Overijssel zet volgende stap in wind- en zonbeleid

Gedeputeerde Staten (GS) van Overijssel hebben het ontwerp-windbeleid vastgesteld. Hierin zijn het voorgenomen beleid dat op 20 juli 2023 is gepubliceerd en de zienswijzen op dit voorgenomen beleid verwerkt. GS heeft besloten in het beleid een maximumaantal op te wekken GWh per voorkeursgebied (voorheen de vier grote clusters) op te gaan nemen.

Op deze manier krijgen gemeenten en inwoners duidelijkheid over het maximum aantal turbines in hun omgeving. Duidelijkheid komt er ook met het ontwerp-zonbeleid dat GS heeft vastgesteld. Hierin is de zonneladder aangescherpt, zodat zonneparken op natuur- en landbouwgronden niet langer zijn toegestaan en is opgenomen hoe omgegaan wordt met initiatieven die al vergaand in voorbereiding zijn.

De provincie legt het maximum van de hoeveelheid windenergie die tot 2030 in de provincie mag worden opgewekt vast in de Omgevingsverordening. Er wordt in het Provinciaal Programma Energiestrategie (PPE) een voorlopige toedeling gemaakt voor de maxima per voorkeursgebied. Die cijfers liggen nog niet vast.

Over deze conceptaantallen en andere programmeringsafspraken gaat de provincie in de periode tot 1 maart 2024 in gesprek met gemeenten. Tijdens die gesprekken wordt bepaald wat het definitieve maximum aan op te wekken GWh per voorkeursgebied wordt. Het uiteindelijke gezamenlijk doel is een realisatie van 2TWh windenergie in 2030 in Overijssel.

Energiehaven IJmond gaat nieuwe fase in met convenant over ontwerpfase

Port of Amsterdam, Zeehaven IJmuiden, gemeente Velsen en de provincie Noord-Holland werken samen aan de realisatie van de Energiehaven IJmond. Een haven bedoeld voor de bouw van windparken op zee. Onlangs tekende het consortium een convenant (samenwerkingsovereenkomst), met het Rijk en Tata Steel om de ontwerpfase van deze haven te starten.

Daarmee komt de Energiehaven IJmond weer een stap dichterbij realisatie en kan uiteindelijk een grote bijdrage worden geleverd aan de Nederlandse energietransitie.

In de Nederlandse energietransitie spelen windparken op zee een belangrijke rol. Om de Nederlandse klimaatdoelen te halen, moet in 2030 21 gigawatt aan windparken op zee gebouwd zijn. Het Rijk heeft de ambitie uitgesproken dit zelfs te laten groeien tot 70 gigawatt in 2050.

Voor de bouw van deze windparken zijn speciale installatiehavens nodig. De windmolens worden steeds groter en de schepen die gebruikt worden ook. In Nederland kunnen op dit moment alleen nog de havens van Groningen en Vlissingen deze schepen ontvangen, maar daarvandaan kunnen niet alle Nederlandse windparken worden gebouwd. Daarom werkt het de samenwerkende partijen aan de Energiehaven IJmond: een haventerrein van ongeveer 15 hectare speciaal bedoeld voor de aanleg van windparken op zee. Het terrein is gunstig gelegen buiten de sluizen van IJmuiden en vlakbij de windparken die nog aangelegd moeten worden. Vanuit de Energiehaven kan 15 tot 20 gigawatt aan windparken op zee worden gebouwd tot aan 2050.

Met het tekenen van het convenant wordt de ontwerpfase gestart en komt de realisatie van de Energiehaven weer een stap dichterbij. In 2024 wordt door de samenwerkende partijen preciezer uitgewerkt hoe het haventerrein en de diepzeekade er precies uit komen te zien en hoe dit gebouwd kan worden. Tegelijkertijd werkt het Rijk verder aan het ontmantelen van het voormalige baggerdepot dat er nu nog ligt. Als de ontwerpfase is afgerond en er voldoende financiële middelen zijn, kan er een aanbestedingsprocedure voor de aanleg van de haven worden gestart.

Puratos in Andenne wordt duurzamer dankzij 4200 zonnepanelen

ENGIE installeerde, financierde en onderhoudt een zonnepaneleninstallatie bij Puratos in Andenne, een wereldleider in ingrediënten voor bakkerij, patisserie en chocolade.

Dankzij deze installatie van 2 megawatt kan het bedrijf zijn CO2-uitstoot reduceren met 750 ton per jaar, wat overeenkomt met de jaarlijkse uitstoot van 375 dieselwagens.

De installatie is in dienst sinds september 2023 en telt 4200 panelen, waarvan er 3200 op de grond werden geplaatst en 1000 op de daken van de gebouwen. Met een vermogen van 1987 kWp produceert ze gemiddeld 1885 MWh per jaar aan groene en lokale elektriciteit, wat overeenkomt met het jaarlijkse verbruik van bijna 630 gezinnen. Puratos gebruikt 90 procent van de geproduceerde elektriciteit zelf en kan daarmee 13 procent van de lokale energiebehoefte van de site dekken.

Nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Oterleek en De Weel in gebruik

De nieuwe elektriciteitsverbinding tussen de Noord-Hollandse hoogspanningsstations Oterleek en De Weel is op 24 januari in gebruik genomen. De aanleg van de nieuwe hoogspanningskabel is onderdeel van de uitbreiding van het elektriciteitsnet in de regio. Die is nodig omdat zowel consumenten als ondernemers steeds meer zelf opgewekte stroom terugleveren aan het net en veel meer elektriciteit vragen voor onder meer elektrische voertuigen en warmtepompen.

In opdracht van TenneT heeft bouwbedrijf Heijmans, samen met Prysmian als leverancier van de elektriciteitskabels, voor deze verbinding een kabel van 14,2 kilometer in de grond gelegd.

De nieuwe verbinding zorgt voor meer transportcapaciteit tussen Oterleek en De Weel en draagt – samen met andere projecten – bij aan het ontlasten van het steeds voller wordende stroomnet in dit deel van Noord-Holland. Daarnaast is meer capaciteit nodig om Windpark Wieringermeer aan te sluiten. Voor het volledig kunnen benutten van deze extra transportcapaciteit is er wel een afhankelijkheid van andere projecten die in de regio Noord-Holland Noord gerealiseerd worden, zoals de aanleg van een hoogspanningskabel tussen Velsen, Beverwijk en Oterleek.

Verzamelleiding zorgt voor meer groen gas in het Nederlandse netwerk

Na een voorbereiding van zo’n vijf jaar start in 2024 de ombouw van de gasleiding tussen Emmen en Ommen. Het doel? Meer regionaal geproduceerd groen gas in het landelijke netwerk brengen. Als senior advisor asset management is Jos Luiks nauw betrokken bij de ontwikkeling van deze verzamelleiding. ‘Omdat er lokaal meer groen gas wordt geproduceerd, moet het transportsysteem worden aangepast.’

Groen gas wordt steeds belangrijker in de energietransitie, omdat het een duurzaam alternatief is voor aardgas. Het kan op verschillende manieren worden geproduceerd. De productie gebeurt tot nu toe vooral met vergistingsinstallaties. Daarin worden organische restmaterialen zoals plantaardig afval, rioolslib of dierlijke mest ‘ingevoed’.

Vervolgens zorgen bacteriën er via vergisting voor dat het methaan uit deze materialen vrijkomt. Dit is groen gas. Het is CO2-neutraal en heeft dezelfde eigenschappen als aardgas, waardoor het direct gebruikt kan worden in het bestaande gasnetwerk.

Vanaf 2025 komt er voor gasleveranciers een bijmengverplichting tot 20 procent groen gas in 2030. Deze maatregel verplicht leveranciers om een bepaalde hoeveelheid groen gas aan de gebouwde omgeving te leveren. Zo wordt de markt voor groen gas gestimuleerd. Maar er moet nog heel veel groen gas bij komen; met de huidige 250 miljoen kuub zitten we nog lang niet op het benodigde niveau. Vanuit het Klimaatakkoord hebben Gasunie en andere partijen de ambitie om voor 2030 te groeien naar 2 miljard kuub geproduceerd groen gas. Dat is heel veel, maar dankzij die bijmengverplichting tonen steeds meer grote partijen concrete interesse in groen gas.

Belangenorganisaties: 'Eerst alternatief voordat salderingsregeling zonnepanelen sneuvelt'

Het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling van minister Jetten (Klimaat & Energie) zit zo vol onzekerheden dat huishoudens afhaken bij het kopen of aanleggen van zonnepanelen. Dat zeggen Aedes, de Consumentenbond, Vereniging Eigen Huis, Vereniging van Nederlandse Gemeentes en de Woonbond in een brief aan de minister en de Eerste Kamer. De organisaties roepen de Senaat op om tijdens het debat op 6 februari het wetsvoorstel, zoals het er nu ligt, niet te steunen.

Volgens het wetsvoorstel moet de salderingsregeling voor huishoudens met zonnepanelen tussen 2025 en 2031 stapsgewijs worden afgebouwd. Vanaf dan kunnen consumenten de stroom die ze in de zomer opwekken niet meer verrekenen met stroom die ze in de winter verbruiken. De organisaties zien dat de animo bij particulieren voor zonnepanelen fors terugloopt.

