Stabiele resultaten voor Eneco in turbulente tijden

Eneco rapporteert stabiele resultaten over het verlengde boekjaar van vijf kwartalen. Het was volgens het bedrijf een uitzonderlijk roerig jaar, vooral als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Door zorgen over de leveringszekerheid stegen de prijzen op de groothandels- en consumentenmarkt naar ongekend niveau.

De groei van onze assets voor hernieuwbare energie zet door. In het boekjaar is het duurzaam opgesteld vermogen in eigendom gegroeid naar 2121 MW per 31 maart 2023 (31 december 2021: 1926 MW), vooral door zonneparken en wind op land.

Een belangrijke ontwikkeling was de voltooiing van near-shore windpark Maasvlakte 2. Ook won het consortium Ecowende een tender voor een nieuw windpark op zee (Hollandse Kust West) met een verwacht opgesteld vermogen van 760 MW.

Om goed gepositioneerd te zijn voor de productie en verkoop van groene waterstof presenteren Eneco en Mitsubishi Corporation vandaag een nieuw gezamenlijk bedrijf: Eneco Diamond Hydrogen B.V. Ter vergroting van de gezamenlijke slagkracht worden in deze onderneming de Europese groene waterstofactiviteiten van Mitsubishi Corporation en Eneco bij elkaar gebracht, zoals de deelname in het consortium NorthH2 dat de grootste groene waterstoffabriek van Nederland wil ontwikkelen (3-4 GW rond 2030).

Lagere energieprijzen, maar verduurzamen woning blijft prioriteit

Vier of de vijf huiseigenaren blijft vastberaden investeren in de verduurzaming van hun woning, ondanks dat de energieprijzen zijn gedaald en de terugverdientijd van energiebesparende maatregelen is toegenomen. Dat blijkt uit recent onderzoek van energievergelijk.nl, uitgevoerd door PanelWizard, onder 1239 huiseigenaren in Nederland.

Slechts vijf procent van de woningeigenaren heeft besloten om helemaal af te zien van de verduurzaming van hun woning. Een groter deel, 15,6 procent, heeft ervoor gekozen hun duurzaamheidsplannen voorlopig uit te stellen. Keuzes die worden gedreven door de recente daling van de energieprijzen, waardoor het langer duurt om de investering in verduurzaming terug te verdienen.

Toch laat een overgrote meerderheid van 79,4 procent zich niet beïnvloeden door de lagere energieprijzen, blijkt uit het onderzoek. Zij zetten hun plannen voor het duurzamer maken van de woning, bijvoorbeeld door het aanbrengen van isolatie of het installeren van een warmtepomp, vastberaden door.

Volgens cijfers zijn de stroom- en gastarieven voor een nieuw energiecontract sinds eind vorig jaar met 40 procent gedaald. Op 1 juni 2023 bedroeg de gemiddelde gasprijs van nieuwe energiecontracten 1,36 euro per kubieke meter, bijna de helft van de prijs op 1 december 2022 toen deze nog 2,57 euro bedroeg. Evenzo daalde de gemiddelde elektriciteitsprijs in de contracten significant, van 66 cent naar ongeveer 38 cent per kilowattuur.

De dalende energietarieven hebben geleid tot een veel langere verwachte terugverdientijd voor energiebesparende maatregelen. Zo ligt de terugverdientijd voor een populaire maatregel als de hybride warmtepomp nu op ongeveer 18 jaar bij een gemiddeld stroom- en gasverbruik, vergeleken met slechts 8 jaar bij de hogere prijzen van december vorig jaar.

De aanschaf en installatie van een standaard hybride warmtepomp kost bij een bestaande cv-ketel circa 4.000 euro, waarbij al rekening is gehouden met de aftrek van beschikbare subsidies. Vanaf 2026 is de (hybride) warmtepomp verplicht bij het vervangen van een cv-ketel.

Jumbo en PowerGo nemen eerste laadpalen voor klanten in gebruik in Nieuwegein

Klanten van Jumbo kunnen vanaf vandaag in Nieuwegein hun elektrische auto opladen. De winkels aan De Walnootgaarde en Galecop zijn de eerste winkels van Jumbo die over eigen snellaadpalen beschikken. De stroom voor de laadpalen wordt duurzaam opgewekt en is volledig afkomstig van Nederlandse zonne-energie. Binnenkort worden er ook snellaadpalen geplaatst bij Jumbo winkels in Heel (Dorpsstraat), Ter Apel (Nederveen Cappelstraat), Krimpen aan den IJssel (de Korf) en Deurne (Schelde).

In samenwerking met PowerGo wil Jumbo een groot deel van haar winkels in Nederland en België voorzien van laadpunten.

Bij iedere laadbeurt ontvangen Jumbo klanten 25 Jumbo Extra’s punten. Deze punten kunnen klanten inwisselen voor gratis boodschappen en kortingen op abonnementen en dagjes uit. De oplaadtijd is gelijk aan de gemiddelde tijd die de klant in de Jumbo winkel verblijft. Hierdoor is in veel gevallen de auto weer volledig opgeladen zodra de boodschappen zijn gedaan

Sharp Energy Solutions Europe verlengt productgarantie voor zwarte PV-modules naar 25 jaar

Voor Sharp Energy Solutions Europe staat 'een gerustgestelde klant' bovenaan de agenda en daarom heeft het zijn productgarantie voor het assortiment residentiële zwarte zonnepanelen verlengd naar 25 jaar. Vanaf 1 juni 2023 profiteren klanten die de zwarte versies van de monokristallijne PERC silicium fotovoltaïsche NU-JC410B- en NU-JC415B-panelen aanschaffen van deze toonaangevende productgarantie. Binnen de EU en verschillende andere landen geldt bovendien een 25-jarige prestatiegarantie, met een minimum van 85 procent, vanaf het moment van levering van het paneel aan de eindgebruiker.  
 
De NU-JC410B- en NU-JC415B-modules zijn speciaal ontworpen voor kleinschalige residentiële en commerciële dakinstallaties. Dankzij hun compacte afmetingen zijn ze gemakkelijk en comfortabel te hanteren, installeren en in het systeem te integreren. Deze zwarte versies bieden bovendien een gestroomlijnde oplossing voor al wie niet alleen een functionele, maar ook een mooie en esthetische zonne-installatie wil.

De volledig zwarte NU-JC410B heeft een indrukwekkend vermogen van 410 Wp en is opgebouwd uit 108 halve cellen (M10 wafer) en beschikt over 10-busbartechnologie. Deze module biedt een rendement van maar liefst 21,0 procent. De NU-JC415B-module heeft een witte back-sheet, een zwart frame en een rendement van 21,25 procent. Beide modules leveren daarmee uitzonderlijke prestaties en zijn uiterst betrouwbaar.
 

Stroomstoring in centrum van Eindhoven

Bij honderden adressen in het centrum van Eindhoven viel woensdagavond de stroom uit. De problemen waren na ruim een uur verholpen, meldt het Eindhovens Dagblad.

De stroom viel kort na 19.00 uur uit, waarna monteurs van Enexis aan de slag gingen om de problemen te verhelpen.

Een aantal restaurants in de Dommelstraat was vanwege de stroomuitval gesloten. Bioscoop Pathé, ook gelegen in het getroffen gebied, had maar zeer korte tijd stroomproblemen.

ACM geeft extra mogelijkheden om bestaande stroomnet efficiënter te gebruiken

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil het voor netbeheerders mogelijk maken om bij het transport van elektriciteit contracten met zogenoemde alternatieve transportrechten (ATR’s) aan te bieden om zo meer ruimte te creëren op het stroomnet. Een voorbeeld hiervan zijn contracten waarbij de netbeheerder en de afnemer van te voren afspreken dat een aansluiting niet de hele dag door gebruikt kan worden, maar dat de maximale transportcapaciteit alleen tijdens daluren beschikbaar is.

Daarnaast wil de ACM netbeheerders de mogelijkheid geven om het gecontracteerde transportvermogen van aangeslotenen op het midden- en hoogspanningsnet te beperken als deze langere tijd niet wordt gebruikt. Dit wordt use-it-or-lose it (UIOLI) of Gebruik Op Tijd Of Raak het Kwijt (GOTORK) genoemd.

Om GOTORK en ATR mogelijk te maken moeten de netcodes aangepast worden. De ACM zal hiervoor de procedure voor het wijzigen van de codes zo spoedig mogelijk doorlopen. Vooruitlopend op deze codewijzigingen heeft de ACM een consultatie over deze onderwerpen gehouden, waarbij zij van 38 partijen een zienswijze heeft ontvangen. In het verslag over deze consultatie geeft de ACM alvast enkele kaders en denkrichtingen aan. De ACM verwacht later dit jaar het ontwerpbesluit over GOTORK en het codebesluit over variabel recht op transport te publiceren. In de tussentijd zal de ACM contracten met ATR en GOTORK toestaan indien hier vooraf overleg over heeft plaatsgevonden met de ACM.
 
