Eneco: Locatiebonussen voor nettarieven essentieel voor investeringen in energietransitie

Door locatiebonussen te geven aan stroomafnemers, kan de sterke stijging van nettarieven in Nederland worden gedempt en worden optimale locatiekeuzes voor duurzame energieprojecten gestimuleerd. Door de hoge nettarieven voor bedrijven komen belangrijke investeringen in de energietransitie momenteel niet van de grond, zoals het ontwikkelen van batterijen, groene waterstofproductie en de elektrificatie van industriële processen.

Om het stilvallen van de energietransitie te vermijden, bepleit Eneco snelle besluitvorming door minister Sophie Hermans en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) om een locatiebonus in te voeren.

De locatiebonus zorgt enerzijds dat batterijen en electrolysers op de juiste plek gebouwd worden. Daarmee wordt het net efficiënter gebruikt en minder duur. Anderzijds wordt door de locatiebonus de ontwikkeling van nieuwe projecten direct gestimuleerd.

De nettarieven voor bedrijven zijn de afgelopen jaren flink gestegen in Nederland. Volgens een prognose van TenneT[1] gaan deze tarieven de komende jaren alleen maar meer omhoog, omdat er grote investeringen nodig zijn voor het uitbreiden van het stroomnet en het oplossen van netcongestie. Tegelijkertijd worden batterijen en groene waterstofproductie in België en Duitsland grotendeels vrijgesteld van nettarieven, zodat er internationaal een ongelijk speelveld is gecreëerd en de Nederlandse industrie achterblijft.

Volgens Eneco is het alsmaar verhogen van de nettarieven niet de enige (juiste) oplossing om de investeringen in het net te financieren. Als bijvoorbeeld elektrolyzers en batterijen dicht bij de bron wordt geplaatst, zoals een aanlandingspunt van stroom uit wind op zee, dan is er minder transport van stroom nodig. Zo wordt het net minder belast, waardoor de kosten van het net minder stijgen of zelfs lager worden.

Daarnaast draagt Eneco nog twee oplossingen aan voor het verlagen van de nettarieven:

Neem gerichte aanvullende maatregelen via subsidieregelingen voor groene waterstof, batterijen en elektrificatie, zodat investeringen in deze projecten meer gestimuleerd worden. Door bijvoorbeeld een nieuwe categorie toe te voegen aan de SDE++regeling, kunnen bestaande elektrische boilers subsidie krijgen voor hun operationele kosten, die door de nettarieven aanzienlijk hoger zijn geworden.

Overweeg het inzetten van andere middelen dan de inkomsten van de netbeheerders via de nettarieven, zoals het inzetten van  een deel van de Nederlandse veilingopbrengsten van de Europese emissiehandel en het gebruik van Europese fondsen. Hiermee kunnen nettarieven voor alle stroomafnemers structureel worden verlaagd en wordt een meer gelijk speelveld met onze buurlanden gecreëerd.

Informatiebijeenkomsten nieuwe hoogspanningsverbinding Noord-Holland Noord

Via twee online bijeenkomsten en vijf inloopavonden worden inwoners, bedrijven en overheden in september bijgepraat over de stand van zaken rondom de uitbreiding van het hoogspanningsnet in de provincie.

Initiatiefnemers hiervoor zijn de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), het Ministerie voor Klimaat en Groene Groei (KGG) en landelijk netbeheerder TenneT.

Het elektriciteitsnet in Noord-Holland raakt steeds voller. De afgelopen jaren zijn er duizenden laadpalen voor elektrische auto’s bijgekomen, huizen schakelen over op warmtepompen en bedrijven elektrificeren om te verduurzamen. Tegelijkertijd wordt steeds meer groene elektriciteit opgewekt met zonnepanelen en windmolens. Daarom wordt er gewerkt aan de uitbreiding van het hoogspanningsnet in de provincie.

Netbeheerder TenneT onderzoekt of een nieuwe hoogspanningsverbinding (380 kilovolt) tussen het landelijke hoogspanningsnet en het 150 kV-hoogspanningsstation in de omgeving van Middenmeer mogelijk is. Hiervoor zijn 2 nieuwe hoogspanningsstations nodig bij de bestaande hoogspanningsverbinding tussen Beverwijk, Oostzaan en Diemen.

Momenteel zit het proces in de verkenningsfase. Hierin denken de betrokken gemeenten in Noord-Holland Noord, de provincie, het hoogheemraadschap en natuurorganisaties mee over verschillende mogelijke plekken waar hoogspanningsmasten en kabels geplaatst zullen worden. In de verkenningsfase wordt onder andere een zogeheten conceptnotitie Reikwijdte en Detailniveau opgesteld. Dit document beschrijft waarom het project wordt uitgevoerd (nut en noodzaak ervan), mogelijke alternatieven en hoe deze alternatieven worden onderzocht op milieuaspecten in een milieueffectrapportage (MER).

De conceptnotitie Reikwijdte en Detailniveau wordt na feedback van gemeenten en andere belanghebbenden door de Minister van Klimaat en Groene Groei vastgesteld en in september 2024 gepubliceerd. In die periode worden verschillende informatieavonden georganiseerd waarbij inwoners, bedrijven en leden van gemeenteraden, Provinciale Staten en het waterschapsbestuur kunnen reageren.

DIFFER en Toyota werken samen aan oplossingen voor COշ-reductie

DIFFER en Toyota ontwikkelen een unieke reactor om met behulp van zonlicht COշ uit de lucht op te vangen en efficiënt op te slaan. Een uitvinding die aanzienlijk kan bijdragen aan het verminderen van COշ-emissies. In de zomer van 2024 presenteerde Toyota een prototype van het 'COշ-afvangapparaat’ tijdens een evenement in Parijs.

Het Nederlandse onderzoeksinstituut DIFFER en Toyota werken in het kader van de energietransitie sinds 2016 samen aan oplossingen voor COշ-reductie, zoals de productie van waterstof met behulp van zonlicht en water. Geïnspireerd door het werk aan waterstof is het concept uitgebreid met de juiste aanpassingen op apparaatniveau om COշ uit de atmosfeer te halen en op te slaan, met zonlicht als drijvende kracht.

Mihalis Tsampas is groepsleider van Catalytic and Electrochemical Processes for Energy Applications bij DIFFER en leider van dit onderzoek. Hij legt uit dat uit de lucht halen van COշ een energieverslindend proces is. De nieuwe reactor van DIFFER en Toyota combineert op inventieve wijze lichtondersteunde processen en membraantechnologie die het proces vereenvoudigen in één apparaat en ook belooft de efficiëntie te verhogen.

Tsampas: 'Het concept is gebaseerd op lichtabsorberende materialen en foto-elektrochemische membraanreactoren. Deze werken op zonlicht en vangen COշ op uit de atmosfeer, transporteren het vervolgens naar specifieke compartimenten, waar het wordt opgeslagen voor verder gebruik. De uitvinding is gebaseerd op in overvloed beschikbare materialen en componenten, en heeft dus een hoog exploitatiepotentieel.'

Volgens Tsampas is de combinatie van de twee technologieën nog nooit eerder gedemonstreerd. Toepassingen van de reactor zijn ook denkbaar in de industrie, omdat deze bijdragen aan de doelstelling van negatieve COշ-uitstoot. Tsampas: “Een volgende stap zou kunnen zijn dat een deel van de opgeslagen COշ omgezet wordt in nieuwe brandstoffen of chemicaliën.'

Licht op groen voor blauwe waterstof

Het Noorse Equinor en het Duitse Linde werken aan een mega-project rond blauwe waterstof. Een fabriek in de Eemshaven wordt het hart van het project.

Blauwe waterstof wordt gemaakt van aardgas, waarbij de CO2 die bij de productie vrijkomt wordt opgevangen en opgeslagen.

Met de plannen voor groene waterstofproductie in het Noorden wil het nog niet zo vlotten. De meeste plannen voor de bouw van grotere waterstoffabrieken zijn weinig verder gekomen dan de tekentafels, áls ze daar al liggen, constateert RTV Drenthe.

Dat is bij het H2M Eemshaven-project van Equinor en Linde wezenlijk anders, stellen Alexander Jongenburger en Bjørn Sundland van Equinor in hun - tijdelijke - kantoor in een bedrijfsverzamelgebouw aan het Winschoterdiep in de stad Groningen.

In 2029 moet de H2M-fabriek in de Eemshaven volgens planning de eerste blauwe waterstof produceren.

Noord-Hollanders kunnen mening geven over zonnepanelen langs snelwegen

Inwoners mogen hun mening geven over de Energieroute Noord-Holland. De route is een plan om langs snelwegen zonne-energie op te wekken.

Reageren is mogelijk op beoogde locaties waar de zonnepanelen kunnen komen en op de regels waaraan deze moeten voldoen. Zo mogen de panelen geen hinderlijke schittering voor weggebruikers veroorzaken en moet rekening worden gehouden met de natuur. Ook moet rekening worden gehouden met bijzonder provinciaal landschap (BPL), UNESCO-Werelderfgoed en (andere) natuur gerelateerde belangen.

