‘Klimaatbeleid vraagt volledige focus op excellente uitvoering’

De nieuwe klimaatberekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (zogeheten KEV) laten volgens MKB-Nederland en VNO-NCW zien dat er afgelopen jaar hard is gewerkt - publiek en privaat - om de klimaatdoelen voor 2030 dichterbij te brengen.
 
Volgens de ondernemersorganisaties is het nu zaak de komende tijd op maar één ding focussen in het klimaat- en energiebeleid. ‘Dat is uitvoering, uitvoering en uitvoering van alle plannen. Alleen zo maken we de nieuwe Europese plannen en het Klimaatakkoord echt realiteit.’

De ondernemersorganisaties wijzen er op dat als leidingen voor opslag van CO2 of voor het transport van waterstof of extra elektriciteitsnetten niet op tijd klaar zijn het niet gaat lukken met het halen van de Europese doelen. Ook als het verlenen van vergunningen voor bijvoorbeeld een nieuw elektriciteitsstation, de aanleg van een warmtenet of de bouw van een duurzame fabriek niet sneller gaat krijgen we het niet voor elkaar. Daarnaast moet volgens de ondernemersorganisaties bepaalde regelgeving sneller worden aangepast, zoals bijvoorbeeld het toestaan van de import van groene waterstof in Nederland.

Brede oproep tot gerichte compensatie hoge energieprijs en warmtefonds

De FNV, Milieudefensie en de Woonbond roepen de Kamer in een gezamenlijke brief op om de compensatie van de stijgende energieprijzen gerichter in te zetten, zodat juist de huishoudens met lage inkomens in slecht geïsoleerde (huur)woningen geholpen zijn

Daarnaast willen de organisaties dat via een warmtefonds 3 miljard euro wordt ingezet om woningen met een slecht energielabel beter te isoleren.   

Uit recente cijfers van het TNO blijkt dat nu al 550.000 huishoudens in energiearmoede leven. Maar liefst 87 procent hiervan woont in een huurwoning. Het gaat om mensen met een laag inkomen voor wie de stookkosten te hoog zijn, of die om de energierekening te dempen de kachel uit laten en in de kou zitten. En die afhankelijk zijn van de verhuurder voor verduurzaming.

Met het huidige voorstel van het demissionaire kabinet wordt er via wijzigingen in de energiebelasting 2,7 miljard euro uitgetrokken voor compensatie van alle huishoudens in Nederland. Dat is een generieke maatregel, waarmee een groot deel van het geld terecht komt bij mensen die de compensatie niet nodig hebben.

Daarnaast moeten hoge stookkosten structureel worden aangepakt. Er gaat nu slechts 150 miljoen euro naar isolerende maatregelen. Dat is veel te weinig om echt verschil te maken. 

Foto Anefo

Alliander ontvangt financiering voor Artificial Intelligence Lab

Netbeheerder Alliander heeft goedkeuring gekregen van het NWO en de Nederlandse AI coalitie om samen met partners het Alliander Artificial Intelligence Lab te ontwikkelen. Hiermee is Alliander het eerste bedrijf in de energiebranche die met het ICAI een AI lab opzet.

Het Alliander AI lab wordt onderdeel van het Innovation Center for Artifical Intelligence (ICAI ). Het ICAI is een nationaal netwerk gericht op technologie- en talentontwikkeling tussen kennisinstellingen, industrie en overheid op het gebied van kunstmatige intelligentie.

Om de energietransitie te versnellen, moet het energiesysteem in Nederland duurzamer, decentraler en digitaler. Digitalisering wordt gezien als een belangrijk middel om deze grote opdracht te realiseren. Door te investeren in digitalisering kunnen we versnellen.

Geen knallend geluid meer op transformatorstation Tiel

TenneT en Liander breiden hun installaties op het transformatorstation Tiel uit en moderniseren ook een deel van het station.

Op 25 oktober startte TenneT met het vervangen van verouderde componenten die door luchtdruk worden aangedreven door elektrisch aangedreven componenten. De omwonenden zullen merken dat er na de vervanging minder geluid te horen zal zijn; vooral bij het in en uitschakelen maken de huidige vermogensschakelaars een 'knallend' geluid. De nieuwe componenten doen dit niet en kunnen er straks weer 30 jaar tegen.

Er worden ook twee nieuwe velden van 150.000 volt gebouwd om de transformatoren van Liander aan te kunnen sluiten. De aanpassingen leiden tot meer leveringscapaciteit van elektriciteit naar en van het station.

Ook kleinere parkeerterreinen geschikt voor ZonneCarport

Carports met zonnepanelen zijn de grote nieuwe ontwikkeling voor zonne-energie. Landelijke zonne-energieleverancier Enie.nl start met de verkoop en lease van de ZonneCarport en richt zich op kleine tot middelgrote parkeerterreinen.

Met de energietransitie is ook de mobiliteitstransitie is in volle gang. De hoeveelheid elektrische auto’s in Nederland stijgt explosief. Op 31 juli telde Nederland er ruim 320.000, tegenover 275.000 in december van 2020. Om al deze nieuwe elektrische auto’s te kunnen laden, zijn er veel laadpalen nodig die hun stroom uit een duurzame bron als zonnepanelen halen.

Uit recent onderzoek van CE Delft en Merosch in opdracht van de RVO blijkt dat 80 vierkante kilometer parkeerruimte geschikt is voor zonnecarports. Daarmee kan tussen de 8,1 en 9,6 terawattuur per jaar worden opgewekt. Al met al goed voor 25 procent van het doel die in het Klimaatakkoord is gesteld. Echter blijkt ook uit het onderzoek dat op dit moment slechts 1 procent van het landelijk potentieel is gerealiseerd.

De ZonneCarport van enie.nl is een antwoord op deze uitdagingen. Het parkeerterrein vervul niet langer één behoefte, maar wordt op deze manier ingezet voor het opwekken van duurzame stroom. Met die opgewekte stroom worden elektrische auto’s duurzaam geladen. ZonneCarport Daarnaast parkeren gasten van hotels, klanten van winkels en werknemers van de bedrijven met een ZonneCarport comfortabel overdekt.

Kabinet: klimaatbeleid leidt tot meer CO2-reductie, maar extra stappen blijven nodig

Het kabinet heeft afgelopen regeerperiode naar eigen zeggen een flinke slag gemaakt om de CO2-reductie in Nederland te versnellen. Waar de CO2-reductie in 2030 vorig jaar nog op 30-40 procent werd geraamd, verwacht het Planbureau voor de Leefomgeving in de Klimaat- en Energieverkenning 2021 dat de CO2-reductie in 2030 (op basis van vastgesteld en voorgenomen beleid) uitkomt op 38-48%.

In deze doorrekening is de op Prinsjesdag aangekondigde extra investering van bijna 7 miljard euro nog niet meegenomen.

Op basis van de KEV2021 wordt het klimaatdoel van 49 procent CO2-reductie in 2030 hoogstwaarschijnlijk niet gehaald.

Het kabinet is ervan doordrongen dat de CO2-uitstoot in Nederland en de rest van de wereld fors omlaag moet om de planeet op een goede manier door te geven aan de volgende generaties.

De uitvoering van het Klimaatbeleid is inmiddels al wel in volle gang. Voorbeelden hiervan zijn de inwerkingtreding van de Wet verbod op kolen en de CO2-heffing voor de industrie, die sinds 1 januari 2021 wettelijk is ingevoerd. Om ons heen zien we ook steeds meer tastbare resultaten die aantonen dat de transitie op gang is. Het aantal elektrische auto’s op de weg stijgt sneller dan gedacht en er is geen ander land met dezelfde dichtheid aan laadpunten als Nederland.