De minister zegt dat zonnepanelen in 7 jaar terugverdiend worden, maar biedt hiervoor geen garantie. Zonder deze garantie neemt de bereidheid van huurders af om panelen te laten plaatsen en is het te onzeker voor kopers om in zonnepanelen te investeren, zeggen de organisaties. Daarnaast hebben de organisaties kritiek op de gedateerde gegevens waar de minister zich op baseert. Zo houdt hij er geen rekening mee dat steeds meer energieleveranciers de kosten voor salderen afwentelen op zonnepaneelbezitters. En gaat hij er vanuit dat zonne-installaties goedkoper worden in de toekomst. Een wetsvoorstel baseren op onzekere aannames vinden de organisaties riskant.

Volgens de belangenbehartigers is de minister ook veel te optimistisch over de mogelijkheden die consumenten hebben om stroom te gebruiken op het moment dat zij die opwekken. Slimme apparaten die hierop kunnen inspelen zijn er nog nauwelijks en ook de thuisbatterij is volgens studies de komende 15 jaar geen reële oplossing. Dat laatste wordt door de minister onderkend. En zelfs als deze technieken ruimschoots beschikbaar zijn, zijn veel huishoudens niet in staat om deze extra investeringen te doen.

Een andere onzekerheid in het wetsvoorstel, is de terugleververgoeding. De stroom die consumenten opwekken en niet zelf gebruiken, kunnen zij teruggeven aan het net. Daar krijgen ze een vergoeding voor van de energiemaatschappij. In 2025 en 2026, zo staat in het voorstel, moet dit minimaal 80 procent van het kale levertarief zijn. Daarna bepaalt de markt de hoogte van de vergoeding, waarbij de Autoriteit Consument & Markt tweejaarlijks evalueert of die vergoeding redelijk is. 'De huidige wildgroei aan maatregelen die energieleveranciers nu treffen ten nadele van huishoudens met zonnepanelen illustreert wat er kan gebeuren als duidelijke spelregels ontbreken en het aan de markt zelf wordt overgelaten', aldus de briefschrijvers. De organisaties willen een gegarandeerde langjarige minimumvergoeding in de wet.

De onzekerheden zijn ook funest voor de verdere uitrol van zonnepanelen op huurhuizen. Verhuurders kunnen huurders zonnepanelen aanbieden in ruil voor hogere servicekosten. Maar als de huurder daar geen substantiële vermindering van de energierekening tegenover ziet, haakt hij af. Minister Jetten wil de sector tegemoetkomen met een investeringssubsidie van 100 miljoen euro, maar dat is volgens de belangenorganisaties bij lange na niet genoeg om 1,2 miljoen woningen van installaties te kunnen voorzien. Het potentieel van huurdaken om bij te dragen aan verduurzaming blijft dan voor een groot deel onbenut.

De belangenorganisaties zijn niet tegen de afschaffing van de salderingsregeling an sich. Maar, zo stellen ze, afbouw van de regeling kan alleen worden overwogen als het alternatief voldoende zekerheid en vertrouwen geeft aan huurders en woningeigenaren met een kleine portemonnee. Daarover gaan ze graag met de minister in gesprek.

IKEA lanceert Wallbox-thuislader voor elektrische wagens

IKEA België verkoopt per 17 januari de Wallbox-thuislader voor elektrische wagens. Met de lader wordt een piekcapaciteit van 22 kW gehaald.

Volgens IKEA laadt de Wallbox EVC je wagen tien keer sneller op dan een gewone aansluiting. De thuislader is geschikt voor installatie binnen- en buitenshuis en werkt met alle elektrische auto’s.

IKEA werkt voor de installatie samen met Svea Solar. Dat bedrijf werkt al sinds 2021 samen met IKEA aan een uitgebreid aanbod rond zonne-energie.

IKEA produceert zelf overigens geen thuisladers; de meubelgigant neemt ze namelijk af van Wallbox, een Spaanse fabrikant van thuisladers en bijbehorende accessoires.

Werkgevers trekken vaker de kar in bevordering elektrisch rijden

Terwijl de overheid de stimulerende maatregelen op elektrisch rijden aan het afbouwen is, nemen werkgevers in Nederland hierin steeds meer het voortouw. Uit onderzoek van ALD Automotive blijkt dat 60 procent van de leaserijders aangeeft dat hun werkgever elektrisch rijden actief stimuleert. Dit heeft ervoor gezorgd dat binnen deze groep al 78 procent de overstap naar elektrisch rijden heeft gemaakt of dit overweegt.

Voor het derde achtereenvolgende jaar heeft ALD Automotive ruim 1.500 leaserijders gevraagd naar hun motivatie om te kiezen voor elektrisch rijden. Dit jaar komt de stimulerende rol van werkgevers nog prominenter naar voren in de resultaten.

72 procent van de respondenten van mening dat de overheid nog te weinig doet om EV op fiscaal gebied te stimuleren richting consumenten, in tegenstelling tot 66 procent vorig jaar. Ook vindt 66 procent van de respondenten dat zakelijke gebruikers te weinig fiscale steun voor elektrisch rijden ontvangen.”

Hoewel fiscaal voordeel nog steeds het belangrijkste argument is voor leaserijders om te kiezen voor een elektrische auto – 30 procent van de leaserijders geeft dit als belangrijkste motivatie op –, zal dit de komende periode zeer waarschijnlijk gaan veranderen. De overheid bouwt immers al enkele jaren de fiscale voordelen op elektrisch rijden af.

Oorzaak stroomstoringen Amsterdam

Op maandagochtend 22 en dinsdagavond 23 januari zijn er in delen van Amsterdam twee grote stroomstoringen geweest. Beide storingen waren in bijna hetzelfde gebied. Het ging beide keren mis

Maandag werden 68.000 huishoudens en bedrijven getroffen door een storing van anderhalf uur. Dinsdag ging het om 57.000 huishoudens en bedrijven. Die storing was binnen tien minuten verholpen. Enorm vervelend voor de mensen die tot twee keer toe geraakt zijn. Hoewel deze storingen relatief kort duurden is de impact op een stad als Amsterdam en haar inwoners enorm. 

De afgelopen dagen is het station aan de Hemweg volledig onderzocht. Daaruit is gebleken dat het op drie plekken mis is gegaan. Vooral de veranderende weersomstandigheden spelen een grote rol. Het is een periode erg koud geweest, waar de temperatuur nu hoger ligt. Daarnaast heeft het de afgelopen tijd veel geregend en staat het grondwaterpeil hoog. Dat heeft geleid tot vocht in het station, waardoor technische onderdelen kapot zijn gegaan.  

Daarnaast bleek de verwarmingsinstallatie in het station niet goed te werken. Hierdoor bleef het vochtig en kon het vocht zich verder verspreiden. Hoewel de kapotte verwarming op zichzelf niet tot zo'n grote storing had kunnen leiden, is nu sprake van een optelsom van factoren.

Milieuvriendelijke primeur voor bescherming van vogels

Op een 150 kV hoogspanningstraject tussen Dodewaard en Ede heeft TenneT een pilot met drones uitgevoerd om draadmarkering voor vogels op te hangen. Een primeur in Nederland. Normaal gesproken werkt TenneT met helikopters of worden kranen en klimmers ingezet voor het aanbrengen van draadmarkering.

De inzet van een drone is zowel milieuvriendelijker als kostenefficiënter, omdat er geen zware machines op land hoeven worden ingezet of helikopters hoeven te vliegen. Onder begeleiding van aannemer Qirion heeft Het Slowaakse dronebedrijf FiiHaa de werkzaamheden over een lengte van twee kilometer op het tracé bij Wageningen voor TenneT uitgevoerd.

Deze techniek vraagt om een ander type draadmarkering dan TenneT al gebruikt. Namelijk de zogeheten Firefly, die met een klem kan worden bevestigd aan de bliksemgeleiders in de hoogspanningsverbinding. Drones kunnen nog geen andere typen draadmarkering zoals varkenskrullen of vogelflappen aanbrengen. De effectiviteit van Fireflies is op basis van verschillende onderzoeken in het buitenland minstens zo effectief als die van varkenskrullen en vogelflappen en leidt tot circa 90% minder draadslachtoffers.

Het hoogspanningsnet kan risico's opleveren voor vogels die ermee in aanraking komen. Bijvoorbeeld als vogels in vlucht de bliksemdraad niet zien en ertegenaan vliegen. De ogen van veel vogelsoorten zijn niet naar voren gericht waardoor het zicht in de vliegrichting niet optimaal is. TenneT zet zich daarom in om de schade op populatieniveau van vogels te beperken door de meest effectieve maatregelen op de juiste locaties toe te passen. Deze locaties zijn vastgesteld door de ligging van het hoogspanningsnet naast de verspreiding van vliegbewegingen van vogels te leggen. Verbindingen worden beter zichtbaar gemaakt voor vogels door kunststof of metalen markeringen op te hangen aan de bliksemdraad.

