Alliander zet volgende stap in buurtaanpak: versterken van elektriciteitsnetwerk in honderden buurten

Na de grootste aanbesteding in de geschiedenis van Alliander voor de versterking van het elektriciteitsnet in buurten, is nu duidelijk welke aannemers aan de slag gaan. Met een meerjarige aanpak versterkt Alliander het elektriciteitsnet in één keer buurt voor buurt. Hiermee wordt overlast verminderd, het werk efficiënter en daarmee sneller uitgevoerd en zijn bewoners klaar voor een duurzame toekomst.

Op dit moment is de netbeheerder in negen buurten aan het werk en is de eerste buurt – Wormerveer Noord – inmiddels afgerond. Vanaf begin 2026 wordt de buurtaanpak flink opgeschaald. Dankzij de nieuwe aanbesteding starten dan de werkzaamheden in 26 nieuwe buurten die grotendeels ook in dat jaar afgerond worden. Later in datzelfde jaar start de uitvoering bij meer buurten. In de jaren daarna blijven we opschalen en worden er honderden buurten aangepakt.

De contracten met de gegunde aannemers hebben een looptijd van minimaal 6 jaar, met de optie tot verlenging tot maximaal 12 jaar. De totale waarde bedraagt minimaal 1 miljard euro en kan oplopen tot maximaal 5 miljard euro. 

De geselecteerde aannemers zijn: 

Circet Nederland B.V. in combinatie met B.G.M. Infra B.V.  
CIAG B.V. / APK Group  
Dmissi Electro B.V.  
Hanab Distribution B.V.  
Van Gelder Kabel-, Leiding- en Montagewerken B.V. 
Verkley B.V. en Baas B.V in combinatie met Pol Infratechniek B.V.  
Zij starten op 1 oktober 2025 met de implementatiefase en engineering. Uiterlijk 1 april 2026 gaat de schop de grond in. 

Eerste buurten per regio 
In alle regio’s wordt gewerkt, met per gebied al een eerste voorbeeld van buurten die als eerste in uitvoering gaan: 

Friesland Noord-Oost Polder (FNOP): Huizum Badweg – Leeuwarden 
Noord-Holland Noord (NHN): Andijk Zuid – Medemblik 
Rijnland Beneden Noord-Holland (RBNH): Hoofddorp Floriande West – Haarlemmermeer 
Veluwe, Gooi, Flevoland (VGF): Jol + Gondel – Lelystad 
Gelderland (GLD): Batenburg – Wijchen 
Samen leren en verbeteren 

De eerste afgeronde buurt, Wormerveer Noord, heeft veel inzichten opgeleverd. Zo bleek het cruciaal dat middenspanningsruimtes op tijd beschikbaar zijn en dat projectrisico’s rondom vertraging, extra complexiteit en meer werk beter in beeld worden gebracht. 

Omwonenden worden steeds tijdig geïnformeerd via brieven, de BouwApp en waar nodig informatiebijeenkomsten. Zo weten bewoners wat ze kunnen verwachten, welke aannemer in hun straat aan de slag gaat en wanneer eventuele hinder plaatsvindt. 

Femke Brenninkmeijer is nieuwe voorzitter Vereniging Energie-Nederland

Op 1 december 2025 treedt Femke Brenninkmeijer aan als nieuwe voorzitter van Vereniging Energie-Nederland. Zij neemt het stokje over van Cora van Nieuwenhuizen, die vier jaar aan het roer stond. Van Nieuwenhuizen gaat per 1 oktober met pensioen.

Femke Brenninkmeijer vertrekt na ruim vijf jaar als CEO van NPRC, de grootste coöperatie in de Europese binnenvaart.  Daarvoor werkte zijn onder meer als Directeur Energy, Cargo en Offshore bij Havenbedrijf Amsterdam.

Tijdens de twee maanden tussen het vertrek van Cora Van Nieuwenhuizen en het aantreden van Femke Brenninkmeijer nemen de twee vice-voorzitters en de directeur van Energie-Nederland de taken van de voorzitter waar.

Waar staan de partijen? Overzicht standpunten op zon, wind en opslag

De verkiezingsprogramma’s laten grote verschillen zien in de manier waarop politieke partijen aankijken tegen zon, wind en energieopslag. Waar sommige partijen duurzame opwek en flexibiliteit zien als fundament van de toekomst, keren anderen zich juist volledig tegen nieuwe zonneparken, windmolens of batterijen. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste standpunten.

PVV
De PVV verzet zich tegen vrijwel alle vormen van duurzame energie. Nieuwe zon- en windparken zijn uitgesloten, bestaande windturbines die overlast geven worden verwijderd en zonneparken worden verboden. Ook opslag en flexibiliteit krijgen geen plek in hun visie. Betaalbaarheid en leveringszekerheid staan centraal, met kernenergie en fossiele bronnen als pijlers. Klimaatsubsidies en de nationale CO2-heffing worden afgeschaft.

GroenLinks–PvdA
Zon en wind zijn volgens GL-PvdA de basis van het energiesysteem. De partij wil de uitrol van wind op zee versnellen, aangevuld met batterijen, elektrolyse en vraagsturing om flexibiliteit te bevorderen. Huishoudens en huurders worden ondersteund bij zonnepanelen en opslag. Grote vervuilers gaan meer betalen, terwijl de overheid financieel meeprofiteert van wind op zee.

VVD
De VVD koppelt duurzame opwek aan energiezekerheid. De partij wil fors investeren in zon en wind, vooral op zee, en ziet ook een rol voor kernenergie en gas. Bedrijven moeten geholpen worden met flexibiliteit en energyhubs. Voor burgers gaat de energiebelasting omlaag. Netverzwaring en versnelling van vergunningen zijn nodig om de transitie uitvoerbaar te houden.

CDA
Het CDA pleit voor een brede energiemix waarin wind op zee, zon op daken en energyhubs een belangrijke rol spelen. Windturbines op land moeten zorgvuldig worden ingepast. Stabiel beleid moet huishoudens en bedrijven zekerheid bieden. Opslag en flexibiliteit krijgen nadrukkelijk aandacht, net als versnelling van vergunningprocedures.

SP
De SP wil publieke zeggenschap over energie. Energiebedrijven moeten genationaliseerd worden en alle geschikte daken krijgen zonnepanelen, gefinancierd door de overheid. Wind op zee en land zijn onmisbaar, maar moeten lokaal gedragen worden en natuurinclusief. Opslag, onder meer in buurtbatterijen, is cruciaal om betaalbare en betrouwbare stroom te garanderen.

JA21
JA21 beperkt wind op land door een strenge afstandsnorm (10x de masthoogte), waarmee projecten vrijwel onmogelijk worden. Opslag krijgt prioriteit om leveringszekerheid te borgen. Zon en wind worden verder nauwelijks genoemd; kernenergie speelt een hoofdrol.

Partij voor de Dieren (PvdD)
De PvdD wil dat zonnepanelen verplicht op gebouwen komen en dat wind op land en zee natuurinclusief wordt uitgerold. Opslag in batterijen, warmte en waterstof is onmisbaar om pieken en dalen op te vangen. Coöperatief eigendom en publieke regie zijn kernpunten, net als strikte ecologische voorwaarden.

ChristenUnie
De ChristenUnie ziet zon, wind en opslag als fundament. Wind op zee vormt de basis, maar met oog voor ecologie. Minstens 50% van projecten moet lokaal eigendom zijn. Opslag wordt breed gestimuleerd: thuisbatterijen krijgen duidelijke kaders en een lager nettarief, en netbeheerders mogen zelf opslag realiseren.

Forum voor Democratie (FvD)
FvD wijst zon en wind volledig af. Nieuwe parken worden verboden en bestaande installaties ontmanteld. Subsidies verdwijnen en aardgas, kolencentrales en kerncentrales vormen de basis. Opslag en flexibiliteit spelen geen rol.

SGP
De SGP benadrukt eigen energie en een mix van bronnen. Zon moet vooral op daken, zonneparken op landbouwgrond zijn uitgesloten. Wind op zee kan samen met natuur en visserij. Opslag via batterijen, elektrolyse en energyhubs wordt gestimuleerd. De partij wil af van de nationale CO2-heffing en over op contracts for difference.

BBB
BBB wil zonnepanelen in eerste instantie op daken en stelt de zonneladder wettelijk vast. Voor wind op land gelden afstandsnormen en na 2029 neemt het Rijk de regie over. Nieuwe windparken op zee worden pas gebouwd na onafhankelijk onderzoek naar ecologische schade. Lokale energyhubs en opslag worden gestimuleerd.

Volt
Volt plaatst energie in een Europese context en wil zon op alle daken, wind op land en zee en grootschalige uitrol van energyhubs. Flexibiliteit wordt gestimuleerd via variabele tarieven en buurtbatterijen. Minimaal 50% lokaal eigendom is het doel. Europese coördinatie van subsidies en regels moet zorgen voor samenhang.

NSC
NSC wil zonnepanelen op daken en langs infrastructuur en steunt wind op zee, mits met ecologische criteria. Grote windparken op land worden afgewezen. Opslag op buurtniveau en bedrijventerreinen wordt gestimuleerd, met piek- en daltarieven om het net slim te benutten. De overheid neemt stevige regie en zet contracts for difference in.

 

Doorbraak geeft lithium-metaalbatterijen langere levensduur

Na jaren aan onderzoek is er eindelijk een doorbraak in batterijtechnologie: lithium-metaalbatterijen blijken nu tot wel tien keer langer mee te kunnen gaan, en blijven stabiel gedurende duizenden laadcycli—een ware mijlpaal voor energieopslag.

