziende te zijn om te voorspellen dat we dat met zon ook gaan doen,' aldus Folkerts. ''Zandwinplassen, baggerdepots en bassins van waterbedrijven zijn allemaal wateren die je toch nergens anders voor gebruikt en waarbij het operationeel gebruik gewoon door kan gaan. Als je daarmee begint kom je al een heel eind.'
Projectontwikkelaar GroenLeven gaat de komende jaren 17 drijvende zonneparken aanleggen op zandwinplassen. De marktleider heeft nu al voor 400 megawatt SDE+-subsidie binnengehaald en gaat daarvan minimaal 200 Ã 300 megawatt realiseren. 'Daarmee nemen we eind 2020 al 15 procent van die 2 gigawattpiek voor onze rekening,' zegt CEO Roland Pechtold. GroenLeven heeft veel ervaring met dubbelgebruik en zal daarover spreken tijdens The Solar Future NL. 'Er zijn veel zandwinplassen en baggerdepots in Nederland. Dat is industrieel gebied waar toch niemand kan komen. Je pakt geen water af van andere functies, ze liggen vaak bij een aansluiting op het net en de installaties daar kunnen op deze stroom draaien,' somt Pechtold de voordelen op.
Onlangs startte GroenLeven met de aanleg van een drijvend zonnepark op een zandwinplas in het Drentse Tynaarlo, met 23.000 zonnepanelen en een vermogen van 8,4 megawattpiek nu nog het grootste van Europa. Die positie zal de ontwikkelaar tijdelijk kwijtraken aan Floating Solar, een joint venture van Sun Projects en Dromec. Dat begint dit najaar met de aanleg van een drijvend zonnepark met 73.500 panelen en een vermogen van 22,6 megawattpiek op het spaarbekken van waterleidingbedrijf PWN in het Noord-Hollandse Andijk.
Het park wordt verdeeld over vijftien eilandjes met een doorsnee van 140 meter, met elk 4900 drijvende zonnepanelen. De bouw van de eerste drie start in september. Uiteindelijk zal maximaal 50 procent van het spaarbekken bedekt zijn, om de ecologie onder water niet te veel aan te tasten.
Dankzij het draaisysteem van Floating Solar volgen de panelen de zon, waardoor ze 30 procent meer stroom opwekken dan traditionele PV-installaties. 'We zijn straks het grootste drijvende zonnepark van Nederland en het grootste zonvolgende park ter wereld,' zegt Arnoud van Druten van Floating Solar. Volgens Folkerts van TNO hebben zonnepanelen op grote waterplassen ook meer instraling van de zon en is er daarnaast een positief effect meetbaar door de natuurlijke koeling van de panelen.
De benodigde techniek staat weliswaar aan het begin, maar ontwikkelt zich zeer snel. Nadelen zijn dat de kosten van drijvende parken nu nog hoger liggen en het verkrijgen van de benodigde vergunningen moeizaam gaat.
Na 2023 zal Nederland ook op zee drijvende zonneparken aan gaan leggen, verwachten alle experts. Omdat zonne-energie en windenergie complementair zijn en elkaar slechts 5 procent overlappen, zouden de drijvende zonneparken naast de windparken gebouwd kunnen worden. Daar mag toch niet gevaren of gevist worden. Het voordeel is dat ze samen gebruik kunnen maken van de netaansluiting. ,,Als we naar zee gaan is een explosieve groei van drijvende zonneparken mogelijk, maar krijgen we te maken met hogere golfslag en moeilijkere omstandigheden. Daar is nog veel innovatie voor nodig, maar daar zijn we mee bezig,” aldus Folkerts.
Het consortium laat momenteel door Floating Solar een pilot met drijvende panelen uitvoeren op baggerdepot de Slufter op de Tweede Maasvlakte. Daar geldt golfslagcategorie 2, wat neerkomt op golven van een meter hoog.
Als de pilot succesvol is moet op de Slufter een drijvend zonnepark van circa 100 megawattpiek komen. Daarna wordt de stap naar het IJsselmeer en zijn randmeren gezet en tenslotte naar de Noordzee.
Ook GroenLeven verwacht dat het de stap naar zee zet. Daarom werkt het samen met bedrijven en experts uit de maritieme sector. Pechtold: 'Wat wij ingewikkeld vinden, bijvoorbeeld de verankering, heeft de maritieme wereld met twee vingers in de neus al opgelost. Bij hen drijft alles al. Ook kun je je afvragen of alles op het water wel drijvend hoeft te zijn. Vooral in combinatie met windparken. Daarom kunnen we nog veel leren van de offshore-industrie.'
Geen opmerkingen: