Kabinet wil definitief af van salderingsregeling, terugverdientijd zonnepanelen mogelijk twee keer zo lang

Het kabinet zet een streep door de salderingsregeling. Dat blijkt uit de Miljoenennota die dinsdag is gepresenteerd. Hierdoor stijgt de verwachte terugverdientijd van zonnepanelen naar 10 jaar. Dat blijkt uit berekeningen van Independer. Nu bedraagt de gemiddelde verwachte terugverdientijd nog 5 à 6 jaar. Dit zou zomaar kunnen verdubbelen.
 
Huishoudens met zonnepanelen leveren de energie die ze zelf niet gebruiken terug aan het elektriciteitsnet. Dankzij de salderingsregeling mogen ze dat deel ieder jaar aftrekken van de afgenomen stroom bij de leverancier. Per 1 januari 2027 wil het kabinet dat stopzetten. Hierdoor wordt de terugverdientijd langer. Het kabinet schrijft dat consumenten vanaf 2027 een ‘redelijke vergoeding’ krijgen voor teruggeleverde energie’. Maar een exact bedrag is nog niet bekend.
 
Door het afschaffen van de salderingsregeling verandert de terugverdientijd van zonnepanelen voor iedereen die deze nog niet volledig heeft terugverdiend. Independer energie-expert Joris Kerkhof laat met een berekening zien wat de impact is voor een zonnepanelenbezitter. Stel dat je nu besluit om zonnepanelen te kopen. Wat betekent dat voor de portemonnee? In het onderstaande rekenvoorbeeld gaat Independer uit van een energietarief rond de 25 cent per kWh. Daarnaast blijft de gemiddelde terugleververgoeding 8 cent en vervallen de terugleverkosten. 35% van de opgewekte stroom wordt zelf gebruikt.

\Stel dat je jaarlijks 2.500 kWh stroom verbruikt. Begin volgend jaar koop je acht zonnepanelen voor bijna 3.600 euro. De komende twee jaar profiteer je nog van de salderingsregeling”, zegt Independer energie-expert Joris Kerkhof. “In bovenstaand scenario verdien je de zonnepanelen in circa 10 jaar terug. Dat is twee keer langer dan tijdens de energiecrisis, dat komt vooral omdat op dat moment de stroomkosten torenhoog waren en je 100% mocht salderen. Vergeleken met dit scenario is de terugverdientijd dan verdubbeld. Maar vergeet niet dat zonnepanelen minstens 25 jaar meegaan. Ook zonder de salderingsregeling kan het een goede investering zijn. Want na 25 jaar bedraagt je totale opbrengst in deze berekening een kleine 8.000 euro. Een ruime verdubbeling van het aankoopbedrag in 2025.'
 
In geen enkel land ter wereld liggen er meer zonnepanelen op de daken per inwoner dan in Nederland. Een groot deel van de opgewekte stroom wordt momenteel niet gebruikt door de huishoudens. Een direct gevolg daarvan is dat het stroomnet overbelast raakt. Omdat huishoudens mogen salderen, kunnen ze nu zelf opgewekte stroom in de zomer afstrepen tegen het verbruik in de winter. En dat stimuleert niet om eigen opgewekte stroom te gebruiken. Terwijl dat juist wel belangrijk is.
 
Gebruik je zo veel mogelijk eigen stroom? Dan is de kans op een overbelast stroomnet kleiner. Maar dat is niet alles. Want het is ook positief voor de terugverdientijd. Uit onderzoek van onderzoeksbureaus CE Delft en TNO blijkt namelijk dat ook zonder salderingsregeling de terugverdientijd nagenoeg gelijk kan blijven. De voorwaarde hiervoor is dat huishoudens 60 procent eigen opgewekte stroom gebruiken. Nu is dat nog 30 procent.

In hun onderzoek noemen CE Delft en TNO onder andere het slim opladen van de elektrische auto en het goedkope gebruik van een warmtepomp als manieren om meer eigen stroom te gebruiken.  Niet iedereen heeft een warmtepomp of elektrische auto. Maar er zijn ook andere manieren om meer eigen opgewekte stroom te gebruiken. Volgens Independer-expert Joris Kerkhof is daar wel een gedragsverandering voor nodig. 'Veel mensen zetten bijvoorbeeld de vaatwasser nog altijd in de nacht aan, omdat nachtstroom in het verleden goedkoper was. Dat is een beetje een achterhaald idee. Want het is nog veel goedkoper om je eigen stroom te gebruiken. Zo betaal je niets voor een schone vaat. Hetzelfde kun je doen met bijvoorbeeld de droger, wasmachine en andere apparaten.'

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) constateert dat het begrip ‘redelijke terugleververgoeding’ niet in het wetsvoorstel wordt gedefinieerd. De ACM adviseert daarom om in het wetsvoorstel toe te lichten wat een redelijke terugleververgoeding is, zodat dit voor iedereen duidelijk is. Om daadkrachtig op te kunnen treden tegen onredelijk lage terugleververgoedingen moet de ACM de bevoegdheid krijgen om een minimale terugleververgoeding te kunnen opleggen aan leveranciers.

Daarnaast pleit de ACM er voor dat het ministerie in de wet duidelijkheid geeft over langlopende contracten die vóór 2027 zijn afgesloten en die tot na het afschaffen van de salderingsregeling in 2027 doorlopen. Huishoudens met zo’n contract moeten duidelijkheid krijgen over wat de afschaffing van de salderingsregeling voor hen betekent. De ACM verzoekt daarbij ook te regelen dat de consumenten de mogelijkheid hebben om hun overeenkomst kosteloos op te zeggen als de leverancier de voorwaarden eenzijdig aanpast naar aanleiding van de afschaffing van de salderingsregeling.