Lithium-metaalbatterijen (LMB’s) worden al langer gezien als de veelbelovende opvolger van lithium-ionbatterijen. Hun grote voordeel? Ze hebben een veel hogere energiedichtheid, wat betekent dat ze meer energie kunnen opslaan per gewicht. Ideaal dus voor toepassingen zoals elektrische auto’s en energieopslag voor het stroomnet. Toch bleef hun implementatie tot nu toe steken wegens een groot probleem: de lithium-anode is instabiel. Tijdens het laden ontstaan zogeheten dendrieten—naaldachtige lithiumstructuren die voor kortsluiting én brandgevaar kunnen zorgen. Dit komt door een fragiel grensoppervlak (de “solid electrolyte interphase”, SEI) tussen de anode en elektrolyt, dat bij conventionele batterijen onvoldoende bescherming biedt.

Maar onderzoek aan de Southeast University in China toont nu een veelbelovende, betaalbare oplossing. Onderzoekers ontdekten dat het toevoegen van de zwavelrijke verbinding 1,3-dithiaan aan de elektrolyt een stabiele beschermlaag vormt op de anode. Dit proces, bekend als polarity inversion, zet onstabiele organische verbindingen in de SEI om in stabielere, zwavelhoudende anorganische componenten. Zo ontstaat een veel robuustere SEI die de dendrietvorming sterk tegengaat.

Het effect is indrukwekkend: in laboratoriumtests bleven celbatterijen met deze aangepaste elektrolyt 83,6 % van hun capaciteit behouden na 3.300 cycli bij een laadtempo van 1C. In andere tests bleken ze zelfs de capaciteit voor 150 cycli bijna volledig te behouden (93,1 %), wat neerkomt op een potentiële tienvoudige verlenging van de levensduur.

Private investeerders steken geld in TenneT Duitsland

Pensioenuitvoerder APG (optredend namens pensioenfonds ABP), het Noorse staatsinvesteringsfonds Norges Bank Investment Management en het Singaporese staatsinvesteringsfonds GIC gaan in totaal tot € 9,5 miljard investeren in TenneT Duitsland. De drie partijen verkrijgen circa 46 procent van de aandelen. Daarmee ligt er een structurele oplossing voor de kapitaalbehoefte van TenneT Duitsland, meldt minister Heinen (Financiën) in een brief aan de Tweede en Eerste Kamer. Daarin staat ook dat de Duitse staat geïnteresseerd is in een minderheidsbelang in TenneT Duitsland.

Het kabinet kiest, samen met TenneT, voor de onderhandse uitgifte van aandelen in plaats van een beursgang. Beide opties zijn grondig onderzocht. Daarbij is een afweging gemaakt aan de hand van vier criteria: financiële gevolgen voor de Nederlandse staat, een marktconforme prijs, behoud van de bijdrage aan de Nederlandse publieke belangen en een werkbare governance-structuur voor TenneT. TenneT en de staat hebben gezamenlijk geconcludeerd dat de onderhandse uitgifte van aandelen de beste oplossing is.

De investeerders hebben toegezegd tot 9,5 miljard euro te willen storten. Hiermee wordt de kapitaalbehoefte volledig ingevuld en is er een buffer voor het geval de investeringsagenda toeneemt. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de waarde van het bestaande eigen vermogen van TenneT Duitsland. Met de investeerders is onderhandeld om te bepalen wat de waarde van het bestaande eigen vermogen is. Dit betreft 10,4 miljard per 31 december 2025. Om de totale waarde van TenneT Duitsland te berekenen, moet hier de schuld bij worden opgeteld. De waarde van het eigen vermogen van 10,4 miljard staat gelijk aan een ondernemingswaarde van circa 40 miljard.

Minister Heinen spreekt van een belangrijke deal: “Hiermee wordt invulling gegeven aan de opgave waar TenneT Duitsland voor staat. De deelname van de private investeerders helpt de versterking van de energienetwerken in Europa mogelijk te maken. Dit is belangrijk in het licht van onze energiezekerheid.”

TenneT Duitsland beheert een groot deel van het Duitse elektriciteitsnet op land en op zee. Het bedrijf is een dochteronderneming van TenneT Holding, dat volledig in handen is van de Nederlandse staat. Als gevolg van een omvangrijke investeringsagenda voor de energietransitie heeft TenneT Duitsland een grote kapitaalbehoefte. Om daarin te voorzien besloot het kabinet vorig jaar tot de deelname van private investeerders. De Nederlandse staat blijft ook na deze investering de grootste aandeelhouder.

'Kleinschalige windturbines in buitengebieden leveren waardevolle bijdrage aan energiesysteem'

Tijdens een webinar op maandag 15 september 2025, presenteerden Gerard Schepers (Hanzehogeschool) en Rick Stratingh (Hanzehogeschool) de resultaten van het onderzoek naar de potentie van kleinschalige windturbines bij bedrijven en bedrijventerreinen. Het onderzoek in opdracht van RVO en TKI leverde waardevolle inzichten op waaraan ook NedZero heeft bijgedragen. Zo blijken kleinschalige windturbines in buitengebieden, bijvoorbeeld ten behoeve van agrarische bedrijven, bedrijventerreinen of energiecoöperaties, een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan het energiesysteem. Hoe ziet de potentie van kleinschalige windturbines in het buitengebied eruit?

In de energietransitie draait veel om schaal: gigawattparken op zee, hoogspanningsknooppunten aan land. Maar juist dichtbij de afnemer, op het erf van een boer of langs de rand van een bedrijventerrein, kan kleinschalige wind de puzzelstukjes in elkaar laten vallen. Niet als vervanger van zon of grote wind, maar als slimme aanvulling die de lokale vraag volgt, pieken afvlakt en het net lucht geeft. Dat is de rode draad uit zowel de innovatieroadmap als de webinar-sheets over kleine windturbines. We zetten een aantal interessante inzichten op een rijtje.

De context is veranderd. Bedrijven en boeren zoeken grip op hun energiehuishouding, terwijl netcongestie de groei belemmert. Kleine turbines leveren juist op momenten dat zon minder geeft, ’s winters, ’s nachts, bij wisselvallig weer, waardoor het lokale systeem stabieler wordt en het eigenverbruik stijgt. Denk aan de boerderij die met een mix van wind, zon en (slim) laden minder afhankelijk wordt van het openbare net; of het bedrijventerrein dat door een combinatie met opslag de piekvraag tempert. De kern: kleinschalige wind “ademt” mee met de vraag en vult zon aan.

Het verhaal is niet één turbine, maar de combinatie: wind + zon + slim laden + opslag. In zulke energiesystemen verschuift het zwaartepunt van terugleveren naar direct lokaal gebruik, en dat scheelt het net. Op boerderijen kan elektrificatie (denk aan trekkers, koelinstallaties) gekoppeld worden aan lokale opwek, terwijl op bedrijventerreinen slim samenspel tussen bedrijven nodig is om installaties efficiënt in te passen. Belangrijke nuancering: elk terrein en elk bedrijf is anders; maatwerk bepaalt of het werkt. 

Ja, kleine wind is duurder per kWh dan grote wind of zonneparken, stelt de innovatieroadmap. Maar zeker in combinatie met de ISDE-subsidie voor kleine wind, heeft dit type turbine een terugverdientijd van slechts een aantal jaar en zijn ze dus ook economisch erg interessant voor (agrarische) ondernemers. De sector heeft bovendien behoefte aan betrouwbare, onafhankelijke prestatiegegevens en aan eenduidige kwaliteitsnormen, zodat afnemers weten wat ze kopen en leveranciers niet per regio andere regels hoeven te volgen. Voeg daarbij soepele, consequente vergunningstrajecten en je haalt veel frictie uit de keten.

Een pragmatische suggestie waarmee snel winst behaald zou kunnen worden is het inrichten van een laagdrempelig testveld met meetinfrastructuur en vergunningen waar fabrikanten en kennisinstellingen iteratief kunnen verbeteren. Combineer dat met nationale aansluiting op IEA Task 41 “Distributed Wind” voor snelle kennisdeling, technisch, maar ook over beleid en sociale acceptatie. Zo profiteer je van wat elders al is uitgezocht en voorkom je dat iedereen het wiel opnieuw uitvindt.

'Verlenging Noodfonds is een goed idee, nu de belasting 60 procent van de gasprijs wordt'

De gasrekening gaat opnieuw omhoog. Vanaf volgend jaar stijgt de belasting op gas van 70 cent naar 73 cent per kuub. Daarmee wordt een groot deel van de gasprijs opnieuw bepaald door belastingen. Wie het goedkoopste gascontract uit de vergelijker van Overstappen.nl afsluit, betaalt op dit moment 1,23 euro per kuub. Daarvan is per 2026 zo’n 60 procent puur belasting. Dat betekent dat de overheid de grootste factor is in de prijs die consumenten betalen.

Voor veel huishoudens komt dit opnieuw hard aan. Zegt Tom Schlagwein van Overstappen.nl. Zeker nu veel mensen aankomende winter proberen te besparen door de thermostaat lager te zetten of te isoleren, voelt het oneerlijk dat de overheid nog steeds zo’n groot deel van de rekening bepaalt.

De politiek overweegt ondertussen het "Tijdelijk Noodfonds Energie" te verlengen. Dat fonds helpt huishoudens met een laag inkomen of hoge energiekosten om de rekeningen toch te kunnen betalen. Dat klinkt misschien als een noodoplossing, maar in de praktijk blijkt het fonds vaak een redder in nood. Vooral nu de energieprijzen grillig blijven en de vaste lasten blijven stijgen. Juist daarom is het zo belangrijk dat het Noodfonds niet tijdelijk blijft.

Consumenten hebben baat bij zekerheid en duidelijkheid. Een permanenter noodfonds – bijvoorbeeld voor minimaal vijf jaar – garandeert huishoudens steun wanneer de kosten sterk stijgen. Dat voorkomt stress, betalingsproblemen en schulden. De huidige situatie laat zien dat energiebelasting in Nederland structureel duur is en dat belastingen een groot deel van de rekening uitmaken. Een fonds dat alleen wordt ingezet in crisissituaties voelt als pleisters plakken, terwijl het probleem blijvend is. Door het Noodfonds structureel te maken, toont de politiek dat ze echt achter de consument staat.

Drie kwartiermakers aan de slag met Cogas Warmte

Cogas wil een actieve rol spelen in de warmtetransitie in Twente en Hardenberg. Daarom start men met het verder uitwerken van de strategie voor warmte, waarbij de focus ligt op begin lokaal, eindig provinciaal.

Lokaal is Cogas in gesprek met de gemeenten in het verzorgingsgebied waaronder Wierden en Almelo. 

Regionaal verkent men samen met de gemeenten Borne, Hengelo, Enschede, Enexis, Ennatuurlijk, provincie Overijssel en Twence de mogelijkheden van een Regionaal Warmtebedrijf Twente. Ook is men samen met de provincies Overijssel en Drenthe, Energie Beheer Nederland (EBN), netbeheerders RENDO en Enexis de mogelijkheden voor een regionaal, publiek warmtebedrijf aan het onderzoeken.

ACM: onzekerheid over betaalbaarheid groot struikelblok bij overstap naar warmtenet

Woningcorporaties moeten hun huurders goed informeren voordat hun woning aangesloten wordt op een warmtenet. Zij moeten hierbij informatie geven over het bedrijf dat de warmte gaat leveren en over de kosten. Uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat het door onzekerheid over de kosten en de tarieven voor woningcorporaties vaak niet mogelijk is om huurders voor de lange termijn garanties te geven over de betaalbaarheid van warmte. Vooral voor huurders van sociale huurwoningen is onduidelijkheid over betaalbaarheid op lange termijn een belangrijk struikelblok bij de overstap naar een warmtenet.

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle woningen vóór 2050 aardgasvrij gemaakt moeten zijn. Een groot deel hiervan zijn woningen van woningbouwcorporaties. Woningcorporaties hebben daarom een belangrijke rol in de energietransitie. Aansluiting op een warmtenet is in veel gevallen de efficiëntste en duurzaamste manier om deze doelstellingen te bereiken. 

Woningcorporaties moeten in de meeste gevallen hun huurders om instemming vragen voordat woningen aangesloten worden op een warmtenet. De ACM krijgt regelmatig vragen van huurders over de regels waar woningcorporaties zich hierbij aan moeten houden. Om huurders en woningbouwcorporaties hier duidelijkheid over te geven heeft de ACM hierover extra informatie gepubliceerd op ACM ConsuWijzer.

De ACM heeft ook onderzoek gedaan naar de informatievoorziening door woningcorporaties en heeft hiervoor gesprekken gevoerd met woningcorporaties en huurdersorganisaties, Aedes, de Autoriteit Woningcorporaties, de Woonbond, de Huurcommissie, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Op basis van de gesprekken constateert de ACM dat woningcorporaties over het algemeen goed hun best doen om huurders te informeren. Uit de gesprekken blijkt ook dat de onzekerheid over betaalbaarheid op de langere termijn een belangrijke belemmering is. Omdat woningcorporaties geen garanties kunnen geven over de betaalbaarheid, zijn huurders terughoudend in het geven van toestemming. Dat vertraagt de warmtetransitie.

De ACM stelt jaarlijks de maximumtarieven voor warmte vast. Warmteleveranciers mogen voor hun warmte niet meer vragen dan deze maximumtarieven van de ACM. De manier waarop de ACM de tarieven vaststelt is vastgelegd in de wet. De komende jaren zijn de maximumtarieven voor warmte nog gekoppeld aan de gemiddelde prijs voor een consument die via aardgas verwarmt (het zogenoemde ‘niet meer dan anders’ principe). De Eerste Kamer zal binnenkort beslissen over het wetsvoorstel voor de Wet collectieve warmte (WCW). De wetgever is van plan het niet-meer-dan-anders principe stap voor stap los te laten. De tarieven voor warmte zullen dan bepaald worden op basis van de efficiënte kosten die warmteleveranciers maken.

Kostengebaseerde tarieven bieden geen garantie op betaalbare tarieven en maken warmte niet automatisch het meest aantrekkelijke alternatief voor gas. Warmteleveranciers moeten de komende jaren grote investeringen doen om warmtenetten uit te breiden. Deze efficiënte kosten mogen zij via hun tarieven terugverdienen. De Wcw garandeert dat warmteverbruikers niet meer betalen dan nodig is is om deze efficiënte kosten terug te verdienen. Ook heeft de Tweede Kamer met een amendement geregeld dat er vóór de overstap op kostengebaseerde tarieven gekeken wordt wat deze overgang betekent voor de hoogte van de tarieven. De wetgever kan als dat nodig is dan nog maatregelen nemen. De ACM heeft in een eerdere Uitvoerbaarheids- en Handhaafbaarheidstoets en tijdens een technische brie

Kleine kerncentrale in Opmeer voorlopig van de baan

De gemeente Opmeer heeft recent geconcludeerd dat de realisatie van een kleine kerncentrale (een SMR van 15–20 MW) voorlopig niet haalbaar is. Dat blijkt uit het haalbaarheidsonderzoek dat op 19 september 2025 openbaar is gemaakt.

De technologie van de onderzochte kleine SMR’s is te duur en nog niet beschikbaar voor gebruik in Nederland. Twee mogelijke bouwer-opties vielen af: Last Energy (VS) trok zich terug vanwege prioriteit in eigen land en het VK. Westinghouse bleek financieel onhaalbaar voor de omvang die Opmeer voor ogen had. Een nieuwe kandidaat, het Nederlandse offshorebedrijf Allseas, is inmiddels in gesprek met de gemeente; de toekomst hiervan is nog onzeker.

Hoewel het plan voor een micro-SMR voorlopig niet doorgaat, sluit de gemeente een grotere reactor (77–300 MW) in samenwerking met naburige gemeenten zoals Den Helder of regio Agriport niet uit. Opmeer onderzoekt mogelijkheden om samen op te trekken met andere plaatsen in Noord-Holland. Indien ook deze opties begin 2026 geen resultaat tonen, kiest de gemeente alsnog voor de ontwikkeling van zonneparken.

Projectbesluit windpark Echteld Lienden vastgesteld

Op 9 september 2025 hebben Gedeputeerde Staten het projectbesluit voor windpark Echteld Lienden vastgesteld.

Initiatiefnemer Vattenfall N.V. heeft een verzoek ingediend om zeven windturbines te bouwen. De locaties liggen aan beide kanten van de A15, in de gemeenten Buren en Neder-Betuwe. De nieuwe windturbines vervangen de 4 bestaande windturbines. Het project draagt bij aan de doelen uit het Klimaatakkoord en de Regionale Energie Strategie (RES 1.0) Fruitdelta Rivierenland.

Voor windpark Echteld Lienden is nu een projectbesluit vastgesteld. Dit is een nieuw soort besluit onder de Omgevingswet. Het projectbesluit geeft toestemming om het windpark te mogen bouwen en bevat ook de vergunningen voor bouwen, milieu en natuur. Waterschap Rivierenland neemt binnenkort een besluit over een watergunning. 

In het projectbesluit staan alle voorwaarden waaraan het windpark moet voldoen. Zoals regels voor geluid, slagschaduw en inpassing in het landschap en de natuur. Ook verschillende onderzoeken, waaronder het milieueffectrapport, zijn onderdeel van het projectbesluit.

Het besluit is van donderdag 18 september tot en met woensdag 29 oktober 2025 te bekijken. Online via de pagina: Energiepark Echteld Lienden en op papier bij het Huis der Provincie in Arnhem. Beroep instellen kan schriftelijk of digitaal bij de Raad van State. Na afloop van de beroepstermijn treedt het besluit in werking. Bij spoedeisende bezwaren kan een voorlopige voorziening worden aangevraagd. 

Enexis kiest Aan de Stegge Twello voor nieuw distributiecentrum in Hoogeveen

Enexis Netbeheer heeft Aan de Stegge Twello geselecteerd als bouwer voor de realisatie van het nieuwe distributiecentrum op bedrijventerrein Riegmeer in Hoogeveen. Het Twellose bouwbedrijf wordt hiermee verantwoordelijk voor het ontwerp, de omgevingsvergunning en de bouw van het pand. De keuze kwam tot stand na een zorgvuldig doorlopen aanbestedingsprocedure. 

Het ontwerp van Aan de Stegge Twello en Paul de Ruiter Architects voor het distributiecentrum faciliteert moderne en veilige logistieke processen. Ook duurzaamheid vormt een belangrijk uitgangspunt, in lijn met de visie en ambitie van Enexis. De bouw start naar verwachting in juni 2026. Als alles volgens planning verloopt, wordt het pand in de zomer van 2027 in gebruik genomen. 

Het nieuwe distributiecentrum is essentieel om de snel toenemende vraag aan materialen te verwerken die nodig is voor de uitbreiding en vernieuwing van het energienet. De huidige locatie aan De Stroom in Hoogeveen is hiervoor te klein geworden. Door de energietransitie en de snelle elektrificatie van Nederland groeit het werkpakket van Enexis in hoog tempo. Meer ruimte voor opslag en logistiek is dan ook noodzakelijk. 

Met een oppervlakte van 54.000 m² is de nieuwe locatie ruim 2,5 keer zo groot als de huidige vestiging. Het terrein biedt uitgebreide mogelijkheden voor zowel binnen- als buitenopslag. Vanuit Hoogeveen worden straks kabels, leidingen en andere essentiële materialen gedistribueerd naar het hele noorden en oosten van het verzorgingsgebied van Enexis: Drenthe, Groningen en Overijssel.  