De provincie werkt in dit project samen met een groot aantal partners, waaronder Rijkswaterstaat en gemeenten. Zij hebben locaties op het oog langs de A5, A9, A22 en de noordelijke delen van de A1 en A2. In samenwerking met een landschapsarchitect zijn kaarten gemaakt waarop de locaties voor zonnepanelen zijn ingetekend.

Op de locaties en regels kunt u nu reageren. Reageren is mogelijk vanaf 19 augustus en de 6 weken daarna via de website Energieroute Noord-Holland. Het is mogelijk om via een interactieve digitale kaart van de route uw voorkeuren door te geven. Of stuur een e-mail naar energieroute@noord-Holland.nl. Daarnaast komt er een bijeenkomst op 3 september in Haarlem en volgt er een nieuwsbrief om u op de hoogte te houden.

De opwekking van zonne-energie speelt een cruciale rol in de energietransitie en de vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen. Omdat het steeds uitdagender wordt om beschikbare grond te vinden om zonne-energie op te wekken zijn rijksgronden langs snelwegen hiervoor zeer geschikt. Met het aanleggen van deze zonnepanelen dragen de partners bij aan de doelstelling van de provincie Noord-Holland om klimaatneutraal te zijn 2050.
 
In 2025 wordt definitief gekozen welke locaties geschikt zijn. De bouw kan dan in 2027 van start gaan. 

Nieuwe subsidie voor duurzame zonnepanelen in Amsterdam

In Amsterdam groeit het aantal zonnepanelen snel. Afgelopen jaar was er maar liefst een toename van bijna 40 procent. Vanaf 20 augustus kunnen Amsterdammers subsidie aanvragen als ze kiezen voor duurzamere en eerlijk geproduceerde zonnepanelen.

Amsterdam trekt 700.000 euro uit voor deze subsidie. Met de subsidie kunnen aanvragers een deel van de meerprijs van duurzamere, eerlijke en lichtgewicht zonnepanelen betalen. De subsidie is vanaf dinsdag 20 augustus 2024 beschikbaar voor een jaar.

Bij de productie van zonnepanelen komen broeikasgassen vrij. Bij de meest gangbare zonnepanelen in Nederland komt er per 2 à 3 panelen ongeveer 800 tot 1.000 kg CO2 vrij. Daarnaast gebruiken sommige fabrikanten nog steeds onnodige gifstoffen bij de productie van hun zonnepanelen en zijn er producenten voor wie mensen werken onder slechte arbeidsomstandigheden. Dat kan een stuk duurzamer en eerlijker. De zonnepanelen die in aanmerking komen voor de subsidie hebben bijna de helft minder CO2 uitstoot en bevatten geen of minder giftige stoffen.

Naast subsidie voor duurzamere en eerlijk geproduceerde panelen, kunnen inwoners ook geld aanvragen voor een bijdrage in de meerkosten van lichtgewicht zonnepanelen. Uit onderzoek  blijkt dat veel grote daken in Amsterdam het gewicht van reguliere zonnepanelen niet kunnen dragen. Maar lichtgewicht zonnepanelen zijn wel geschikt voor daken met een zwakke dakconstructie.

Verschillen in duurzaamheid Nederlandse energieaanbieders: 11 leveranciers 'zeer duurzaam'

Niet alle energieleveranciers zijn even groen. Een aantal energieleveranciers levert volgens het stroometiket nog steeds grijze stroom, terwijl andere leveranciers voornamelijk groene stroom aanbieden die buiten Nederland is ingekocht. Dat blijkt uit onderzoek van energievergelijk.nl onder energieleveranciers, stroometiketten, contracteigenschappen en gegevens van Pointer (kro-ncrv).

Van de 28 onderzochte energieleveranciers worden er 11 beoordeeld als 'zeer duurzaam'. Twee daarvan, OM Energie en Univé Energie, onder de merknaam Greenchoice, komen uit het onderzoek naar voren als meest duurzame energieleveranciers van Nederland.

OM Energie en Univé Energie van de boer (via Greenchoice) blinken uit door alleen lokale of regionale groene stroom te leveren, afkomstig van Nederlandse bodem. Bovendien compenseren deze bedrijven de CO2-uitstoot van hun gasvoorziening door te investeren in hoog aangeschreven projecten, beoordeeld door Pointer en de Carbon Credit Quality Initiative (CCQI) score-index.

Volgens de criteria van energievergelijk.nl worden ook ANWB Energie, Coolblue Energie, EnergieVanOns, Frank Energie, Greenchoice, Powerpeers, Pure Energie, Vandebron, en Vrijopnaam gekwalificeerd als ‘zeer duurzame energieleveranciers’.

Uit onderzoek blijkt echter dat er ook ruimte is voor verbetering op het vlak van duurzaamheid. Hoewel de meeste energieleveranciers uitsluitend groene stroom leveren, is bij een aantal de elektriciteit (grotendeels) niet afkomstig van Nederlandse bodem. Deze groene stroom wordt als minder duurzaam beschouwd, omdat het niet direct bijdraagt aan de ontwikkeling van duurzame energie in Nederland. "Het inkopen van hernieuwbare stroom bij een windmolenpark of zonneweide in Nederland heeft veel meer invloed op verduurzaming”, stelt energie-expert Koen Kuijper.

De grotere energiebedrijven, Essent, Eneco en Vattenfall, leveren uitsluitend groene stroom aan consumenten, maar verstrekken nog wel grijze stroom aan bepaalde klantsegmenten, bijvoorbeeld de grootzakelijke markt. Uit de stroometiketten die hierbij horen, blijkt dat veel van de elektriciteit afkomstig is van aardgas, met percentages variërend van 12,7 tot 51,8 procent.

Uit een eerdere peiling van energievergelijk.nl blijkt dat duurzaamheid een rol speelt bij de keuze van een energiecontract, maar dat prijs voor de meeste Nederlanders nog altijd doorslaggevend is.

Veel Nederlanders zijn niet bereid om extra te betalen voor duurzame energie. Bijna 45 procent wil hier zelfs geen cent extra aan uitgeven. Een kleine minderheid van zes procent is bereid om 10 euro of meer per maand te betalen voor een duurzaam energiecontract. Onder jongeren en hoger opgeleiden is er vaker bereidheid om extra bij te dragen voor duurzaamheid, maar ook voor hen blijf de prijs hoofdzaak.

Hof van Twente organiseert excursie mono-mestvergisting

Gemeente Hof van Twente organiseert op dinsdag 3 september een excursie naar twee bedrijfslocaties met mono-mestvergistingsinstallaties. Tijdens de excursie kunnen agrariërs met eigen ogen zien hoe zo'n installatie werkt en welke kansen dit biedt voor hun bedrijf. De gemeente stimuleert de productie van biogas op deze wijze.

Mono-mestvergistingsinstallaties bieden een interessante mogelijkheid om duurzame energie op te wekken, direct op het erf. Bij mono-mestvergisting wordt alleen mest gebruikt om biogas te produceren. Het proces is relatief eenvoudig: de verse mest gaat via een gesloten systeem naar een vergister, waar bacteriën de organische stoffen in de mest afbreken en zo biogas vormen. Dit biogas kan vervolgens worden omgezet in elektriciteit en warmte, of worden opgewaardeerd tot groengas dat in het aardgasnet kan worden gevoed.

Naast energieproductie heeft mono-mestvergisting nog meer voordelen: het vermindert de uitstoot van methaan en stikstof uit mest, verbetert de luchtkwaliteit in stallen en zorgt voor minder geuroverlast.

Drie stappen die Nederlandse bedrijven moeten nemen voor energie-efficiënte gebouwen en de beschikbare subsidies

De klok tikt voor het Nederlandse bedrijfsleven: gebouwen zijn een van de grootste bronnen van CO2-uitstoot, en de tijd dringt om maatregelen te nemen. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) moeten bedrijven stappen gaan ondernemen om te voldoen aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen. Hiervoor heeft de Nederlandse overheid subsidies beschikbaar gesteld die bedrijven kunnen aanvragen wanneer zij bepaalde maatregelen implementeren.

De EU-richtlijnen zijn voornamelijk bedoeld voor grote ondernemingen, overheidsgebouwen en eigenaren van utiliteitsgebouwen. Maar ook voor kleinere bedrijven zijn de subsidies beschikbaar en is het belangrijk om over deze besparende investeringen na te denken.

Renovatiemaatregelen zoals het installeren van een efficiënter verwarmingssysteem of het isoleren van een gebouw kunnen aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Deze uitgaven vormen een uitdaging voor bedrijven, vooral nu zij al te maken hebben met hoge kostendruk, snelle technologische veranderingen en een tekort aan geschoolde arbeidskrachten

Om bedrijven te helpen met investeren in de renovatie van niet-residentiële gebouwen zoals kantoren, magazijnen en fabrieken, heeft de overheid de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) geïnitieerd. Deze subsidie ondersteunt investeringen in zonneboilers, biomassaketels, warmtepompen en andere innovatieve hernieuwbare energietechnologieën.
“Uit onderzoek van reichelt blijkt dat 32 procent van de Nederlandse bedrijven gefrustreerd is door te hoge energiekosten.” zegt Tobias Thelemann, Product manager voor Mechanische Componenten en Elektrische Installaties bij reichelt. “Bovendien geeft 42 procent aan dat deze kosten hun concurrentiepositie bedreigen.” Dit onderstreept de noodzaak om nu actie te ondernemen en te profiteren van financiële voordelen.