Ook het aantal zonnepanelen stijgt snel. Ruim 1.5 miljoen huishoudens hebben inmiddels zonnepanelen op hun dak liggen. De bouw van windparken op de Noordzee is op stoom en steeds meer gemeenten kondigen een zero emissie zone voor stadslogistiek aan. Ook zijn er diverse subsidieregelingen voor duurzame energie, isolatie en/of de aanschaf van een elektrische auto of warmtepomp geïntroduceerd waarmee verduurzaming wordt gestimuleerd.

Inkoop duurzame stroom uit eigen provincie

Coöperatie Openbare Verlichting & Energie Fryslân (OVEF), het inkoopcollectief van de Friese overheden, gaat vanaf 2024 zelf energie inkopen. Het gaat hier om een optelsom van 53 miljoen kilowatt uur op jaarbasis.

De Friese overheden hebben de wens dit duurzaam af te nemen, liefst lokaal opgewekt. Deze ambitie ligt in het verlengde van de Regionale Energiestrategie (RES), en kan als aanjager werken om de gezamenlijk doelstellingen hierin te behalen

Om vraag en aanbod van energie goed op elkaar te kunnen afstemmen en om de energie zo dicht mogelijk bij de bron te kunnen gebruiken is de OVEF op zoek gegaan naar de ideale schaalgrootte, waarin provincie Friesland een mooie omvang blijkt te zijn. Wanneer bron en afnemer ver van elkaar vandaan liggen vraagt dit veel van de netcapaciteit, waar momenteel al vaak over overbelasting wordt gesproken. Om lokaal de stroom op te wekken en te kunnen gebruiken wanneer dit gewenst is, is de volgende uitdaging. 

V

olgend jaar zullen de kaders opgesteld worden waarbinnen provincie en gemeenten tot uitvoering over willen gaan. Daarnaast zal voor de technische uitvoeren een zogeheten Energie Service Provider gezocht worden.  In 2023 zal de uitvoering ingericht worden, zodat vanaf 1 januari 2024 ook werkelijk eigen duurzame energie ingekocht kan worden.

Raad van State: Klimaatdoelen uit zicht, er zijn nú extra maatregelen nodig

De klimaatdoelen die Nederland voor zichzelf heeft gesteld in de Klimaatwet zijn 'uit zicht'. Daarom zijn er nú extra maatregelen nodig. Daar kan niet mee worden gewacht. Dat het kabinet demissionair is, ontslaat het niet van de plicht om te doen wat nu nodig is.

Dit is te lezen in de jaarlijkse beschouwing van de Afdeling advisering van de Raad van State over de Klimaatnota 2021 van het kabinet. Na eerdere beschouwingen uit 2019 en 2020 is dit de derde keer dat de Afdeling advisering toetst of het kabinetsbeleid voldoet aan de eisen die de Klimaatwet daaraan stelt.

Uit de berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving volgt dat de broeikasgasvermindering voor 2030 in het slechtste geval 11 procent ligt van het streefdoel dat Nederland voor zichzelf in de Klimaatwet heeft gesteld.

Er is wel een verbetering ten opzichte van 2020, maar die is niet genoeg om de klimaatdoelen te bereiken, laat staan de veel ambitieuzere Europese klimaatdoelen voor 2030 en 2050. Er zijn dus nú extra structurele en substantiële maatregelen nodig. De aanvullende maatregelen in de recente Miljoenennota zijn niet genoeg om de klimaatdoelen te halen. Er is snel meer nodig. Ook het parlement heeft hierin een verantwoordelijkheid.

Wat zou er moeten gebeuren?

Een minister van Klimaat
Volgens de Afdeling advisering is meer nationale regie nodig om klimaatverandering tegen te gaan. Er zou een minister in het kabinet moeten komen die de verantwoordelijkheid voor het totale klimaatbeleid draagt. Daarnaast kan worden gedacht aan een nationale programmaorganisatie onder verantwoordelijkheid van deze minister die is gericht op monitoring en sturing van de uitvoering. Gemeenten, provincies en waterschappen moeten een stevige rol houden in de fase van consultatie en overleg, en uiteraard in het netwerk van de uitvoering.

Snelle en substantiële wijziging Klimaatwet
De Nederlandse Klimaatwet moet snel en substantieel gewijzigd worden en zou, als het gaat om de klimaatdoelen voor 2030 en 2050, even ambitieus moeten zijn als de Europese Klimaatwet die sinds deze zomer in Europa geldt. Daarnaast zouden in de Nederlandse Klimaatwet bijvoorbeeld doelen kunnen worden opgenomen voor hernieuwbare energie en energie-efficiëntie.
 
Klimaatbeleid in lijn brengen met begrotingscyclus
Verder ligt het voor de hand om de beleidscyclus in de Nederlandse Klimaatwet in lijn te brengen met de begrotingscyclus. Dat zou onder meer betekenen dat de Klimaat- en Energieverkenning van het Planbureau voor de Leefomgeving eerder dan nu zou moeten verschijnen, zodat het kabinet op tijd over de relevante informatie kan beschikken als de jaarlijkse begroting wordt opgesteld.

Klimaattaak Afdeling advisering
De Klimaatwet geldt sinds 1 september 2019. Daarin heeft de Afdeling advisering van de Raad van State een nieuwe taak gekregen: het toetsen van het klimaatbeleid van de regering. Net zoals bij haar beschouwingen over het eerdere Klimaatplan in 2019 en de Klimaatnota in 2020 maakt de Afdeling advisering gebruik van een toetsingskader. Dit jaar bevat de Klimaatnota van het kabinet voor het eerst een voortgangsrapportage. Daarin beschrijft het kabinet de voortgang ten opzichte van het Klimaatplan.

Vieze Verkiezing zet de meest brutale fossiele reclames in de schijnwerpers

Greenpeace organiseert voor het eerst De Vieze Verkiezing, de verkiezing voor de meest 'brutale' fossiele reclame van het jaar. Zaterdag 30 november start de nominatieronde waarin iedereen de meest absurde, ouderwetse, belachelijke, oftewel: de meest brutale fossiele reclame van 2021 mag nomineren. Met De Vieze Verkiezing laat Greenpeace zien dat reclame voor klimaatschade echt niet meer van deze tijd is.

De klimaatcrisis neemt steeds extremere vormen aan, en toch lijken ‘vieze’ reclames voor spotgoedkope vliegvakanties, slurpende SUV’s en CO2-neutraal rijden niet uit het straatbeeld weg te slaan, constateert de organisatie. Deze reclames van grote vervuilers zoals olie-, kolen-, gasfabrikanten en fossiele vervoerders, zoals luchtvaartmaatschappijen en vakantieaanbieders, hebben veel invloed en zijn een rookgordijn voor klimaatschade.

Reclame en sponsoring fossielvrij maken is een stap in de richting om compleet te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Begin oktober heeft Greenpeace een burgerinitiatief gelanceerd voor een Europees verbod op fossiele reclames en sponsoring. Inmiddels hebben al meer dan zestigduizend mensen dit wetsvoorstel voor de EU gesteund. 

Vanaf zaterdag 30 oktober kunnen ‘vieze reclames’ genomineerd worden door een reclame in te zenden naar viezeverkiezing@greenpeace.nl of om de ‘vieze reclame’ op Instagram, Facebook of Twitter te plaatsen met de hashtag #viezeverkiezing. Nomineren kan tot 14 november. In de week van 15 november worden de nominaties bekendgemaakt en vanaf dat moment kan er worden gestemd op de vijf kanshebbers. Eind januari wordt de winnaar van De Vieze Verkiezing 2021 geheel op Greenpeace-wijze verrast.