De centrale ligging van Hoogeveen binnen het noordelijke verzorgingsgebied blijft behouden, wat gunstig is voor logistieke medewerkers, aannemers en monteurs die dagelijks met de materialen werken. 

Nederlanders kiezen massaal voor jaarcontract energie

Onzekerheid over de energierekening zorgt voor een run op jaarcontracten. Op Prinsjesdag werd duidelijk dat we meer netbeheerkosten gaan betalen en waarschijnlijk gaat ook de belasting op gas in 2026 omhoog. Voor de rest is er nog veel onduidelijk, bijvoorbeeld voor mensen met zonnepanelen. Het zorgt ervoor dat het overgrote deel van de Nederlanders nu kiest voor een jaarcontract, zo blijkt uit cijfers van Independer.
 
Vooral de afgelopen maand bleek een 1-jarig vast energiecontract behoorlijk in trek. Zo koos bijna 90 procent van de mensen die via Independer een nieuw energiecontract afsloten daarvoor. Fors meer dan in de eerste periode van 2025. Toen ging het om bijna 80 procent.
 
“Er is op dit moment veel onduidelijk over wat er gebeurt na afschaffing van de salderingsregeling. Huishoudens met zonnepanelen sorteren daar al op voor en kiezen logischerwijs voor een kortlopend contract in de hoop dat ze daarna wel weten waar ze aan toe zijn. Daarnaast geven leveranciers hoge cashbacks bij een 1-jarig contract. Ook zijn 2- en 3-jarige contracten relatief gezien duurder vanwege extra kosten die worden gemaakt voor het bijmengen van groene stroom”, zegt Joris Kerkhof, energie-expert bij Independer.
 
In de Miljoenennota staat dat de belasting op stroom volgend jaar 11 cent per kWh bedraagt. Dat is een daling van een cent vergeleken met 2025. De belasting op gas wordt daarentegen een stukje duurder. Nu bedraagt het ongeveer 70 cent. In 2026 stijgt dat naar bijna 73 cent per kuub.
 
“Huishoudens zonder zonnepanelen profiteren het meest van de lagere belasting op stroom”, zegt Kerkhof van Independer. “Sinds twee jaar betalen mensen met zonnepanelen terugleverkosten voor hun opgewekte zonnestroom. Net als gezinnen zonder zonnepanelen betaal je minder belasting, maar door de extra kosten die je maakt door de terugleverkosten merk je eigenlijk bijna niets van de belastingverlaging.”
 
Hoewel gas volgend jaar duurder wordt door een toename van de belasting, kan de prijs gedurende het jaar alsnog zakken. “Maar dan moet het kale leveringstarief, de inkoopprijs voor leveranciers op de beurs, wel omlaag. Door de onrust in de wereld lijkt me dat helaas onwaarschijnlijk. Of er moet een hele milde winter aankomen, waardoor ons verbruik fors afneemt”, zegt Independer-expert Kerkhof.
 
Volgend jaar gaan de netbeheerkosten omhoog. Voor een huishouden met gemiddeld verbruik (3500 kWh en 1200 m³) gaat het om een toename van 25 euro. Independer berekent dat een gemiddeld huishouden in 2026 minder kwijt is aan energiebelasting. In totaal gaat het om 3,26 euro.
 
“Voor huishoudens die moeite hebben om de energierekening te betalen, is er het noodfonds energie. Maar uit Kamervragen naar aanleiding van de Miljoenennota blijkt dat het geld aankomend jaar niet beschikbaar wordt gesteld, maar doorgeschoven wordt naar 2027. Dat is slecht nieuws voor mensen met lage inkomens die vorig jaar wel aanspraak maakten op het noodfonds. Het is belangrijk om consequent te zijn met dergelijke steunpakketten. Je kunt er niet voor kiezen om het eerst wel te doen, en het jaar erna toch weer niet. Dat zorgt voor onduidelijkheid en geeft mensen geen stabiliteit”, aldus energie-expert Kerkhof.
 
Of de gepresenteerde plannen uit de Miljoenennota definitief doorgang vinden, hangt af van wat de Tweede Kamer stemt na afloop van het debat over het complete Belastingplan. Dit weten we doorgaans in de tweede week van december.
 

Ontdek energie in de Eemshaven tijdens de Open Energiedag op zaterdag 20 september

Kom zaterdag 20 september naar de Open Energiedag in de Eemshaven in Groningen! Tussen 10.00 en 16.00 uur is er in de Eemshaven is van alles te doen en te beleven: u komt te weten wat er allemaal gebeurt op het gebied van energie. Het belooft een leuke en leerzame dag te worden voor jong en oud.

RWE, Gasunie en TenneT organiseren deze dag en nemen u mee op een bustour langs de energiehotspots in de Eemshaven. U kunt op veel plekken op- en afstappen. In het informatiecentrum van TenneT en in een tent op het terrein van RWE ontdekt u nog veel meer over energie.

Bezoek het nieuwe informatiecentrum van TenneT en krijg een korte rondleiding.
Bekijk, beleef en leer meer over hoogspanning, kabels en hoe we windenergie van zee aan land brengen en ontdek aan welke projecten TenneT in de Eemshaven werkt.
Doe een VR-tour en ervaar hoe TenneT het hoogspanningsnet beheert.
Ga mee op excursie naar een echte windturbine van RWE in de Eemshaven.
Neem in de tent van RWE met een VR-bril een kijkje in een energiecentrale en een windturbine.
Ontdek hoe Gasunie bijdraagt aan de energietransitie door waterstof en restwarmte te transporteren. En leer hoe je CO2 van de industrie kunt opslaan in lege gasvelden onder de zeebodem.
Kom alles te weten over de ontwikkelingen bij RWE in de Eemshaven. Die één doel heeft: betrouwbare elektriciteit uit je stopcontact!

Energietransitiefonds Rotterdam bereikt mijlpaal

Het Energietransitiefonds Rotterdam (ETF-R) is het investeringsfonds voor duurzame innovaties van de gemeente Rotterdam. InnovationQuarter beheert dit fonds van € 100 miljoen voor de gemeente. Daarvan investeerden zij 50 miljoen euro in vijf jaar tijd, in vijftien innovaties. Deze investeringen dragen bij aan een schonere, circulaire en CO₂-neutrale economie.

De bedrijven zijn actief in elektrificatie, duurzame mobiliteit, circulaire chemie en energieopslag. Wethouder Zeegers: “Met het Energietransitiefonds Rotterdam investeren we in ondernemers die het verschil maken. In vijf jaar tijd hebben we vijftien bedrijven ondersteund om hun duurzame technologie op te schalen. Van circulaire bouw tot batterijtechnologie. Zo versterken we de economie. We creëren honderden banen én we bouwen aan een klimaatbestendige toekomst. Dat zie je terug in de stad, de haven en de regio.” De aanpak van het ETF-R past bij de ambities van Rotterdam. Meer daarover staat in het Klimaatactieplan Rotterdam (KAR): https://www.rotterdam.nl/klimaat-actieplan-rotterdam.

Het gaat om energie- én grondstoffentransitie. “Dat doen we niet alleen met kapitaal, maar ook met kennis en ons netwerk. Zo bouwen we samen aan een sterke, duurzame economie in Rotterdam en de regio,” zegt Hoofd Investeren Robert Bierens van Innovationquarter. Waar mogelijk benut de fondsbeheerder de inzet van de gemeente Rotterdam, Havenbedrijf Rotterdam, kennisinstellingen in Delft en andere regionale partners. En zo werken we samen om Rotterdam, Zuid-Holland en Nederland minder afhankelijk te maken van buitenlandse grondstoffen. In 2024 begeleidde ETF-R meer dan 150 ondernemers. Op https://energietransitiefondsrotterdam.nl/ staat een filmpje en meer uitleg over de 15 investeringen. 

Enkele voorbeelden hiervan:

CarbonX ontwikkelt een duurzaam alternatief voor grafiet in batterijen, geschikt om lokaal te produceren.
Value Maritime ontwikkelt compacte systemen die CO₂ uit scheepsemissies opvangen en hergebruiken in de glastuinbouw.
DOPS Recycling Technologiesontwikkelt technologie om reststromen te verwerken die nu nog moeilijk te recyclen zijn.

HVC warmtenetten scoren hoog: Dordrecht heeft duurzaamste grote warmtenet van Nederland – Alkmaar in top 3

Uit het rapport Duurzaamheid warmtelevering 2024 van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) blijkt dat het warmtenet in Dordrecht de laagste CO₂-uitstoot heeft van alle grote warmtenetten in Nederland.

Met slechts 5,4 kilogram CO₂ per geleverde gigajoule (GJ) warmte staat Dordrecht bovenaan in de ranglijst van netten met een jaarlijkse afzet van meer dan 150.000 GJ. Vergeleken met verwarming via een individuele cv-ketel levert dit een CO₂-besparing op van 91%. Ook het warmtenet in Alkmaar presteert uitstekend en staat met 11,3 kg CO₂ per GJ in de landelijke top 3 van meest duurzame warmtenetten.

Het warmtenet Dordrecht levert sinds 2013 warmte aan woningen en gebouwen in de stad. Inmiddels is het netwerk uitgegroeid tot 32 kilometer aan leidingen en voorziet het ruim 6.500 huishoudens en gebouwen van warmte. De uitzonderlijk lage CO₂-uitstoot komt vooral door het gebruik van restwarmte uit de slibverwerkingsinstallatie aan de Baanhoekweg, in combinatie met warmte uit de afval-energiecentrale en een elektrische boiler als back-up. De restwarmte uit slibverwerking is 100% duurzaam en vormt de basis van het warmtenet in Dordrecht.