1. Plan een energieaudit
Om te weten waar je als bedrijf je energieverbruik kunt optimaliseren, is een grondige audit nuttig en daarnaast sinds 1 januari 2023 de periodieke energie-auditverplichting (EED) is ingesteld. Een energieaudit die wordt uitgevoerd door gekwalificeerde specialisten zoals een energie-efficiëntiedeskundige kan echter duur zijn. Daarom biedt de RVO ondersteuning aan voor de inspectie van niet-residentiële gebouwen.

2. Zorg voor goede isolatie
Degelijke isolatie van gebouwen is een doorslaggevende factor voor het verhogen van de energie-efficiëntie. In een onderzoek in opdracht van reichelt elektronik in 2022 was 30 procent van de Nederlandse bedrijven het erover eens dat het isoleren van gebouwen de belangrijkste stap is op weg naar energiebesparing. Het RVO geeft aan dat in 2024 ongeveer 82 procent van de daken, 74 procent van de gevels en 65 procent van de vloeren in Nederland geïsoleerd zijn. Vooral de isolatie van muren, daken en ramen en de vervanging van buitendeuren en poorten worden hier in Nederland gestimuleerd. Bij het gebruik van biobased isolatiemateriaal zoals hout, vezelhennep en vlas wordt er zelfs een extra bedrag per vierkante meter aan subsidie toegekend.

3. Optimaliseer de verwarming
Bedrijven kunnen subsidies aanvragen voor het optimaliseren van verwarmingssystemen die ouder zijn dan twee jaar. Voor systemen op fossiele brandstoffen geldt dat ze niet ouder mogen zijn dan twintig jaar. De subsidie kan gebruikt worden voor het vervangen van verwarmingspompen, het aanpassen van de aanvoerluchttemperatuur of het pompvermogen, en het verlagen van de retourluchttemperatuur in het gebouw.

Daarnaast kunnen bedrijven subsidies krijgen voor het isoleren van leidingen. Ook voor het installeren van paneelverwarmingen, lage temperatuur-radiatoren of warmteopslagunits is er een subsidie beschikbaar. Net zoals het vernieuwen of optimaliseren van meet- en regeltechnologie voor verwarmingssystemen. Intelligente besturing van verwarmings- en klimaatsystemen kan aanzienlijke besparingen opleveren.

De subsidie dekt ook grootschalige werkzaamheden aan de gebouweninfrastructuur, zoals de aanleg, ombouw of uitbreiding van distributienetwerken voor verwarming en koeling, inclusief de aansluiting daarop.

Energie Award
Met dit uitgebreide steunpakket voor bedrijven geeft de overheid bedrijven een vliegende start met investeringen om de energie-efficiëntie te verhogen. Nederland heeft zelfs de EZK Energie Award geïnitieerd, welke jaarlijks uitgereikt wordt door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) tijdens het EZK Energie Event. Deze award erkent bedrijven en organisaties die zich onderscheiden op het gebied van energiebesparing en efficiëntie. Naast erkenning wordt er ook een beloning uitgereikt.

Energie-efficiënte systemen besparen kosten op de lange termijn en bieden daardoor een belangrijke bescherming tegen stijgende energieprijzen. Door de energievraag te verminderen, kunnen energie-efficiënte systemen helpen de energiemarkt te stabiliseren.
Dit kan prijsschommelingen verminderen en zorgen voor meer voorspelbare energieprijzen.

China haalt doelstelling voor groene waterstof

China is goed op weg om zijn nationale waterstofdoelstellingen te overtreffen, waardoor het zijn leidende positie op de wereldwijde elektrolysermarkt verder versterkt, stelt marktonderzoeksbureau Rystad Energy.

Waterstof is door China aangemerkt als een cruciale technologie voor de energietransitie. Volgens analisten van Rystad Energy zal China tegen het einde van dit jaar ongeveer 2,5 gigawatt aan waterstofelektrolysecapaciteit hebben.

Dit is voldoende om jaarlijks 220.000 ton groene waterstof te produceren, terwijl het door de Chinese overheid gestelde doel voor eind 2025 op 200.000 ton ligt. De 220.000 ton groene waterstof die China dit jaar produceert, is 6 kiloton meer dan de rest van de wereld samen.

Aan het einde van vorig jaar had China 1 gigawatt aan elektrolysercapaciteit, wat dit jaar meer dan verdubbeld wordt.

Een groot deel van China’s elektrolysers gebruikt momenteel nog grijze waterstof. In begin 2022 publiceerde de Nationale Ontwikkelings- en Hervormingscommissie (NDRC) van China haar nationale waterstofplan. Dit plan bevat een uitgebreide routekaart voor de waterstofdoelen van 2021 tot 2035, waarbij de productiedoelen momenteel met gemak worden gehaald.

Zeeuwse huiseigenaren helpen op zonnige dagen de druk op het net te verminderen

Netbeheerder Stedin start in samenwerking met energieleverancier Eneco een pilot op Tholen, Sint Philipsland en Schouwen-Duiveland, waarin huiseigenaren op zonnige dagen gevraagd worden om tegen betaling tijdelijk hun zonnepanelen uit te zetten. Slimmer omgaan met energie helpt bij het voorkomen van storingen of spanningsproblemen. Maar ook bij overbelasting van het elektriciteitsnet. Het doel van deze nieuwe aanpak en primeur voor Nederland is om te leren hoe bereidwillig huishoudens zijn om te helpen het stroomnet te ontlasten. Voor de pilot ‘Slim Schakelen’ zijn klanten van Eneco benaderd voor een vrijwillige deelname.

Het aantal huishoudens met zonnepanelen is flink gestegen op Tholen, Sint Philipsland en Schouwen-Duiveland. Daardoor wordt op sommige momenten meer opgewekt dan er wordt verbruikt. Met als gevolg; een vol elektriciteitsnet. Stedin zoekt continu naar nieuwe oplossingen om vraag en aanbod van elektriciteit op elkaar af te stemmen. De pilot is gericht op consumenten en willen we in 2025 groter uitrollen. Voor de eerste pilot is gekozen voor Schouwen-Duiveland, Sint Philipsland en Tholen omdat in dit deel van Zeeland een forse groei te zien is in zon-op-dak. Tijdens de meest zonnige momenten komt 50% van de opgewekte elektriciteit voort uit zonnepanelen van consumenten. De verwachting is dat dit alleen maar verder groeit.

Netbeheerders doen recordinvesteringen, maar de opwek van duurzame energie groeit sneller dan de netten verzwaard worden. Op zonnige dagen met veel wind wordt er vaak al meer stroom opgewekt dan er op dat moment wordt verbruikt. Nu het aantal huiseigenaren met zonnepanelen toeneemt en er veel duurzame stroom wordt opgewekt door consumenten, wordt er in deze test gekeken of ook zij een rol kunnen spelen in het beperken van de druk op het elektriciteitsnet op zonnige dagen. En naar wat een goede samenwerkingsvorm is tussen huishoudens en energiepartijen.

'Steeds meer Nederlanders hebben zonnepanelen, wat uitstekend is voor de vergroening van ons stroomaanbod', legt Selina Thurer, COO Customers bij Eneco, uit. 'Maar dat betekent ook dat het stroomnet op momenten met veel stroom dat allemaal niet aan kan. Door tijdelijk de zonnepanelen af te schakelen, kan dat worden opgelost. Wij werken graag mee aan deze proef zodat we kunnen leren hoeveel effect dit heeft en op wat voor manier zonnepanelenbezitters het best kunnen worden gestimuleerd om bij te dragen aan manieren om lokale netcongestie te helpen voorkomen.'

De pilot duurt van 20 augustus tot 30 september. Eneco heeft een groep klanten in het voedingsgebied per e-mail uitgenodigd. Klanten van Eneco uit Tholen, Sint Philipsland en Schouwen-Duiveland kunnen zich nog altijd aanmelden via www.eneco.nl/slim-schakelen. Eén dag van tevoren ontvangen deelnemers een e-mail met daarin de datum, tijd en vergoeding van het eerstvolgende afschakelmoment. Op de gevraagde dag en tijd schakelen deelnemers handmatig tijdelijk de zonnepanelen af. Op basis van hoe vaak het huishouden afschakelt, wordt de totale vergoeding berekend.

Attero hoeft biogasleverancier geen naheffing van 2,6 miljoen euro te betalen

De facturen met een totaalbedrag van ruim 2,6 miljoen euro die agrariër Kloosterman uit Nieuweroord naar Attero in Wijster stuurde, blijven onbetaald. De rechter vindt dat de afvalverwerker deze naheffing niet hoeft te betalen, meldt RTV Drenthe.

Kloosterman levert ruim tien jaar biogas aan Attero. Hij is niet alleen producent van biogas, maar ook van zonne-energie. Attero is op haar beurt producent van groen gas en dienstverlener. Het biogas van Kloosterman wordt via een leiding van Attero verrijkt tot groen gas, waarna het gas het aardgasnet opgaat.

De prijs van het eindproduct, het groene gas, komt ten goede aan Kloosterman. Jaarlijks maken beide partijen hierover afspraken. Over het verkopen van het in 2024 te produceren gas ontstonden meningsverschillen.