Groningen lanceert regelingen om deelname aan energietransitie te vergroten

Het college van Gedeputeerde Staten van Groninen komt met een voorstel voor twee nieuwe financieringsregelingen. Het gaat om een lening voor huishoudens met lage inkomens voor energiebesparende maatregelen. Daarnaast is er het Ontwikkelfonds lokale energie waarmee de provincie inwoners en energiecoöperaties helpt bij de deelname aan duurzame en lokale energieprojecten.

Uit onlangs verschenen onderzoek van TNO blijkt dat 550.000 huishoudens in ons land te maken hebben met energiearmoede. Energiearmoede komt veel voor in de provincie Groningen. Het gaat om huishoudens met een laag inkomen en een slecht geïsoleerd huis. Deze huishoudens hebben vaak moeite om hun maandelijkse energielasten te betalen. Met een steeds verder oplopende gasprijs worden de uitdagingen alleen maar groter.

De provincie wil energiearmoede tegengaan door mensen die nu niet in aanmerking komen voor een lening voor energiemaatregelen, wel in die gelegenheid te stellen.

Via deze regeling kunnen huishoudens met een smalle portemonnee een lening aanvragen voor energiemaatregelen, zoals het isoleren van het huis en het dichten van kieren. De lening van maximaal 2.500 euro is aan te vragen tegen gunstige voorwaarden.

Eerste commerciële vlucht op waterstof

De luchtvaartsector werkt aan een plan voor een eerste emissievrije commerciële luchtvaartroute met een 19-zitters vliegtuig tussen Rotterdam The Hague Airport (RTHA) en Londen. Het toestel, dat ontwikkeld wordt door ZeroAvia, vliegt geheel op waterstof.

Het is in potentie de eerste internationale commerciële operatie ter wereld met een waterstof toestel. ZeroAvia en Royal Schiphol Group zijn in vergevorderde gesprekken met luchtvaartmaatschappijen om een ​​operator voor de geplande route te vinden.

Om deze commerciële route op te zetten, gaan ZeroAvia en Royal Schiphol Group samenwerken aan om het tanken van waterstof te ontwikkelen op de luchthaven en te integreren met luchthavenprocessen. De twee bedrijven richten zich ook op commercie, infrastructuur en regelgeving.

ZeroAvia heeft onlangs een entiteit in Nederland opgericht. Dit biedt ZeroAvia kansen op het gebied van commercialisering en samenwerking met luchthavens, fabrikanten en/of luchtvaartmaatschappijen binnen Nederland en de Europese Unie.

Welkom Energie mag geen energie meer verkopen, klanten naar Eneco

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) trekt de vergunning van Welkom Energie voor het leveren van elektriciteit en gas aan consumenten en kleinverbruikers in. Ditomdat Welkom Energie onder andere door de hoge energieprijzen in de problemen is gekomen en bij de ACM heeft aangegeven niet meer aan de vergunningsvoorwaarden te kunnen voldoen. 

Alle klanten van Welkom Energie worden overgenomen door Eneco. Consumenten hoeven niet bang te zijn dat zij geen stroom of gas meer ontvangen.
 
Het intrekken van de leveringsvergunning betekent dat Welkom Energie vanaf 1 november 2021 geen gas en elektriciteit meer mag leveren aan haar ca. 90.000 klanten en dat alle bestaande contracten en voorwaarden worden beëindigd. Klanten van Welkom Energie krijgen deze week bericht van Eneco. 

Voor klanten geldt nu tot 1 december 2021 een overgangsperiode waarin zijn hun contract even niet kunnen stoppen of opzeggen. Daarna staat het klanten vrij om klant te blijven bij Eneco of alsnog over te stappen naar een andere leverancier.
 

ACM laat technisch onderzoek doen naar warmte-koude opslagsystemen

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) gaat onderzoek uitvoeren naar technische problemen met warmte-koude opslagsystemen (WKO-systemen). De toezichthouder wil met het onderzoek meer inzicht krijgen in technische oorzaken van problemen met WKO-systemen zodat duidelijk wordt wat leveranciers moeten doen om problemen op te lossen en een betrouwbare levering te kunnen waarborgen.

Hoewel warmte-koude opslagsystemen ook vaak goed functioneren, melden zich bij de ACM ook bewoners die problemen hebben met deze vorm van verwarming.

De ACM vindt het belangrijk dat de leverancier de problemen met WKO-systemen voor deze bewoners oplost en voorkomt zodat bewoners zonder zorgen gebruik van warmte kunnen maken. Dit draagt ook bij aan een beter draagvlak voor de rol van warmte in de energietransitie.

De ACM heeft regelmatig overleg met bewoners die al lange tijd (technische) problemen hebben met de geleverde warmte van WKO-systemen die in de periode 2005-2010 zijn aangelegd. Bij sommige bewoners komt regelmatig te heet of te koud water uit hun douche en anderen geven aan dat zij zonder ruimteverwarming zitten zodra de temperatuur onder het vriespunt zakt. Ook zeggen bewoners geen compensatie voor storingen te ontvangen.

1 op 4 straatlampen in Vlaanderen is een LED

Fluvius is naar eigen zeggen stevig op koers om tegen 2030 alle 1,2 miljoen verlichtingspunten in de Vlaamse steden en gemeenten om te bouwen naar LEDs.

Fluvius engageerde zich in 2019 om Vlaanderen te helpen ‘verledden’. Op dat moment stond de teller nog op amper 8 procent ledlampen. Hoewel de ombouw een flinke investering vraagt, kan die voor alle Vlaamse steden en gemeenten samen een jaarlijkse besparing van 44 000 ton CO2 opleveren.

Samen met het verledden heeft Fluvius ook de uitdaging om de verlichtingstoestellen stapsgewijs interactief te maken. Daarmee kan de openbare verlichting in de toekomst niet alleen vanop afstand worden gedimd of gedoofd; de toestellen melden ook automatisch defecten, krijgen brandprogramma’s op maat, enzovoort.

Om de doelen op een doordachte manier te bereiken, stelt Fluvius in samenspraak met lokale besturen jaaractieplannen op. Zo’n actieplan groepeert telkens een aantal straten volgens prioriteit en beschikbaar budget.

TenneT en Liander bouwen duurzaam transformatorstation in Oosterhout

In Oosterhout, vlakbij Nijmegen, bouwen TenneT en Liander een nieuw transformatorstation. TenneT heeft in afstemming met gemeente Nijmegen een plan gemaakt om hier een zo duurzaam mogelijk transformatorstation neer te zetten.

In de omgeving van Nijmegen-Noord komen steeds meer woningen en bedrijven, waardoor de vraag naar elektriciteit toeneemt. Ook wordt er steeds meer duurzame energie opgewekt door windturbines en zonnepanelen. De huidige energie-infrastructuur is hier niet op berekend.

Het nieuwe transformatorstation gaat ervoor zorgen dat het toegenomen transport van elektriciteit op een veilige manier verloopt. Daarnaast wordt het station ook een duurzaam transformatorstation, met veel aandacht voor biodiversiteit. Zo komen om het station heen lokale bomen en struiken te staan, zoals esdoorn, vogelkers, krentenboom, water- en treurwilg. Tussen de bomen wordt gras gezaaid met kruiden en bloemen.

Enstroga vraagt klanten nu vrijwillig te vertrekken

Enstroga vraagt klanten die eerder niet akkoord gingen met een verhoging van de tarieven voor stroom en gas nu vrijwillig over te stappen naar een andere energiemaatschappij, zo meldt de Limburger.

Anders vreest het bedrijf voor zijn voortbestaan, zo staat in een brief die naar klanten is gestuurd.

