Nederlanders willen verduurzamen, maar weten niet waar ze verstandig aan doen

Bijna 3 op de 4 Nederlanders vindt de energietransitie (zeer) belangrijk, maar veel huishoudens weten niet welke keuzes verstandig zijn. Uit het eerste ANWB Energiedashboard, dat vandaag is gepubliceerd, blijkt dat het snel veranderende energielandschap verwarrend is. Hoewel de wil om te verduurzamen er is, bestaat er een kloof tussen wat er op Nederlanders afkomt en het huidige gedrag van huishoudens. Het gevolg: een grote groep wacht af en 45% vreest negatieve financiële gevolgen.

De energiemarkt staat op een keerpunt. Het elektriciteitsnet piept en kraakt onder de druk van de energietransitie, terwijl zon en wind steeds vaker het ritme en de prijs bepalen. De gevolgen zijn zichtbaar: sterk fluctuerende elektriciteitsprijzen en toenemende netcongestie. Hoe we hiermee omgaan, wordt steeds bepalender voor de hoogte van de energierekening. Dit vraagt om slimme keuzes en ander gedrag van huishoudens om de energierekening betaalbaar te houden en te profiteren van de voordelen van de energietransitie.

Veel Nederlanders maken zich zorgen over stijgende energiekosten. Deze zorgen over betaalbaarheid leven breed: niet alleen onder huishoudens met een minimum of beneden modaal inkomen, maar ook bij bijna de helft van de modale inkomensgroep. Geld blijkt zowel de grootste stimulans als de grootste belemmering in de energietransitie. Vooral mensen met een lager inkomen of een huurwoning voelen zich buitengesloten van duurzame oplossingen, terwijl juist zij het meest geraakt worden door hogere energiekosten.

Veel Nederlanders willen wel verduurzamen, maar weten niet goed waar ze verstandig aan doen. Voor ruim 2 op de 5 is het verlagen van de energiekosten de belangrijkste reden om mee te gaan in de energietransitie. Toch blijft actie vaak uit, zelfs als geld geen probleem is. Gebrek aan kennis en het idee dat verduurzamen ingewikkeld is, vormen grote drempels. Van de mensen die niet verduurzamen, zegt 22% dat ze er simpelweg het geld niet voor hebben. Vooral huurders en mensen met een lager inkomen voelen zich buitengesloten van duurzame opties zoals zonnepanelen.

Veel huishoudens besparen al, maar er is nog veel winst te behalen. 1 op de 5 Nederlanders heeft een variabel contract zonder dat ze dat weten. Dat zorgt doorgaans voor een hogere energierekening. Voor deze groep kan een overstap naar een ander contract direct zorgen voor een lagere energierekening en meer zekerheid.

Uit het onderzoek komen drie opties naar voren om meer grip te krijgen op energiekosten: minder energie verbruiken, energieverbruik verplaatsen naar een ander moment en het zelf opwekken en opslaan van energie. Nederlanders kiezen vooral voor:  
Minder energie verbruiken: 64% doet dit al, bijvoorbeeld via isolatie, korter douchen of overstappen op efficiëntere technologie zoals elektrisch rijden. Nog niet alle woningen zijn optimaal geïsoleerd, een kwart van de woningen heeft namelijk energielabel D of lager. 
Verbruik verplaatsen: 34% gebruikt stroom op goedkopere momenten, zoals bij nachtstroom of via een dynamisch contract.
Zelf opwekken: 33% van de huishoudens wekt zelf energie op, meestal met zonnepanelen. Nederland was jarenlang koploper, maar de groei vlakt af. 
ANWB biedt huishoudens concrete hulp bij energietransitie