De rechter vindt niet dat Kloosterman het voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat Attero een verplichting had om met Kloosterman te onderhandelen over de uiteindelijke gasprijs.

Op zoek naar energiezuinige verlichting? (i.m.)

Liander opent loket SDE++subsidie 2024

Producenten van duurzame energie kunnen van 10 september tot en met 10 oktober 2024 bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland opnieuw subsidie aanvragen voor het terugleveren van energie. Om aanspraak te kunnen maken op de Subsidieregeling voor Duurzame Energie (SDE++) is een transportindicatie van de netbeheerder nodig. Liander opent op 13 augustus het online loket waar ondernemers in Friesland, Flevoland, Gelderland, Noord-Holland en een deel van Zuid-Holland een aanvraag voor een transportindicatie kunnen doen. 

De SDE++ regeling 2024 opent 10 september en sluit 10 oktober 2024. In verband met de behandeltermijn moet een aanvraag uiterlijk 3 oktober 2024 bij Liander worden ingediend. In totaal wordt er 11,5 miljard euro aan subsidie beschikbaar gesteld voor verschillende technieken.

Door de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo bouwen van huizen en het verduurzamen van de energievoorziening ontstaat er steeds meer drukte op het net. Om aan de toenemende elektriciteitsvraag te voldoen breidt Liander het elektriciteitsnet op veel plaatsen fors uit. Dit kost veel tijd, met name door het grote tekort aan technici, gebrek aan ruimte voor nieuwe elektriciteitsstations en verouderde wet- en regelgeving.  

Op de elektriciteitsnetten van Liander en de landelijke netbeheerder TenneT is op veel plaatsen de maximale capaciteit van het elektriciteitsnet bereikt. Er is pas weer plaats voor nieuwe initiatieven nadat het net is uitgebreid.

Zeeuwse onderwijsinstellingen nemen waterstoflab in gebruik

Hogeschool HZ University of Applied Sciences en mbo-instelling Scalda hebben in de provincie Zeeland samen een waterstoflab geopend. In de praktijkruimte krijgen mbo- en hbo-studenten les over waterstof. Het laboratorium is te vinden in het gebouw van de HZ in Vlissingen.

Veel van de industriële bedrijven in het North Sea Port-gebied zoals DOW, Yara en Zeeland Refinery gebruiken al jaren waterstof uit aardgas. Veel van deze grijze waterstof moet de komende jaren worden omgezet naar groene waterstof om te voldoen aan de doelstelling om in 2050 minder CO2 te produceren.

De studenten krijgen straks les in de praktijkruimte voor waterstof. Hier staan onder meer een fuel cell demoset die laat zien hoe je waterstof via een brandstofcel kunt omzetten in elektriciteit.

Groen licht voor windpark de Pals en energiehub Bladel

Nu de Raad van State op 31 juli 2024 de beroepen tegen de verleende omgevingsvergunning voor de realisatie van Windpark de Pals bij Bladel ongegrond verklaard heeft, is er groen licht voor verdere vervolgstappen. Dat betekent ook dat er een directe verbinding gaat komen tussen een van die windmolens en het Kempisch Bedrijvenpark. Achttien bedrijven hebben daar onlangs een samenwerkingsovereenkomst getekend voor een energiehub met netbeheerder Enexis. Zij gaan verbruik en opwek van energie collectief organiseren. (Foto: Rob Engelaar/Enexis)

De energiehub is een pilot van de Enexis, de gemeente Bladel, de provincie Noord-Brabant en de samenwerkende bedrijven en moet gaan leiden tot een lokaal energiesysteem dat sneller betaalbare en schone stroom oplevert en meer ruimte op het net. Energeia berichtte hier al over in dit artikel in mei.

De bedrijven krijgen gezamenlijk één aansluiting op het net. Eind volgend jaar moeten alle achttien bedrijven op het park zijn aangesloten. Dan moet ook het groepscontract gereed en getekend zijn.

Niet alle achttien bedrijven op het park waren er meteen van overtuigd dat het inleveren van hun contract een goed idee was. Uiteindelijk waren er drie belangrijke argumenten om de bedrijven te overtuigen. In de eerste plaats solidariteit met de buren. Maar daarnaast kunnen bedrijven geld verdienen door overtollige capaciteit, ofwel opgewekte elektriciteit ter beschikking te stellen aan de groep. Tot slot maakt de samenwerking op het bedrijventerrein alle bedrijven minder afhankelijk van het net van Enexis, en dus van de inkoop van externe energie.

In de plannen was aanvankelijk al voorzien in de komst van een windpark. Er moest echter nog gewacht worden op het besluit van de Raad van State of dat park er mocht komen.

Het besluit ging over de omgevingsvergunning voor windpark Pals die op 17 maart 2022 volgens Windenergie-nieuws was verleend door het college van burgemeester en wethouders van Bladel voor een windpark op vier percelen direct ten noorden van de rijksweg A67, in het buitengebied van Bladel, voor een periode van 25 jaar. Dit zou de realisatie mogelijk maken van een windpark bestaande uit vier windturbines met elke een ashoogte van maximaal ca. 160 meter en een maximale tiphoogte van 240 meter in lijnopstelling, inclusief bijbehorende voorzieningen en met een gezamenlijk vermogen van ongeveer 22 MW.

Provincie helpt gemeenten met subsidie voor elektriciteitsnetuitbreiding

Een nieuwe subsidie heeft als doel om gemeenten in Noord-Holland te ondersteunen met het verzwaren van het elektriciteitsnet. Daarbij worden huidige transformatorstations en kabeltracés sterker gemaakt en uitgebreid met nieuwe om te voldoen aan de toenemende elektriciteitsvraag.  

De toenemende vraag naar elektriciteit komt onder andere van bedrijven die willen verduurzamen of die zich willen vestigen in Noord-Holland, de toename aan elektrische auto's en de nieuwbouw van woningen. Dat maakt de verzwaring van het elektriciteitsnet essentieel voor de economie, verduurzaming en bewoonbaarheid van Noord-Holland.

Gemeenten kampen vaak met een tekort aan capaciteit en expertise om projecten aan het elektriciteitsnet te ondersteunen. Met deze subsidieregeling wil de provincie Noord-Holland dit veranderen. De subsidie is beschikbaar voor nieuwbouw en uitbreiding van transformatorstations van 10kV of meer en kabeltracés tussen deze stations.

De eerdere regeling uit 2021 bleek succesvol. Het beschikbare budget van 240.000 euro is tot de sluiting, eind 2023, volledig opgegaan. Onder andere de verplaatsing van het transformatorstations Kogerveld en de uitbreiding van het station Wijdewormer is hiermee ondersteunt. In de evaluatie lieten alle respondenten (19 gemeenten) gebruik te willen maken van een nieuwe openstelling.  

Met de nieuwe subsidieregeling is het budget verhoogd en kan ook de ontwikkeling van kleinere stations en tracés gesubsidieerd worden. Het subsidiebedrag is verhoogd van naar 600.000 euro waarmee tot 20 projecten aan het elektriciteitsnet ondersteund kunnen worden.

Eddy Grid en The Green Box bundelen krachten voor proef

Eddy Grid en The Green Box hebben recent hun krachten gebundeld in een veelbelovende samenwerking die de weg vrijmaakt voor duurzame, kosten-effectieve en innovatieve energieoplossingen.

The Green Box beschikt over een eigen GDS en een groot aantal zonnepanelen, en heeft Eddy Grid de mogelijkheid geboden om een zonneveld als proeftuin te gebruiken. Deze samenwerking stelt Eddy Grid in staat om het Solar Curtailment-product onder reële omstandigheden te testen, terwijl The Green Box waardevolle inzichten verkrijgt in de specifieke impact op het lokale elektriciteitsnetwerk.

Recentelijk is er een record gebroken voor het aantal uren negatieve stroomprijzen op één dag. Daarnaast zijn er inmiddels al ruim 300 uren met negatieve prijzen in 2024 alleen. Dit fenomeen leidt tot een toenemende druk op zonnepaneeleigenaren om hun systemen slim aan te sturen. Het komt steeds vaker voor dat zonne-energie producenten moeten betalen voor het terugleveren van hun energie in plaats van ervoor te worden betaald.

Dit benadrukt de noodzaak voor efficiënte oplossingen zoals Solar Curtailment, waarmee zonnevelden hun productie kunnen afstemmen op de marktvraag en -prijzen om zo onnodige kosten te vermijden.

Tijdens de proef werden de volgende belangrijke aspecten onderzocht:
●    Zelf-Installatie: met de toevoeging van een klein hardware kastje die met de omvormers van de zonnepanelen communiceert is de installatie geschikt om zelf op locatie uit te voeren. Dit stelde Eddy Grid en The Green Box in staat om binnen twee weken na initiatie al van start te gaan.  
●    Curtailment op Day Ahead Prijzen: Het uitschakelen van zonnepanelen tijdens uren met negatieve dag-vooruit prijzen heeft geleid tot aanzienlijke besparingen.
●    Curtailment op onbalansprijzen: Door de zonnepanelen uit te schakelen tijdens kwartieren met negatieve onbalansprijzen, werd extra bespaard.