De lage CO₂-uitstoot in Dordrecht en Alkmaar sluit naadloos aan bij de nationale klimaatdoelen: in 2035 moet de warmtevoorziening in Nederland volledig CO₂-neutraal zijn. Beide warmtenetten voldoen nu al ruimschoots aan de CO₂-eisen die worden gesteld in de nieuwe Warmtewet.

De duurzame prestaties van de warmtenetten zijn het resultaat van nauwe samenwerking tussen HVC, aandeelhoudende gemeenten en waterschappen, woningcorporaties en andere publieke partners. Door innovatieve oplossingen toe te passen, zoals het benutten van restwarmte uit slibverwerking en inzet van elektrische boilers, worden de netten steeds minder afhankelijk van fossiele brandstoffen. HVC is en blijft continu op zoek naar manieren om warmtenetten te ontwikkelen en verder te verduurzamen met duurzame bronnen, zoals warmte uit water en uit de aarde.

'Extra steun voor windmolens op zee is pure noodzaak'

De bijdrage van een miljard euro van het kabinet voor de bouw van nieuwe windparken op zee is geen luxe, maar pure noodzaak. De stijgende bouwkosten en de hogere rente maakten het de laatste jaren steeds moeilijker om nieuwe projecten op te zetten. Dit kabinetsbesluit voorkomt dat de ontwikkeling van wind op zee stilvalt. Dat stelt adviseur Windkracht5.

Windparken spelen een cruciale rol in de energietransitie. Maar de extra steun voorkomt ook kapitaalvernietiging. Turbines op zee leveren pas stroom als het net meegroeit. Daarvoor zijn miljardeninvesteringen nodig in het elektriciteitsnet, in stations en aansluitingen die nodig zijn om windstroom aan land te brengen. Dit besluit voorkomt dat een deel van deze investeringen verloren gaat. Dat zou ook de betrouwbaarheid van het energiesysteem ondermijnen.

De kabinetssteun is niet alleen belangrijk voor investeerders, maar ook voor consumenten. Hoe meer groene energie er wordt opgewekt, hoe goedkoper het uiteindelijk wordt.

Tegelijkertijd moeten alle investeringen worden terugverdiend. Deze kosten komen vaak via nettarieven bij huishoudens en bedrijven terecht. Het Klimaatfonds helpt om de eerste klap op te vangen, zodat de rekening niet direct bij burgers belandt.

Op dit moment staat er bijna 5 gigawatt aan windmolens op de Noordzee. In 2032 moet dat ruim verviervoudigd zijn naar zo’n 21 gigawatt. Het vorige kabinet mikte op 50 gigawatt in 2040, maar dat is inmiddels bijgesteld naar 30 à 40 gigawatt. Dit lagere tempo vergroot de kans dat we cruciale klimaatdoelen missen.

Dit kabinetsbesluit geeft een sterke impuls aan de overgang naar duurzame energie. Het houdt de energietransitie betaalbaar, biedt investeringszekerheid en zorgt dat we de doelen kunnen halen die we als samenleving hebben afgesproken.

Provincie Limburg zet in op groen gas uit mestvergisting

Provincie Limburg ziet grote kansen voor groengasproductie via mono-mestvergisting. Uit een verkenning door adviesbureau Ekwadraat blijkt dat samenwerking tussen boeren in collectieve installaties jaarlijks zo’n 100 miljoen kubieke meter groen gas kan opleveren – goed voor 20% van het huishoudelijk gasverbruik in Limburg.

De aanpak draagt bovendien fors bij aan de stikstofreductie door middel van het vergisten van dagverse mest of aangezuurde mest. Daarmee ontstaat niet alleen winst voor het klimaat, maar ook een sterker toekomstperspectief voor boeren. Zij profiteren van lagere mestafvoerkosten, een schone meststof en besparingen op kunstmest. Door samen te werken in collectieven wordt het ook voor kleinere boeren mogelijk om aan te haken bij deze duurzame innovaties.

Belastingverhoging energie tikt door

Uit de Miljoenennota blijkt dat het demissionair kabinet van plan is de energiebelasting op stroom te verlagen. Maar de belasting op gas gaat juist omhoog. Wat betekent dat voor de portemonnee van Nederlanders? Prijsvergelijker Pricewise zet het op een rijtje. 

De energierekening blijft voor de meeste mensen een hoge kostenpost. Daarom zoekt het kabinet naar oplossingen om huishoudens te helpen hun energierekening beter te kunnen dragen. Met een verlaging van de energiebelasting op stroom (-1,2 eurocent per kWh) zullen huishoudens in Nederland er iets op vooruitgaan. Kanttekening is wel dat de energiebelasting op gas met 2,7 eurocent per kuub omhooggaat inclusief btw. Zo blijft er een lichte stimulans om over te stappen van gas naar stroom.  

De energielastenverlichting uit de voorjaarsnota (van 200 miljoen voor 3 jaren) wordt echter nu structureel ingevoerd en is daardoor lager dan voorzien op jaarbasis. In de Miljoenennota wordt gesproken over 100 miljoen per jaar, als aanpassing op de eerdere 200 miljoen voor de periode 2026-2028. In vergelijking met de voorjaarsnota is dit dus een verslechtering, welke resulteert in een lagere vermindering energiebelasting en zelfs verslechtering ten opzichte van 2025 met -6,23 euro per jaar. 

Niettemin zal de groothandelsprijs van elektriciteit vanwege het groene stroomaanbod de komende jaren hopelijk lager liggen vanwege de plannen van het kabinet om 1 miljard euro voor nieuwe windparken op zee ter beschikking te stellen. 
 
Nieuwe middelgrote aardgaswoningen komen het beste weg met de nieuwe belastingen. Een bewoner in een nieuw, klein appartement gaat 7 procent meer energiebelasting op de rekening terugzien in 2026.  

Een bewoner in een oud, klein appartement betaalt 13 procent meer, wat neerkomt op een extra kostenpost van 8 euro per jaar. Bewoners in een oud klein of middelgroot rijtjeshuis betalen 12 tot 13 euro meer (4 tot 6 procent) aan energiebelastingen. 

Hans de Kok, directeur van Pricewise: “Voor een gezin met een jaarverbruik 2000 kWh stroom en 1000 m3 gas is het neutrale belastingeffect uit de Voorjaarsnota als sneeuw voor de zon verdwenen op Prinsjesdag en betaalt je nu 5% meer aan energiebelasting, gemiddeld een tientje extra per jaar. Huishoudens die veel of alleen stroom verbruiken, profiteren relatief meer, omdat de energiebelasting op stroom lager en op gas hoger komt te liggen in 2026. Het blijft daarmee lonen om je woning goed te isoleren en zo min mogelijk gas te verbruiken.” 
 
Woon je met twee of meer personen in een klein oud appartement dan ga je 2 procent meer energiebelastingen betalen in 2026. Wie in een middelgroot, nieuw rijtjeshuis woont gaat evenveel tot minder energiebelasting betalen, omdat het stroomverbruik hoger ligt. Gezinnen in een grote vrijstaande woning merken nauwelijks effect in 2026. 

Huishoudens die voornamelijk gebruik maken van stroom in plaats van gas profiteren iets meer van de verlaging van belasting op stroom ondanks de lagere vermindering energiebelasting op hun rekening.  

Huishoudens met zonnepanelen zullen over ruim een jaar het afschaffen van de salderingsregeling iets minder in de portemonnee voelen met deze verlaging. De belasting op stroom daalt met 10 procent en als dat in 2027 zo blijft, heft dat het salderingsnadeel een klein beetje op. 

Primeur op Schiphol: proef met waterstofvoertuigen in de dagelijkse operatie

Schiphol is als eerste grote internationale luchthaven ter wereld gestart met een proef waarbij voertuigen op waterstof worden ingezet op het luchthaventerrein. Er wordt getest met een speciaal ontwikkeld sleepvoertuig voor vliegtuigen en prototype van een Toyota pick-up truck waarvan de elektromotor wordt aangedreven door waterstof. Schiphol beschikt bovendien tijdelijk over een eigen waterstoftankstation om deze voertuigen van waterstof te voorzien. Met deze proef zet de luchthaven een belangrijke stap richting een emissievrije grondoperatie in 2030. 

Tijdens de proef worden de voertuigen gebruikt in het dagelijks werk op de luchthaven. De waterstofvliegtuigtrekker sleept meerdere keren per dag een Boeing 737 van KLM tussen de parkeerplaatsen voor vliegtuigen, de hangars, de taxibanen en de gates. De pick-up truck wordt gebruikt door de Bird Control, het team dat verantwoordelijk is voor het weren van vogels van start- en landingsbanen. 

Royal Schiphol Group onderzoekt samen met partners in deze proef de praktische inzetbaarheid van waterstofvoertuigen, zoals gebruiksgemak, actieradius en integratie in de bestaande infrastructuur. Eerder werd op Schiphol al een succesvolle test met een H2-GPU, een Ground Power Unit op Waterstof gedaan. De GPU voorziet stilstaande vliegtuigen van stroom zonder uitstoot.

Waterstof is een schone energiedrager die, net als batterij-elektrisch rijden, tijdens gebruik geen uitstoot veroorzaakt. Een belangrijk voordeel is de korte tanktijd en de betrouwbare actieradius, ook bij lage temperaturen. In tegenstelling tot batterij-elektrisch materieel zijn er voor waterstofvoertuigen geen tussentijdse oplaadbeurten nodig en daarom zijn waterstof-elektrische voertuigen een waardevol en efficiënte toevoeging binnen de grondoperatie.  

