Warmtenetten hebben groot besparingspotentieel, randvoorwaarden blijven nodig

Voor woningcorporaties kunnen warmtenetten over vijf tot tien jaar al de goedkoopste warmteoptie zijn. Dat concludeert ING Research op basis van een studie naar het opschalen van collectieve warmtenetten. Netbeheerders zijn blij met dit signaal omdat de betaalbaarheid en investeerbaarheid essentiële randvoorwaarden zijn voor de opschaling van warmtenetten.

Warmtenetten spelen een belangrijke rol in het energiesysteem. Nu en in de toekomst. Warmtenetten verduurzamen en diversifiëren namelijk de warmtevoorziening met energie van eigen bodem, zonder het elektriciteitsnet te belasten. Het maakt Nederland minder afhankelijk van andere landen en zorgt voor flexibiliteit in een integraal energiesysteem. 

Uit onderzoek van CE Delft blijkt bijvoorbeeld dat warmtepompen het elektriciteitsgebruik verhogen met 6 petajoule per jaar en de piekvraag op koude dagen met circa 1 gigawatt. Zonder het beoogde aantal warmtenetaansluitingen zal er tot 2040 ruim 1,6 miljard euro extra in het elektriciteitsnet moeten worden geïnvesteerd. Een breed aanbod van energiebronnen maakt ons energiesysteem robuuster en betaalbaarder. 

ING Research concludeert dat warmtenetten vaak goedkoper zijn dan warmtepompen, omdat er minder netverzwaring en isolatie nodig is. Daarbij zijn warmtenetten voor veel woningen, met name kleinere corporatiewoningen en woningen in dichtbebouwde stedelijke gebieden, maatschappelijk gezien de goedkoopste manier om te verduurzamen. 

De Tweede Kamer heeft onlangs ingestemd met de Wet collectieve warmte. Het aannemen van de nieuwe warmtewet is een belangrijke eerste stap in het verlichten van de druk op het elektriciteitsnet en de bijkomende kosten. De wet geeft duidelijkheid over de rolverdeling van publieke en private partijen en biedt mogelijkheden tot schaalvoordelen. 

Netwerkbedrijven zorgen voor samenhang tussen elektriciteit, gas en warmte. Die integrale benadering is cruciaal voor de keuzes die we moeten maken over onze ruimtelijke ordening en benodigde netcapaciteit. Dat is belangrijk omdat netwerkbedrijven op die manier de groeiende elektriciteitsvraag kunnen afremmen en ook gerichter kunnen investeren in het elektriciteitsnet. 

Lokale overheden zijn klaar om hun regierol te pakken. Netwerkbedrijven zijn hierin dankzij jarenlange ervaring in het ontwikkelen en beheren van energie-infrastructuur de ideale partners. De uitdaging zit vooral in het opschalen van deze initiatieven, zodat meer woningen sneller kunnen profiteren van warmte van eigen bodem. Om van de schaalvoordelen te kunnen profiteren is duidelijke samenhang tussen de betrokken partners nodig. 

Door lokaal opgedane kennis en ervaring slim te bundelen, kunnen we sneller opschalen en de kosten beheersbaar houden. Het warmteservicebedrijf kan een sleutelrol vervullen in de beginfase. Door kennis en expertise in een warmteservicebedrijf te bundelen, dalen de kosten voor huishoudens en krijgen warmtebedrijven meer uitvoeringskracht. 

Om warmtenetten op gang te krijgen, hebben alle partijen een sterke behoefte aan heldere spelregels, voldoende uitvoeringskracht, geborgde investeerbaarheid en betaalbaarheid. Het aannemen van de nieuwe warmtewet is hierin een cruciale eerste stap. Tegelijk is het nu zaak dat ook de betaalbaarheid en de investeerbaarheid verbeteren.