Utrecht helpt inwoners met isolatiemaatregelen

De gemeente Utrecht is een speciale actie gestart om inwoners te helpen hun energiekosten te verlagen. Tijdens deze actie kunnen eigenaren van woningen die slecht geïsoleerd zijn, een subsidie van 750 euro aanvragen om hun huis beter te isoleren. Utrecht is een van de eerste gemeenten die bewoners op deze manier ondersteunt.

De subsidie is bedoeld voor slecht geïsoleerde woningen met een WOZ-waarde onder de 488.000 euro. Slecht geïsoleerde woningen zijn woningen met een slecht energielabel (label D, E, F en G) of woningen die nog minstens twee isolatiemaatregelen nodig hebben. Inwoners kunnen via het energieloket van de gemeente Utrecht (jouwhuisslimmer.nl/utrecht) controleren of hun huis in aanmerking komt voor deze subsidie. Ook bewoners die met hun buren of straat gelijktijdig maatregelen willen nemen, komen in aanmerking voor de 750 euro.

Naast de subsidie van 750 euro op isolatiemaatregelen, biedt de gemeente Utrecht ook andere vormen van ondersteuning. 

Nieuwe studie onthult doorbraak in potentie van elektrische luchtvaart

Nederlands luchtvaartbedrijf Elysian ontwikkelt een batterij-elektrisch vliegtuig voor 90-passagiers, op basis van onderzoek met de Technische Universiteit Delft.

Een nieuwe wetenschappelijke studie van Elysian in samenwerking met de Technische Universiteit Delft toont aan  dat batterij-elektrisch vliegen op veel grotere schaal kan bijdragen aan verduurzaming van de luchtvaart dan tot nu toe gedacht.

Nieuwe ontwerp principes duiden op een fundamenteel groter potentieel van batterij-elektrische vliegen en verwerpen eerdere begrenzingen rondom capaciteit, gewicht en afstand. Op basis van deze bevindingen ontwikkelt Elysian het allereerste 90-passagier, batterij-elektrisch vliegtuig dat in staat is om 800 km te vliegen, uitgaande van een batterijpakket met een energiedichtheid van 360 Wh/kg. Het doel is om operationeel te worden in 2033.

De heersende consensus dat batterij-elektrisch vliegen alleen geschikt zou zijn voor kleine vliegtuigen, wordt betwist door twee wetenschappelijke artikelen, ‘A new perspective on battery-electric aviation, part I and II’ geschreven door Rob Wolleswinkel, Reynard de Vries, Maurice Hoogreef, en Roelof Vos. Het eerste wetenschappelijke artikel herziet aannames die leiden tot de huidige perceptie van de beperkte toepasbaarheid van batterij-elektrische vliegtuigen, en presenteert nieuwe ontwerpprincipes voor een batterij-elektrisch vliegtuig met 40-120 passagiers, in staat om tot 1000 km te vliegen.

'In tegenstelling tot wat lang werd gedacht kunnen grote batterij-elektrische vliegtuigen veel meer energie dragen en zijn ze aerodynamisch veel efficiënter dan oorspronkelijk werd aangenomen,' zegt Elysian mede-oprichter, co-CEO en Chief Technology Officer, Rob Wolleswinkel. 'In plaats van een turboprop vliegtuig, hebben we als startpunt eerste generatie jets genomen. Omdat deze voertuigen brandstof inefficiënt waren en tegelijkertijd zijn ontworpen voor lange afstanden, moesten deze vliegtuigen veel energiemassa meenemen ten opzichte van het totale gewicht. Dat diende als inspiratie voor ons elektrisch vliegtuigontwerp.'

Het tweede wetenschappelijke artikel laat een ontwerp van een 90-passagier batterij-elektrisch vliegtuig zien dat in staat is om tot 800 km te reizen op batterijen, uitgaande van een batterij met een energiedichtheid van 360 Wh/kg. Dit ontwerp voldoet aan de vereiste specificaties die in het eerste artikel zijn beschreven en omvat een aantal markante ontwerpkeuzes, waaronder:
Het plaatsen van batterijen in de vleugel om de vliegtuigconstructie te verlichten – dit legt de last daar waar de lift wordt gegenereerd en gebruikt de beschikbare ruimte binnen de vleugel.
Verminderde propeller diameter dankzij gedistribueerde voortstuwing (“distributed electric propulsion”,DEP), wat een laagdekker configuratie met een korter landingsgestel mogelijk maakt. Dit leidt tot een lichter landingsgestel en romp. 

Het gebruik van een grote vleugel ten opzichte van de romp, waardoor de aerodynamische efficiëntie aanzienlijk toeneemt in vergelijking met conventionele vliegtuigen. 

Gezien de grote spanwijdte, worden opklapbare vleugeltips gebruikt om de aerodynamische prestaties te optimaliseren en binnen de afmetingen van de gate op de luchthaven te passen.. 

Het gebruik van een "reserve-energiesysteem" met gasturbines om de vereiste reserves te dekken. Het reserve-energiesysteem wordt uitsluitend gebruikt voor de reserves, en niet om de nominale missie te verlengen.

Hoewel deze bevindingen aangeven dat de haalbaarheid van grootschalige batterij-elektrische vliegtuigen binnen handbereik is, moeten tijdens de ontwikkeling nog verschillende technische uitdagingen worden opgelost, waaronder: de doorontwikkeling en integratie van batterijcellen, thermisch beheer van de batterijen en motoren, ontwerp en certificering van het reserve-energiesysteem, en de ontwikkeling van het hoogspanningssysteem voor de aandrijflijn.  

Elysian werkt samen met vooraanstaande onderzoeksinstituten zoals de Technische Universiteit Delft, Universiteit Twente, Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR), en Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt (DLR) om deze uitdagingen op te lossen voordat een ontwerp wordt gefinaliseerd.

Tesla populairste merk van 2023 onder zakelijke én particuliere elektrische leaserijders

Waar Tesla vorig jaar onderaan te vinden was in de top-5 lijstjes, bemachtigt het Amerikaanse automerk dit jaar plek 1 in het lijstje populairste merken onder elektrische leaserijders. Dit geldt zowel voor private lease als zakelijke lease. Dit jaar was er een groei van bijna 3 keer zoveel bestellingen ten opzichte van 2022 onder zakelijke leaserijders en bijna verdubbeld voor private leaserijders. Blijkt uit analyse van eigen data van Athlon Nederland.

Onder zakelijke leaserijders stoot Tesla, Volvo van de troon en onder private lease moet Mercedes-Benz plaatsmaken.

Tesla komt dan ook bovenin de lijst terug met populairste modellen. Samen met Volvo bezetten ze het grootste deel van de top 5 populairste elektrische modellen. “De Tesla Model Y en Model 3 zijn in een razend tempo populair geworden. We zien dat onder andere terug in de meest geleasete modellen. Daar staat, zowel zakelijk als privé, Tesla Model Y op nummer één. Voor aankomend jaar zien we overigens wel flinke concurrentie komen vanuit merken zoals bijvoorbeeld Polestar en BYD. ” aldus de Wit.

Onder niet-elektrische leaserijders blijft het merk Kia het populairst. Kia heeft deze eerste plek bij Athlon nu twee jaar op rij, bij zowel zakelijk als private leaserijders. Verder zien we dat Toyota uit de lijst is verdwenen in het zakelijke segment en Renault op de 2de plek nieuw is binnengekomen. Private leaserijders geven naast Kia voorkeur aan Peugeot en Mercedes-Benz op de derde plek. Onder niet-elektrische leaserijders zijn de modellen van Kia ook erg populair: het favoriete model van zakelijke leaserijders is de Kia Ceed Sportswagon en van private leaserijders de Kia Picanto.

Consumenten kunnen BTW eenvoudig terugvragen op thuisbatterijen

Slimme thuisbatterijen die aangesloten zijn op een dynamisch energiecontract kunnen in principe aanspraak maken op BTW-teruggave. Dit blijkt uit onderzoek van fiscaal jurist Romano Hagen van De Centrale en dynamisch energieleverancier NextEnergy.

Een belangrijke voorwaarde voor consumenten om de btw op een thuisbatterij terug te kunnen vragen, is de combinatie met een dynamisch energiecontract en in- en verkoop op de energiemarkt, het zogenaamde traden. Dit traden zorgt ervoor dat de Belastingdienst een consument dient aan te merken als btw-ondernemer.  

Hierdoor is de financiële aantrekkelijkheid van het investeren in thuisaccu's vergroot. De terugverdientijd, die voorheen op bijna negen jaar lag, is nu teruggebracht naar slechts zeven jaar, waardoor huiseigenaren beter kunnen profiteren van de voordelen van energieopslag. Dit geldt alleen voor thuisbatterijen die slim handelen met een dynamisch energiecontract.

Thuisbatterijen spelen een cruciale rol in het bevorderen van duurzaamheid en het verminderen van de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet. Met de verkorte terugverdientijd wordt het voor huiseigenaren nog aantrekkelijker om te investeren in deze groene technologie, waardoor ze niet alleen bijdragen aan een duurzamere toekomst, maar ook besparen op hun energiekosten.