Eerder zegde Enstroga de energiecontracten van klanten die niet akkoord gingen met de hogere prijzen eenzijdig op. Dat mag echter niet van toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM). 

Het bedrijf heeft overigens maar een handjevol klanten.

Warmteprojectentool brengt partijen en kennis samen bij energietransitie

Gemeenten, woningcorporaties en de warmtebranche hebben de handen vol aan de energietransitie, waarbinnen collectieve warmtesystemen een belangrijke pijler vormen. Stichting Warmtenetwerk heeft daarom de Warmteprojectentool ontwikkeld, in samenwerking met Talent voor Transitie.

Dit hulpmiddel brengt partijen samen en bundelt alle beschikbare data. Nieuwe initiatieven kunnen zo leren van bestaande om tot een juiste keuze te komen.
 
Op dit moment zijn er al bijna 400 aangesloten warmtenetten in Nederland. Grote en kleinere netten die worden gevoed vanuit verschillende hoofdbronnen, met verschillende temperatuurniveaus. Voor verschillende situaties zijn er verschillende mogelijkheden voor (collectieve) warmtevoorziening. Er is behoefte aan een tool waarmee initiatiefnemers van collectieve warmtesystemen, waaronder woningcorporaties en gemeenten, informatie kunnen vinden die hen een stap verder helpt in hun plannen en de juiste keuze voor een specifieke wijk of situatie.

Stichting Warmtenetwerk biedt met de Warmteprojectentool een extra tool om initiatieven op gang te helpen en partijen te verbinden om onderling kennis te delen. De tool stelt initiatiefnemers in staat om eenvoudig het praktijkvoorbeeld te vinden dat het best aansluit, waarna je eenvoudig contact met betrokken partijen kunt leggen.
 
Een belangrijk onderdeel van de Warmteprojectentool is een geografische weergave van alle warmtenetten in Nederland, op een handige landkaart. Met de filterfunctie of een klik op de kaart, is informatie over het desbetreffende project direct toegankelijk.

ABP stopt met beleggen in producenten fossiele brandstoffen

Pensioenfonds ABP stopt met beleggen in producenten van fossiele brandstoffen (olie, gas en kolen). Aanleiding voor dit besluit zijn de recent gepubliceerde rapporten van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en het VN-klimaatpanel (IPCC).

Er is groot draagvlak onder groepen ABP deelnemers en werkgevers voor dit besluit. ABP verkoopt de beleggingen stapsgewijs; het merendeel zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2023 verkocht zijn.

Het gaat om een belegd vermogen van in totaal ruim 15 miljard euro, bijna 3 procent van het totaal belegd vermogen van ABP.

In 2022 zal ABP een nieuw CO2-reductie-doel stellen. Ook zal ABP een plan maken voor beleggingen in de producenten van fossiele brandstoffen die minder goed verhandelbaar zijn. Het fonds scherpt verder ook het duurzaam en verantwoord beleggingsbeleid aan op andere terreinen zoals behoud van natuurlijke grondstoffen, digitalisering en mensenrechten. ABP zal in 2022 hierover meer bekend maken.

Verkeerde brief Stedin over dwangsom weigeren slimme meter

Stedin meldt dat zij in juni en in september naar in totaal 1000 klanten een verkeerde brief heeft gestuurd.

Het betrof een conceptbrief die is gebaseerd op nieuwe wetgeving waarvan de behandeling door de val van het kabinet stilligt. In dat wetsvoorstel staat dat klanten die een slimme of digitale meter weigeren mogelijk een dwangsom opgelegd krijgen van de Agentschap Telecom (AT). Op dit moment is de wet controversieel verklaard.  

De brief had niet verstuurd mogen worden, zegt Stedin.

Alle Europese laadlocaties in één app

De Rotterdamse autopasaanbieder MKB Brandstof werkte de afgelopen maanden aan een nieuwe functie in haar Parkeren & Laden app. Hierdoor zijn per 1 oktober 2021 álle Europese laadlocaties zichtbaar. Het bedrijf draagt hiermee bij aan een klimaatpositief Europa.

Nederland loopt voorop op het gebied van laadlocaties. Maar om de EU – volgens ambitie van de Europese Commissie – tegen 2050 volledig klimaatneutraal te krijgen, is meer nodig.

Daarom neemt MKB Brandstof naar eigen zeggen het voortouw in de veranderende markt van duurzame mobiliteit. De focus verplaatst van tanken naar laden, met het uiteindelijke doel: al haar ondernemers in 2025 klimaatpositief op weg.

Bouw waterstoftankstation in Heinenoord van start

Reizigers in de Hoeksche Waard – Goeree-Overflakkee stappen begin 2022 mogelijk in een van de 20 waterstofbussen van Connexxion die 'tanken' bij het waterstoftankstation.

De provincie Zuid-Holland, gemeente Hoeksche Waard, waterstofleverancier Everfuel en vervoerder Connexxion werken samen aan de realisatie van één van de grootste waterstoftankstations van Europa in Heinenoord.

In de regio Hoeksche Waard – Goeree-Overflakkee rijdt vervoerder Connexxion sinds juni 2020 al met 4 waterstofbussen. Begin 2022 komen hier nog eens 20 nieuwe Solaris waterstofbussen van het type Urbino 12 Hydrogen bij.

Het nieuwe waterstoftankstation bij de busstalling in Heinenoord voorziet straks deze voertuigen van waterstof. In eerste instantie tanken alleen de bussen van Connexxion bij het waterstoftankstation. Door het opschaalbare ontwerp kan het station in de toekomst ook worden gebruikt door ander zwaar vervoer zoals vrachtwagens. Dat geldt nog niet voor personenauto’s, omdat de tankdruk anders is.

'Met meer groene stroom alleen komen we er niet'

Hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie en windenergie hebben een steeds groter marktaandeel. Een mooie ontwikkeling, maar voor een succesvolle energietransitie moet de stroommarkt flexibeler worden, concludeert promovendus Cristian Stet van de Erasmus School of Economics (ESE). Zo niet dreigt het elektriciteitsnet verzadigd te raken en kan het verdienmodel van groene stroom verloren gaan.

Begin oktober piekten de stroomprijzen, vooral toen het aanbod van hernieuwbare energiebronnen laag was. Een groot contrast met het begin van de Covid-19 pandemie, toen de vraag op sommige markten met meer dan 20 procent daalde en gunstige weersomstandigheden (zowel zonnig als veel wind) vaak tot negatieve prijzen leidden.

In zijn proefschrift beschrijft Stet hoe hernieuwbare energiebronnen het steeds moeilijker maken om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en zo het net in evenwicht te houden. Dat verklaart waarom er zelfs in periodes met hoge (gemiddelde) stroomprijzen nog steeds momenten zijn met negatieve prijzen, meestal wanneer wind- en zonne-energie overvloedig aanwezig zijn.

In zijn proefschrift noemt Stet twee manieren om de elektriciteitsmarkten flexibeler te maken. De eerste optie heeft te maken met het opslaan van elektriciteit in geval van pieken in de productie, bijvoorbeeld via batterijen of door elektriciteit om te zetten in waterstof (dat als brandstof kan worden gebruikt of weer kan worden omgezet in elektriciteit).

De tweede benadering heeft te maken met het veranderen van onze ‘demand response’. In dit geval is het de bedoeling de vraag naar elektriciteit het aanbod te laten volgen. Je kunt volgens Stet denken aan een kantoorgebouw dat energieslurpende koelsystemen heeft en kosten kan besparen door het systeem te laten draaien op momenten dat de vraag en de prijs lager zijn.