Het uitgangspunt is dat alternatieve transportrechten voorlopig alleen in gebieden met (dreigende) congestie aangeboden kunnen worden en dat het gaat om een afspraak op vrijwillige basis. Ook voor het beperken van gecontracteerd transportvermogen (GOTORK) geldt dat dit alleen kan als het gaat om netcapaciteit die onnodig gereserveerd is in een gebied met een (dreigend) tekort aan transportcapaciteit. Het is hierbij aan de aangeslotene om aan te tonen dat de capaciteit echt noodzakelijk is en dat deze binnen een redelijke termijn wél benut zal worden. De ACM vindt een termijn van 2 jaar hiervoor in principe redelijk. Voor alternatieve transportrechten en GOTORK geldt verder dat het belangrijk is dat de netveiligheid goed geborgd blijft.

Combinatie zon, batterij, AI en dynamisch contract lost 'groene stroomprobleem bedrijven op'

Met een combinatie van zonnepanelen, een batterij, slimme software en een dynamisch energiecontract kunnen bedrijven veel problemen met de teruglevering van elektriciteit oplossen. Op die manier verminderen ze congestie en overbelasting van het net, waardoor een nieuwe netaansluiting niet mogelijk is. En kunnen ze geld verdienen met hun eigen groene stroom.
 
Dat stelt het Nederlandse bedrijf Kiwatt. Dat levert energieopslagsystemen en software op basis van kunstmatige intelligentie (AI). Eventueel kan Kiwatt ook de levering van zonnepanelen verzorgen. Sinds kort biedt het zijn klanten ook dynamische energiecontracten aan.
 
De problemen op het Nederlandse elektriciteitsnet vormen een grote belemmering voor de overstap naar groene stroom, de zogeheten energietransitie. Op zonnige dagen met veel wind kan het elektriciteitsnet het aanbod niet verwerken en worden zon- en windparken stilgelegd. Nieuwe wind- en zonneparken, maar ook bedrijven met zonnepanelen op hun dak, kunnen vanwege gebrek aan capaciteit niet aangesloten worden op het net.

Ondertussen blijven bedrijven en consumenten vooral stroom gebruiken op momenten dat dit niet duurzaam wordt opgewekt. Uitbreiding en verzwaring van het net gaat volgens de beheerders jaren duren en kost miljarden. Daardoor blijven vervuilende gas- en kolencentrales nodig om bij te springen.

De slimme software zorgt ervoor dat de batterij automatisch oplaadt op momenten dat er veel groene stroom is en de stroomprijs op de energiebeurzen goedkoop of zelfs negatief is. Hij ontlaadt als er veel vraag is naar stroom en de prijs hoog is. Dat fluctueert de hele dag, waardoor handelen op de onbalansmarkt behoorlijk verdienstelijk kan zijn.

Laatste turbine voor Hollandse Kust Zuid

Bijna twee jaar nadat werd begonnen met de bouw van Hollandse Kust Zuid is de laatste turbine van het windpark op zee onlangs geïnstalleerd.

De komende maanden zal de binnenkant van de turbines verder worden afgebouwd en worden ze getest. Hollandse Kust Zuid wordt later dit jaar officieel in gebruik genomen.    

Siemens Gamesa werd voor het transport en de installatie van alle 139 offshore windturbines ondersteund door windinstallatieschip Wind Osprey van Cadeler.

Het totaal aantal turbines komt daarmee op 139, een minder dan de 140 die oorspronkelijk waren gepland. Afgelopen jaar raakte een van de fundaties beschadigd na een aanvaring met vrachtschip Julietta D, dat tijdens een storm stuurloos door het windpark dreef. De fundatie raakte daarbij zo beschadigd dat het niet verantwoord wordt geacht er een volledige turbine op te zetten. In overleg met de partners, aannemers en de autoriteiten is besloten om de fundatie niet te vervangen en in 2024 te verwijderen. Er zijn nog geen concrete plannen voor de ruimte die nu vrijkomt.

Coevorden biedt waardebonnen voor energiebesparende maatregelen

Inwoners van de gemeente Coevorden met een krappe beurs kunnen vanaf 1 juni via de Doe-Mee-Webwinkel gebruik maken van energiebesparende regelingen. Wie niet meer dan 1930,53 euro bruto per maand verdient of samen met een partner maximaal 2708,23, komt in aanmerking voor de regelingen.

Het gaat om waardebonnen die inwoners kunnen besteden aan energiebesparende maatregelen. Zoals een zuinige wasmachine, een kookplaat of koelkast, tochtstrips of led-lampen. De deelnemende winkels zijn Bouwmarkt Schoonoord, Karwei in Coevorden, Hilbrands Installatietechniek in Oosterhesselen en Mediamarkt in Emmen.

Inwoners hebben, afhankelijk van hun inkomen, recht op 50 tot wel 800 euro aan waardebonnen. Wie nog geen toegang heeft tot de Doe-Mee-Webwinkel kan dat aanvragen via, Doe Mee Energieregeling | Gemeente Coevorden. Voor inwoners die het lastig vinden om via de website aan te vragen, is hulp beschikbaar. Dat kan door Humanitas Thuisadministratie, de Invulbrigade of Maatschappelijk Welzijn Coevorden (zie bijgaande afbeelding). 

Primeur voor Dordrecht: als eerste grote warmtenet in Nederland volledig aardgasvrij

Door de vernieuwde slibverwerkingsinstallatie en een e-boiler heeft Dordrecht het eerste grote warmtenet in Nederland dat volledig aardgasvrij is. Met deze twee duurzame warmtebronnen wordt het warmtenet Dordrecht steeds minder afhankelijk van warmte uit afvalverwerking. Zo werkt het bedrijf stap voor stap aan een toekomst met minder afval en meer duurzame warmtebronnen.
 
De basis voor het warmtenet Dordrecht is in 2013 gelegd. Toen werden de eerste nieuwbouwwoningen en het Energiehuis op warmte aangesloten. Inmiddels ligt er een hoofdtransportleiding van 32 kilometer door Dordrecht waar 7.500 huishoudens en gebouwen gebruik van maken.
 
In de slibverwerkingsinstallatie aan de Baanhoekweg wordt het natte rioolslib van de aandeelhoudende waterschappen gedroogd om er daarna elektriciteit van te maken. De warme dampen die tijdens dit droogproces vrijkomen worden nu, door een aanpassing in de installatie, afgevangen en omgezet naar warmte. De slibverwerkingsinstallatie levert daardoor een extra capaciteit om 7.000 huishoudens te voorzien van 100% duurzame warmte. Tanja de Jonge, wethouder duurzaamheid van Dordrecht: “Voorheen werd bij extreme kou of een eventuele storing gebruik nog gemaakt van een gasgestookte back-up installatie. Met de nieuwe elektrische boiler is dat nu verleden tijd. Daarmee is het warmtenet Dordrecht volledig aardgasvrij. Een prachtige mijlpaal voor ons allemaal.”
 

Landelijk waterstofnetwerk gaat van start in Rotterdam

Energie-infrastructuuronderneming Gasunie heeft het investeringsbesluit genomen voor het eerste deel van het landelijke waterstofnetwerk. Dat maakte Hans Coenen, bestuurslid van Gasunie, vandaag bekend tijdens de Hydrogen Europe Summer Market in Brussel. De investering van dit eerste deel bedraagt ruim 100 miljoen euro en zal worden ontwikkeld door Gasunie's dochteronderneming Hynetwork Services.

De werkzaamheden starten na de zomer in Rotterdam. Dit landelijke waterstofnetwerk, dat ongeveer 1,5 miljard euro zal kosten, verbindt vanaf 2030 de grote industriële regio's in Nederland en omliggende landen, zoals Duitsland en België, met elkaar. Bovendien zal het netwerk verbindingen hebben met importterminals in de zeehavens, binnenlandse waterstofproductie en grootschalige opslagfaciliteiten voor waterstof. Vorig jaar kreeg Hynetwork Services van het kabinet de opdracht het waterstofnetwerk te ontwikkelen.

Het landelijke netwerk zal uiteindelijk een lengte van 1.200 kilometer krijgen en grotendeels bestaan uit bestaande aardgasleidingen. Rotterdam zal als één van de zeehavens fungeren als een belangrijke toegangspoort voor waterstof naar Noordwest-Europa, waarbij waterstof via het netwerk getransporteerd kan worden naar industriële afnemers in Nederland en omringende landen, zoals Duitsland en België. Het eerste deel van het waterstofnetwerk loopt in Rotterdam van de Tweede Maasvlakte naar Pernis, een traject van meer dan 30 kilometer en zal naar verwachting in 2025 operationeel zijn.

Hans Coenen, lid Raad van Bestuur Gasunie: ‘Ik ben er trots op dat we nu het investeringsbesluit kunnen nemen van de start van het landelijke waterstofnetwerk. Deze start markeert een belangrijke stap in de ontwikkeling van de waterstofketen, die wij samen met partners zetten. Hier past ook een woord van dank aan het Havenbedrijf Rotterdam, Shell Nederland en het ministerie van EZK voor de constructieve samenwerking en aan onze aandeelhouder voor het vertrouwen. Wij dragen graag bij aan de verduurzaming en leveringszekerheid van de energievoorziening in Nederland en andere landen in Noordwest Europa.”
 
Waterstof draagt bij aan de verduurzaming van de energievoorziening. Bijvoorbeeld in de verduurzaming van industrie en zwaar transport. Maar ook als grondstof in de chemie. Bovendien maakt de waterstofinfrastructuur verbindingen met het buitenland mogelijk en zorgt het met de grootschalige opslagmogelijkheden voor extra flexibiliteit in onze groene energievoorziening.

Gasunie kan een verbindende rol te spelen in de energietransitie door waterstofinfrastructuur te ontwikkelen in Nederland, Duitsland en op de Noordzee. Naast het landelijke netwerk in Nederland, waarvan de aanleg na de zomer start, draagt Gasunie ook in Noord-Duitsland met waterstofinfrastructuur (import, transport en grootschalige opslag) bij aan de Duitse en Europese waterstofstrategie. Bovendien heeft het Nederlandse kabinet plannen om Gasunie aan te wijzen voor de ontwikkeling van een waterstofnetwerk in de Noordzee, wat de internationale verbindende rol verder zal versterken.

Europese energiehub voor waterstof
Vanaf 2030 verbindt het landelijk waterstofnetwerk de zeehavens met de grote industriële clusters (Eemshaven, Noordzeekanaalgebied, Rotterdam, Zeeland en Limburg) in ons land en met opslaglocaties voor waterstof. Ook worden er verbindingen met Duitsland (Ruhrgebied en Hamburg) en België gerealiseerd. Het bevordert de ontwikkeling van Nederland als een Europese energiehub voor waterstof en de groei van de internationale waterstofmarkt. Bovendien draagt het bij aan de Europese energieonafhankelijkheid.
 
Het gebruik van bestaande leidingen, die beschikbaar komen door de afname van het aardgastransport, zal het milieu ten goede komen en de kosten verlagen. Ongeveer 85 procent van het netwerk zal bestaan uit hergebruikte aardgasleidingen, wat 75 procent goedkoper is dan het aanleggen van nieuwe infrastructuur.

Gas geven met waterstof in je tank

Naast elektrisch rijden wordt duurzaam waterstofgas gezien als het belangrijkste instrument voor het CO2-vrij maken van wegverkeer en ander vervoer. Vattenfall werkt al aan verschillende brandstofprojecten waarbij duurzaam waterstofgas een belangrijke rol speelt. Van de vele mogelijkheden beschrijven we hier de belangrijkste.

Waterstofgas is een goed alternatief als directe elektrificatie moeilijk is, bijvoorbeeld wanneer er te grote en zware batterijen nodig zijn. Het kan direct als brandstof worden gebruikt of bij de productie van andere fossielvrije brandstoffen.

Wat hem tegenwoordig het meeste tijd kost, is de productie van brandstof. Aan de westkust van Zweden zijn twee brandstofbedrijven, St1 en Preem, van plan te beginnen met de productie van duurzame zogeheten elektrobrandstoffen op basis van waterstofgas uit offshore windenergie en niet-fossiele CO2 die wordt opgevangen uit de emissies van onder meer de bosbouw.

De totale jaarlijkse productie bedraagt meer dan een miljoen kubieke meter, voornamelijk voor de luchtvaartindustrie, waar de eisen voor het bijmengen van duurzame brandstof van jaar tot jaar strenger worden. HySkies is een ander project voor duurzame vliegtuigbrandstof dat Vattenfall samen met onder meer Shell en SAS uitvoert.

Maar waterstofgas kan voertuigen op vele manieren aandrijven. Het kan bijvoorbeeld rechtstreeks worden gebruikt als brandstof in een motor of om elektriciteit te produceren in een brandstofcel. De vraag is welke technologieën in de toekomst dominant zullen zijn in de verschillende vervoerssectoren.

Maximale capaciteit elektriciteitsnet van Woerden bereikt

Het elektriciteitsnet van Woerden is nagenoeg vol. Vanwege de sterk gestegen vraag naar elektriciteit de afgelopen jaren is de maximale capaciteit voor afname van het elektriciteitsnet in de stad bijna bereikt. Dit betekent dat netbeheerder Stedin geen nieuwe aanvragen voor zware aansluitingen van bedrijven kan aannemen en deze op een wachtlijst plaatst. De netbeheerder vraagt ondernemers die al een zware elektriciteitsaansluiting hebben te helpen het elektriciteitsnet op piekmomenten te ontlasten.

Eerder golden er al beperkingen voor de wijk Snel en Polanen en andere kernen in de gemeente zowel voor afname als terugleveren van elektriciteit. Voor consumenten zijn er naar aanleiding van deze vooraankondiging geen gevolgen.

Stedin ziet een sterke groei in het elektriciteitsverbruik van consumenten en ondernemers door aanschaf van warmtepompen, elektrische auto’s en andere apparatuur. In verhouding tot 2020 is het aangevraagde transportvermogen met 300 procent gestegen. Daarnaast bouwt Woerden de nieuwe woonwijk Nieuw Middelland die veel capaciteit van het elektriciteitsnet vraagt. Stedin is volop bezig om extra capaciteit bij te bouwen, maar de stijgende vraag naar elektriciteit gaat veel sneller dan de netbeheerder kan bijbouwen.

De uitbreiding van het elektriciteitsnet duurt nog tot en met 2030. Dat is een lange periode. Stedin voert een onderzoek uit naar alternatieve oplossingen om die periode te overbruggen, namelijk het schuiven met vraag en aanbod van elektriciteit in de tijd om het net op drukke momenten te ontlasten.

'Energietransitie loopt spaak door technicitekort'

Het personeelstekort in de technische branche blijft een groot struikelblok voor de energietransitie, en daarmee komt de haalbaarheid ervan in het geding. 53 procent van de organisaties in de technische sector beaamt dit. Bovendien zorgt de energietransitie volgens vier op de tien dat er nog meer vacatures bijkomen. Dit is een flinke uitdaging voor de sector, omdat de branche al jaren kampt met enorme tekorten. Dit blijkt uit de zevende editie van de TechBarometer van technisch opleider ROVC onder ruim 1.000 HR-beslissers in technische bedrijven, 2.700 technici en 1.000 potentiële zij-instromers

Het vertrouwen van de sector in de duurzaamheidsambities van de overheid is laag. Nederland heeft zich ten doel gesteld dat in 2030 alle energie uit duurzame bronnen moet komen. Bijna de helft van alle HR-beslissers acht deze doelstelling onhaalbaar. Daarnaast moet in 2050 de energievoorziening bijna helemaal duurzaam zijn. Dit vindt 46 procent van de HR-beslissers een onhaalbare doelstelling. Uit eerdere edities van de TechBarometer bleek ook al een dergelijk laag vertrouwen. Toch bestempelt een vijfde (19%) van de technische organisaties de energietransitie als de belangrijkste ontwikkeling binnen de techniek.

De helft van de HR-beslissers vindt dat het stoppen met fossiele projecten, waardoor personeel uit steenkool-, olie- en gasprojecten beschikbaar komt, kansen biedt voor het omscholen van deze groep naar de techniek. Daarnaast maakt het groeiende belang van duurzaamheid de techniek een aantrekkelijker vak. 55 procent van de potentiële zij-instromers onderschrijft dit.

Gaswinning Groningen stopt per 1 oktober 2023

Per 1 oktober dit jaar wordt er geen gas meer gewonnen in Groningen. Het kabinet heeft besloten dat ook de laatste vijf productielocaties dichtgaan. Na 60 jaar komt daarmee een einde aan de gaswinning uit het Groningenveld.

Een voorwaarde om te kunnen stoppen met de gaswinning is dat de stikstoffabriek in Zuidbroek af is. Gasunie Transport Services heeft laten weten dat de fabriek op 1 oktober 2023 volledig in gebruik kan worden genomen.

Met die fabriek kan H-gas, dat is het gas zoals dat op de meeste plekken in de wereld in de grond zit, omgezet worden naar L-gas dat vergelijkbaar is met Groningengas. Eerder werd al duidelijk dat ook aan andere voorwaarden is voldaan. Zoals het ombouwen van gasopslag Grijpskerk zodat het gebruikt kan worden voor L-gas en het afbouwen van export van L-gas naar het buitenland.

Vanwege de onzekere internationale situatie bestaat er komend gasjaar de mogelijkheid om met de elf nog bestaande productielocaties toch in beperkte mate gas te winnen in zeer uitzonderlijke situaties. Het gaat dan om het tijdelijk opstarten tot waakvlamniveau als zeer strenge kou voorspeld is. Op die manier kan snel gereageerd worden als in die omstandigheden bijvoorbeeld een gasopslag uitvalt. Want bij zeer strenge kou én het uitvallen van een gasopslag zou een noodsituatie ontstaan waardoor een tijdelijk gastekort kan ontstaan.

De laatste elf productielocaties worden vanaf 1 oktober 2024 definitief gesloten. Dat wordt ook wettelijk vastgelegd. In maart of april 2024 is duidelijk hoe vol de bergingen na de winter zitten, hoe de nieuwe stikstoffabriek in Zuidbroek functioneert en in hoeverre er minder vraag naar gas is door bijvoorbeeld energiebesparing en in hoeverre het aanbod van LNG is gestegen. Ook weten we dan meer over de geopolitieke ontwikkelingen. Met die informatie wordt duidelijk hoe te handelen in aanloop naar de sluiting van het Groningenveld op 1 oktober 2024.

Tot 3.000 ton CO2 per jaar: de milieu-impact van het blokkeren van cryptomining

Beveiliger Kaspersky deelt nieuwe gegevens over de milieu-impact van het blokkeren van cryptominers. De oplossingen van Kaspersky hebben meer dan 200 miljoen pogingen tot illegale cryptomining voorkomen, en in het proces het mogelijke energie-equivalent van 3.000 ton CO2-uitstoot in de atmosfeer bespaard in 2022.
 
Cryptomining kost veel energie. Zo is het elektriciteitsverbruik voor de productie van bitcoin gelijk aan het jaarlijkse energieverbruik van Zweden. De toenemende energiekosten van de productie van cryptocurrency dragen bij aan de groeiende populariteit van malafide mining of cryptojacking - malware die het apparaat van een gebruiker infiltreren om in het geheim cryptocurrency te delven. Het slachtoffer merkt misschien niet eens dat iemand zijn apparaat gebruikt voor het delven van cryptocurrency, omdat de malware in verborgen modus draait.
 
Het hoge stroomverbruik tijdens cryptojacking kan niet alleen leiden tot een afname van de prestaties van het apparaat, maar heeft ook negatieve gevolgen voor het milieu. In 2019 heeft Kaspersky een speciale methodologie ontwikkeld en geïntroduceerd waarmee consumenten en bedrijven de impact van illegale mining op het milieu kunnen beoordelen. In het proces ontdekten ze dat de hoeveelheid energie die wordt verbruikt bij mining kan oplopen tot 1,67 GWh. Genoeg jaarlijkse energie om een stad van stroom te voorzien of 15.000 elektrische auto's op te laden. Volgens de nieuwe statistieken blijft het energieverbruik door cryptomining toenemen.
 
In 2022 voorkwamen Kaspersky-producten 202.540.954 pogingen van kapers om een ander apparaat te gebruiken voor cryptomining. Om de minimale hoeveelheid energie te berekenen die wordt bespaard door het blokkeren van kwaadaardige miners is onderstaande formule uit het onderzoek van 2019 gebruikt.
 
Volgens de berekeningen is deze waarde 4,28 ± 2,67 GWh. Omgerekend naar kooldioxide-uitstoot tegen het wereldwijde gemiddelde op basis van de schatting van Independent Energy Think Tank Ember, werd tussen 700 en 3.000 ton in de atmosfeer uitgestoten broeikasgas (CO2) voorkomen.
 
De kosten van deze hoeveelheid energie verschillen onder meer van land tot land. Als die hoeveelheid energie bijvoorbeeld volledig in de VS wordt verbruikt, moeten Amerikaanse gebruikers ongeveer 1,1 miljoen euro neerleggen, terwijl inwoners van Denemarken, waar de elektriciteitsprijs momenteel het hoogst is, ruim 3,6 miljoen euro zouden moeten betalen.

Sector: Windmolens op zee niet hoger dan 1000 voet

De ontwikkelingen in de windsector gaan razendsnel. Om de groei van windmolens op zee bij te kunnen benen moeten er een grens aan de groei worden vastgesteld. Dit stelt Jan Vos, voorzitter van de Nederlandse WindEnergie Associatie.

We bouwen steeds grotere windmolens en dat is niet zomaar. Een grote windmolen wekt meer energie op. Deze groei van de grootte van windmolens brengt ook risico’s met zich mee, met name op het gebied van installatie, circulariteit, betrouwbaarheid en levering.

Voor de toeleveringsketen is het bijvoorbeeld een enorme uitdaging om de constante groei van productsoorten bij te benen. Op het moment van levering is de bestelling alweer achterhaald. Zo lopen we steeds vaker achter de feiten aan, dat is zonde van tijd en geld en kan dus slimmer.

Er moet een gemeenschappelijke norm komen, voorgesteld door de branche en onderschreven door de Nederlandse overheid en de Europese Unie. Volgens Vos kan een norm problemen oplossen én tegelijkertijd veel voordelen bieden.

Na intensief gesprek met de  leden is de 1000-voet norm bedacht. De 1000-voet norm bestaat uit een maximale tiphoogte van 1000 voet (305 meter), een minimale tiplaagte van 25 meter en een minimaal opgesteld vermogen van 14 MW per fundering.

De norm voor de tiplaagte is 25 meter. De rotorbladen van de windmolen draaien rond, maar tussen het wateroppervlak en draaiende bladen moet ruimte zitten. De tiplaagte is de laagte van de rotorbladen tot het wateroppervlak. NWEA vindt dat daar minstens 25 meter tussen moet zitten.

PowerField plaatst eerste zonnepaneel voor Zonnepark Hollandscheveld

PowerField heeft het eerste zonnepaneel gelegd voor Zonnepark Hollandscheveld, gelegen in de Drentse gemeente Hoogeveen. Het zonnepark kan na voltooiing ongeveer 15.000 gemiddelde Nederlandse huishoudens van groene stroom gaan voorzien.

In 2017 is PowerField gestart met de ontwikkeling van Zonnepark Hollandscheveld. Gedurende de ontwikkelingsfase kwam naar voren dat projectontwikkelaar GroenLeven grenzend aan het gebied ook een initiatief voor een zonnepark had.

In 2022 heeft PowerField dit zonnepark overgenomen van GroenLeven. Samen worden de projecten gebouwd tot Zonnepark Hollandscheveld. Naar verwachting wordt het zonnepark in het najaar in gebruik genomen.

PowerField heeft samen met omwonenden, Stichting Het Drentse Landschap en Waterschap Vechtstromen de landschappelijke inpassing van het zonnepark opgesteld. Zo is samen met Stichting Het Drentse Landschap en ecologen het plan voor een dassenakker uitgewerkt. Hiervoor zijn speciale struiken en fruitbomen aangeplant. In overleg met Waterschap Vechtstromen is een bestaande watergang voorzien van een natuurvriendelijke oever. Rondom het zonnepark zijn lage groensingels aangelegd die het zicht op de zonnepanelen camoufleren en tegelijkertijd het weidse uitzicht zoveel mogelijk intact laten. Ook worden niet in het gehele gebied zonnepanelen geplaatst. Zo is er ruimte voor onderhoudspaden en ruimte tussen de panelen. Daarbij heeft PowerField op het gebied van participatie verschillende afspraken gemaakt met de omgeving. In de aankomende periode gaat PowerField hier invulling aan geven.

Productie zonnepanelen staat CO2-reductie in de bouwsector in de weg

Bij de productie van zonnepanelen voor de bouwsector komt te veel CO2 vrij om de klimaatdoelen van 2030 te halen. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Metabolic in opdracht van Dutch Green Building Council (DGBC). Ook hebben zonnepanelenproducenten nog onvoldoende plannen om milieuvriendelijker te produceren. Terwijl dat wel nodig is, zeker omdat door de woningbouwopgave de vraag naar zonnepanelen naar verwachting blijft stijgen.

Metabolic en DGBC analyseerden in hun onderzoek de CO2-uitstoot van de productie van verschillende materiaalsoorten en producten voor de bouwsector. De meest impactvolle productgroepen werden onder de loep genomen. De toegepaste bouwmaterialen en producten die bij productie het meeste CO2 uitstoten, zijn staal, beton, glas, isolatie en installaties. In die laatste categorie vallen ook de zonnepanelen. Die zijn verantwoordelijk voor 88 procent van de uitstoot in de installatiebranche.

Met de huidige manier van produceren blijven producenten en leveranciers van staal, beton, installaties, isolatie en glas steken op 48 procent CO2-reductie in 2030, terwijl 60 procent nodig is. Radicaal anders bouwen én produceren is daarom nodig om de klimaatdoelen te halen”, laat Laetitia Nossek van DGBC weten. 'De installatiebranche, met zonnepanelenproducenten voorop, lijkt zich nog niet te realiseren dat er snel actie nodig is.'

Zonnepanelen zijn uitgerekend noodzakelijk als opwekker van duurzame energie, voor nieuwbouw maar ook zeker bij de bestaande gebouwen. Sinds 2019 is de vraag naar zonnepanelen alleen maar toegenomen, en met de woningbouwopgave van bijna een miljoen woningen tot 2030 blijft deze vraag stijgen. “Zonnepanelen drukken inmiddels heel hard op de CO2-voetafdruk van de gebouwde omgeving”, zegt Nossek.

Kwik in Gronings aardgas niet schadelijk voor de gezondheid

Aardgas kan van nature kwik bevatten. Dit kwik kan in huis terecht komen. Vooral door het koken op gas. De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) berekende in 2014 de blootstelling aan kwik op dagelijkse piekmomenten.

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) vroeg eind 2022 aan het RIVM om te onderzoeken of dit gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Uit dit onderzoek blijkt dat de blootstelling aan kwik door huishoudelijk gebruik van aardgas niet schadelijk is voor de gezondheid. Daarvoor zijn de concentraties kwik te laag.

Het RIVM heeft eerst vastgesteld dat de NAM de blootstelling aan kwik op de goede manier heeft berekend. Wel blijkt dat de NAM de blootstelling op 3 piekmomenten per dag hoger inschat dan in werkelijkheid zal voorkomen. De NAM gaat in het onderzoek namelijk uit van worst-case situaties, waarin de blootstelling extra hoog kan zijn. Zoals de combinatie van een kleine keuken en een hoge concentratie kwik in aardgas.