De proef is een gezamenlijke inspanning van Royal Schiphol Group en diverse partners uit de luchtvaartsector, waaronder producenten, luchtvaartmaatschappijen en afhandelaren. Deze samenwerking is cruciaal om de indirecte CO₂-uitstoot in de keten (Scope 3) terug te dringen. Schiphol beperkt zich hiermee niet tot het verduurzamen van eigen processen en middelen, maar draagt actief bij aan de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die de hele sector vooruithelpen.

De pilot loopt tot begin oktober en maakt deel uit van het TULIPS-programma, mede mogelijk gemaakt door subsidie van de Europese Unie. Dit is het duurzame innovatieprogramma van Royal Schiphol Group waarin nieuwe concepten worden ontwikkeld en gedemonstreerd. Schiphol werkt hierin nauw samen met partners zoals KLM, Rotterdam The Hague Airport, Torino airport, Hermes Airports, Port of Amsterdam, onderzoeksinstellingen zoals TNO en SINTEF en bedrijven als TLD, Zepp.solutions, HyCC, Air Products en Ballard. 

NVDE: Deltawerken voor oranje-groene energie nodig

Het kabinet heeft de winkel voor de energietransitie opengehouden het afgelopen jaar. De karavaan van oranje-groene energie is wat afgeremd, maar gelukkig zeker niet tot stilstand gekomen. Er is wel meer nodig dan deze Miljoenennota laat zien. “Het is nu tijd voor energie-Deltawerken, met stevige keuzes voor vrijheidsenergie en langjarige zekerheid, bijvoorbeeld over de SDE++. Iedere euro voor fossiele energie maakt ons kwetsbaarder, iedere euro voor duurzaam maakt ons sterker, vrijer en rijker aan banen en innovatie,” zegt Olof van der Gaag, voorzitter Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). 
 
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) concludeert vandaag dat de klimaatdoelen en energieverplichtingen van 2030 niet in zicht zijn.

De nieuwe cijfers uit de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) zijn niet alleen slecht nieuws voor het klimaat, maar ook voor onze energiezekerheid. Hoe meer oranje-groene energie we opwekken en hoe efficiënter we omgaan met energie, hoe minder onze economie en energierekening een geopolitieke speelbal blijven. Elke geopolitieke crisis slaat direct in onze portemonnee. Uitstel maakt dit probleem groter en duurder. Het PBL constateert dat de afhankelijkheid van energie-import nu historisch hoog is: bijna 80 procent van ons energiegebruik komt uit het buitenland.

Bovendien kost het Nederland al snel een miljard euro in 2030 als we niet voldoen aan de Europese verplichtingen voor duurzame energie en energiebesparing. We moeten ons tekort dan afkopen bij landen met een eventueel ‘overschot', of een Europese boete betalen. Als we dat geld nu besteden aan investeringen in eigen land sparen we deze kosten én maken we onze economie weerbaarder. 
 
De Miljoenennota schiet hiervoor tekort, vindt de belangenclub, met een combinatie van stappen vooruit en achteruit. Een belangrijke tekortkoming is dat er vanaf 2027 geen budget is voor het werkpaard van de transitie, de cruciale SDE++subsidie. 'Dat is heel onverstandig, want bedrijven denken jaren vooruit bij grote projecten en moeten kunnen rekenen op deze regeling. Hierdoor dreigt stilstand van de transitie.'

De NVDE is wel blij met de subsidie voor 2 GW windenergie op zee. Onze ondiepe Noordzee, zeer geschikt voor windmolens, is een belangrijke troef in ons streven naar minder afhankelijkheid en minder CO2-uitstoot. Ook de voorzichtige stimulering van elektrische auto's is zeer welkom, door een iets lagere motorrijtuigenbelasting en prikkels voor werkgevers. 

De Miljoenennota laat zien dat Nederland duidelijker moet kiezen: goedkope, zekere energie van eigen bodem als fundament voor onze economie. Daarvoor is een duidelijk pad richting 2040 nodig, zodat iedereen weet waar hij aan toe is. Maak het aantrekkelijk om te investeren in een oranje-groen energiesysteem. Zorg dat vergunningen binnen twee jaar rond zijn, zodat we niet vastlopen in papierwerk. Stel twee procent van onze ruimte beschikbaar voor het energiesysteem dat de basis vormt van onze economie. Laten we nu kiezen voor Deltawerken voor energie. Dan kunnen we daarna vrolijk zwaaien naar Poetin, Trump en Mohammad bin Salman – beschermd door onze eigen oranje-groene energie.

Zonnepark De Mun in gebruik genomen

PowerField heeft Zonnepark De Mun in gebruik genomen. Het project ligt in de gemeente Oss, in Noord-Brabant, en heeft een opgesteld vermogen van 8 megawattpiek (MWp). Dit staat ongeveer gelijk aan het jaarlijks stroomverbruik van 2.000 gemiddelde Nederlandse huishoudens. 

De vergunning voor het zonnepark werd in 2020 verleend aan NRG2all. In 2024 nam PowerField het project over. De bouw startte in het voorjaar van 2025 en sinds de zomer wekt het zonnepark energie op. 

Zonnepark De Mun ligt naast een bedrijventerrein en tussen twee natuurgebieden van Natuurnetwerk Brabant. De landschappelijke inpassing is opgesteld in samenwerking met Stichting Landschapsbeheer Oss.  
 
Onder het zonnepark bevinden zich gasleidingen die voor een groot deel de structuur bepalen, waardoor het project als het ware wordt opgedeeld in twee delen. De zonnepanelen zijn in een zuidopstelling geplaatst waardoor licht en water de bodem blijven bereiken, wat de lokale biodiversiteit ten goede komt.  
 
Als onderdeel van het beheer laat PowerField schapen grazen op het zonnepark. Dit draagt bij aan een voedselrijke en veilige leefomgeving voor de schapen, versterkt de bodem en vergroot de biodiversiteit. 
 
Langs de randen van het zonnepark worden struiken en bomen geplant. Dit zorgt voor een groener aanzicht en beperkt de zichtbaarheid op het zonnepark vanuit de omgeving. 
 
Zonnepark De Mun is één van de zeven zonneparken die PowerField recent heeft gerealiseerd. In combinatie met energieopslag en trading op de energiemarkt zorgt PowerField voor een stabiele, duurzame en toekomstbestendige energievoorziening in Nederland. 

Kabinet geeft windenergie op zee extra impuls

Windenergie van de Noordzee blijft de drijvende kracht achter de Nederlandse energietransitie. De afgelopen jaren is de productie van windparken op zee flink toegenomen en Nederland heeft grote ambities om dit verder uit te breiden. Dat is belangrijk om minder afhankelijk te worden van andere landen en over te stappen op meer duurzame energie van dichtbij. Door stijgende kosten en onzekerheid komt de bouw van nieuwe windparken op zee in veel landen stil te liggen. Met het ‘Actieplan windenergie op zee’ neemt het kabinet maatregelen om dit in Nederland te voorkomen. Zo reserveert het kabinet bijna 1 miljard euro vanuit het Klimaatfonds om de bouw van 2 gigawatt aan nieuwe windparken komend jaar te ondersteunen (er staat nu 4,7 gigawatt aan windparken op zee).  

Minister Hermans, Klimaat en Groene Groei: “Op verschillende plekken in de wereld en in Europa heeft de sector te kampen met stijgende kosten, stijgende rente en onzekerheid over voldoende vraag. Dit zorgt ervoor dat het tempo van de uitrol van windparken op zee lager ligt dan de afgelopen jaren. Zonder ingrijpen dreigt de uitrol van windparken tot stilstand te komen. Het Actieplan windenergie op zee biedt extra houvast voor de sector de komende tijd en werkt een aantal extra maatregelen uit. Zo kan het volgende kabinet hier snel keuzes in maken.”  

Het Actieplan bevat twee oplossingsrichtingen om de uitrol van windenergie op zee voort te kunnen zetten: 1. het stimuleren van de bouw van windparken op zee (aanbodstimulering) en 2. het stimuleren van de ontwikkeling van de elektriciteitsvraag (vraagstimulering). Op korte termijn is naast de subsidie voor volgend jaar ook aan de vraagkant gewerkt en verlengt het kabinet de Indirecte Kosten Compensatie (IKC-ETS) regeling voor de industrie met een jaar t/m 2028 om de elektriciteitskosten concurrerend te maken. Hiervoor wordt €150 mln. beschikbaar gesteld. Dit verbetert de toekomstige business case voor windparken op zee.  

Voor de langere termijn bereidt het kabinet een wetsvoorstel voor om Contracts for Difference (CfD) mogelijk te maken: windparkeigenaren ontvangen dan subsidie als de inkomsten laag zijn en dragen af aan de Staat als de elektriciteitsprijzen hoog zijn.  Het actieplan beschrijft verder de uitwerking van een garantiefonds om het afsluiten van langdurige stroomcontracten te ondersteunen en er wordt verkend of windparkbouwers meer tijd kunnen krijgen voor oplevering. Ook onderzoekt het kabinet of het toekomstige windpark Ten Noorden van de Waddeneilanden bij het windenergiegebied Doordewind gevoegd kan worden – wat leidt tot hogere opbrengsten per turbine en betere benutting van de infrastructuur.  Tot slot geeft het Actieplan mogelijkheden ter overweging voor een volgend kabinet. 

De wind-op-zee-sector waardeert dat de minister de benodigde acties voor de komende periode heeft aangekondigd. Dat het kabinet nu structureel budget vrijmaakt voor TOWOZ en daarnaast concrete stappen zet voor directe elektrificatie, geeft de sector vertrouwen. Dat is een grote stap in de goede richting en legt een fundament om door te kunnen gaan met het bouwen van windparken. “NedZero is blij met de steun van het kabinet voor wind op zee en met de nieuwe Actieagenda Elektrificatie Industrie. Dit pakket geeft steun om projecten door te zetten en kapitaalkosten te verlagen. We kijken uit naar de maatregelen van het nieuwe kabinet om vraag en aanbod van groene stroom in evenwicht te laten groeien.”
 