Bedrijven die zonnepanelen verhuren met koopoptie hebben mogelijk AFM-vergunning nodig

Bedrijven die zonnepanelen aan consumenten verhuren met koopoptie, hebben in bepaalde gevallen een vergunning nodig van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Wanneer de huur van zonnepanelen feitelijk ‘huurkoop’ is, is namelijk sprake van het aanbieden van krediet zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht. Voor het aanbieden van consumptief krediet is een vergunning van de AFM nodig. Om de duurzaamheidstransitie te ondersteunen is het voor de AFM belangrijk dat het aanbieden van zonnepanelen gebeurt in een gelijk speelveld.

Sommige aanbieders van verduurzamingsproducten zoals zonnepanelen bieden die aan op basis van huur (in de praktijk ook wel ‘lease’ genoemd) of huurkoop. Bij een huurkoopovereenkomst betaalt een consument voor de zonnepanelen in termijnen en wordt daarna eigenaar. Dat kan zijn als alle termijnbetalingen zijn voldaan, of wanneer in aanvulling daarop een bedrag ter overname van de zonnepanelen is betaald. Ook huurovereenkomsten kunnen bepaalde elementen bevatten waardoor feitelijk toch sprake is van huurkoop. Als een huurovereenkomst een koopoptie bevat én de intentie heeft het eigendom uiteindelijk over te laten gaan op de consument, is sprake van huurkoop en niet van gewone huur. Huurkoop is een vorm van koop op afbetaling en daarmee een vorm van consumptief krediet.  

Niet alleen sommige aanbieders van zonnepanelen maken gebruik van huurkoopconstructies. De AFM ziet aanwijzingen voor dergelijke constructies ook bij aanbieders van andere dure goederen, veelal gericht op verduurzaming en voorzieningen in huis. Denk daarbij aan zonneboilers en warmtepompen. Ook daarvoor geldt dat wanneer sprake is van huurkoop, een vergunning voor het aanbieden van krediet is vereist.

De AFM verwacht dat aanbieders van verhuur met een koopoptie nagaan of zij een vergunning nodig hebben voor het aanbieden en beheren van consumptief krediet.

Een kastje om energie te besparen

Brenda Lentink, een actieve en betrokken bewoner van Dieren-West, opende een dezer dagen het allereerste energiebespaarkastje van Nederland. De artikelen in het kastje zijn geselecteerd om inwoners van Dieren te helpen hun energiekosten te verlagen.

Het concept van het energiebespaarkastje is geïnspireerd op de bekende openbare boekenbibliotheken en voedselkastjes die in veel buurten te vinden zijn.

Het gaat om douchetimers, ledlampen en tochtstrips. Die helpen om eenvoudig en effectief energie te besparen in huis. Iedere maand heeft het kastje een ander thema, gericht op het besparen van water, gas, stroom of het vergroenen van het huishouden.

Dieren-West is door de gemeente Rheden aangewezen als pilotwijk voor de energietransitie. Dit betekent dat de wijk vooroploopt in de overgang naar een gasvrije toekomst, ook met dank aan de bespaarkastjes van Brenda.

Foto Omroep Gelderland

Prijsval kritische metalen schrikt investeerders in groene energie af

Heftige prijsbewegingen van kritische metalen zitten de wereldwijde energietransitie dwars. Het veroorzaakt onzekerheid waardoor investeerders op de rem trappen. Dit uitstel is voor Europa slecht nieuws want Brussel wil juist op het gebied van de winning van kritische metalen een inhaalslag maken om zo de afhankelijkheid van landen als China te verkleinen. Het tegenovergestelde gebeurt. Zo blijkt uit een analyse van kredietverzekeraar Allianz Trade. Zie bijlage

De winning van kritische metalen als lithium, kobalt en nikkel zijn essentieel voor de productie van batterijen, energieopslag, elektrische voertuigen, windturbines, zonnepanelen en andere groene technologieën. Kritische metalen zijn cruciaal voor een succesvolle energietransitie. Gezien de vele klimaatmaatregelen zouden deze metalen een goudmijn moeten zijn, maar het huidige marktbeeld is anders.

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade, spreekt van een paradoxale situatie. 'Duidelijk is dat de vraag naar deze metalen enorm toeneemt. Wereldwijde klimaatdoelen zijn zonder kritische metalen onhaalbaar. Je verwacht daardoor een prijsopdrijvende werking. Maar we zien juist heftige dalingen. In de afgelopen 18 maanden zijn de lithiumprijzen met -85% gedaald. Belangrijke oorzaak is het aanbod dat fors is gestegen. Sinds 2021 met +70%.'

Uit onderzoek van Allianz Trade blijkt dat de exploratiebudgetten voor de winning van zeldzame metalen wereldwijd afgelopen jaar daalden met -3% ten opzichte van een negenjarig hoogtepunt in 2022 (12,8 miljard dollar). De kredietverzekeraar verwacht niet dat deze budgetten op korte termijn aanzienlijk zullen stijgen.

De International Energy Associations (IEA) voorziet dat de vraag naar kritische metalen de komende jaren aanzienlijk zal stijgen, mogelijk zelfs verdubbelen of verdrievoudigen.

Slimmer thuisladen dankzij de Luminus Smart Charging app

Luminus ontwikkelde voor haar klanten met een elektrische wagen de Luminus Smart Charging app. Dankzij deze app kunnen zij hun elektrische wagen automatisch opladen op de goedkoopste momenten van de dag en halen ze maximaal voordeel uit hun dynamisch tarief.

​De Luminus Smart Charging app is gekoppeld aan het dynamisch tarief Luminus Dynamic. Dit energietarief werkt met wisselende uurprijzen. Hoe meer aanbod van (groene) stroom, hoe lager de prijs. Door het laden van de elektrische wagen flexibel in te plannen wanneer de stroom het goedkoopst is, kan de EV-rijder maximaal besparen. Meestal is dit wanneer er veel hernieuwbare energie is.

Een van de jonge starters die in 2022 werd aangenomen lag aan de basis van de Smart Charging app. Hij kreeg de tijd en de middelen om dit idee samen met zijn collega’s binnen de marketingafdeling uit te werken.

ACM: nader onderzoek naar kosten en vergoeding zonnestroom

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) constateert dat consumenten met zonnepanelen die jaarlijks meer elektriciteit terugleveren dan ze afnemen bij enkele leveranciers netto moeten betalen voor deze extra teruggeleverde elektriciteit. De Tweede Kamer heeft in het huidige wetsvoorstel voor de Energiewet, mede in het belang van de energietransitie, een verbod op een negatieve terugleververgoeding toegevoegd. De ACM gaat over deze ontwikkeling in gesprek met de sector.

Consumenten en zakelijke kleinverbruikers met zonnepanelen kunnen de elektriciteit die zij afnemen van hun energieleverancier op de jaarafrekening salderen (wegstrepen) met de elektriciteit die zij terugleveren aan het net. Als zonnepaneelbezitters op jaarbasis meer terugleveren dan afnemen, dan hebben zij recht op een redelijke vergoeding van hun leverancier. De terugleververgoeding stellen leveranciers zelf vast.

Sinds dit jaar brengen veel leveranciers kosten in rekening voor het terugleveren van elektriciteit aan het net (terugleverkosten). Er is sprake van een netto negatieve terugleververgoeding als na salderen de vergoeding per kWh lager is dan de terugleverkosten per kWh. Dat is op dit moment bij verschillende leveranciers het geval. De ACM gaat nader onderzoek doen naar terugleverkosten en - vergoedingen .

De ACM heeft eerder dit jaar onderzoek gedaan naar de tarieven van vier grote energieleveranciers en concludeerde toen dat de onderzochte tarieven niet onredelijk waren. Sindsdien zijn de terugleverkosten marktbreed gestegen. Energieleveranciers zijn op grond van de huidige wetgeving vrij om hun tarieven te bepalen zolang deze niet onredelijk zijn gelet op de onderliggende kosten. Gezien de gestegen terugleverkosten, gaat de ACM in haar tarieventoezicht extra aandacht besteden aan de hoogte ervan.

Ook zal de ACM de tarieven van modelcontracten onderzoeken. Modelcontacten zijn standaardcontracten met variabele tarieven voor onbepaalde tijd die alle energieleveranciers moeten aanbieden. De ACM stelt de voorwaarden van het modelcontract vast. Het biedt consumenten de mogelijkheid om altijd een contract voor de levering van gas en elektriciteit af te sluiten. Ook vergroot het de vergelijkbaarheid van contracten.

Uit de Monitor Consumentenmarkt Energie van augustus blijkt dat modelcontracten duurder zijn dan andere variabele contracten. Leveranciers mogen bij modelcontracten de kosten die zij maken voor huishoudens met zonnepanelen niet via terugleverkosten doorberekenen. Mede hierdoor hebben veel leveranciers het vastrecht, ofwel de vaste leveringskosten per maand, van modelcontracten de afgelopen maanden verhoogd. Dit heeft tot gevolg dat klanten met én zonder zonnepanelen hogere tarieven betalen als zij een modelcontract hebben. Om te zorgen dat het modelcontract een redelijk alternatief voor consumenten blijft, neemt de ACM de tarieven en voorwaarden onder de loep.