TU Delft en RUG/UMCG bundelen krachten voor kindvriendelijke knoopcelbatterij

Jaarlijks overlijden wereldwijd ongeveer 2000 kinderen als gevolg van het inslikken van een knoopcelbatterij; de platte batterij met een diameter van 2 cm die in led-kaarsjes, je autosleutel of beweegbare knuffels zit.

Bewust van dit gevaar zetten onderzoekers van TU Delft, Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) zich in voor de ontwikkeling van een kindvriendelijke knoopcelbatterij. Het onderzoek resulteerde in een patentaanvraag op naam van RUG/UMCG en de TU Delft.

Wanneer een knoopcelbatterij wordt ingeslikt komt elektrische lading vrij die onmiddellijk weefsel begint op te lossen, dit kan leiden tot blijvende schade of zelfs overlijden. Hart-Longchirurg Tjark Ebels van het UMCG en KNO-arts Freek Dikkers ontwikkelden, in samenwerking met Delftse professor Marnix Wagemakers en Research Technician Frans Ooms een kindvriendelijke versie door de knoopcelbatterij te voorzien van een zekering. Na inname wordt de stroom automatisch onderbroken waardoor ernstig letsel, weefselschade of zelfs overlijden voorkomen wordt.

Subsidieaanvraag ingediend voor eerste stap aanleg Regionaal Warmtenet Twente

Twence en Cogas hebben de ambitie om 100.000 woningen en bedrijven van het aardgas af te halen met een nog te realiseren Regionaal Warmtenet Twente. De focus ligt in de eerste fase op de realisatie van 50.000 woningen en bedrijven.

Een warmtenet aanleggen kost miljoenen. Het hoofdtransportnet moet zwaar genoeg zijn voor uitrol in de toekomst, terwijl in het begin het aantal aansluitingen nog beperkt is. Om de exploitatie kostendekkend te maken is er nu een Warmtenetten Investeringssubsidie (WIS) aangevraagd, een nieuwe regeling van het rijk om de aanleg van warmtenetten te versnellen. Met behulp van deze subsidie kunnen we een eerste stap zetten in het verwarmen van Hengelo.

Vanuit Twence is er nu al voldoende duurzame hoge temperatuurwarmte beschikbaar om woningen en bedrijven op het Regionaal Warmtenet Twente aan te sluiten. Met deze warmte kunnen Twence en Cogas een substantiële bijdrage leveren aan het aardgasvrij maken van juist de oudere, minder goed geïsoleerde woningen.

Om het Regionaal Warmtenet Twente te realiseren werken Twence en Cogas nauw samen met een groot aantal lokale en regionale stakeholders, zoals RES Twente, gemeenten Hengelo, Enschede en Borne en woningcorporatie Welbions. Naast de samenwerking met lokale en provinciale overheid werken we ook samen met bedrijven en instellingen die interesse hebben om zich aan te sluiten op het warmtenet.

Enexis geeft derde groene obligatie uit

 

Enexis Holding heeft onlangs een derde groene obligatie van 500 miljoen euro uitgegeven. Met deze uitgifte heeft Enexis opnieuw een brede groep van duurzame investeerders aan zich kunnen binden. De obligatie heeft een looptijd van 11 jaar, een couponrente van 3,625% en zal een uitgifte datum van 12 juni 2023 krijgen.

De groene obligatie wordt, net zoals de vorige twee groene obligaties, gebruikt om te investeren in projecten die bijdragen aan het verhogen van het aandeel duurzame energie in de netten van Enexis.

Kort voor de uitgifte van deze groene obligatie is het Green Finance Framework geactualiseerd. Dit Framework draagt volgens het onafhankelijke rating agency ISS-ESG bij aan het behalen van de Sustainable Development Goals (SDG’s).  Het Framework is bovendien volledig in lijn met de belangrijkste marktstandaarden voor groene obligaties: EU Taxonomie en Green Bond Principles.

Ook Alliander heeft op 6 juni 2023 een groene obligatielening (Green Bond) uitgegeven van 500 miljoen. Met het kapitaal worden investeringen in het elektriciteitsnet gefinancierd. Afgelopen jaren heeft het netwerkbedrijf al vier groene obligatieleningen publiekelijk uitgegeven. Het totaal aan uitgegeven groene obligaties door Alliander bedraagt nu 2,2 miljard.

Samenwerking tussen gemeente en Liander voorkomt energieafsluitingen

De pilot van de gemeente Amsterdam en netbeheerder Liander om energieafsluitingen bij huishoudens met betalingsproblemen te voorkomen is geslaagd.

Uit de eerste resultaten blijkt dat het bij 130 huishoudens waar afsluiting dreigde, is gelukt om een nieuw energiecontract af te sluiten en afsluiting te voorkomen.

Omdat vorig jaar steeds meer huishoudens in betalingsproblemen kwamen door gestegen energieprijzen, ontbonden energieleveranciers ook meer contracten. Na een ontbinding is een netbeheerder wettelijk verplicht om een huishouden af te sluiten van energie. De gemeente Amsterdam en netbeheerder Liander zijn naar aanleiding daarvan een pilot gestart, waarin op het moment dat afsluiting dreigt er nog een signaal naar de gemeente gaat, zodat schuldhulpverleners tijdig hulp kunnen bieden.

Zowel de buurtteams, die de schuldhulpverlening uitvoeren, als Liander en de gemeente zijn zeer tevreden over de samenwerking. De eerste vier maanden van 2023 heeft Liander 250 meldingen bij de gemeente gedaan van huishoudens die zonder energiecontract kwamen te zitten. Het is de buurtteams gelukt om in contact te treden met 81 procent van deze huishoudens.

Na beëindiging van het contract door de energieleverancier stuurt de netbeheerder de Amsterdammer vervolgens nog twee keer een herinnering over het voornemen tot energieafsluiting en zal het de inwoner wijzen op de hulp die de buurtteams kunnen bieden. Later dit jaar gaan Liander en de gemeente kijken of de nieuwe landelijke wetgeving voor afsluitbeleid in de praktijk ‘waterdicht’ is.

'Oproep om dynamisch energiecontract boven jaarcontract te verkiezen is onverantwoord'

De oproep van een klimaateconoom om voor een dynamisch contract te kiezen, is onverantwoord. Dat stelt Dirk-Jan Wolfert, CEO van de Vastelastenbond.

Zulke energiecontracten zonder vooronderzoek afsluiten is zeer onverstandig en in sommige gevallen zelfs onverantwoord. Mensen met een krappe beurs en leken zijn juist gebaat bij een jaarcontract met vaste tarieven, omdat dit overzicht en rust brengt.

Een dynamisch energiecontract vraagt om constante aandacht en een goede financiële buffer. Plotse prijsstijgingen door een groeiende marktvraag en temperatuurwisselingen kunnen voor een verdubbeling van de energierekening zorgen. Op zulke momenten snakken consumenten juist naar de zekerheid van een vast energiecontract.

De hosannaverhalen over dynamische contracten wekken ten onrechte de indruk dat deze energiecontracten de oplossing zijn voor de energiecrisis. Dat zijn ze juist niet. Sterker nog: deze contracten kunnen voor veel financiële problemen zorgen. Het is niet voor niets dat de Vastelastenbond pleit voor een waarschuwing voor deze energiecontracten, zodat consument weten wat deze energiecontracten precies inhouden.

Netbeheerder Stedin opent Zonnerette

Op woensdag 21 juni, de dag dat de zomer begint, start regionale netbeheerder Stedin een voorlichtingscampagne om mensen bewuster om te laten gaan met zonopgewekte energie, vooral  om pieken op het elektriciteitsnet te verminderen. Ze opent daarom onder meer de ‘Zonnerette’. Dit is een wasserette waar je gratis je was kunt doen, zolang er voldoende zonne-energie beschikbaar is.

Deze tijdelijke pop-up maakt inzichtelijk om vooral te wassen als de zon schijnt en duurzaam opgewekte stroom direct te gebruiken als deze beschikbaar is, ook als je geen zonnepanelen hebt. Uit onderzoek van Stedin blijkt dat nagenoeg alle ondervraagden zónder zonnepanelen niet weten dat je opgewekte zonne-energie van een ander kunt gebruiken. Meteorologist/weerpresentatrice Amara Onwuka en David Peters, Chief Transition Officer (CTO) bij Stedin wassen woensdag de 21e als eersten hun wasgoed schoon in de Zonnerette en openen daarmee deze wasserette op zonne-energie.

Het steeds drukkere stroomnet wordt een meer prangend probleem in Nederland, met wachtlijsten voor nieuwe aansluitingen en het risico op meer en langere stroomstoringen. Stedin ziet flexibel stroomgebruik, waarbij we ons energieverbruik beter afstemmen met het ritme van de natuur (als de zon schijnt of de wind waait), als een belangrijke oplossing om het net beter te benutten en de beschikbaarheid (vraag en aanbod) van stroom meer in balans te brengen.