Des te grilliger de elektriciteitsprijzen zijn, hoe beter de vooruitzichten voor aanbieders van flexibiliteit zijn. Een eenvoudig voorbeeld is het toestaan van elektriciteitscontracten die de marktprijs real-time volgen. De wetenschapper impliceert niet dat we allemaal onze wasmachines moeten laten draaien wanneer de prijzen laag zijn, maar voor grootverbruikers kan dit interessant zijn. Anders zou het kantoorgebouw uit het voorbeeld geen stimulans hebben om hun koelsysteem te laten draaien bij een hoog aanbod van hernieuwbare energie.

Het is belangrijk te begrijpen hoe weersafhankelijke hernieuwbare energiebronnen de elektriciteitsmarkten en hun flexibiliteitsbehoeften veranderen. Op die manier kunnen we een businesscase bouwen voor aanbieders van flexibiliteit.

Op 29 oktober 2021 verdedigt Cristian Stet zijn proefschrift, getiteld: '(In)flexibility in Power Markets with Supply from Variable Renewable Sources 'aan de Erasmus School of Economics (ESE).

'Volledige wijkaanpak noodzaak voor een betaalbare energietransitie'

Bijna 3000 huizen per week: zoveel woningen moeten voor 2030 verduurzaamd worden om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te halen. Gemeenten en de uitvoerende organisaties staan daarmee voor een enorme opgave.

In het Klimaatakkoord hebben de partijen met elkaar afgesproken dat een planmatige aanpak essentieel is. Nu, meer dan twee jaar na het sluiten van het akkoord, ontbreekt het echter nog steeds aan instrumenten daarvoor. In het Position Paper ‘Noodzaak Volledige Wijkaanpak schetsen de netbeheerders de impact hiervan.

Bij de aanleg van een warmtenet kan het bestaande aardgasnet technisch gezien vaak niet blijven liggen. Het gasnet zal in veel gevallen moeten worden verlegd of verwijderd en vervolgens opnieuw worden aangelegd wanneer niet de hele wijk overschakelt. Dat brengt extra kosten, extra overlast en tijdverlies met zich mee. Gemeenten hebben daarom dringende behoefte aan instrumenten om bij een wijkgerichte aanpak ook daadwerkelijk de volledige wijk te kunnen verduurzamen.

ACM treedt op tegen energiebedrijven die vaste energiecontracten opzeggen

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) treedt op tegen energiebedrijven die de leveringsovereenkomst met klanten opzeggen omdat zij niet akkoord zijn gegaan met het verhogen van het afgesproken vaste energietarief. Het zomaar stoppen of aanpassen van een energiecontract met vaste tarieven is niet toegestaan.

Op grond van de Regeling afsluitbeleid voor kleinverbruikers van elektriciteit en gas is het beëindigen van de levering in de winterperiode (1 oktober tot 1 april) ook niet toegestaan.

Uit onderzoek van de ACM blijkt nu dat één van deze bedrijven de levering aan consumenten die niet akkoord zijn met een prijsverhoging daadwerkelijk stopzet in de winterperiode. De ACM dwingt het bedrijf met een zogenoemde last onder dwangsom (LOD) de levering van gas en elektriciteit aan consumenten voort te zetten volgens het afgesproken vaste tarief. Doet het bedrijf dit niet, dan moet het bedrijf een dwangsom 15.000 euro per week betalen, met een maximum van 45.000 euro.
 
De ACM blijft de komende tijd controleren of energiebedrijven zich aan de regels houden en levering in de winterperiode niet zomaar beëindigen omdat vaste contracten eenzijdig worden opgezegd.

Consumenten met een vast contract die toch nog een brief krijgen van hun energieleverancier met de mededeling dat de levering wordt beëindigd, kunnen dat melden bij ACM ConsuWijzer.

Consumenten kunnen er van uit gaan dat zij – zeker in de wintermaanden – nooit zomaar echt worden afgesloten van gas en elektriciteit. Als een energieleverancier toch een contract beëindigt krijgen consumenten altijd eerst een brief van de lokale netbeheerder.

De ACM kan de naam van de leverancier nog niet noemen, maar de Consumentenbond heeft DGB Energie en Enstroga gesommeerd om de eenzijdige stopzetting van energiecontracten terug te draaien. DGB Energie zou de vaste contracten willen beeindigen omdat klanten niet betaald zouden hebben of omdat ze niet zouden betalen met automatische incasso. Andere klanten krijgen een opzegging vanwege de gestegen energieprijzen. 

Foto Anefo

ACM: transporttarieven moeten geen belemmering zijn bij aanleg elektriciteitsopslag

De manier waarop transporttarieven voor elektriciteit zijn opgebouwd moeten geen belemmering zijn voor de aanleg en de ontwikkeling van installaties voor het opslaan van elektriciteit. Daarom gaat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) onderzoeken of het nodig en mogelijk is de tariefstructuur zo aan te passen dat het voor marktpartijen aantrekkelijker wordt om in energieopslag te investeren.

Dit is de belangrijkste uitkomst van de ‘Marktscan elektriciteitsopslag’ waarin de ACM heeft geïnventariseerd welke belemmeringen er zijn voor de aanleg en ontwikkeling van elektriciteitsopslagsystemen.

Opslag van duurzame energie wordt steeds belangrijker omdat Nederland overschakelt van elektriciteit uit kolen- en gascentrales naar wind- en zonne-energie. De beschikbare wind- en zonne-energie is sterk afhankelijk van het weer en van de seizoenen en is daardoor veel moeilijker te regelen.

Eerder publiceerde de ACM al een notitie over de ontwikkeling en regulering van waterstofinfrastructuur en een notitie over marktmodellen warmte en de rol van netwerkbedrijven.

Zienswijze Energie-Nederland op ontwerpbesluit congestiemanagement ACM

Energie-Nederland heeft een zienswijze ingediend naar aanleiding van het ontwerp codewijzigingsbesluit van toezichthouder ACM over congestiemanagement.

Energie-Nederland is positief over het feit dat er nu een afwegingskader ligt hoe bij congestie om te gaan met verzoeken voor transportcapaciteit.

Tegelijkertijd doet de organisatie enkele voorstellen ter verbetering. Het belangrijkste pijnpunt is de mogelijkheid dat netbeheerders, bijvoorbeeld één dag voor levering, een marktrestrictie kunnen opleggen. ACM geeft aan dat als netgebruikers dan toch zouden willen afwijken van hun prognose, geen vergoeding door de netbeheerder wordt betaald. Met name voor weerafhankelijke productie en flexibele capaciteit heeft dat nadelige consequenties.

Energie-Nederland is verder van mening dat het niet vergoeden van restricties in de inzet van netgebruikers in strijd is met Europese regels en dat het leidt tot inefficiënties en dus tot meerkosten voor de consument.

Vandebron verhoogt prijzen al op 1 november

Vandebron verhoogt de prijzen voor mensen met een variabel contract al per 1 november.

Normaal gesproken passen energiebedrijven de tarieven op 1 januari en 1 juli aan.

De situatie is volgens het bedrijf 'zo bizar dat we anders moeten handelen'.

Vandebron heeft zo'n 200.000 klanten.

De Essent-dochter had op 1 oktober nog aangekondigd dat de tarieven pas op 1 januari gewijzigd zouden worden.

Aardwarmte Maasdijk breidt uit

De realisatie van het aardwarmteproject in Maasdijk is twee stappen dichterbij. Met het akkoord van de aandeelhouders HVC en Capturam over het verstrekken van het eigen vermogen voor drie doubletten en de aanleg van het warmtenet is weer een belangrijke stap gezet.

De eerste contracten met aannemers voor het realiseren van de aardwarmtebron zijn nu getekend. Daarnaast hebben de leden van de warmtecoöperatie Kralingerpolder zich ook aangesloten bij de coöperatie Maasdijk. Het gaat om een forse verduurzaming voor de Westlandse glastuinbouw, vergelijkbaar met het gasverbruik van circa 40.000 tot 60.000 huishoudens.