Hoogleraar René Janssen effect weg voor betere zonnecellen

Een hoogleraar aan de TU/e heeft samen met collega’s een manier gevonden om perovskiet zonnecellen te verbeteren.

Een elektrische auto, warmtepomp, of robotgrasmaaier: de wereld elektrificeert, en dus liggen steeds meer daken vol met zonnepanelen. Nederland behoort zelfs tot de Europese kopgroep als het gaat om het opwekken van zonne-energie. De behoefte aan efficiënt werkende zonnecellen is dan ook groot.

René Janssen, hoogleraar aan de TU/e heeft samen met collega’s een manier gevonden om perovskiet zonnecellen te verbeteren.

Zonnecellen gemaakt van perovskiet (een halfgeleider zout opgebouwd uit verschillende elementen) zetten zonlicht efficiënt om in elektriciteit, legt de hoogleraar uit. Het probleem is echter dat ze niet zo goed presteren als ze in theorie zouden kunnen. Dus gingen Janssen en zijn collega’s op onderzoek uit.

En wat bleek: verschillende elementen van het perovskietmateriaal in de zonnecel mengen niet perfect met elkaar, wat zorgt voor een lagere efficiëntie. Een probleem wat het team van onderzoekers van de universiteiten van Toronto en Eindhoven samen wist te tackelen.  

Janssen vertelt in detail over de bevinding. Het zit zo: een perovskiet zonnepaneel bestaat uit verschillende lagen. Een van die lagen veroorzaakt veel problemen.

Nu hebben de wetenschappers een manier gevonden om die twee stoffen gelijkmatiger te verdelen. Ze voegden een speciale chemische stof toe, die niet alleen de prestaties verbetert, maar ook de stabiliteit van het zonnepaneel.

Groen gas van Renewi verduurzaamt gasmix Vattenfall

Vattenfall en Renewi zijn een duurzame nieuwe samenwerking aangegaan. Vattenfall zal jaarlijks ruim 7,5 miljoen m3 groen gas afnemen van Renewi. Het groene gas gemaakt uit etensresten wordt toegevoegd aan het reguliere gasnetwerk, waar het zich vermengt met het aardgas en zo de gasmix verduurzaamt. Renewi start naar verwachting in het voorjaar van 2024 met de levering van groen gas.  

Groen gas wordt gemaakt van biogas, wat voortkomt uit vergisting van bijvoorbeeld groente-, fruit- en tuinafval en mest. Het biogas wordt daarna gezuiverd en verbeterd, zodat er groen gas ontstaat dat qua samenstelling en kwaliteit vergelijkbaar is met fossiel aardgas.    
 
Het groen gas voor Vattenfall wordt geproduceerd in een uiterst moderne installatie van Renewi Organics in Amsterdam. In deze vergister worden organische reststromen verzameld. Deze etensresten zijn afkomstig van restaurants en kantines, over-de-datumproducten zijn bijvoorbeeld afkomstig van supermarkten.  
 
Het groene gas uit de vergister wordt toegevoegd aan het reguliere gasnetwerk, waar het zich vermengt met het aardgas en zo de gasmix steeds een beetje groener maakt. In 2030 moet 20% van het gas dat door huishoudens en kleine bedrijven wordt verbruikt duurzaam zijn geproduceerd. 

Uitbreiding warmtenet op dit moment te duur

De uitbreiding van het Haagse warmtenet naar zo’n 50.000 woningen is door hoge kosten op dit moment niet haalbaar. Dat blijkt uit onderzoek van de gemeente. Het stadsbestuur blijft inzetten op deze schone warmte- en energievoorziening.

Bewoners van Den Haag moeten over betaalbare schone energie en warmte beschikken, zo vindt het stadsbestuur. De gemeente heeft daarom uitgerekend wat het kost en wat het oplevert om 45.000 tot 60.000 woningen aan te sluiten op het warmtenet. Ook is gekeken of er subsidies van het Rijk zijn.

De risico’s en de kosten van het plan zijn te hoog. Dat geldt niet alleen voor de gemeente. Ook andere partijen die flink moeten meebetalen zitten hiermee. Zoals energieleveranciers en woningbouwcorporaties. Dat komt vooral door de grote omvang van het plan. Ook speelt mee dat de regels mogelijk veranderen. De Rijksoverheid werkt aan een nieuwe wet, de Wet collectieve warmte (Wcw). Dit zorgt voor onzekerheid waardoor bedrijven voorzichtig zijn.

De aanleg van warmteleiding WarmtelinQ is in volle gang. In 2025 moet de leiding bij het De Constant Rebecqueplein aankomen. Daar staat een centrale die op gas werkt. Die centrale produceert warmte voor flats en kantoorgebouwen.

Het warmtenet in Den Haag wordt na aansluiting op WarmtelinQ gevoed met restwarmte uit de Rotterdamse haven. Die restwarmte verdwijnt anders onbenut in de zee of de lucht. De gascentrale bij het De Constant Rebecqueplein in Den Haag blijft dan wel actief, maar als reservewarmtebron.

Plattel: ‘Er wordt hard gewerkt aan de bouw van WarmtelinQ. Op verschillende plaatsen in de stad is dat goed te zien aan de bouwkranen. Is het klaar, dan beperkt dat de uitstoot van CO2-gassen. Want de gascentrale die hiervoor nu nog wordt gebruikt, staat dan meestal uit’.

De gemeente wil bij het De Constant Rebecqueplein een energieknooppunt bouwen. Doel is om op die plek verschillende duurzame warmtebronnen samen te brengen. Onder meer WarmtelinQ en een aardwarmtecentrale die nog gebouwd moet worden.

Gasunie zet in op langjarige strategische partnerschappen voor groei en onderhoud

Gasunie zet in op langjarige strategische partnerschappen voor groei en onderhoud
Gasunie tekent een nieuw tienjarig raamcontract met diverse gespecialiseerde engineerings- en adviesbureaus. De ondertekening maakt onderdeel uit van het programma ‘Werken & Engineering in Strategische Partnerschappen’.

Aanleiding voor deze nieuwe projecten én nieuwe vorm van samenwerken is onder andere de energietransitie, waarbij nieuwe projecten hard groeien, en onderhoud van de bestaande infrastructuur. Ook is er vanuit Gasunie en haar partners een sterke behoefte aan continuïteit en voorspelbaarheid van het werk. Voor Gasunie is hiermee een investering gemoeid van ongeveer 280 miljoen euro over een periode van 10 jaar.

De energietransitie zorgt voor een verschuiving van aandacht voor het transport van aardgas naar het transport van andere gassen zoals waterstof, CO2, groengas en warmte. Dat vraagt om een andere manier van inkopen. Daarnaast zullen de nieuwe raamcontracten ook voorzien in instandhouding en verbetering van het huidige aardgasnetwerk en stations en installaties.

De nieuwe aanpak - gericht op strategische partnerschappen en continu verbeteren met een sterke focus op relationeel samenwerken - belooft veiligheid, flexibiliteit, efficiëntie en een duurzamere benadering van projecten in lijn met de veranderende marktomstandigheden. De implementatie van dit programma heeft veel impact en raakt het werk van Gasunie-personeel in de hele organisatie. Aan de realisatie ervan is twee jaar aan voorbereiding voorafgegaan.  

Het aantal projecten groeit hard. Zo investeert Gasunie in diverse waterstofprojecten waaronder de Delta Rhine Corridor en het deelproject Noordwest Nederland. Beiden maken onderdeel uit van het toekomstige landelijke waterstofnetwerk. Maar ook gaat er veel werk naar het onderhoud van huidige pompstations en installaties, die nodig zijn voor een efficiënt en veilig gastransport. Er wordt veel geïnvesteerd in een veelal krappe arbeidsmarkt, waar de capaciteit van aannemers, engineerings- en omgevingsmanagementbureaus beperkt is. Vandaar dat er gekozen is voor een nieuw raamcontract waar zowel voor Gasunie als voor de markt zekerheden worden ingebouwd en ruimte is voor continu verbeteren.

Zuid Holland kiest drie mogelijke windlocaties in gemeente Lansingerland

 Het provinciebestuur van Zuid-Holland (Gedeputeerde Staten) heeft op 19 december besloten dat voor drie locaties onderzocht wordt of daar windturbines geplaatst kunnen worden. Die locaties zijn: Kruisweg oostzijde, Bleizo-West en Noordpolder.

Afgelopen zomer is in het coalitieakkoord ‘Krachtig Zuid-Holland 2023-2027’ afgesproken dat de provincie Zuid-Holland haar verantwoordelijkheid neemt bij het ontwikkelen van windenergie in de gemeente Lansingerland.

Komend voorjaar wordt een vervolgtraject gestart waarin onderzocht wordt op welke locatie, of locaties, in Lansingerland 15 megawatt windenergie kan worden gerealiseerd. De nieuwe windturbines worden daarbij zo goed mogelijk ingepast in het landschap. Dit doet de provincie samen met de omwonenden en met andere belanghebbenden.