De netbeheerder wil mensen bewust maken om duurzaam opgewekte stroom te gebruiken met het ritme van de natuur. Op die manier maken we zo veel mogelijk gebruik van alle duurzaam opgewekte energie die zonnepanelen en windmolens in Nederland dagelijks opwekken. Dat is beter voor het elektriciteitsnet en beter voor de wereld. Het gebruik van zonne-energie lijkt het meest aan te sluiten bij dagelijkse routines. In haar  campagne focust Stedin dan ook op het doen van de was als de zon schijnt en het daardoor direct gebruiken van de zonne-energie, zodat deze niet verloren gaat. Dat geldt óók voor mensen die géén zonnepanelen hebben. Zij maken bijvoorbeeld gebruik van duurzame energie die elders is opgewekt en daardoor volop beschikbaar is. Dit is voor veel mensen onnatuurlijk omdat ze gewend zijn om juist ‘s nachts te wassen. Om dit nieuwe gedrag aan te moedigen, opent de netbeheerder de Zonnerette en introduceert ze het platform zonwassen.nl.

-------------------------------
Open Season voor reservering eerste waterstofcaverne HyStock van start


Van 15 juni tot en met 14 juli kunnen marktpartijen via een Open Season proces capaciteit reserveren in waterstofcaverne A5 van HyStock. Dat is de eerste van de vier cavernes die HyStock in Zuidwending ontwikkelt voor de grootschalige opslag van waterstof. De te reserveren capaciteit bestaat uit een bundel met drie onderdelen: een vaste samenstelling van injectie-, uitzend- en opslagcapciteit. In de waterstofcaverne A5 wordt 216 GWh waterstof opgeslagen. Deze hoeveelheid is vergelijkbaar met de jaarlijkse productie van 11 offshore windmolens.

Door marktpartijen nu te vragen capaciteit te reserveren, kan HyStock deze marktpartijen zekerheid bieden voor hun beschikbare capaciteit. Bovendien heeft HyStock het commitment nodig om investeringsbeslissingen te kunnen nemen die aansluiten bij de vraag uit de markt. HyStock vraagt hierbij om financiële garantstelling van de marktpartijen, met de intentie tot een bindend contract. Een Open Season is een objectieve, transparante en non-discriminatoire manier om partijen de mogelijkheid te bieden capaciteit te reserveren.

HyStock, een dochterondeneming van Gasunie, werkt in Zuidwending (nabij Veendam) aan de ontwikkeling van een aantal zoutcavernes voor grootschalige waterstofopslag. Naar verwachting zal de eerste caverne in 2028 in gebruik genomen worden. De andere drie cavernes zullen na 2030 worden gerealiseerd.

Naast de start van het Open Season proces is de waterstofcaverne A5, net als de aanwezige zes opslagcavernes voor aardgas, als zevende zoutcaverne technisch geschikt verklaard voor gasopslag. Ook is HyStock gestart met de vergunningsaanvraag. Zodra alle vergunningen zijn verkregen, wordt gestart met de constructie van de boven- en ondergrondse installatie en de aanleg van de circa twee kilometer lange aansluitleiding naar het landelijke waterstofnetwerk.

Vertraging voor Windpark IJmuiden Ver Beta

IJmuiden Ver Beta krijgt een aansluiting op de Maasvlakte en is nu niet in 2028, maar pas eind 2029 gereed. In 2029 wordt ook IJmuiden Ver Alpha – met een aansluiting in Borssele – in gebruik genomen. Dit is wel volgens planning.

NWEA is niet gelukkig met welke vertraging dan ook. Jan Vos, voorzitter NWEA: 'Van marktpartijen wordt verwacht dat ze in korte tijd op ingewikkelde tenders reageren en de teams van onze leden hebben zich voorbereid op de oorspronkelijke planning. De geopolitieke situatie noch het klimaat hebben baat bij uitstel.'

De afgelopen maanden sloot Tennet raamovereenkomsten voor de bouw en levering van de platforms, kabels en landstations. De kavels IJmuiden Ver Alpha en Beta zijn beide goed voor 2GW én de eerste windparken in Nederland die een aansluiting krijgen via een gelijkstroomverbinding. Het bouwen van deze gelijkstroomplatforms duurt vanwege de complexiteit langer dan verwacht. De routekaart ging uit van een bouwtijd van zes jaar, maar wordt dus zeven jaar voor IJmuiden Ver Beta.

Na IJmuiden Ver Alpha en Beta zullen er nog meer windparken komen met eenzelfde aansluiting. Minister Jetten verwacht dat de bouwtijd bij deze windparken korter zal zijn dan zeven jaar, omdat er geleerd kan worden uit eerdere projecten.

'Aanvullende maatregelen klimaatpakket raakt fabrikanten van voedingsmiddelen midscheeps'

Fabrikanten van voedingsmiddelen vrezen de aanvullende heffingen en enorme belastingverhoging op gas die aanstaande is als de kabinetsplannen doorgaan op Prinsjesdag. Uit een voorlopige speelveldtoets die bij verschillende typen voedingsmiddelenbedrijven is uitgevoerd, blijkt dat voor voedingsmiddelenproducenten de belastingen en heffingen met honderden procenten stijgen. Dat kan in sommige gevallen zelfs oplopen tot 700 procent ten opzichte van 2019.

Dit is een maatregel die een averechts effect gaat hebben op de verduurzaming van industrie. Branchevereniging FNLI roept aan de vooravond van het Kamerdebat over het extra klimaatpakket van het kabinet de Kamer daarom op om ondernemers die niet kunnen overschakelen naar elektriciteit omdat de infrastructuur niet op orde is, uit te zonderen van de verhoging van de belasting op gas en dit via een effecttoets inzichtelijk te laten maken.

Directeur van FNLI Cees-Jan Adema: 'Onze leden staan klaar om te verduurzamen, maar kunnen bijna nergens in Nederland overstappen van gas naar elektra door het overbelaste stroomnet. Ondertussen gaan de lasten op gas de komende jaren wel met meer dan een miljard euro omhoog. Uit het onderzoek dat we hebben laten verrichten blijkt dat dit een forse impact heeft op veel bedrijven. Terwijl de bedrijven nog jaren moeten wachten op een aansluiting op het elektriciteitsnet, zal de investeringsruimte om te verduurzamen bij die bedrijven steeds kleiner worden door enorme belastingverhogingen. Precies het tegenovergestelde van het doel van het klimaatpakket van dit kabinet en de ambitie van de sector.'

Kerncijfers speelveldtoets

De voorlopige onderzoeksresultaten van de zogeheten speelveldtoets levert het volgende beeld op van de procentuele toename van kosten aan klimaatbelastingen en -heffingen in de periode 2019-2030:

Bij een broodbakkerij en grote verbruiker van energie gaat het om een kostenstijging van 454 procent. Bij een brouwerij en middelgrote verbruiker van energie gaat het om een kostenstijging van 305 procent.

Bij een zuivelbedrijf en grote verbruiker van energie gaat het om een kostenstijging van 687 procent,. In de speelveldtoets is een selectie gemiddelde bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie doorgelicht om een eerste beeld te geven van de daadwerkelijke impact van de voorgenomen maatregelen in het klimaatbeleid van het huidige kabinet.

De sector kampt nog steeds met hoge energieprijzen en hogere grondstofprijzen. Waar het kabinet afgelopen najaar de sector hierbij nog probeerde te helpen met de TEK (Tegemoetkoming Energiekosten energie-intensief mkb) overheerst nu het gevoel in de sector alsnog de forse rekening gepresenteerd te krijgen.

Enexis kan ondernemers in Zwolle, Salland en Twente in de wacht zetten

Enexis waarschuwt ondernemers in Zwolle en sommige delen van Salland en Twente dat ze mogelijk moeten wachten op stroom omdat het netwerk overbelast is.

Er zijn weliswaar geen rode gebieden in Overijssel, zoals in Noord-Holland, maar dat betekent niet dat er geen problemen zijn.

Het netwerk kan de vraag niet aan en er zijn geen snelle oplossingen. Enexis moet nog onderzoeken of bedrijven hun energieverbruik kunnen aanpassen aan de beschikbaarheid.

Enexis directeur Daphne Verreth vertelde bij Radio Oost: 'We hoeven nu nog niemand af te sluiten, maar we willen voorkomen dat het netwerk op sommige plekken uitvalt door aan te geven dat er schaarste is.'

Waterstofregio Noord-Holland zet zichzelf op de kaart met congres tijdens Sail Den Helder

Tijdens Sail Den Helder (29 juni t/m 2 juli) organiseert Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, samen met provincie Noord-Holland, gemeente Den Helder, Port of Den Helder en New Energy Coalition het congres: 'Waterstofnetwerk Noord-Holland'. Onderwerp van gesprek is de bijdrage die de Hydrogen Valley-regio Noord-Holland kan leveren aan de energietransitie en haar rol in het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Het congres vindt plaats op vrijdag 30 juni, in Theater de Kampanje. Diverse sprekers zullen die dag ingaan op de unieke uitgangspositie van Noord-Holland als provincie met twee cruciale schakels in de waterstofinfrastructuur: het Noordzeekanaalgebied (NZKG) en Den Helder. Beide regionale clusters hebben grote ambities als het gaat om het versnellen van de energietransitie en werken intensief samen om de waterstofeconomie te realiseren.

Door vraag en aanbod te verbinden ontstaat in Noord-Holland een waterstofecosysteem op nationaal niveau, gevoed door energie van wind op zee en met directe aansluiting op het (inter)nationale waterstofnetwerk H2 Backbone. Hoe dat eruit allemaal gaat zien en welke stappen gezet moeten worden om in Nederland tot een waterstofeconomie te komen, komt uitgebreid aan bod in de keynote presentaties van Gijs Postma (EZ) en René Peters (TNO).