Buigzame batterijen in water

Onderzoekers van de TU Delft en de Nationale Universiteit van Singapore hebben batterijen naar een hoger niveau getild door apparaten te ontwerpen op basis van water die kunnen worden toegepast als praktische, duurzame en schaalbare oplossingen voor energieopslag met een hoog rendement.

Kleine apparaten zoals medische sensoren, smartwatches en andere Internet of Things-tools moeten zo lang mogelijk werken, hoge prestaties leveren en binnen enkele seconden kunnen worden opgeladen. Daarom hebben onderzoekers van de TU Delft en de Nationale Universiteit van Singapore een nieuwe generatie hoogwaardige energieopslagapparaten ontwikkeld, zogenaamde pseudocondensatoren, die een grote hoeveelheid energie opslaan in een beperkte ruimte en direct kunnen worden opgeladen.

Tot nu toe was er een afweging tussen vermogen en energie in energieopslagapparaten: je kunt een batterij ontwerpen om meer energie op te slaan, maar die levert die energie dan langzamer. Of je kunt een condensator ontwerpen die snel een hoog vermogen levert, maar die kan dan minder totale energie opslaan. Deze nieuwe technologie, gemaakt van gemodificeerde geleidende polymeren en 2D-materialen, lost dit probleem op door hoge en snelle energieopslag te combineren met snelle energieafgifte.

Liander aan de slag met stroomnet in gemeente Bronckhorst

Liander en de gemeente Bronckhorst gaan samen aan de slag om het stroomnet in de gemeente klaar te maken voor de toekomst. Met de buurtaanpak zorgt Liander voor extra elektriciteitshuisjes in een dorp en worden nieuwe kabels aangelegd in Bronckhorst. Deze uitbreiding is nodig om het stroomnet beter aan te laten sluiten op de groeiende vraag naar elektriciteit. Om de gemaakte afspraken vast te leggen, hebben Liander en de gemeente op 1 september de samenwerkingsovereenkomst voor de buurtaanpak ondertekend.

De uitbreiding van het stroomnet wordt vooral zichtbaar door de extra elektriciteitshuisjes die worden geplaatst. Het elektriciteitshuisje, ook wel transformatorhuisje genoemd, is een belangrijke bouwsteen van het energienetwerk. Extra huisjes en kabels zijn nodig om het elektriciteitsnet krachtiger te maken, waardoor meer capaciteit beschikbaar komt. Door per dorp of buurt aan de slag te gaan, wordt de overlast beperkt en efficiënt gewerkt aan het verminderen en voorkomen van storingen en problemen op het elektriciteitsnet.

Met de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst voor de buurtaanpak is het startsein gegeven om de gemaakte afspraken tussen Liander en de gemeente Bronckhorst verder uit te werken.

Liander informeert inwoners en ondernemers tijdig voordat de werkzaamheden in hun buurt van start gaan. Zodra de werkzaamheden in Wehl starten, zijn deze ook te volgen op de informatiepagina over de buurtaanpak. 

Ceremonie in Vlissingen markeert start bouw onderstel stopcontact IJmuiden Ver Beta

Met het doorsnijden van het eerste staal op de werf van Heerema Fabrication Group in Vlissingen is officieel het startsein gegeven voor de bouw van het jacket van het offshore-platform IJmuiden Ver Beta.

Dit onderstel vormt het robuuste fundament van het platform en markeert een belangrijke mijlpaal voor TenneT’s nieuwe standaard voor de aansluiting van windparken op zee.

Het onderstel (jacket) van IJmuiden Ver Beta wordt gebouwd door Heerema Fabrication Group in Vlissingen. Het betreft één van de drie jackets die het Nederlandse bedrijf in opdracht van het consortium Seatrium en GE Vernova gaat vervaardigen voor ons 2GW-programma. Met een lengte van 90 meter, een breedte van 43 meter en een gewicht van ruim 10.000 ton vormt het een van de grootste staalconstructies die in Nederland zijn gebouwd voor wind op zee.

Het platform IJmuiden Ver Beta wordt de eerste van een reeks nieuwe 2GW-aansluitingen die we in de komende jaren in de Nederlandse en Duitse Noordzee realiseren. Deze innovatieve standaard maakt het mogelijk om grote hoeveelheden duurzame energie efficiënt en met minder platforms en kabels naar land te transporteren. 

De jackets zijn essentieel voor de verankering van de platforms op de zeebodem en zorgen ervoor dat de bovengelegen topsides – met transformatoren en hoogspanningsinstallaties – ook onder de zwaarste Noordzeestormen stabiel blijven functioneren. Het windpark IJmuiden Ver Beta, met een opgesteld vermogen van 2 gigawatt (GW), wordt naar verwachting in 2029 (1GW) en 2032 (1GW) in gebruik genomen door exploitant Zeevonk, een joint venture van Vattenfall en Copenhagen Infrastructure Partners (CIP).

Open dag bij Gasunie in Scheemda op zaterdag 20 september

De Gasunie-locatie in Scheemda bestaat dit jaar 15 jaar en viert deze bijzondere mijlpaal met een open dag op zaterdag 20 september. Tussen 10.00 en 16.00 uur opent de locatie haar deuren voor buurtbewoners en andere belangstellenden uit de regio. Het is de eerste maal in het bestaan van deze locatie dat er op deze manier een open dag wordt georganiseerd. 

Compressorstation Scheemda speelt een sleutelrol in het Nederlandse gastransport. Het station is volledig elektrisch aangedreven en zorgt ervoor dat aardgas afkomstig uit onder andere Noorwegen op de juiste druk wordt gebracht voor verdere distributie in Nederland. Tijdens de open dag is er gelegenheid om meer te leren over hoe dit technisch complexe proces werkt én waarom het zo belangrijk is.

Bezoekers krijgen tijdens de open dag een unieke kans om een kijkje te nemen achter de schermen. Ze kunnen via een uitgestippelde route het terrein verkennen en diverse onderdelen van de installatie van dichtbij bekijken.

Zo zijn de vakmensen van de afdeling Speciale Opdrachten aanwezig. Zij voeren specialistisch werk uit aan het gasnetwerk en demonstreren enkele van hun indrukwekkende technische vaardigheden.

Een bijzondere blikvanger is de Wetenschapstruck van ‘Jouw Energie van Morgen’ – een mobiele techniekwerkplaats waar jong en oud zelf proefjes kunnen doen.

Ook krijgen bezoekers meer informatie over de rol van Gasunie in de energietransitie. Want het netwerkbedrijf voor energie brengt tegenwoordig aardgas, CO2-opslag, waterstof, groen gas en warmte samen.  

De open dag is gratis toegankelijk, maar om het aantal bezoekers goed te verdelen, werkt de organisatie met tijdsloten. Let op: tijdens het bezoek gelden de standaard veiligheidsregels van Gasunie. Deze worden vooraf toegelicht.

 Aanmelden verplicht
Aanmelden kan via www.gasunie.nl/scheemda.

Innovatief 'Super-X' ontwerp voor hittebeheersing in de uitlaat van kernfusiereactoren

Internationale experimenten bij de Britse fusiemachine MAST Upgrade in Culham, geleid door Nederlandse onderzoekers, laten zien hoe het innovatieve 'Super-X' ontwerp grote voordelen biedt in het omgaan met de hete deeltjes in de uitlaat van fusie-energiemachines. Het succesvol beheersen van die hete deeltjes is een van de grootste hindernissen bij het realiseren van fusie-energie. De resultaten zijn gepubliceerd in de toonaangevende tijdschriften Communication Physics en Nature Energy.

Temperaturen van meer dan 10.000 graden Celsius en een ‘hagelbui’ van geladen fusiedeeltjes: dit zijn extreme omstandigheden waar de uitlaatwand (divertor) van toekomstige fusiecentrales tegen bestand moet zijn. Het omgaan met deze stroom aan uitlaatdeeltjes is een van de grootste uitdagingen bij het realiseren van schone, veilige en betaalbare commerciële fusiecentrales.

Eerste ‘proof-of-concept’-studies tonen al aan dat het ‘Super-X’-ontwerp voor de uitlaat de warmtelast met een tienvoud kan verminderen in vergelijking met conventionele ontwerpen. De nieuwe experimentele resultaten tillen deze eerste waarnemingen verder dan proof-of-concept door de belangrijkste voordelen voor fusiecentrales aan te tonen: verbeterde controle over de energie-uitlaat terwijl de complexiteit van de techniek in balans blijft.

MAST Upgrade, het nationale fusie-experiment van het Verenigd Koninkrijk, is speciaal gebouwd door de United Kingdom Atomic Energy Authority (UKAEA) om oplossingen te ontwikkelen voor de uitlaat van fusie-machines. Het Super-X ontwerp, ontwikkeld vanuit een concept dat afkomstig is van het Institute for Fusion Studies van de Universiteit van Texas in Austin, heeft een langere uitlaat. Met langere ‘benen’ van plasma vergeleken met conventionele ontwerpen die meer ruimte bieden om het plasma af te koelen voordat het de wanden van de uitlaat raakt.