De provincie mag besluiten nemen (‘het bevoegd gezag’) voor grotere windenergieprojecten (vanaf 5 megawatt, dat is 2 grote turbines of meer). Zuid-Holland is een drukbevolkte provincie met weinig open ruimte. Daarom is zonne-energie op land vaak niet de meest logische optie: zonnepanelen nemen immers veel ruimte in. In de Regionale Energiestrategieën (RES’en) werken gemeenten, waterschappen en provincie samen om te onderzoeken en te bepalen wat de beste locaties zijn voor zon- en windenergie.

SolarDuck haalt € 15 mln euro op voor verdere ontwikkeling drijvende zonne-energie op zee

SolarDuck heeft een volgende financieringsronde gesloten waarmee het bedrijf verdere stappen kan zetten in de ontwikkeling en toepassing van drijvende zonne-energie op zee. SolarDuck zal de eerste commerciële projecten gaan leveren en zet daarmee concrete stappen richting haar doel om in 2030 meer dan 1 GW aan zonne-energie op zee te installeren.

De financiering is verstrekt door zowel bestaande als nieuwe investeerders. Een internationaal consortium van Katapult Ocean, Green Tower, Energy Transition Fund Rotterdam en Invest-NL ondersteunen SolarDuck in het versnellen van een duurzame energievoorziening door toepassing van drijvende zonne-energie op zee. Met deze financiering kan het ervaren team de technologie verder optimaliseren om markten over de hele wereld te bedienen en de verdere uitrol te versnellen.

De technologie van SolarDuck kan worden ingezet in regio’s met weinig wind, maar veel zon, als 'stand-alone' drijvende zonneparken op zee. Daarnaast kan de SolarDuck-technologie gecombineerd worden met offshore wind zoals zal worden toegepast in de Nederlandse Noordzee. SolarDuck streeft een aanzienlijke bijdrage te leveren aan het uitfaseren van fossiele energiebronnen zoals kolengestookte energiecentrales en dieselgeneratoren. SolarDuck stelt landen, eilanden en offshore-installaties in staat om hun eigen energie duurzaam op te wekken.

SolarDuck heeft inmiddels een pijplijn van meer dan 3,5 GWp en heeft de eerste projecten al gecontracteerd. Zo wordt onder andere gewerkt aan een 5MW project dat geïnstalleerd zal worden in het Nederlandse offshore windpark OranjeWind in samenwerking met RWE. Als het klaar is, zal dit het grootste drijvende zonnepark ter wereld zijn.

Daarnaast levert SolarDuck het allereerste offshore drijvende zonnepark van Japan. Dit project zal worden geïnstalleerd in de baai van Tokio met lokale partner. Een derde project wordt in samenwerking met TNB Renewables ontwikkeld in Maleisië. Voorafgaand aan deze projecten zal SolarDuck begin volgend jaar haar offshore demonstratieproject genaamd 'Merganser' lanceren. Dit zal in de Nederlandse Noordzee worden geïnstalleerd en getest.

NXT Mobility waterstoftankstation in Alkmaar officieel geopend

De waterstoftankinstallatie van de NXT Energy Hub op bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar is na een uitgebreide pilot-fase op vrijdag 19 januari 2024 officieel voor het publiek geopend door wethouder Peetoom van Alkmaar en gedeputeerde Olthof van de provincie Noord-Holland. Daarmee is het eerste waterstoftankstation in de regio Alkmaar een feit. Op het station kunnen alle waterstofvoertuigen, zowel vrachtwagens en bussen (350 bar) als personenauto’s (700 bar) waterstof tanken.

Het waterstoftankstation in Alkmaar maakt deel uit van het project Duwaal. Dit project richt zich op de ontwikkeling van een groene waterstofeconomie in Noord-Holland. Het doel is om een keten van waterstofproductie, -distributie en -gebruik op te zetten. De productie van waterstof uit windenergie door het in Alkmaar en Wieringerwerf gevestigde Hygro speelt hierin een belangrijke rol. Zodra de regionaal uit wind geproduceerde waterstof beschikbaar is, wordt deze op de NXT Energy Hub in Alkmaar aangeboden.

De nieuwe door de Nederlandse fabrikant Resato gebouwde waterstoftankinstallatie is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage in het kader van de DKTI-transport subsidie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Actieagenda voor druk op lokale stroomnetten gepresenteerd

Nederlandse huishoudens, bedrijven en organisaties verduurzamen in recordtempo en fossiele brandstoffen maken plaats voor duurzame elektriciteit. Dat is goed nieuws voor de energietransitie en de betaalbaarheid van energie, en maakt Nederland bovendien minder afhankelijk van het buitenland. Tegelijkertijd legt deze ontwikkeling een grote druk op ons elektriciteitsnet. Met een nieuwe actieagenda neemt de overheid maatregelen om drukte op het laagspanningsnet tegen te gaan.

Ook het laagspanningsnet, dat lokaal elektriciteit vervoert naar huishoudens, organisaties en kleine bedrijven, loopt in toenemende mate tegen de grenzen aan. Onder meer door drukte op het midden- en hoogspanningsnet (de “snelwegen en provinciale wegen van het elektriciteitsnet”, waar eerder al maatreglen voor aangekondigd werden) en doordat de vraag naar ruimte op het lokale stroomnet sneller groeit dan de netbeheerders het net uit kunnen breiden. Daarmee neemt het risico op storingen en wachtrijen voor nieuwe of zwaardere aansluitingen toe.

Met de actieagenda voor laagspanningsnetten nemen de Rijksoverheid, netbeheerders, gemeenten, provincies, toezichthouder ACM en betrokken brancheverenigingen en marktpartijen gezamenlijk maatregelen om problemen met het volle stroomnet te beperken en voorkomen. De agenda is gericht op het sneller uitbreiden van het lokale stroomnet, het verbeteren van het inzicht in het (toekomstige) gebruik van het net en het efficiënter gebruik maken van het net.

Naar schatting moet er tussen de 80.000 en 105.000 kilometer kabel (twee keer de aarde rond) worden gelegd en 37.000 tot 54.000 elektriciteitshuisjes worden bijgebouwd tot 2035. Niet alleen een tekort aan personeel en materiaal vormt een uitdaging, maar ook het vinden van voldoende ruimte hiervoor.

De actieagenda is er onder andere op gericht om de uitbreiding van het laagspanningsnet te versnellen. Bijvoorbeeld door een vaste aanpak voor alle wijken te introduceren voor het sneller vinden van de benodigde ruimte en het beschikbaar stellen van grond. De netbeheerders zijn daarnaast met een buurtaanpak gestart. Dat betekent dat ze het elektriciteitsnet in een hele buurt in een keer toekomstbestendig maken. Zo komen alle buurten in Nederland de komende jaren aan de beurt. Netbeheerders kunnen hierdoor efficiënter werken en inwoners ervaren minder overlast in de straat. De netbeheerders werken hiervoor nauw samen met gemeentes.

In tegenstelling tot het hoog- en middenspanningsnet hebben netbeheerders voor de laagspanningsnetten nog te weinig zicht op het daadwerkelijke gebruik door huishoudens en andere kleinverbruikers. De betrokken partijen hebben eerder afspraken gemaakt met de Autoriteit Persoonsgegevens over het gebruik van verbruiksdata van slimme meters, en werken nu een aanpak uit over het geanonimiseerd gebruiken van die data. Dit kan netbeheerders helpen om preciezer te bepalen waar en hoeveel het net verzwaard moet worden en waar de noodzaak het hoogst is.

Naast het uitbreiden van het stroomnet en het verbeteren van het inzicht is efficiënter gebruik van de laagspanningsnetten – vooral op piekmomenten als er veel elektriciteit wordt gebruikt - van groot belang. Dat kan bijvoorbeeld door het stroomgebruik van laadpalen (automatisch) aan te passen op de ruimte op het stroomnet op dat moment (netbewust laden). De betrokken partijen onderzoeken de rol die slim aanstuurbare apparaten, zoals laadpalen en warmtepompen, kunnen spelen bij het voorkomen en oplossen van krapte op het stroomnet. Daarbij zullen de belangen van huishoudens en andere kleinverbruikers zorgvuldig worden meegewogen en is instemming van de afnemer het uitgangspunt.  De resultaten worden eind dit jaar verwacht.

Daarnaast werkt de overheid aan apparaat-specifieke maatregelen. Bijvoorbeeld om de inzet van elektrische auto’s als batterij (bi-directioneel laden) te stimuleren en te onderzoeken hoe het afschakelen van de omvormers van zonnepanelen kan worden voorkomen of beperkt. Voor openbare laadpalen wordt flexibel laden een standaardonderdeel van de contracten met gemeenten.

Enorme stroomstoring Amsterdam

Amsterdam is maandagochtend getroffen door een ‘gigantische stroomstoring’. Een deel van het centrum ligt plat, net als een groot deel van het westen van de stad. Dat meldt netbeheerder Liander. Volgens de netbeheerder zou het om 68.000 aansluitingen gaan, waaronder veel huishoudens, winkels en andere bedrijven. Ook de meeste trams kunnen niet rijden.

Zeker veertig straten in Amsterdam-West, de Jordaan en de westelijke grachtengordel zitten zonder stroom. In Oud-Zuid zijn veel huishoudens getroffen en ook het Museumplein heeft last van de storing. Pont Zaandam is uit de vaart.

Op het station Sloterdijk kunnen reizigers niet in- of uitchecken. Ook de verlichting in het station is uitgevallen, meldt de NS. Ook bussen kunnen uitvallen. De metro’s rijden nog volgens de dienstregeling.

Op de website van Liander is te lezen dat de stroomstoring rond 11.45 uur verholpen zou moeten zijn.

Voorschotbedragen variabele energietarieven in januari fors omhoog

Vanaf januari merken huishoudens in Nederland dat het voorschotbedrag en daarmee de energierekening is gestegen. De netwerkkosten, energiebelasting en variabele energietarieven werden duurder waardoor huishoudens gemiddeld 200 euro meer kwijt zijn op jaarbasis. De meeste huishoudens betalen enkele tientjes per maand meer dan in 2023.

De variabele energietarieven torenen boven het prijsplafond uit, terwijl de tarieven van jaarcontracten juist dalen. Klanten met een variabel contract betalen ruim 700 euro meer dan klanten met een vast energiecontract. “Dat bedrag loopt op als men nu niet overstapt naar een vast energiecontract”, stelt directeur Dirk-Jan Wolfert van de Vastelastenbond.

Wolfert denkt dat dat veel mensen variabel blijven, vanwege de recente berichtgeving over de dalende gasprijs. De gasprijs op de handelsmarkt (TTF) daalde de afgelopen maanden ruim 40 procent, maar dat is voorlopig niet terug te zien in de variabele tarieven. Hij adviseert daarom juist om over te stappen.

Het duurt namelijk zeker tot april voordat consumenten met een variabel tarief hun voordeel kunnen doen met de lage gasprijs. Dat heeft te maken met het inkoopbeleid van energieleveranciers stelt Wolfert: 'Het is verstandig om nu voor een energiecontract met vaste tarieven te kiezen, zodat men dan direct van lage tarieven profiteert'.

Contracten met een langere looptijd nemen de lagere inkoopprijzen direct mee in het aanbod. Nu zijn de tarieven erg laag en profiteren consumenten ook nog van de concurrentie tussen leveranciers.

Wanneer de inkoopprijzen stijgen, gaan de tarieven voor vaste contracten ook omhoog. Een beter moment om over te stappen naar een vast contract is er volgens Wolfert niet: 'Huishoudens met een kleine beurs zijn gebaat bij zekerheid, omdat zij elk dubbeltje moeten omdraaien. Wanneer mensen nu niet in actie komen en variabel blijven, lopen zij kans om dieper in de energiearmoede te belanden. Dat is een scenario dat absoluut niet wenselijk is. Een overstap is bittere noodzaak', stelt de directeur van de consumentenorganisatie.

GIGA Storage ontwikkelt grootste energieopslagproject van Europa in België

GIGA Storage wil een energieopslag project met een capaciteit van 2.400 MWh, genaamd Green Turtle, gaan ontwikkelen in Dilsen-Stokkem, België. Dit baanbrekende project, strategisch geplaatst naast een nieuw 380kV hoogspanningsstation van Elia, gaat een sleutelrol spelen bij de energietransitie binnen België en Europa.
 
Dit initiatief zal een wezenlijke bijdrage leveren aan het energienet door opgeslagen hernieuwbare energie te leveren in tijden van lage zon- en windproductie, waardoor de afhankelijkheid van kolen- en gascentrales verminderd wordt.

Het nieuwe batterijpark zal een opslagcapaciteit hebben van 600 MW. Dat betekent dat hier per dag het gemiddelde energieverbruik van 330.000 gezinnen kan worden opgeslagen en terug op het elektriciteitsnet worden gezet. Zo dragen we bij aan de energietransitie, de verdere uitbouw van een betrouwbaar energienetwerk en betaalbare energie voor iedereen.

GIGA Storage Belgium is een energiebedrijf dat grootschalige energieopslagprojecten ontwikkelt en inzet binnen het Belgische energienetwerk. Er wordt geïnvesteerd in projecten voor zowel optimalisatie van de energievoorziening als netstabiliteit.

Het kraken van koolstof-koolstofverbindingen in lignine om duurzame vliegtuigbrandstoffen te maken

Wereldwijd is men het erover eens dat de mensheid moet afstappen van brandstoffen uit fossiele grondstoffen om de gevolgen van klimaatverandering te beperken. Terwijl kleinere voertuigen overstappen op e-mobiliteit, zullen vracht- en massavervoer sectoren zoals vrachtwagens, schepen en vliegtuigen in de nabije toekomst helaas afhankelijk blijven van traditionele vloeibare koolwaterstofbrandstoffen, zoals bijv. diesel en kerosine.

Als alternatief voor aardolie kunnen deze brandstoffen ook worden geproduceerd uit hernieuwbare plantaardige lignine. Het rendement van dat proces is nog beperkt door de huidige verwerkingsprocessen, wat de adoptie van deze alternatieve plantaardige brandstoffen belemmert.

In een nieuw onderzoek onder leiding van de onderzoeksgroep van Emiel Hensen aan de TU/e is een nieuwe katalytische aanpak ontwikkeld. Deze aanpak kan de opbrengsten uit lignine aanzienlijk verbeteren, door moeilijk te verbreken koolstof-koolstofverbindingen te kraken.

Lignine is een van de belangrijkste bestanddelen van plantaardige biomassa. Daarom willen Hensen en anderen juist lignine gebruiken om waardevolle brandstoffen en chemicaliën te produceren. Op dit moment zit er echter een addertje onder het gras.

In biomassa vind je suikers en lignine. Suikers kunnen worden omgezet in ethanol, terwijl chemicaliën en brandstoffen in principe gemaakt kunnen worden van lignine. Het probleem is om een effectief en efficiënt proces te ontwikkelen dat dat laatste kan.

Lignine is een polymeer van zogenaamde aromatische verbindingen (een vlakke ring van atomen gestabiliseerd door de interactie van bindingen in de ring) die moeilijk te ontwarren is. Qua bindingen bestaat lignine uit gemakkelijk te breken en zwakke koolstof-zuurstof verbindingen en veel sterkere koolstof-koolstof verbindingen.

Katalytische methoden breken de zwakke koolstof-zuurstof bindingen gemakkelijk, maar laten de koolstof-koolstof bindingen onaangeroerd, waardoor de opbrengst van bruikbare producten uit lignine wordt beperkt.

In een onderzoek dat zojuist op de cover van het nieuwe wetenschappelijke tijdschrift Nature Chemical Engineering is verschenen, heeft Hensen samen met een aantal TU/e-collega’s en partners in Nederland, China en Zwitserland de koolstof-koolstofsplitsing opgelost met behulp van een nieuwe katalytische technologie.

De sterke koolstof-koolstofverbindingen in de lignine worden allereerst geactiveerd op metalen nanodeeltjes. Deze pre-activeringsstap verzwakt de koolstof-koolstofverbindingen, die vervolgens kunnen worden gekraakt op zure sites in microporeuze zeolieten. De onderzoekers ontdekten dat het dicht bij elkaar brengen van de metaal- en zuursites resulteerde in de hoogste opbrengst aan monomeerproducten (halffabricaten) uit de lignine. Die halffabricaten kunnen vervolgens gebruikt worden als multifunctionele bouwstenen. Deze zijn nodig om verschillende soorten brandstoffen of chemicaliën te maken (synthetiseren).

Fluvius zet snellaad-infrastructuur op het net bij Cascade Shopping Drogenbos

Netbedrijf Fluvius is klaar met de aansluitingswerken van de twee dubbele snellaadpalen van Shell Recharge op de parking van Cascade Shopping in Drogenbos, waar onder meer een Carrefour, Brico en Auto5 zijn gevestigd. De werken gebeurden in opdracht van vastgoedspecialist Redevco die tegen eind 2024 liefst 656 laadpalen plant op 55 winkellocaties in België. ​

Steeds meer retailers in Vlaanderen bieden oplaadinfrastructuur aan winkelende klanten met een elektrische wagen. Ook zo bij de winkels van heel wat retailparken van Redevco ​ met o.a. hyper- en supermarkten, doe-het-zelf-zaken, carcenters en restaurants over heel Vlaanderen. Redevco schakelde Shell Recharge in om tegen eind 2024 snellaadinfrastructuur te voorzien, uiteraard ook afhankelijk van de vergunningen.

Als ‘Charge Point Operator’ (CPO) bouwt Shell Recharge laadinfrastructuur uit voor winkelcentra, op parkeerterreinen, bij supermarkten en uitgaansgelegenheden. Voor die spelers zijn zo’n oplaadpunten natuurlijk een belangrijke troef voor klanten met een elektrisch voertuig. ​ Shell biedt zowel snelle (+ 11kW), extra snelle (tot 150 kW) als ultrasnelle (300 kW en meer) publieke laadpunten die elektrische voertuigen erg snel kunnen opladen.