Een feestelijk onderdeel van het programma is de officiële uitreiking van de recent toegekende Hydrogen Valley-status aan Edward Stigter, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland en voorzitter van de Bestuurscommissie Energietransitie Noordzeekanaalgebied. Vanzelfsprekend krijg je ook te horen wat deze belangrijke Europese status inhoudt en hoe deze de verduurzaming van de energievoorziening kan  versnellen.

Bijzonder interessant beloven de paneldiscussies te worden die na de pauze op het programma staan. Hierin gaat het over twee concrete ontwikkelingen die van grote invloed zijn op de ontwikkeling van de waterstofeconomie: hergebruik van bestaande gasinfrastructuur voor de aanlanding van groene waterstof vanaf zee, en de plannen voor de bouw van een waterstoffabriek (H2 Gateway) bij Den Helder. Bij het H2 Gateway-project ligt de vraag op tafel waarom het belangrijk is deze fabriek te bouwen als katalysator van de waterstofeconomie, vooruitlopend op de grootschalige productie van groene waterstof op zee.

Buurtbewoners bezorgd over productie biogas in Nunspeet

Een aantal Nunspeters is bezorgd over een voorstel voor de productie van biogas in Nunspeet, dat bij voorkeur aan de Kolmansweg zou moeten gebeuren. Omwonenden denken dat er goede alternatieven zijn.

Het voorstel stelt vast dat de productie een goede bijdrage zou kunnen leveren aan de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen. De kosten voor de gemeente worden geraamd op 150.000 euro.

Bezorgde omwonenden zijn echter van mening dat er grote problemen zijn met een installatie voor de productie van biogas. Het plan om een biogasinstallatie op de voorgestelde locatie aan de Kolmansweg te plaatsen wordt bekritiseerd door Nunspeters. Buurtbewoners waarschuwen ook dat geld een probleem zou kunnen worden. In de afgelopen weken hebben buurtbewoners gekeken naar alternatieven, zoals mono-mestvergisting. Bonestroo heeft alle Nunspeetse fracties uitgenodigd om naar zijn mestvergister te komen kijken en de reacties waren positief.

Open Season voor reservering eerste waterstofcaverne HyStock van start

Op woensdag 21 juni, de dag dat de zomer begint, start regionale netbeheerder Stedin een voorlichtingscampagne om mensen bewuster om te laten gaan met zonopgewekte energie, vooral  om pieken op het elektriciteitsnet te verminderen. Ze opent daarom onder meer de ‘Zonnerette’. Dit is een wasserette waar je gratis je was kunt doen, zolang er voldoende zonne-energie beschikbaar is.

Deze tijdelijke pop-up maakt inzichtelijk om vooral te wassen als de zon schijnt en duurzaam opgewekte stroom direct te gebruiken als deze beschikbaar is, ook als je geen zonnepanelen hebt. Uit onderzoek van Stedin blijkt dat nagenoeg alle ondervraagden zónder zonnepanelen niet weten dat je opgewekte zonne-energie van een ander kunt gebruiken. Meteorologist/weerpresentatrice Amara Onwuka en David Peters, Chief Transition Officer (CTO) bij Stedin wassen woensdag de 21e als eersten hun wasgoed schoon in de Zonnerette en openen daarmee deze wasserette op zonne-energie.

Het steeds drukkere stroomnet wordt een meer prangend probleem in Nederland, met wachtlijsten voor nieuwe aansluitingen en het risico op meer en langere stroomstoringen. Stedin ziet flexibel stroomgebruik, waarbij we ons energieverbruik beter afstemmen met het ritme van de natuur (als de zon schijnt of de wind waait), als een belangrijke oplossing om het net beter te benutten en de beschikbaarheid (vraag en aanbod) van stroom meer in balans te brengen.

De netbeheerder wil mensen bewust maken om duurzaam opgewekte stroom te gebruiken met het ritme van de natuur. Op die manier maken we zo veel mogelijk gebruik van alle duurzaam opgewekte energie die zonnepanelen en windmolens in Nederland dagelijks opwekken. Dat is beter voor het elektriciteitsnet en beter voor de wereld. Het gebruik van zonne-energie lijkt het meest aan te sluiten bij dagelijkse routines. In haar  campagne focust Stedin dan ook op het doen van de was als de zon schijnt en het daardoor direct gebruiken van de zonne-energie, zodat deze niet verloren gaat. Dat geldt óók voor mensen die géén zonnepanelen hebben. Zij maken bijvoorbeeld gebruik van duurzame energie die elders is opgewekt en daardoor volop beschikbaar is. Dit is voor veel mensen onnatuurlijk omdat ze gewend zijn om juist ‘s nachts te wassen. Om dit nieuwe gedrag aan te moedigen, opent de netbeheerder de Zonnerette en introduceert ze het platform zonwassen.nl.

-------------------------------
Open Season voor reservering eerste waterstofcaverne HyStock van start


Van 15 juni tot en met 14 juli kunnen marktpartijen via een Open Season proces capaciteit reserveren in waterstofcaverne A5 van HyStock. Dat is de eerste van de vier cavernes die HyStock in Zuidwending ontwikkelt voor de grootschalige opslag van waterstof. De te reserveren capaciteit bestaat uit een bundel met drie onderdelen: een vaste samenstelling van injectie-, uitzend- en opslagcapciteit. In de waterstofcaverne A5 wordt 216 GWh waterstof opgeslagen. Deze hoeveelheid is vergelijkbaar met de jaarlijkse productie van 11 offshore windmolens.

Door marktpartijen nu te vragen capaciteit te reserveren, kan HyStock deze marktpartijen zekerheid bieden voor hun beschikbare capaciteit. Bovendien heeft HyStock het commitment nodig om investeringsbeslissingen te kunnen nemen die aansluiten bij de vraag uit de markt. HyStock vraagt hierbij om financiële garantstelling van de marktpartijen, met de intentie tot een bindend contract. Een Open Season is een objectieve, transparante en non-discriminatoire manier om partijen de mogelijkheid te bieden capaciteit te reserveren.

HyStock, een dochterondeneming van Gasunie, werkt in Zuidwending (nabij Veendam) aan de ontwikkeling van een aantal zoutcavernes voor grootschalige waterstofopslag. Naar verwachting zal de eerste caverne in 2028 in gebruik genomen worden. De andere drie cavernes zullen na 2030 worden gerealiseerd.

Naast de start van het Open Season proces is de waterstofcaverne A5, net als de aanwezige zes opslagcavernes voor aardgas, als zevende zoutcaverne technisch geschikt verklaard voor gasopslag. Ook is HyStock gestart met de vergunningsaanvraag. Zodra alle vergunningen zijn verkregen, wordt gestart met de constructie van de boven- en ondergrondse installatie en de aanleg van de circa twee kilometer lange aansluitleiding naar het landelijke waterstofnetwerk.

Nieuwe LED-verlichting in Delft

De gemeente Delft vervangt de komende vier jaar in heel Delft ongeveer 10.000 lichtpunten door slimme LED-lampen. Dat zorgt voor 50 procent minder energieverbruik.

Daarnaast gaat de gemeente op de volgende drie plekken verlichting verwijderen:

De Oudelaan (hoek Professor Telderslaan en Jan de Oudeweg);
Het Abtswoudsepark (in de overkapping van de bruggen);
Langs het Wilgenpad (voetpad door park/groenstrook).
Op deze plekken heeft de verlichting bijna geen meerwaarde.

CBS: 46 procent meer energieproductie uit zonnestroom in 2022

In 2022 steeg de energieproductie uit zonnestroom met 46 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Dit komt vooral door het gebruik van nieuwe zonnepanelen. De energieproductie door zonnepanelen op woningen groeide in 2022 iets meer dan door zonnepanelen bij bedrijven, zo blijkt uit cijfers van het CBS.

Het aandeel zonne-energie (elektriciteit en warmte) in het totale energieverbruik in Nederland is hiermee ook gestegen: van 2,1 procent in 2021 naar 3,3 procent in 2022. Naast biomassa en windenergie levert zonne-energie de grootste bijdrage aan hernieuwbare energie.

In 2022 nam het totaal opgesteld vermogen van zonnepanelen in alle gemeenten van Nederland gemiddeld met 30 procent toe ten opzichte van 2021. In Dronten was de toename met 161 megawatt (MW) het grootst door de aanleg van het grootste zonnepark van Nederland. Met meer dan 100 MW volgen Borger-Odoorn en Hoogeveen. Het opgestelde vermogen van zonnepanelen op woningen groeide het sterkst in Utrecht, Rotterdam en Tilburg.

Nederland staat in de top vijf van landen met de hoogste zonnestroomproductie in Europa sinds 2022. De productie groeide sterk in vergelijking met andere Europese landen. Sinds 2019 is de Nederlandse zonnestroomproductie meer dan verdrievoudigd. In Polen en Hongarije was de groei het grootst, maar daar was de productie in 2019 een stuk lager dan in Nederland.

In Nederland was de productie ongeveer 5,3 miljard kWh in 2019; op hetzelfde niveau als België. In 2022 zat Nederland met 16,8 miljard kWh op hetzelfde niveau als Frankrijk, ondanks dat Nederland een stuk kleiner is in oppervlak en inwonersaantal dan de meeste grote zonnestroomproducenten. Nederland had van alle Europese landen het hoogste opgestelde vermogen per hoofd van de bevolking (1044 W in 2022).

