Internationale vergelijking geeft nieuwe handvatten voor aanpak wachtrijen netaansluiting

De wachtrijen voor aansluiting op het elektriciteitsnet blijven groeien. Alleen al bij regionale netbeheerders staan inmiddels ruim 14.000 unieke verzoeken voor afname en meer dan 8.500 voor invoeding op de wachtlijst. Dit vormt een groeiend probleem voor bedrijven, gemeenten en energieprojecten. Uit een nieuw onderzoek van Haskoning, uitgevoerd in opdracht van de Topsector Energie en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, blijkt dat Nederland veel kan leren van internationale voorbeelden om de zogeheten wachtrijmethodiek te verbeteren. Onder wachtrijmethodiek wordt verstaan in welke volgorde, met welke prioriteit en op basis van welke criteria aanvragen behandeld worden.

Haskoning beveelt aan om te focussen op maatregelen die snel uitvoerbaar zijn. Denk aan:  meer inzicht in het proces van aanvraag tot aansluiting; transparantie over de wachtrij zelf en een jaarlijkse evaluatie van de wachtrijmethodiek. 

Daarnaast adviseert het bureau om de volwassenheidstoets verder uit te werken. Deze toets beoordeelt in hoeverre aanvragen realistisch, technisch onderbouwd en financierbaar zijn: zodat onrealistische aanvragen uit de wachtrij gehaald kunnen worden, waardoor beschikbare capaciteit sneller wordt benut door projecten die klaar zijn om te realiseren.

Niet alleen Nederland kampt met lange wachtrijen wachtlijsten. In het Landelijk Actieplan Netcongestie is daarom afgesproken om te onderzoeken hoe andere landen omgaan met aanvragen voor netaansluitingen en transportcapaciteit. Het onderzoek vergeleek de aanpak van Nederland met die in het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Duitsland. In deze landen zijn recent hervormingen doorgevoerd die meer nadruk leggen op transparantie, dynamiek en volwassenheidstoetsing van aanvragen.

“In Nederland is al veel verbeterd, denk aan het inzichtelijk maken van beschikbare capaciteit en het maatschappelijk prioriteringskader,” zegt Marjolein Bot, programmadirecteur Systeemintegratie bij Topsector Energie. “Maar het rapport laat zien dat we door beter inzicht in de wachtrij en de volwassenheid van aanvragen nóg effectiever kunnen werken aan snellere en eerlijkere aansluiting.”

“Een goed ingerichte volwassenheidstoets kan helpen in het prioriteren van aansluitingen,” aldus Alienke Ramaker, Strategisch Procesmanager Energietransitie bij Haskoning. “Maar er zijn nog wel veel keuzes te maken in de uitwerking. We adviseren daarom om parallel te werken aan de maatregelen die snel implementeerbaar zijn en het begrip tussen markt en netbeheerder verhogen én een eerste uitwerking te maken van de volwassenheidstoets om te beoordelen hoe deze waardevol ingezet kan worden.”