In het geval van Cascade Shopping in Drogenbos voorzag Fluvius een elektrisch vermogen van 630 kilovoltampère (kVA), veilig aangesloten op het middenspanningsnet via een aparte elektriciteitscabine.

Belasting op energie in vijf jaar verdubbeld

Nederlandse huishoudens gaan dit jaar gemiddeld 180 euro extra betalen aan energiekosten, blijkt uit onderzoek van de onafhankelijke vergelijkingssite Overstappen.nl. De stijging komt vooral voor rekening door de energiebelastingen en de netbeheerkosten.

Nederlandse huishoudens moeten ook in 2024 rekening houden met stijgende energiekosten. Die worden niet zozeer veroorzaakt door gas- en stroomprijzen (de prijs van stroom en gas daalt zelfs), maar door de stijging van de energiebelasting en de netbeheerkosten. De gasbelasting van Nederlandse huishoudens is de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld. Volgens Overstappen.nl was de energiebelasting op het gas in 2018 nog 0,35 cent per kubieke meter, in 2024 is dat bedrag gestegen tot 0,71 cent per m3 - een toename van meer dan 100 procent.

De duurdere netbeheerkosten (de kosten voor aansluiting en transport van energie) gingen in vijf jaar met 46 procent omhoog. Vooral de netbeheerkosten van stroom stegen fors met 52 procent. De netbeheerkosten voor gas namen met 25 procent toe. Volgens Overstappen.nl is de kostenstijging van stroom het gevolg van de overbelasting van het stroomnet en het terugleveren van stroom dat een flinke kostenpost is voor de netbeheerders en leveranciers.

Uit het onderzoek blijkt tevens dat vaste leveringskosten in vier jaar zijn verdriedubbeld. Voor de vaste contracten golden in 2020/2021 goede aanbiedingen wat betreft leveringskosten, maar diezelfde leveringskosten zijn inmiddels drie keer zo duur. Daarbij gaat het van 2023, gemiddeld 95 euro, naar 117 euro dit jaar: een stijging van 23 procent.

De tarieven van de goedkoopste vaste contracten, zo becijferde Overstappen.nl, lagen in 2020 voor stroom rond de 0,07 cent en voor gas circa 0,25 cent (excl. heffingen). Tijdens de energiecrisis waren deze cijfers aanzienlijk hoger: 0,60 voor stroom en 2,20 voor gas. Inmiddels benaderen deze tarieven het peil van 2020, te weten 0,13 voor stroom en 0,54 cent voor gas.

Waar gemiddeld driepersoonshuishouden in 2020 nog maandelijks 156 euro betaalde, was dit tijdens het hoogtepunt van de energiecrisis (exclusief het prijsplafond van de overheid) 575 per maand. Die sterke kostenstijging is nu gedaald naar een bedrag van 249 euro per maand dat een gemiddeld huishoudens kwijt is aan energie.

EU realiseert in 2023 nieuw record windenergie

In Europa werd in 2023 een record van 17 GW windvermogen gerealiseerd. 14 GW onshore en 3 GW offshore. Wind maakte 19 procent uit van de totale elektriciteitsproductie. Het record was iets hoger dan vorig jaar maar haalt nog niet de EU – doelstelling. Daarvoor zou de EU vanaf 2024 t/m 2030 gemiddeld 30 GW windenergie per jaar moeten realiseren.

Duitsland was nummer 1, gevolgd door Nederland en Zweden. Nederland was koploper in toegevoegde offshore windvermogen, onder andere door de inbreng van Hollandse Kust Zuid. Dit wereldwijd grootste offshore windpark is in staat om met een vermogen van 1,5 GW 2 miljoen huishoudens in Nederland jaarlijks van stroom te voorzien.

Het percentage van de tijd dat een windturbine theoretisch met vol vermogen kan draaien van nieuwe windturbines groeit gestaag. Bij onshore windparken lag dat percentage tussen 30 en 48% en bij offshore windparken rond de 50%. Bron: windeurope.org.

De International Energy Agency (IEA) verwacht dat in de EU vanaf 2024 t/m 2028 gemiddeld 23 GW windenergievermogen per jaar zal worden geplaatst. Mede op basis van het EU Wind Power Package dat de 26 EU – ministers eind 2023 tekenden in het kader van de European Wind Charter.

Vastelastenbond: ‘Budget Energie benadeelt bezitters zonnepanelen’

In navolging van Vandebron brengt Budget Energie consumenten met zonnepanelen extra kosten in rekening voor de teruglevering van zonnestroom. Nieuwe klanten merken deze tariefwijziging direct, terwijl trouwe klanten dit in maart gaan voelen. Directeur Dirk-Jan Wolfert van de Vastelastenbond maakt zich zorgen over deze ontwikkeling: 'Woningverduurzaming wordt op deze manier niet beloond, maar juist afgestraft.'

Huidige klanten met zonnepanelen en een variabel contract zijn vanaf 1 maart duurder uit bij Budget Energie. Nieuwe klanten gaan de extra kosten direct in hun portemonnee voelen. De energieleverancier probeert de druk op het stroomnet te beperken. Het energiebedrijf biedt daarom gratis stroom aan op lente- en zomermiddagen in het weekend. Dat geldt van april tot en met augustus, tussen 12.00 uur en 17.00 uur.

De gratis stroom is niet voor bestaande klanten, maar alleen voor mensen die een nieuw jaarcontract afsluiten. 'Het is duidelijk dat ze af willen van klanten met zonnepanelen', zegt Wolfert. 'Deze mensen krijgen met hogere kosten te maken, terwijl nieuwe klanten op ‘ gratis’ stroom worden getrakteerd.'

Bezitters van zonnepanelen wekken groene stroom op en hebben geïnvesteerd in woningverduurzaming. 'Als beloning voor hun inspanningen om Nederland duurzamer te maken, ontvangen ze een hogere energierekening. Dit terwijl de aanschaf van zonnepanelen door met name de overheid juist gestimuleerd werd om de lasten te verlagen. Dat is een vreemde gang van zaken', stelt Wolfert.

Budget Energie stelt in hun communicatie dat zonnepanelen blijven lonen. Wolfert zet zijn vraagtekens bij deze bewering: 'Ze maken niet inzichtelijk wat de extra kosten zijn voor klanten met zonnepanelen. Het is dus niet duidelijk wat ze bedoelen met 'zeker lonen', de terugverdientijd zal door hogere kosten in ieder geval langer zijn.'

De directeur van de consumentenorganisatie adviseert bezitters van zonnepanelen goed rond te ijken en naar energiebedrijven te zoeken die hen niet financieel benadelen: 'Er zijn enkele aanbieders die (nog) geen extra kosten in rekening brengen. Het advies is om te zoeken naar een meerjarencontract met gunstige tarieven, zodat er nog enkele jaren van de zonnepanelen geprofiteerd kan worden.'

Samenwerking en innovatie centraal bij startbijeenkomst Nationale Uitvoeringsagenda

Vrijdag 12 januari zaten de netbeheerders met aannemers, Bouwend Nederland, Techniek Nederland, de VNG en het IPO aan tafel om samen de acties uit de Nationale Uitvoeringsagenda (NUA) verder te brengen.

De NUA werd op 1 november 2023 gepresenteerd. De gezamenlijke netbeheerders geven hiermee inzicht in hoe we de grote verbouwing van ons energiesysteem kunnen realiseren.

De opgave is groot: voor het nieuwe energiesysteem in 2050 zijn alleen al meer dan 50.000 extra wijkstations nodig. We spraken met elkaar over wat dit eigenlijk inhoudt, welke verantwoordelijkheden hierbij komen kijken en wat we daarin belangrijk vinden.

Komende periode vinden er meer gesprekken met stakeholders plaats, om te komen tot strakke afspraken over de uitvoering van de energietransitie.

Batterij bij zonnepark Bontepolder

In de Bontepolder bij Terneuzen worden niet alleen bijna 32.000 zonnepanelen gecombineerd met een voormalige vuilstort. In de batterij bij het zonnepark kan ook 5 megawatt zonnestroom worden opgeslagen, om het op een later moment alsnog te leveren aan het elektriciteitsnet.

Bontepolder is een van de zes locaties waar de gemeente Terneuzen duurzame energie opwekt met zonnepanelen. De vuilstort wordt niet meer gebruikt.

Ook netbeheerder Stedin was betrokken bij de start van het zonnepark en maakte afspraken met ontwikkelaar Novar.

Belangrijk voor Stedin is om piekbelasting – veel vraag naar energie-transport – van het net te voorkomen. Een batterij kan dan een positieve bijdrage leveren. Geproduceerde zonnestroom die niet meteen nodig is, wordt in de batterij opgeslagen. Op een later moment gaat de energie alsnog het regionale net op. Bijvoorbeeld als er minder aanbod is of als er lokaal energie nodig is.