Nieuwe 0% BTW-regeling leidt tot zoektocht naar zonnepanelen

De BTW voor het kopen en installeren van zonnepanelen is sinds januari 2023 0 procent. Door de daling van 21 naar 0 procenten de huidige salderingsregeling, stappen steeds meer particulieren over op zonnepanelen. Het zoekgedrag naar 'zonnepanelen' is sinds de daling van de regeling toegenomen, zo blijkt uit onderzoek van BoilerGarant. Het maandelijkse zoekvolume voor zonnepanelen was in 2023 165.000 in de zoekmachine van Google.

Steeds meer Nederlanders zijn bewust van de urgentie van duurzame energie en het nut van zonnepanelen. Dat de bewustwording rondom zonnepanelen toeneemt, wordt bevestigd door het maandelijks zoekverkeer vanuit de zoekmachine Google. Inmiddels heeft de zoekterm ‘zonnepanelen’ in het eerste kwartaal van 2023 een maandelijks volume van 165.000. Terwijl dit in het eerste kwartaal van 2022 54,8% lager lag. Andere populaire zoektermen rondom zonnepanelen, zijn: zonnepanelen kopen (60.500 zoekvolume per maand), subsidie zonnepanelen (14.800 zoekvolume per maand) en kosten zonnepanelen (9.900 zoekvolume per maand).

Om aandacht voor zonnepanelen kun je vandaag de dag niet heen. Zo heeft de overheid een doelstelling opgesteld voor het verminderen van uitstoot van broeikasgassen en het verhogen van het duurzame energiegebruik met behulp van zonnepanelen. Met het oog op de doelstelling, duurzame energie te bevorderen en de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, heeft de overheid besloten om 0% BTW te heffen op het installeren en kopen van zonnepanelen. Deze heffing is per 1 januari 2023 in gang gezet.

Sinds de 0 procent heffing op het installeren en kopen van zonnepanelen, doet zich een trend voor rondom het zoekwoord ‘zonnepanelen’. Nederland zoekt sinds het eerste kwartaal van 2023 meer naar ‘zonnepanelen’ met een commerciële zoekintentie. Daarnaast is het zoekvolume op dit zoekwoord met 22 procent gestegen. Waar in het vierde kwartaal van 2022 het zoekvolume nog lag op een gemiddelde van 110.000 per maand is dit in het eerste kwartaal van 2023 gestegen naar een gemiddelde van 165.000 per maand. De nieuwe regeling lijkt hiervan de oorzaak te zijn.

Koeienstal wordt bron van duurzame energie

Ingenieurs- en adviesbureau Antea Group gaat duurzame energie winnen uit de mest van melkkoeien. De energie wordt ter plekke opgeslagen en is beschikbaar voor later gebruik op de boerderij of een andere plek. Ammoniak afkomstig uit mest vormt hierbij de sleutel. Samen met milieutechnisch bedrijf HMVT heeft Antea Group de Ammonia-Q voor veestallen ontwikkeld. Er wordt nu een geschikt boerenbedrijf gezocht voor een proef in de praktijk.

Voor de veehouderij is het beperken van de ammoniakuitstoot een belangrijke maatregel tegen stikstofdepositie. Het idee van Antea Group baseert zich op installaties waarbij de lucht uit de stal wordt afgezogen en gewassen.

Boeren die met zonnepanelen of een windmolen meer elektriciteit opwekken dan zij op dat moment zelf gebruiken, kunnen dit steeds vaker niet terug leveren omdat het elektriciteitsnet overbelast is. Door deze elektriciteit te gebruiken voor de productie van groene ammoniak, slaat de boer de energie op en kan hij die op een later moment gebruiken. Eventueel ook op een andere plaats.

Een stal met honderd koeien is goed voor ongeveer vier ton ammoniak per jaar. Dat levert een energiewaarde op van 25.000 kWh, het gemiddelde jaarverbruik van zeven huishoudens bij elkaar. Bij andere veesoorten kan de energiepotentie per stal hoger zijn. Door de totale omvang van de melkveehouderij in ons land richt Antea Group zich in eerste instantie op deze bedrijfstak. Behalve als brandstof kan ammoniak ook worden gebruikt voor het opslaan en vervoeren van groene waterstof. van vandaag en de oplossingen voor morgen. Al meer dan 70 jaar.

Zestig procent Nederlandse huiseigenaren overweegt dit jaar nog eerste zonnepanelen te installeren

Bijna de helft van de Nederlandse huiseigenaren zonder zonnepanelen heeft geen idee wat de terugverdientijd is van zonnepanelen of hoeveel energie zonnepanelen mogelijk opleveren. Dat blijkt uit onderzoek van Otovo, de Europese marktplaats voor zonnepanelen.

Zestig procent van de huiseigenaren zonder zonnepanelen overweegt voor het einde van het jaar nog zonnepanelen te installeren. Van de huiseigenaren die al wel zonnepanelen hebben, overweegt 37 procent om zonnepanelen bij te plaatsen.
20 procent van de huiseigenaren is onbekend met de salderingsregeling, de helft is bekend met geldende subsidies en aftrekposten.

47 procent van de huiseigenaren zonder zonnepanelen weet niet wat de terugverdientijd is, 47 procent weet niet hoeveel energie zonnepanelen mogelijk opleveren.

Onder de huiseigenaren die al wel zonnepanelen hebben geïnstalleerd blijkt meer kennis aanwezig: 69 procent van hen weet wat de terugverdientijd is van zonnepanelen, twee derde (67 procent) weet hoeveel energie de zonnepanelen opleveren. Meer dan een op de drie (37 procent) van de huiseigenaren met zonnepanelen overweegt om dit jaar nog extra zonnepanelen te plaatsen.

Behalve onwetendheid blijkt dat onder Nederlanders sprake is van een aantal hardnekkige fabels omtrent zonnepanelen. Zo stelt een kwart (26 procent) van alle huizenbezitters dat de installatie van zonnepanelen pas kan worden terugverdiend wanneer sprake is van zonnige zomermaanden. Opvallend is dat hier het percentage van huizenbezitters met en zonder zonnepanelen ongeveer gelijk is.

Veel huiseigenaren blijken daarnaast slecht op de hoogte te zijn van de huidige regelgeving rondom zonnepanelen. Zo blijkt dat een op de vijf Nederlandse huizenbezitters onbekend is met de geldende salderingsregeling. Ook blijkt dat slechts de helft van de Nederlandse huizenbezitters bekend is met de huidige subsidies en aftrekposten voor woningen

Dit onderzoek is uitgevoerd onder 1070 Nederlandse huiseigenaren van 18 jaar en ouder. De onderzoekspopulatie is verdeeld onder Nederlandse huiseigenaren met zonnepanelen en Nederlandse huiseigenaren zonder zonnepanelen. De respondenten zijn representatief naar leeftijd, geslacht, arbeidsparticipatie.

2100 nieuwe openbare laadpalen in Drenthe en Groningen

Het bedrijf Equans heeft de aanbesteding voor de realisatie van 2100 openbare laadpalen voor de komende drie jaar voor elektrische auto's in de provincies Groningen en Drenthe gewonnen.

De laadpalen zijn voorzien van slimme laadtechnieken en leveren 100% Nederlandse groene stroom, afkomstig van het zonnepark de Vloeivelden in Drenthe. Gedeputeerden Nelleke Vedelaar (Drenthe) en Melissa van Hoorn (Groningen) zijn blij met de nieuwe aanbesteding: “De nieuwe samenwerking met Equans biedt meer ruimte voor data-gestuurd en proactief plaatsen van laadpalen in Drenthe en Groningen.

De 2100 laadpalen zorgen in totaal voor 4200 laadpunten (twee per laadpaal). Drenthe krijgt 1280 laadpalen en provincie Groningen 820 laadpalen. Met het plaatsen van de openbare laadpalen draagt Equans bij aan de ambities om ervoor te zorgen dat elektrisch rijders straks altijd overal, makkelijk en slim kunnen laden. De aanbesteding is gewonnen vanwege aandacht voor duurzaamheid, gebruiksvriendelijkheid, snel plaatsingsproces, innovaties en efficiëntie. Een mogelijke verlenging van het contract met Equans kan nog eens 450 extra laadpalen opleveren. Gebruikers van de laadpalen kunnen de laadsessies starten, stoppen en betalen via een laadpas, app of het scannen van een QR code. Equans start 1 juni 2023. Geïnteresseerden kunnen nu al een aanvraag doen voor een laadpaal op de website www.laadpaalnodig.nl.

Provincie Drenthe organiseerde de aanbesteding namens de provincies Groningen en Drenthe en twintig gemeenten: Aa en Hunze,  Assen, Borger-Odoorn, Coevorden, Emmen, Het Hogeland, Hoogeveen, Meppel,  Midden-Drenthe, Midden-Groningen,  Noordenveld,  Oldambt,  Pekela,  Stadskanaal,  Tynaarlo,  Veendam, Westerkwartier, Westerveld, Westerwolde, De Wolden. Gemeente Groningen en Eemsdelta hebben een eigen aanpak voor het plaatsen van laadpalen.