In 2018 hebben de glastuinbouwondernemers in het gebied zich verenigd en gecommitteerd aan de ontwikkeling van Aardwarmte Maasdijk. De oppervlakte van de leden van de warmtecoöperatie bedraagt 200 hectare vanaf de Oranjepolder tot aan Groeneweg. Naast de kwekers in Maasdijk, sluiten telers van de Lier aan die eerder verenigd waren in de coöperatie Kralingerpolder.

Boor de aansluiting op het warmtenet betalen de telers jaarlijks een vast bedrag op basis van een kostprijsplusmodel waarbij aandeelhouders en afnemers gelijk delen in de verbetering van de businesscase.

Groningen kiest opstelling van 16 windturbines voor windpark Eemshaven-West

Voor het toekomstige windpark Eemshaven-West kiest de provincie Groningen voor een variant met een opstelling van 16 windturbines in vier rijen.

Het park krijgt daarmee een vermogen tussen de 64 en 100 megawatt en levert zo een belangrijke bijdrage aan de energietransitie.

Bij deze opstelling worden 2 dorpsmolens voor de omgeving gerealiseerd en bieden de initiatiefnemers extra financiële vergoedingen en maatregelen om hinder te beperken. Het windpark is een initiatief van Vattenfall, Stichting Eemswind en Energie Coöperatie Oudeschip en Omstreken.

Het voorkeursalternatief zal worden gaan vastgelegd in een provinciaal inpassingplan (PIP) en vormt de basis voor de vergunningsaanvraag van de initiatiefnemers. De planning is dat begin 2022 de ontwerpbesluiten worden genomen en ter inzage worden gelegd. In die periode kan iedereen die dat wil een zienswijze indienen op deze besluiten. Het exacte moment hiervoor kondigen we aan zodra we dat weten.

Windpark Fryslân start bouw naderingsdetectiesysteem - minder overlast door verlichting voor omgeving

Windpark Fryslân is bijna klaar. De 89 windturbines met een tiphoogte van 180 meter worden momenteel van fundering tot gondel geïnspecteerd, waarna deze worden getest en in bedrijf gaan.

Windturbines met een tiphoogte van meer dan 150 meter, moeten wettelijk worden voorzien van luchtvaartverlichting. Bij Windpark Fryslân geldt dit voor de buitenste 30 windturbines. Dankzij een naderingsdetectiesysteem kan deze verlichting binnenkort ’s nachts worden uitgeschakeld wanneer er geen luchtvaartuigen in de buurt van het windpark zijn.
 
De windturbines hebben boven in een lamp die overdag wit licht en ’s nachts rood licht rondom uitstraalt. Halverwege de toren zit verlichting die ’s nachts continu rood licht uitstraalt.

Om de overlast van de verlichting voor de omgeving te beperken, heeft Windpark Fryslân diverse maatregelen genomen: De lampen boven in de windturbines zijn ’s nachts vastbrandend in plaats van knipperend. Boven op de windturbines zijn zichtbaarheidssensoren geplaatst. Wanneer het zicht voldoende is, vermindert de intensiteit van de lampen met maximaal 90%. Windpark Fryslân bouwt bij Kornwerderzand een naderingsdetectiesysteem waarmee de luchtvaartverlichting op de windturbines uitgeschakeld kan worden.

Voor goedkeuring van het naderingsdetectiesysteem hebben Windpark Fryslân en de Gemeente Súdwest Fryslân een advies aangevraagd bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
 
Het definitief toepassen van naderingsdetectie volgt nadat er wordt aangetoond dat het radarsysteem goed werkt middels een testvlucht.

Warmteleveranciers beloven transparante rekeningen te versturen

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft zeven warmteleveranciers opgedragen voortaan transparante facturen te versturen naar hun klanten. 

Aanleiding was onderzoek waaruit bleek dat de facturen van deze bedrijven niet aan de regels voldoen. Hierdoor konden klanten niet controleren of de rekeningen die zij kregen wel juist waren. Alle zeven bedrijven hebben hun facturen inmiddels aangepast.

De ACM is in 2020 begonnen met het onderzoek naar warmtefacturen omdat uit meldingen bleek dat verbruikers hun facturen soms onduidelijk vonden en niet begrepen waar zij voor betaalden. Warmtefacturen moeten transparant zijn en het moet voor de verbruiker eenvoudig te controleren zijn of de juiste kosten in rekening worden gebracht.

De ACM blijft de komende tijd controleren op de transparantie van warmtefacturen en roept consumenten op om een melding te doen bij ACM ConsuWijzer als zij vermoeden dat hun factuur niet aan de eisen voldoet. Op de website van ACM ConsuWijzer staat uitgelegd aan welke regels een warmtefactuur moet voldoen.

Tennet vergroot capaciteit hoogspanningsnet bij Dordrecht

 

Tennet, de beheerder van het landelijke hoogspanningsnet, wil de capaciteit van de bestaande hoogspanningsverbinding tussen Krimpen aan den IJssel en Geertruidenberg uitbreiden.

Tennet vervangt de geleiders tussen de hoogspanningsmasten door geleiders met een grotere capaciteit. Ook voert Tennet onderhoud uit aan het net en de masten.

De verbinding waaraan Tennet gaat werken, loopt van Krimpen aan den IJssel tot Geertruidenberg. Dit is 34 kilometer lang. Deze hoogspanningsverbinding is één van de belangrijkste in Nederland. Het loopt van Krimpen a/d IJssel via de gemeenten Krimpenerwaard, Molenlanden, Alblasserdam, Sliedrecht, Dordrecht en Altena naar Geertruidenberg.

Het stukje op het Eiland van Dordrecht is 2 kilometer lang en bestaat uit 3 masten. Dit is omcirkeld op het kaartje. Het ligt in vrijwel onbewoond gebied. Uiteraard moet bij de werkzaamheden rekening worden gehouden met waardevolle natuur op deze plek.

De Rijksoverheid heeft een aantal besluiten genomen om deze werkzaamheden mogelijk te maken. Zoals vergunningen en ontheffingen.

Als alles volgens planning verloopt, start het werk in juli 2022. In januari 2023 is de vernieuwde verbinding klaar voor de toekomst.

Grootschalige uitbreiding van het elektricteitsnet in Friesland en de Noordoostpolder

Om aan de toenemende electriciteitsvraag te kunnen voldoen is onder meer een grootschalige uitbreiding van het elektriciteitsnet in Friesland en de Noordoostpolder nodig. In het programma Netuitbreiding Lelie, afgekort NuLelie, pakt netbeheerder Liander de uitbreiding van het middenspanningsnet in deze regio’s in samenwerking met aannemers op.

Om NuLelie uit te voeren moet ruim 1000 kilometer sleuf gegraven worden, 2100 kilometer middenspanningskabel worden gelegd en circa 300 transformatorhuisjes vervangen of geplaatst worden. Liander heeft hiervoor een aanbesteding in de markt gezet.

Afgelopen jaar is door het programmateam hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de aanbesteding van het Programma NuLelie. Een belangrijke mijlpaal was de publicatie van de aanbestedingsstukken eind september. Begin 2022 worden naar verwachting de drie deelgebieden van het programma gegund aan drie aannemers. De aannemers gaan in samenwerking met en in opdracht van Liander de komende jaren in het gehele gebied werkzaamheden voorbereiden, de kabels aanleggen en de transformatorhuisjes bouwen.