Daarnaast gaat de ACM het bestaande modelcontract herzien, onder andere vanwege de komst van de nieuwe Energiewet. Een vraag is bijvoorbeeld of leveranciers de mogelijkheid moeten krijgen om terugleverkosten in rekening te brengen bij modelcontracten.

Bladlager windturbine Eeklo 2 gerepareerd

Er zijn problemen vastgesteld met de pitchlagers, ook wel bladlagers, van het Belgische windproject Eeklo 2. Dit Ecopower-project van twee turbines werd in december 2011 in gebruik genomen.

De pitchlagers zorgen er samen met de pitchmotoren voor dat de drie wieken (bladen) van positie kunnen veranderen om optimaal wind te vangen of op de nodige momenten net géén wind te vangen. Een cruciaal onderdeel dus.

Bij het onderzoek naar het probleem werd slijtage vastgesteld, zo meldt Elia zelf.

De oplossing? De positie van het lager 90° draaien waardoor die langer in gebruik kan blijven. Enercon-specialisten hebben deze actie succesvol uitgevoerd zonder behulp van een dure kraan.

Meer aandacht voor bescherming zonne-installaties tegen cyberaanval noodzakelijk

Zonnestroom wordt steeds belangrijker voor onze energievoorziening. Tegelijkertijd zijn al die kleine (en grote) installaties samen gevoelig voor een cyberaanvallen. Nieuw onderzoek laat zien, aan de hand van verschillende scenario’s, dat de potentiële impact hiervan groot kan zijn met zowel maatschappelijke, fysieke als economische gevolgen. Meer bewustzijn over de problematiek en betere bescherming van de systemen zijn daarom noodzakelijk.

Door heel Nederland zijn er steeds meer kleine en grote zonne-installaties op daken van woonhuizen en bedrijven. De uitval van een enkele installatie is weliswaar vervelend voor de eigenaar, maar heeft verder weinig impact voor het stroomnet. Wanneer er echter een aanval op grote schaal gebeurt, waarbij omvormers op afstand onverwacht worden aan- of uitgezet, kan de impact wel significant zijn. Omdat zonnestroom een steeds groter onderdeel van onze energievoorziening wordt, kan dit de stabiliteit van het net in gevaar brengen en zorgen voor tijdelijke lokale of regionale stroomuitval. Dat heeft maatschappelijke gevolgen, denk aan uitval van verkeersystemen, de bereikbaarheid van hulpdiensten en economische impact op bedrijven.

Ook fysieke schade aan de zonne-apparatuur is mogelijk. De kans op een langdurige, landelijke black-out achten de onderzoekers klein, daarvoor moet een hack of storing op grote schaal plaatsvinden en zich bovendien richten op meer dan alleen de zonnestroominstallaties. Echter, ook kortdurende storingen kunnen een heftige impact hebben op de samenleving.

Uit het onderzoek blijkt dat met name internet-gekoppelde omvormers een zwakke schakel zijn. Netbeheerders en beheerders van grote zonneparken zijn zich hier (vaak) al van bewust en hebben beleid om risico’s te beperken. Maar de sector kent steeds meer middelgrote en kleinere spelers, inclusief miljoenen consumenten en bedrijven die panelen op hun dak hebben, waar cybersecurity weinig tot geen aandacht krijgt. Wetgeving is in de maak, maar moet nog geïmplementeerd worden. Waar een energiecentrale strenge wetgeving heeft, kennen de kleine zonne-installaties nog (vrijwel) geen cyberwetgeving. Tegelijkertijd hebben die kleinschalige systemen samen bij elkaar opgeteld wél hetzelfde vermogen als de energiecentrale.

Een zonnestroominstallatie levert geld op, maar bij storingen kan er economische schade ontstaan omdat er geen stroom wordt opgewekt of wel wordt opgewerkt op momenten dat prijzen negatief zijn. Vooral grote zonneparken kunnen zo veel geld verliezen. Criminelen kunnen proberen geld te verdienen door te chanteren met dreigingen van stroomuitval en/ of schade aan installaties, of door systemen te blokkeren totdat er betaald wordt. Cyberaanvallen kunnen ook onderdelen van de installatie beschadigen, die dan vervangen moeten worden. Bij een aanval die impact heeft op het stroomnet zal op Europees vlak samengewerkt moeten worden om te voorkomen dat het licht uitgaat. Noodmaatregelen die dan genomen moeten worden zijn erg duur. Tenslotte heeft een stroomuitval ook impact op de samenleving. Afhankelijk van de duur en grootte kan ook dat tot allerlei vormen van schade leiden, van uitval van vriezers tot de bereikbaarheid van hulpdiensten.

Een integrale aanpak is nodig om al deze slimme energie-apparaten veilig te krijgen en veilig met elkaar te verbinden. Dat doet de Topsector Energie door zowel de kleine als de grote spelers in de markt continue te blijven voeden met nieuwe kennis en innovaties. En door de betrokken actoren bij elkaar te brengen, zodat het wiel niet dubbel uitgevonden hoeft te worden. Tot eind oktober is er bovendien een aparte subsidieregeling geopend voor cyberweerbare energieketens.

HVC en lokale agrariërs starten realisatie zonnepark in Noordoostpolder

Energie- en afvalbedrijf HVC heeft ‘financial close’ behaald voor zonnepark Noordermeerdijk; de financiering is daarmee rond en alle contracten zijn getekend. Deze belangrijke mijlpaal betekent dat er gestart kan worden met de realisatie van één van de grootste zonneparken van Nederland. Met 161.000 zonnepanelen en een vermogen van 98 megawattpiek, is dit tot nu toe het grootste zonnepark dat HVC, samen met lokale grondeigenaren, realiseert.

HVC vindt het belangrijk dat omwonenden betrokken zijn en meeprofiteren van de opbrengsten van zonnepark Noordermeerdijk. De helft van het zonnepark is daarom in handen van omliggende agrarische bedrijven. Zij hebben zich gezamenlijk, met een gelijkwaardig belang verenigd.

Het zonnepark levert daarnaast een bijdrage aan het duurzaamheidsfonds van de gemeente Noordoostpolder. Het geld in dit fonds is bedoeld om de Noordoostpolder nog verder te verduurzamen. Bovendien kunnen inwoners van de gemeente meeprofiteren door, na de realisatie, mee te investeren in obligaties met een vaste rente.

De gemeente heeft het gebied aan de Noordermeerdijk aangewezen om met zonnepanelen duurzame energie op te wekken. Deze gronden zijn versnipperd en daarom minder rendabel voor agrarisch gebruik. Met de realisatie van zonnepark Noordermeerdijk wordt een belangrijke bijdrage aan de duurzaamheidsambities van de gemeente geleverd. De zonnepanelen, tussen de windmolens op de Noordermeerdijk, wekken jaarlijks straks rond 93 miljoen kilowattuur groene stroom op. Dat is vergelijkbaar met het verbruik van 37.500 huishoudens.

Naast zonnepark Noordermeerdijk, opende HVC begin juli ook zonnepark Sunspace in gemeente Noordoostpolder. Met dat zonnepark, op het terrein van het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, wordt jaarlijks nog eens zo’n 43 miljoen kilowattuur groene zonnestroom opgewekt. Dat is samen met zonnepark Noordermeerdijk vergelijkbaar met het stroomverbruik van bijna 55.000 huishoudens. En door het gebruik van deze groene stroom, wordt totaal ruim 57.500 ton CO2 uitstoot vermeden.

Aantal woningen met airco in 5 jaar tijd bijna vervijfvoudigd

Sinds 2019 is het aantal Nederlandse woningen met geïnstalleerde airco’s met wel 473,8 procent toegenomen, bijna een vervijfvoudiging. Dit blijkt uit een analyse van Independer op basis van cijfers van het CBS. Opvallend is dat de groei inzette tijdens de coronapandemie.
 
De groeiende populariteit zorgt ervoor dat inmiddels bijna 1 op de 6 woningen over een airco beschikt. Het gaat dan om 16,13 procent van de woningen. Vijf jaar eerder ging dit nog slechts om bijna 1 van de 34 woningen. Toen was er in 2,92 procent van de Nederlandse huizen een geïnstalleerde airco aanwezig.
 
De afgelopen jaren gingen steeds meer huizen van het gas af. Vaak wordt dit gecombineerd met zonnepanelen op het dak om zo zelf stroom op te wekken. Mede door de hoge energieprijs is het aantal woningen met zonnepanelen flink gestegen. In 2019 had zo'n 12 procent van de woningen panelen op het dak. Eind 2023 was dit al gegroeid naar 31,5 procent. De overstap naar een airco wordt hierdoor extra aantrekkelijk.
 
Naast de groei in zonnepanelen heeft ook meegespeeld dat de zomers in ons land steeds warmer worden. Tussen 2019 en 2023 waren er in de zomers 163 dagen dat de temperatuur in De Bilt minimaal 25 graden Celsius was. Dit is 21% meer dan het gemiddelde van de jaren ervoor.
 
De snelle toename zette vanaf 2020 in. Dat was voor het eerst dat er in Nederland in één jaar meer dan 200.000 nieuwe airco’s geïnstalleerd werden. Dit was ook het jaar dat de coronapandemie begon en heel Nederland aan huis gekluisterd zat. Toch zette de groei ook na de pandemie nog door.