Eneco start met verhuur hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp is een goede optie om het gasverbruik tot 70 procent te verminderen en de woning wel goed te kunnen verwarmen. Tegelijkertijd vraagt de installatie van een warmtepomp om een investering. Eneco wil de warmtepomp graag bereikbaar maken voor meer mensen. Daarom start Eneco met het aanbieden van een hybride huur warmtepomp.

Steeds meer consumenten zoeken een duurzamere oplossing voor hun warmteverbruik dan de cv-ketel. Het is echter niet voor iedereen mogelijk om hierin gelijk geld te investeren. Met het afsluiten van een huurcontract kunnen consumenten wel de overstap maken naar de hybride warmtepomp. Bij Eneco krijgen klanten voor een maandelijks huurbedrag van € 49,95 een Remeha Elga Ace warmtepomp geïnstalleerd in de woning, naast de al aanwezige cv-ketel. Tevens vindt hiervoor onderhoud van de hybride warmtepomp plaats. Zo kunnen consumenten eenvoudig hun gasverbruik verminderen en genieten van een comfortabele warme woning.

Voor het afsluiten van het huurcontract vindt eerst een adviesgesprek plaats, om te kijken of de woning inderdaad geschikt is voor de hybride warmtepomp. Daarna krijgt de klant, naast de al aanwezige cv-ketel, een Remeha Elga Ace 4kW geïnstalleerd. Deze hybride warmtepomp is een geschikte warmtebron voor veel verschillende woningtypes en past qua formaat in de meeste woningen.

Lightyear-oprichter Lex Hoefsloot stopt als CEO

Lex Hoefsloot, de oprichter van Eindhovense zonneautomaker Lightyear, stopt als directeur. Hij wordt in die functie opgevolgd door de Duits-Amerikaanse Bonna Newman. Hoefsloot blijft wel adviseren.

De nieuwe ceo, Bonna Newman, is specialist op het gebied van zonnepanelen. Ze werkte eerder voor TNO en Energieonderzoek Centrum Nederland. Newman werkt sinds januari vorig jaar als hoofd product voor de zonneproducten van het bedrijf.

Lightyear werd in 2016 opgericht door studenten van de TU/e. De productie van zijn eerste auto, de Lightyear 0, begon eind 2022.

Begin vorig jaar stopte het bedrijf met de productie van de Lightyear. Het bedrijf maakte in april een doorstart zou zich daarvan gaan richten op het maken van zonnedaken voor andere autofabrikanten.

Ook Budget Energie rekent extra kosten zonnepanelen

Na Vandebron gaat ook energieleverancier Budget Energie extra kosten rekenen voor het terugleveren van zonnestroom. Klanten met zonnepanelen en een variabel contract zijn daardoor vanaf 1 maart duurder uit.

De energieleverancier stelt daar wel iets tegenover: gratis stroom op lente- en zomermiddagen. Van april tot september, tussen 12.00 uur en 17.00 uur. Het aanbod geldt alleen voor mensen die een nieuw eenjarig contract afsluiten.

'Budget Energie gaat zorgen voor een eerlijkere verdeling van de kosten voor het gebruik van zonnepanelen', schrijft het bedrijf.

Eén miljoen huishoudens overgestapt van energieleverancier

In de afgelopen twaalf maanden stapten één miljoen huishoudens over van energieleverancier. ANWB Energie en Vandebron scoorden het hoogst op de overstapbalans. Dit blijkt uit de Nationale Benchmark Energieleveranciers, een grootschalig onderzoek van Multiscope onder ruim 6.400 Nederlanders.

14 procent van de huishoudens is van plan om in de komende twaalf maanden over te stappen. Vattenfall is de grootste energieleverancier met 18 procent marktaandeel.

Bijna 1,5 miljoen huishoudens nemen stroom en/of gas af bij Vattenfall. Dat is 18 procent van alle huishoudens in Nederland. Dit maakt Vattenfall de grootste energieleverancier van Nederland. Eneco (14%) en Essent (13%) volgen op de tweede en derde plaats. Greenchoice levert energie aan 11 procent van de Nederlandse huishoudens en Budget Energie aan 8 procent.

In het afgelopen jaar stapten één miljoen huishoudens over van energieleverancier. Eén op de tien overstappers stapten over van een andere partij naar ANWB Energie, terwijl 4 procent juist ANWB Energie verliet. De overstapbalans komt daarmee op 6 procent.

Vandebron heeft met een instroom van 11 procent en een uitstroom van 5 procent ook een groei van 6 procent. Greenchoice staat met een balans van 4% op de derde plaats. Partijen met de grootste afname in aantal klanten zijn Eneco, Essent en energiedirect met respectievelijk -6%, -5% en -5% op de balans.

Ruim 1,1 miljoen huishoudens willen in de komende twaalf maanden overstappen van energieleverancier. Dit komt neer op 14 procent van de huishoudens. Van alle huishoudens die willen overstappen, weet 68 procent nog niet naar welke energieleverancier.

Fluvius publiceert elektrische capaciteitswijzer voor bedrijven

Netbedrijf Fluvius lanceert een online capaciteitswijzer die toont onder welke voorwaarden er voor bedrijven afname of ​injectie mogelijk is op het elektrische middenspanningsnetwerk in heel Vlaanderen. Dat is belangrijke informatie voor bedrijven die een zwaardere netaansluiting nodig hebben of op zoek zijn naar geschikte locaties voor laadpaalparkings of wind- en zonneparken. De toepassing wordt aangeboden als open data en is beschikbaar via de website van Fluvius.

Bedrijven die willen investeren in nieuwe activiteiten, of willen omschakelen van aardgas naar elektriciteit, hebben soms grote elektrische vermogens nodig of willen net veel lokaal opgewekte groene stroom injecteren. Via een proactief investeringsplan zorgt Fluvius in de komende jaren voor extra netcapaciteit en zorgt het er tegelijk voor dat de beschikbare capaciteit maximaal kan worden ingezet. Die inspanningen zijn nodig om op termijn capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet te vermijden.

Op het Vlaamse middenspanningsnet zijn er vandaag geen grote problemen op het vlak van beschikbare capaciteit. Niettemin is de vraag naar grote elektrische vermogens de voorbije jaren erg hoog en komen we op stilaan dichter bij een saturatiepunt, bijvoorbeeld in West-Vlaanderen. Er zijn dan ook extra investeringen nodig in de bovenliggende hoogspanningsnetwerken, wat uiteraard tijd vraagt.

Startschot voor versnelling geothermie-ontwikkeling in Noord-Brabant

Met het ondertekenen van het actieplan ‘versnelling Geothermie’ is vrijdagmiddag het startschot gegeven voor een nieuwe samenwerking om geothermie in Brabant te versnellen. Provincie Noord-Brabant, de gemeente Helmond en Energie Beheer Nederland (EBN) zijn aanjagers van het bijbehorende actieplan. Samen met andere gemeenten en verschillende organisaties gaan zij aan de slag om de ontwikkeling van geothermie in de provincie een impuls te geven.

Door middel van geothermie kunnen woningen in Brabant duurzaam worden verwarmd. De gemeenten Eindhoven, Tilburg, Breda, ’s-Hertogenbosch, Oss en Someren hebben in het voorjaar van 2023 een intentieverklaring getekend waarin commitment is uitgesproken om geothermie in Brabant te versnellen. De intentie is nu omgezet in een samenwerkingsovereenkomst, met als doel meer zekerheid krijgen over kansrijke mogelijkheden voor geothermie in Brabant.

Naast de aanjagers en bovengenoemde gemeenten zijn de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), Aardyn, Eavor Europe, Glastuinbouw Nederland, het Ondernemersplatform Glastuinbouw ZO-NL, Ennatuurlijk, Ennatuurlijk Aardwarmte, Enpuls Warmte Infra en de vier Brabantse RES-regio’s deelnemers van het actieplan.

In de Uitvoeringsagenda Energie 2022-2023 en de Energieagenda 2019-2030 van de provincie is geothermie benoemd als één van de duurzame warmtebronnen voor de toekomst. Met geothermie kan een deel van de gebouwde omgeving, de glastuinbouw en (lichte) industrie worden verduurzaamd. Jos van der Horst, gedeputeerde Energie van de provincie Noord-Brabant: “Geothermie kan een belangrijke bron van duurzame warmte zijn. De ontwikkeling van deze warmtebron vergt echter gedegen onderzoek en aanzienlijke tijd en middelen. Het financiële risico is vaak te groot om door slechts één partij te worden gedragen. Maar we zien wel degelijk potentie voor geothermie in Brabant. Het is daarom van belang om kansen te benutten en uitdagingen op te lossen. Dat moeten we samen doen. Met deze samenwerkingsovereenkomst en het actieplan gaan we, onder voorwaarde van zorgvuldige afweging van de risico’s, aan de slag.”

De eerste onderzoeken vanuit het actieplan gaan komend jaar van start. De belangrijkste aandachtspunten op korte termijn zijn het wegnemen van belemmeringen ten aanzien van de Roerdalslenk, de geologische data van de ondergrond verbeteren, financiële risico's mitigeren en kansen benutten als het verder verduurzamen van bestaande warmtenetten. Ook het potentieel van ondiepe geothermie wordt onderzocht.