IEA presenteert aanbevelingen voor snellere vergunningverlening, ook voor Nederland

Tussen oktober 2023 en maart 2025 ondersteunde het Internationaal Energieagentschap (IEA) vijf EU-lidstaten - Finland, Ierland, Litouwen, Nederland en Slowakije - bij het versnellen van de vergunningverlening voor hernieuwbare energieprojecten. Dit zogeheten ARPE-project leidde tot concrete aanbevelingen en verbeterpunten, o.a. met betrekking tot het 'overriding public interest'-principe. Een overzicht van de bevindingen.

Het programma ARPE (Accelerating Renewable Permitting in Europe) van de IEA ondersteunde EU-lidstaten bij het versnellen van de vergunningsverlening voor hernieuwbare energieprojecten in brede zin: onshore windenergie, zonne-energie en offshore windenergie.

De vijf hoofdthema’s van het ARPE-project waren in de vorm van workshops elk gericht op een cruciaal knelpunt in de vergunningsverlening van hernieuwbare energieprojecten.

De IEA benadrukt dat effectieve implementatie van deze aanbevelingen essentieel is voor het behalen van de REPowerEU-doelstellingen, die streven naar een aandeel van 45% hernieuwbare energie in de EU tegen 2030. Snellere vergunningverlening is cruciaal om de energietransitie te versnellen en klimaatdoelstellingen te realiseren.​

Op basis van de workshops en internationale best practices doet de IEA de volgende concrete aanbevelingen om versnelde vergunningverlening te kunnen implementeren:​

Versterking van het 'overriding public interest'-principe: Lidstaten worden aangemoedigd om hernieuwbare energieprojecten als van overwegend publiek belang te erkennen, waardoor juridische procedures kunnen worden vereenvoudigd en versneld.​
Risicogebaseerde benadering: Door vergunningprocedures aan te passen op basis van het risicoprofiel van projecten, kunnen laagrisicoprojecten sneller worden goedgekeurd, terwijl de focus ligt op complexere gevallen.​
Digitale 'one-stop-shops': Het opzetten van gecentraliseerde, digitale platforms waar alle vergunningaanvragen worden gecoördineerd, verhoogt de transparantie en efficiëntie van het proces.​
Afstemming tussen netontwikkeling en ruimtelijke planning: Een nauwe coördinatie tussen de planning van energie-infrastructuur en ruimtelijke ordening is essentieel om vertragingen te voorkomen en de uitrol van hernieuwbare energie te versnellen.​
Lokale betrokkenheid en gemeenschapswinst: Het implementeren van schema's waarbij lokale gemeenschappen financieel profiteren van hernieuwbare energieprojecten kan het draagvlak vergroten en de acceptatie verbeteren.