Prijzen lopen op na onrust in Midden-Oosten

De gasprijzen voor de komende maanden liepen op na aanhoudende spanningen in het Midden-Oosten. Israël elimineerde twee kopstukken van door Iran gesteunde organisaties Hezbollah en Hamas binnen korte tijd, waarna Iran beloofde wraak te nemen. De vrees voor escalatie duwde TTF binnen korte tijd met enkele euro’s omhoog. Uiteindelijk sloot het gascontract voor september zo’n 3 euro hoger op 36,6 €/MWh terwijl oktober sloot op 37,6 €/MWh.

De prijs voor CO2 liep eveneens op: het contract voor december 2024 werd bijna 3 euro duurder en sloot op 70,6 €/EUA. De kolenprijs liep met iets meer dan 6 euro op en stond aan het eind van de week op 111,7 €/Ton.

Omdat de prijzen van grondstoffen gedurende de week omhoog gingen, liepen de variabele kosten van gas- en kolencentrales eveneens op. De gemiddelde Nederlandse spotprijs lag mede hierdoor bijna 5 euro hoger op 76,9 €/MWh ten opzichte van de week ervoor. Door de afwezigheid van wind was wederom waar te nemen dat gas- en kolencentrales, op de zonuren na, nagenoeg ieder uur de marginale centrales waren.

Nederlands bedrijf lanceert brandveilige en duurzame thuisbatterij

ESS4U uit Eindhoven heeft een duurzame thuisbatterij gelanceerd, die gemaakt is van gelbatterij-cellen en 100% brandveilig is. Deze nieuwe Qurmit thuisbatterij, is volgens de fabrikant de enige in zijn soort die voor 95 procent recyclebaar is.

ESS4U is een onderdeel van TSS4U dat al meer dan 20 jaar solide en betrouwbare off-grid zonne-energiesystemen voor grote industriële projecten ontwikkeld.

Veel huishoudens en bedrijven hebben door de aanschaf van zonnepanelen, stappen gezet om bij te dragen aan een groenere wereld en tegelijkertijd te besparen op energiekosten. Maar bij afwezigheid, wordt de opgewekte zonne-energie grotendeels terug geleverd aan het elektriciteitsnet. Gelukkig kunnen huishoudens en kleine bedrijven door middel van een thuisbatterij die opgewekte energie opslaan, om deze op een later moment te gebruiken.

Tot voor kort zaten er risico’s aan thuisbatterijen, omdat de gangbare thuisbatterijen gemaakt zijn met lithium-ion technologie. Dit kan brandgevaarlijk en giftig zijn. Er kan bijvoorbeeld brandgevaar optreden wanneer deze batterijen overladen of beschadigd worden of als er kortsluiting ontstaat. En ontstaat er brand, dan is het bestrijden daarvan niet mogelijk door de brandbare en gevaarlijke stoffen die in lithium-ion batterijen zitten.
.
Ook het recycle-proces zelf is zo groen mogelijk. In Europa en zelfs binnen Nederland is de volledige recycle-infrastructuur aanwezig om gelbatterij-cellen te verwerken. En naast al deze voordelen is er nog een ander positief aspect.

Een ander pluspunt van de Qurmit is dat de gebruiker aan het einde van de levensduur, tot wel 20 jaar, een gedeelte van zijn investering terugkrijgt voor een ingeleverde thuisbatterij.

Thuisbatterij Qurmit heeft een laadvermogen van 2000 W en een ontlaadvermogen van 2400 W en zorgt voor voldoende beschikbaarheid van stroom. Door een back-up optie schakelt de batterij automatisch in, mocht het elektriciteitsnet wegvallen.  Zo zijn gebruikers energie-onafhankelijk en ook bij stroomuitval voorzien van stroom.

Uitvoerings-akkoord: sneller meters maken

Medio juni sloten de netbeheerders en de bouwende partijen een Uitvoeringsakkoord om de verzwaring van laag- en middenspanningsnetten te versnellen. Anders en intensiever samenwerken moet helpen om daar zowel figuurlijk als letterlijk sneller meters mee te maken.

Afgelopen najaar werd de Nationale Uitvoeringsagenda voor de Regionale Energie-infrastructuur gepresenteerd, in essentie omdat voor de benodigde verzwaring van de regionale energie-infrastructuur (lees: laag- en middenspanningsnetten) op een fundamenteel andere manier samengewerkt moet worden. Netbeheerders, bouwbedrijven, overheden, consumentenverenigingen en energiebedrijven zijn met elkaar in gesprek gegaan over hoe ze die versnelling kunnen bereiken.

Het medio juni gepresenteerde Uitvoeringsakkoord vloeit daaruit voort. Het is een overeenkomst tussen drie partijen met spilfuncties in de regionale energie-infrastructuur: de installatiebedrijven, de aannemers die de benodigde ondergrondse netinfrastructuur en de aansluitingen realiseren, plus de bij wet aangewezen beheerders van de laag- en middenspanningsnetten, de regionale netbedrijven. Voor het Uitvoeringsakkoord werden ze vertegenwoordigd door respectievelijk Techniek Nederland, Bouwend Nederland en Netbeheer Nederland.

ACM wijst handhavingsverzoek tegen warmteleverancier MeppelEnergie af

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een handhavingsverzoek tegen warmteleverancier MeppelEnergie afgewezen. Het handhavingsverzoek heeft betrekking op sluipverbruik in de afleverset.

Volgens de verzoeker functioneert de afleverset niet goed waardoor sluipverbruik optreedt, waarbij ten onrechte verbruik wordt geregistreerd op momenten dat er geen warmte wordt gevraagd. Daarnaast geeft de verzoeker in zijn klacht aan dat MeppelEnergie het sluipverbruik bij alle huishoudens in kaart moet brengen en de huishoudens waar nodig moet compenseren. Tot slot klaagde de verzoeker dat MeppelEnergie geen eerlijke en transparante compensatiemethode hanteert voor het sluipverbruik.

De ACM heeft het handhavingsverzoek deels afgewezen op belanghebbendheid en deels op basis van een prioriteitsafweging. Hierbij heeft de ACM overwogen dat MeppelEnergie bij de verzoeker al een onderzoek had uitgevoerd naar het sluipverbruik. Verzoeker is daarvoor ook gecompenseerd door MeppelEnergie. MeppelEnergie heeft aangekondigd dat zij de huishoudens die boven een bepaalde detectiegrens uitkomen zal controleren op sluipverbruik en waar nodig zal compenseren. Huishoudens die onder deze detectiegrens vallen kunnen zelf een verzoek indienen om de afleverset te laten contoleren op sluipverbruik en worden zo nodig ook gecompenseerd.

Bovendien had het Kiwa (een bedrijf gespecialiseerd in testen, inspecteren en certificeren) al een onderzoek uitgevoerd naar het sluipverbruik en de compensatiemethode die MeppelEnergie hanteert. MeppelEnergie heeft aangegeven dat zij naar aanleiding van de aanbevelingen van het Kiwa gaat kijken naar een structurele oplossing voor de problemen met de afleversets. Daarnaast heeft MeppelEnergie een nadere toelichting gegeven op haar compensatiemethode en een rekenvoorbeeld op haar website gepubliceerd.

Foto Michielverbeek (cc)

Zonnepaneel maakt waterstof

De Belgische startup Solhyd heeft een paneel ontwikkeld dat met zonne-­energie waterstof maakt uit vocht in de lucht.

Het paneel van Solhyd is voorzien van zonnecellen die elektriciteit opwekken. Direct daaronder ligt een systeem dat omgevingslucht aanzuigt.

De technologie kan volgens Solhyd op veel plaatsen worden toegepast, met uitzondering van de zeer droge omgevingen waar de luchtvochtigheid te laag is.

Solhyd heeft inmiddels een tiental prototypen gebouwd die men test op het eigen terrein en in proefprojecten.

Schiphol test eerste GPU op waterstof

 Schiphol heeft de primeur om als eerste luchthaven een op waterstof aangedreven Ground Power Unit (GPU) in de operatie te testen. De H2-GPU is ingezet om toestellen van KLM Cityhopper op het platform te voorzien van stroom, bijvoorbeeld voor verlichting en stroom in de cockpit. Deze wereldprimeur is onderdeel van het door Schiphol geïnitieerde samenwerkingsverband TULIPS, mede gesubsidieerd door de Europese Commissie.

Schiphol werkt samen met grondafhandelaren en de luchtvaartsector aan een uitstootvrije operatie. Sommige vliegtuigen aan de gate worden al voorzien van elektriciteit door e-GPU's (electrical Ground Power Units). Deze e-GPU's moeten voor het opladen naar laadpunten worden verplaatst. De nieuwe H2-GPU kan ter plaatse worden bijgetankt, wat tijd en voertuigbewegingen bespaart. Ook hebben e-GPU’s soms onvoldoende capaciteit, waardoor diesel-GPU’s nog nodig zijn. Naast het schonere HVO100 voor diesel zoeken de partijen naar een uitstootvrije oplossing, zoals de waterstof-GPU.