'Energiebedrijven moeten stopzetting contracten terugdraaien'

De Consumentenbond heeft DGB Energie en Enstroga gesommeerd om de eenzijdige stopzetting van energiecontracten terug te draaien. Het beëindigen van de vaste contracten zou in strijd zijn met de wet en de eigen algemene voorwaarden.

De bond kreeg tientallen klachten over de twee energiebedrijven. DGB Energie wil de vaste contracten beëindigen omdat klanten niet betaald zouden hebben of omdat ze niet zouden betalen met automatische incasso. Andere klanten krijgen een opzegging vanwege de gestegen energieprijzen.

Enstroga wil lopende contracten openbreken vanwege de gestegen energieprijzen. Als klanten daar niet mee akkoord gaan, beëindigt het bedrijf simpelweg het contract.

Onbestaanbaar, vindt de Consumentenbond: 'De energieleveranciers zijn een verplichting aangegaan en daar hebben ze zich aan te houden.'

De Consumentenbond heeft DGB Energie en Enstroga om opheldering gevraagd en de bedrijven gesommeerd de beëindiging van de contracten per direct terug te draaien. Zij moeten hun klanten hier proactief over informeren en alle geleden schade vergoeden.

Minister Blok stemt niet in met nieuwe gasvelden bij Tietjerksteradeel

De bestaande winning van gas uit de gasvelden bij Tietjerksteradeel mag tot en met 2030 doorgaan. Voorwaarde is wel dat de bodembeweging niet toeneemt ten opzichte van de huidige verwachting. De minister stemt niet in met gaswinning uit nieuwe velden bij Tietjerksteradeel. Dat staat in het ontwerpbesluit, dat tot begin december ter inzage ligt.

Minister Blok van Economische Zaken en Klimaat (EZK) baseert zijn voornemen op uitgebrachte adviezen van onder andere het Wetterskip, Staatstoezicht op de Mijnen, TNO en de betrokken overheden.

Het gasveld Tietjerk is een zogenoemd ‘klein gasveld’. In Nederland zijn er zo’n 240 kleine gasvelden waarvan ongeveer de helft op land ligt. De kleine gasvelden zijn belangrijk voor Nederland: hoewel Nederland van het gas af gaat, is gas de komende decennia nog nodig als energiebron. Gebruik van gas uit eigen land leidt daarbij tot minder uitstoot dan geïmporteerd gas.

De risico’s en impact van gaswinning uit kleine velden zijn veel kleiner dan bij de winning in het Groningerveld. Waar het gas uit kleine velden veilig gewonnen kan worden, zoals in Tietjerk, wordt de winning toegestaan. De veiligheid is beoordeeld door onder andere Staatstoezicht op de Mijnen, de Technische Commissie Bodembeweging.

Vattenfall onderzoekt combinatie wind en zon in gebied langs A15 tussen Echteld en Lienden

Vattenfall gaat langs de A15 in samenspraak met de omgeving onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor een windpark en een zonnepark. Het gaat om het gebied gelegen tussen Echteld en Lienden.

Het gaat om een ontwikkeling aan beide zijden van de A15. Aan de noordkant heeft Vattenfall plannen voor de ontwikkeling van een zonnepark in de buurt van de Panderweg. Daarnaast onderzoekt Vattenfall de mogelijkheden voor een windpark aan beide zijden van de A15. 

Ten zuiden van de A15 staan al vier windmolens van Vattenfall in de omgeving van Echteld. Die windmolens moeten op termijn worden vervangen door nieuwe, krachtigere exemplaren.

Energie Samen, Alliander, Klimaatverbond Nederland en Rabobank bundelen krachten

Energie Samen, Alliander, Klimaatverbond Nederland en Rabobank bundelen hun krachten om coöperatieve, collectieve warmte in Nederland mogelijk te maken.

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 1,5 miljoen woningen aardgasvrij moeten zijn. De wijkaanpak is daarbij één van de speerpunten voor de gebouwde omgeving.

Het samenwerkingsverband richt zich dan ook op sociale, technische, bestuurlijke en financiële aspecten voor de wijkaanpak, die nodig zijn om buurtinitiatieven te ondersteunen.

Op dit moment ervaren bewonerscollectieven nog veel drempels om collectieve warmte te realiseren. Dit heeft te maken hebben met gebrek aan toegang tot kennis, professionele ondersteuning, het speelveld en financiën.van en voor Nederland.

Boek Stroomopwaarts: de gigantische impact van elektriciteit op ons dagelijks leven

Foto Anefo archief

De geschiedenis van elektriciteit in Nederland kent een aaneenschakeling van schokgolven. Nadat gaslicht was vervangen door elektriciteit omarmde Nederland massaal elektrische huishoudelijke apparatuur, zoals stofzuigers, straalkachels en de radio. Kernenergie luidde in de jaren 60 een tijdperk van nieuw optimisme in, maar daar kwam groeiend verzet tegen. De oliecrisis van de jaren zeventig zorgde voor weer een omslag, waarna het pionieren met windmolens begon.

De elektriciteitsrevolutie die 130 jaar geleden in Nederland begon is nog altijd niet ten einde. We zitten midden in de volgende en tot nu toe veruit grootste energietransitie. Windmolens, zonnepanelen, zonneparken en elektrische auto’s zijn al alom zichtbaar, en de belofte van groene kernenergie, groene waterstof en waterkracht staat voor de deur.

Journalist Jan Libbenga bestudeerde verleden, heden en toekomst van de elektriciteit in Nederland voor een nieuw boek Stroomopwaarts dat 7 mei verschijnt bij uitgeverij De Kring. Nooit eerder zijn de ontwikkelingen zo uitgebreid beschreven.

Wemmel heeft de eerste koolstofneutrale tennis- en padelclub van België

BTC Tennis & Padel in Wemmel mag zichzelf de eerste CO₂-neutrale tennis- en padelclub van België noemen. Samen met ENGIE werden er verschillende ingrepen gedaan om deze sterk groeiende club zo energie-efficiënt mogelijk te maken.

Dankzij bijna 300 zonnepanelen zorgt de tennis- en padelclub voor meer dan een kwart van zijn energieverbruik, dat zo laag mogelijk werd gehouden door onder andere ledverlichting en extra isolatie. Al deze inspanningen, in combinatie met een 100% groen Belgisch energiecontract en een compensatie van de resterende CO2-uitstoot, hebben de club het label ‘CO2-Neutraal®’ opgeleverd.

Op het dak van de nieuwe tennishal installeerde ENGIE een zonnepaneleninstallatie met een totaalvermogen van 100 kilowatt, goed voor een jaarlijkse productie van 89 MWh. De bijna 300 zonnepanelen dekken het verbruik van ongeveer 25 huishoudens en vermijden de uitstoot van 41 ton CO₂ per jaar. Qua klimaatimpact komt dit overeen met het uit het verkeer halen van 20 dieselwagens.

Gasmonitor 2021: cv-ketel verliest voor het eerst terrein

De cv-ketel is nog steeds met afstand het meest verkochte warmteapparaat, maar de verkoop nam afgelopen jaar af met bijna 5 procent. Dat blijkt uit de Gasmonitor 2021, een jaarlijks onderzoek naar de aanschaf van warmte-apparaten, zoals de cv-ketel, de warmtepomp en hybride installaties.

In totaal stapten dit jaar 87.000 huishoudens over naar een aardgasvrije techniek of aardgasvrije aansluiting zoals een duurzaam warmtenet. Daar staat tegenover dat er 428.000 cv-ketels zijn aangeschaft. Nieuwbouwwoningen zijn in toenemende mate aardgasvrij (86%), maar in de bestaande bouw blijft de cv-ketel domineren.