De nieuwe resultaten zijn een wereldprimeur: bij MAST Upgrade hebben de onderzoekers aangetoond dat de Super-X-benadering uitlaatcontrole mogelijk maakt, zonder dat dit invloed heeft op de tegenoverliggende uitlaat of de kern van het plasma waar fusie-energie wordt geproduceerd. De onderzoekers tonen aan dat het in vergelijking met conventionele ontwerpen aanzienlijk eenvoudiger is om de gewenste, gunstigere omstandigheden in een Super-X-configuratie te beheersen. Deze resultaten geven vertrouwen om tot een oplossing voor de uitlaat van fusiereactoren te komen. Ze bouwen voort op eerdere bevindingen dat de Super-X-configuratie op MAST Upgrade de integratie van een hete plasmakern met koude omstandigheden in de uitlaat mogelijk maakt.

De experimenten toonden verder aan dat zelfs een bescheiden aanpassing van de ‘benen’ van de uitlaat ten opzichte van het conventionele ontwerp met ‘korte benen’ al aanzienlijke voordelen biedt bij het beheersen van de fusiehitte. Dit komt overeen met voorspellingen van computermodellen die een beter begrip van het uitlaatontwerp laten zien. Toekomstige fusieprojecten kunnen daarom profiteren van veel betere omstandigheden in de uitlaat en controle over de hete uitlaatgassen, terwijl de complexiteit van de techniek in balans blijft.

De resultaten over de natuurkundige en technische aspecten van de Super-X uitlaat werden gepubliceerd in de vooraanstaande tijdschriften Communication Physics en Nature Energy. De Nederlandse fusieonderzoekers Kevin Verhaegh (voorheen werkzaam bij United Kingdom Atomic Energy Authority, momenteel aan de TU/e) en Bob Kool (Nederlands energieonderzoeksinstituut DIFFER en TU/e) leidden het werk in een samenwerking tussen de onderzoeksteams van UKAEA en het Europese EUROfusion. Het onderzoek bouwt voort op de gezamenlijke inspanningen van onderzoekers die zich richten op kernfusie (en meer specifiek: op de uitlaat van kernfusiereactoren), bijvoorbeeld in experimenten bij de Zwitserse fusiemachine TCV.

Brandstofprijzen augustus: benzine stijgt licht, diesel daalt en LPG stabiel

In augustus bleven de brandstofprijzen in beweging. De prijs van benzine (Euro 95) steeg ten opzichte van juli met 0,5 procent. Diesel en LPG werden juist goedkoper: diesel daalde met 1,4 procent en LPG met 0,8 procent ten opzichte van vorige maand. Brent olie werd omgerekend in euro’s 3,1 procent goedkoper. Dat blijkt uit de maandelijkse Barometer Brandstof van prijsvergelijker Pricewise.  
 
Ten opzichte van een jaar geleden (augustus 2024) liggen de prijzen anders. Benzine is 2,5 procent goedkoper dan vorig jaar. Diesel is vrijwel gelijk gebleven. LPG is jaar-op-jaar 3,5 procent duurder. De grootste daling is opnieuw te zien bij Brentolie: die is nu 19,4 procent goedkoper dan een jaar eerder.  

De Brentolieprijs daalde in augustus met drie procent ten opzichte van juli. Vergeleken met augustus 2024 is de daling zelfs ruim negentien procent. Dat komt voor een belangrijk deel door de sterkere euro ten opzichte van de dollar. Pompprijzen volgen Brentolie en dollarkoersen met enkele weken vertraging. Daarbij reageren de dieselprijzen iets sneller dan benzineprijzen. En stijgingen volgen meestal sneller dan dalingen. 

De Amerikaanse regering dreigt al enige tijd met secundaire handelsbeperkingen voor landen die Russische olie blijven importeren, zoals India en China. Deze maatregel kan vraag en aanbod op de wereldwijde oliemarkt beïnvloeden, ondanks de afbouw van vrijwillige productieverlagingen door OPEC+.  

Hans de Kok, directeur van Pricewise: “De lichte stijging van benzine en daling van diesel laten zien dat de markt nog steeds gevoelig is voor geopolitieke invloeden. De zwakkere dollar werkt prijsverlagend. Ook is het nu duidelijk wat de accijnsontwikkelingen in 2026 gaan doen.” 

Cindy Kroon nieuwe CEO Vattenfall Nederland

Cindy Kroon is benoemd als CEO van Vattenfall N.V. Nederland. De huidige rol van Cindy in de Raad van Bestuur, als Chief Commercial Officer, zal opgaan in de CEO-functie.  

Kroon werkt al 22 jaar bij Vattenfall en is sinds 2022 lid van de Raad van Bestuur als Chief Commercial Officer (CCO). 

Samen met Alexander van Ofwegen, Chief Financial Officer voor Vattenfall in Nederland, vormt zij vanaf nu de tweekoppige Raad van Bestuur van Vattenfall N.V Nederland.   

Martijn Hagens benoemd als Chief Executive Officer van Eneco

De Raad van Commissarissen van Eneco heeft bekendgemaakt dat Martijn Hagens per 1 maart 2026 wordt benoemd als de nieuwe Chief Executive Officer (CEO) van Eneco. Tot die datum bekleedt Kees Jan Rameau de functie van CEO a.i.

Martijn Hagens is momenteel Senior Vice-President en Head Business Area Markets bij Vattenfall, en lid van het Executive Group Management van die organisatie. 

Naast zijn verantwoordelijkheden binnen de functionele lijnorganisatie van Vattenfall, is Martijn tevens CEO van de Nederlandse dochter Vattenfall NV. Voorheen bekleedde hij verschillende leiderschapsfuncties bij Vattenfall en NUON.

Martijn Hagens is afgestudeerd in Industrial Engineering en Management Science aan de TU Eindhoven.

EcoCertified Solar Parks: zonneparken met energie én natuur

Op 3 september 2025 is het EcoCertified Solar Parks label officieel gelanceerd. Dit onafhankelijke kwaliteitslabel is het resultaat van vier jaar intensief onderzoek naar natuurinclusieve zonneparken. Het label garandeert niet alleen duurzame energieproductie, maar ook aantoonbare meerwaarde voor bodemkwaliteit, biodiversiteit en landschap.

Wij zijn trots dat tien bij Holland Solar aangesloten zonneparkontwikkelaars actief hebben bijgedragen aan dit traject. Samen met Wageningen University & Research (WUR), TNO, Eelerwoude en NL Greenlabel is gewerkt aan een breed gedragen standaard die laat zien hoe zonne-energie en natuur hand in hand kunnen gaan.

De energietransitie vraagt om meer duurzame opwek. Met zon op dak alleen halen we de klimaatdoelen niet; ook zonne-energie op land is nodig. Tegelijkertijd bestaat er zorg over de inpassing van zonneparken in het landschap en de impact op natuurwaarden.

Het EcoCertified Solar Parks label speelt hierop in door te laten zien hoe zonneparken méér kunnen opleveren: naast energie ook gezonde bodems, biodiversiteit en een prettige leefomgeving.

In 18 zonneparken verspreid over Nederland is uitgebreid onderzoek gedaan naar bodemleven, vegetatie, insecten, vogels en zoogdieren, en de effecten van verschillende vormen van vegetatiebeheer. Ook zijn praktijkproeven uitgevoerd in zonneparken en energietuinen, met positieve reacties vanuit zowel sector als overheden.

Onderzoek: 14% van het Nederlandse bbp staat op het spel zonder versnelling van zon en wind

Nieuw onderzoek van Erasmus University en Nyenrode (via denktank Bruegel) schat dat 13,9 procent van het Nederlandse bbp dat op het spel staat bij een trage energietransitie. Omgerekend met het bbp van 2023 (~€1.068 mrd) is dat circa €150 miljard.

De auteurs meten welk deel van de economie op het spel staat als koolstofintensieve sectoren niet tijdig aanpassen. Belangrijk is dat het gaat om blootstelling (zogenoemd bbp-risico), geen zeker verlies. In hun model is het verwachte verlies nul wanneer sectoren voldoende voorbereidheid opbouwen. Het EU-gemiddelde ligt op 16,2%; Nederland komt uit op 13,9% (≈ €150 mrd bij bbp 2023).

Nederland heeft relatief kleinere industriële sectoren (dat drukt de blootstelling), maar onze koolstofintensiteit ligt net boven het EU-gemiddelde. Samen resulteert dat in 13,9% bbp dat op het spel staat. Met het bbp 2023 van €1.068 mrd betekent 14% ≈ €149–150 mrd.

Het onderzoek beveelt de volgende maatregelen aan:

Versnel elektrificatie van industrie en mobiliteit. Hoe sneller fossiele vraag afneemt, hoe lager de blootstelling. Zon en wind vormen de ruggengraat; prioriteer netverzwaring, conversiecapaciteit en aanlanding.
Zorg dat de industrie voorbereid wordt. Versnel lage-CO₂-processen (elektrische boilers, warmtepompen, e-krakers) en koppel dit aan langjarige PPA’s/CFD’s met wind- en zonneparken.
Ontsluit flexibiliteit. Snellere vergunningen voor batterijopslag, vraagresponse en hybride parken (wind+zon+opslag) beperken netimpact en curtailment.
Human capital. Investeer in om- en bijscholing voor onderhoud, digitalisering en systeemintegratie in de wind- en zonneketen.
Tweesporenbeleid nodig

Het onderzoek raadt de volgende beleidsonderdelen aan:

Prijsprikkels (zwaarder belasten van hoog-CO₂ en gericht steunen van lage-CO₂-innovaties), en
Arbeids- en opleidingsbeleid voor snelle reallocatie richting schone technologieën.
Kortom: combineer marktprikkels met aanjagend industrieel beleid om de voorbereidheid te verhogen en het bbp dat op het spel staat te verkleinen.
Kanttekeningen

Het onderzoek geeft geen voorspelling voor een specifiek jaar, maar een structuurmeting van kwetsbaarheid. De verliesomvang is conditioneel: hoe sneller sectoren zich aanpassen, hoe kleiner het uiteindelijke verlies.