NAM verkoopt offshore belangen aan Tenaz Energy

NAM en Tenaz Energy hebben een overeenkomst ondertekend voor de verkoop van NAM Offshore BV aan Tenaz Energy. Met deze overeenkomst krijgen de exploratie en gasproductie activiteiten van NAM op de Noordzee na ruim 60 jaar een nieuwe eigenaar. Hiermee geeft de NAM invulling aan de in oktober 2021 aangekondigde herstructurering van het bedrijf.

Deze verkoop omvat de gasvelden, platforms en pijpleidingen op zee, inclusief de gasbehandelingsinstallatie in Den Helder met uitzondering van de gaswinning bij en op Ameland. In 2023 produceerde deze offshore gasvelden gezamenlijk 1.1 miljard m3 gas, voldoende om een jaar lang bijna 1 miljoen Nederlandse huishoudens van gas te voorzien.

De NAM en Tenaz Energy starten nu een transitieproces waarvan de verwachting is dat dit binnen 12 maanden afgerond zal zijn waarna de verkoop formeel voltooid is. In deze transitieperiode blijft de NAM verantwoordelijk voor het veilig en betrouwbaar opereren van deze velden en installaties.

Terugleververgoeding bijna gehalveerd in een jaar tijd

De gemiddelde terugleververgoeding voor huishoudens met zonnepanelen is in augustus 2024 nog maar 4,84 cent. Een jaar eerder lag het gemiddelde nog op 8,48 cent. Bij sommige leveranciers verdwijnt de terugleververgoeding volledig of is deze teruggebracht tot 1 cent, dat blijkt uit onderzoek van alle modelcontracten van Nederlandse energieleveranciers door Overstappen.nl.

De lage terugleververgoeding raakt huishoudens met zonnepanelen flink in de portemonnee: zij zien aanzienlijk minder inkomsten als zij meer stroom terugleveren dan verbruiken. Vooral klanten die meer opwekken dan ze verbruiken zijn hier flink de dupe van.

De verlaging van de terugleververgoeding heeft onder andere te maken met veranderingen in de marktprijzen voor elektriciteit en de gestegen kosten voor het terugleveren aan het. Inmiddels rekenen alle leveranciers wel een vorm van terugleverkosten om deze kosten op te vangen.

De halvering heeft ook sterk te maken met de salderingsregeling: klanten leveren stroom terug op het moment dat de prijzen erg laag zijn, en mogen dit 'wegstrepen' (salderen) tegen stroom voor de normale uurprijs. Vooral voor klanten die meer terugleveren dan zij verbruiken is dit een harde klap. In vergelijking met een jaar geleden krijgen zij nu maar de helft van de terugleververgoeding voor de stroom die ze meer terugleveren dan verbruiken.

Fluvius sluit innovatief (werf)batterij-systeem van Cordeel aan op het elektriciteitsnet in Temse

Netbedrijf Fluvius is klaar met de voorbereidende werken om negen batterijen van bouwgroep Cordeel aan te sluiten op het elektriciteitsnet vanop de site in Temse. Het gaat om 4 stationaire batterijen die de schrijnwerkerij C-Wood van stroom kunnen voorzien en 5 werfbatterijen in containers die daaraan kunnen worden toegevoegd als ze niet worden verhuurd. Dankzij de batterijen kan Cordeel maximaal eigen zonnestroom opslaan en gebruiken, of dynamisch inspelen op hoge of lage prijzen op de energiemarkt. Fluvius deed alle aanpassingen aan de bedrijfsaansluiting van Cordeel om dat mogelijk te maken.

Op heel wat fronten innoveert bouwgroep Cordeel met energie, niet enkel op haar eigen terreinen maar ook in haar commercieel aanbod richting bedrijfsklanten. En ook batterijen horen bij die duurzame focus. Net als bij residentiële thuisbatterijen kunnen ook bedrijven er hun overschotten lokaal geproduceerde zonne-energie mee opslaan voor later gebruik. Op bouwwerven kunnen ze dan weer worden gecombineerd met bijvoorbeeld zonnepanelen boven op een werfkeet en het gebruik van luide en vervuilende dieselgeneratoren helpen vermijden.

Concreet ontwikkelde Cordeel-dochter C-battery twee innovatieve batterij-opstellingen die ze ook commercieel aanbiedt. Enerzijds gaat het om een stationair systeem met batterijen in een rack-opstelling, met een vermogen van 33 of 66 kVA (kilovoltampère). De racks zijn naar wens parallel te installeren, in functie van de gewenste capaciteit, en zijn bedoeld voor een in-door opstelling op een bedrijfs- of productiesite. Daarnaast ontwikkelde C-battery ook een opstelling ​ in kleine containers die inzetbaar is als werfbatterij, elk met een vermogen van 110 kVA. Die mobiele systemen kunnen zowel worden gebruikt op de site van Cordeel zelf als voor verhuur op bouwwerven. ​
​
Aan de iconische boelwerf in Temse werden de voorbije maanden in totaal negen batterijen opgesteld: vier stationaire batterijen en vijf werfbatterijen, goed voor een totaal aansluitvermogen van 704 kVA. Ze laden op met de eigen zonnepanelen van de site, waar onder meer een betoncentrale, ijzervlechterij en prefab-beton-productie zijn gevestigd. De stroom die overdag niet direct wordt verbruikt, wordt zo ingeschakeld om de schrijnwerkerij C-Wood te voorzien van stroom als er geen of weinig zon is.

Radars laten vogeltrek en risico op aanvaring met windturbines zien

Hoeveel risico lopen trekvogels op aanvaring met windmolens? Dit onderzochten wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam. Met hun unieke vogeltrekkaarten werpen de onderzoekers nieuw licht op de ‘onzichtbare’ maar massale vogeltrek die ‘s nachts plaatsvindt. Deze trek vindt voor een aanzienlijk deel plaats op de hoogte van windturbines.

Met behulp van weerradars van het KNMI en een vogelradar in ARTIS-park brachten onderzoekers van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) de grootste verplaatsingen van vogels door Nederland in kaart: de massale trek in het voorjaar en najaar. ‘Twee keer per jaar vliegen miljoenen vogels over Nederland tussen hun broedgebieden in Nederland, Noord- en Oost-Europa en hun overwinteringsgebieden in Afrika, Zuid-Europa en het Verenigd Koninkrijk’, vertelt hoofdonderzoeker Bart Hoekstra. ‘Sommige vogels trekken overdag in grote groepen. Maar de meeste vogels trekken ’s nachts, als een “tapijt” van individuele vogels of kleine groepjes dat zich uitspreidt over Nederland.’

Met verschillende radargegevens analyseerden de onderzoekers vogeltrek door Noord-Holland tot 1 kilometer hoog over een periode van 6 jaar. Zo konden ze goed de verschillende vlieghoogtes en de gebieden waar de meeste vogels over trekken in kaart brengen.

Ook vallen er binnen Noord-Holland een aantal hotspots op. West-Friesland is er een voor vogeltrek in najaarsnachten. ‘Waarschijnlijk pakken trekvogels die over het IJsselmeergebied vliegen het liefst de kortste route.’ Ook zijn de kop van Noord-Holland en Texel echte vogeltrek-hotspots en is de vogeldichtheid ten zuiden van Amsterdam relatief hoog. In het westelijk deel van het Markermeer, Waterland en delen van de Zaanstreek zijn vogeldichtheden juist vrij laag.

Gemeente Maassluis, Maasdelta en HVC tekenen intentieovereenkomst voor warmtenet

Gemeente Maassluis, Woningcorporatie Maasdelta en Grondstoffen-en energiebedrijf HVC gaan samen onderzoeken wat er voor nodig is om in Maassluis circa 4.000 woningen aan te sluiten op een warmtenet. Dat hebben de partijen vandaag vastgelegd in een intentieovereenkomst. Maassluis zet hierbij een belangrijke stap naar een aardgasvrije toekomst voor haar inwoners.

In de intentieovereenkomst staat hoe de drie partijen willen samenwerken. En dat zij gaan onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een warmtenet met een duurzame bron in Maassluis aan te leggen voor huurders en eigenaren van vastgoed. In de overeenkomst staan concrete afspraken over de voorwaarden waar het project – als het gerealiseerd wordt – aan moet voldoen. Zo wordt onderzocht of het technisch mogelijk is, wat de kosten zijn voor de aanleg van een warmtenet, wat de sociaal-maatschappelijke impact is voor inwoners, wat in de woningen moet worden aangepast, en onder welke voorwaarden een warmtenet kan worden gerealiseerd. Draagvlak, keuzevrijheid en betaalbaarheid voor bewoners zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.

De gemeente Maassluis heeft de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. In 2021 is er door de gemeenteraad een Transitievisie Warmte vastgesteld. Het bleek dat een warmtenet een aardgasvrije oplossing is tegen de laagst maatschappelijke kosten. De transitievisie warmte is gecommuniceerd met de inwoners van Maassluis. De uitkomsten hiervan zijn te vinden op de website van de gemeente. Vervolgens zijn via een onderzoek de meest kansrijke buurten geselecteerd waar als eerste een warmtenet kan worden aangebracht; Vertobuurt, Bloemenbuurt, Bomendal, Componistenbuurt en Koningshoek.