De verkoop van cv-ketels nam in 2020 met 4,9 procent af ten opzichte van 2019. De stijging in verkoopcijfers van de voorgaande drie jaren zette dus niet door. Toch blijft de cv-ketel de warmtemarkt in grote mate overheersen.

De Gasmonitor laat een sterke groei zien in het aantal verkochte warmtepompen. In 2020 zijn 62.000 warmtepompen geïnstalleerd, dat is een stijging van 37% ten opzichte van 2019. Het gaat hierbij alleen om de verkoopcijfers van warmtepompen die worden ingezet om te verwarmen.

Een hybride warmtepomp is een combinatie van een kleine warmtepomp en een cv-ketel. Je verwarmt je huis op stroom en op heel koude dagen springt de cv-ketel bij.

In 2020 werden er 3200 hybride-warmtepompen geïnstalleerd. Deze cijfers zijn gebaseerd op de ISDE-subsidie-aanvragen, omdat de exacte verkoopcijfers niet bekend zijn. Op dit moment zijn er 7,2 miljoen huizen aangesloten op aardgas. Recent onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Voor 1 miljoen (13,9%) van deze woningen loont om bij het vervangingsmoment van de CV ketel over te stappen naar een hybride warmtepomp. Binnen 10 jaar hebben deze huishoudens de kosten terugverdiend. Doorgerekend betekent dat van de 428.000-cv ketels die dit jaar, bijna 60.000 ketels beter door een hybridewarmtepomp hadden kunnen worden vervangen.

Doek valt voor bio-energiecentrale in Harderwijk

De directie van de bio-energiecentrale in Harderwijk heeft faillissement aangevraagd bij Rechtbank Gelderland. De energiecentrale werd de voorbije jaren gebouwd om biogas te produceren door mest te vergisten, maar dat is geen succes gewerden.

Jan Bakker en Waterschap Vallei en Veluwe namen in 2016 het initiatief voor de centrale. Deze werd gebouwd op het rioolwaterzuiveringsterrein van het waterschap in Harderwijk.

Jaarlijks zou voor 5000 huishoudens biogas worden opgewekt, plus ‘duurzame bijproducten’.

De centrale heeft vanaf de start tegenvallers gekend’’, meldt woordvoerder Bernoe Meier van het waterschap in een persbericht. Gevolg: extra kosten, een lagere gasproductie en vertraging in de opstart.

ENGIE installeert eerste Tesla Megapack in België bij Luik Natie

Logistiek dienstverlener Luik Natie en ENGIE hebben onlangs, in aanwezigheid van Vlaams Minister van energie Zuhal Demir, de eerste Tesla Megapack in België ingehuldigd op de site van Luik Natie in de Antwerpse haven.

Deze batterij wordt aangestuurd door een energiebeheersysteem ontwikkeld door ENGIE en zorgt, in combinatie met lokale zonne- en windproductie, voor koolstofarme bedrijfsprocessen op de site van Luik Natie. Dankzij deze gecombineerde groene stroomoplossing wordt Luik Natie een CO₂-neutrale bedrijfssite in de Antwerpse haven.

3.800 zonnepanelen zijn door ENGIE geïnstalleerd, over een oppervlakte van 6.000 m² en met een totale capaciteit van 1,2 MW. In combinatie met de windturbine beschikt Luik Natie over meer dan 4 megawatt aan lokale hernieuwbare energie, een grote stap voor de onderneming in zijn energietransitie. Maar Luik Natie wilde nog een stapje verder gaan in zijn missie. ENGIE installeerde er de afgelopen maanden een Tesla Megapack, zodat het bedrijf maximaal gebruik kan maken van zijn eigen geproduceerde groene stroom.

De batterij zorgt ervoor dat overschotten van zonne- en windenergie opgeslagen worden om vervolgens te gebruiken op momenten wanneer er onvoldoende wind of zon is. Op die manier is er een betere afstemming tussen productie en verbruik van energie op de site en wordt het bedrijf ook minder afhankelijk van het elektriciteitsnet en de fluctuerende energiemarkt.

Groningen in gesprek met jongeren over wonen en energie

Provinciale Staten roepen jongeren op om mee te denken over wonen en energiegebruik in 2050.  Welke keuzes moeten we maken zodat we in de toekomst ook goed kunnen wonen en leven in onze provincie?

Via de website stemvanprovinciegroningen.nl kunnen jongeren tot 29 oktober hun mening geven. Ook kunnen ze een filmpje maken of ideeën mailen naar pmds@provinciegroningen.nl.

Op vrijdag 29 oktober wordt een aantal scholen uitgenodigd in het provinciehuis om ideeën toe te lichten en in gesprek te gaan met de Staten. Dit gebeurt tijdens een speciale editie van 'Praten met de Staten met jongeren'. In de zogeheten 'omgevingsvisie' schrijft de provincie op welke keuzes zij uiteindelijk maakt als het gaat om wonen en energie.

Primevest transformeert traditionele lantaarnpaal tot slimme laadmast

De oudste straattechnologie, de traditionele lantaarnpaal, wordt door Primevest Capital Partners en haar partners Dutch Charge, Nedal en CityTec getransformeerd tot een digitaal laadpunt.

Renkum is onlangs de eerste ‘slimme’ gemeente in Europa geworden door deze duurzame multifunctionele straatverlichting te plaatsen. De verwachting is dat andere gemeenten en steden elders in Nederland en daarbuiten, die tevens met een groot gebrek aan elektrische laadpunten kampen, snel zullen volgen.

Sinds december 2020 worden er op jaarlijkse basis minstens één miljoen elektrische voertuigen in heel Europa verkocht. Dit aantal zal de komende 10 jaar op ruim 30 miljoen uitkomen, volgens data van de International Energy Agency (IEA).
 
In Nederland alleen al is er sprake van een exponentiële groei in laadbehoefte en zouden er in 2030 ruim 1,7 miljoen laadpunten gerealiseerd moeten zijn. Momenteel worden er slechts 45 laadpunten per dag uitgerold terwijl het dagelijkse totaal 600 zou moeten bedragen om aan de vraag te voldoen. Onze partners Dutch Charge, CityTec en Nedal zijn met ons ingesprongen op deze ontwikkelingen en leveren complete Citycharge laadlantaarns waarin modules voor elektrisch laden en, in de toekomst, ook Internet of Things,

Zeven op de tien Nederlanders: regering moet veel meer doen aan energietransitie

Volgens 69 procent van de Nederlanders moet de Nederlandse regering veel meer doen op het gebied van de energietransitie. Dit blijkt uit onderzoek van de duurzame stroom coöperatie Windunie onder 1.024 Nederlanders, uitgevoerd door Panelwizard.

Ook de huidige kabinetsformatie biedt weinig hoop. Zo vreest maar liefst 57 procent van de ondervraagden dat ook een nieuw kabinet te weinig gaat doen aan die energietransitie.

De problemen lijken vooral politiek van aard. Zo vindt maar liefst 72 procent van de respondenten dat de Nederlandse regering een onduidelijk beleid voert op het gebied van de energietransitie.

Behalve verantwoordelijk voor onduidelijk beleid is de overheid volgens 64 procent van de ondervraagden te veel bezig met economische belangen op de korte termijn, waardoor zij de overgang naar duurzame energie belemmert.

Ten slotte is 54 procent van de ondervraagden van mening dat de overheid de energietransitie niet serieus neemt. De energietransitie dreigt te stagneren vanwege een gebrek aan regie van de landelijke overheid.

ACM houdt extra rekening met energietransitie bij bepalen netwerktarieven

Fossiele brandstoffen worden op steeds grotere schaal vervangen door hernieuwbare vormen van energie, met name zon- en windenergie. Om deze duurzame elektriciteit te kunnen transporteren moet er de komende jaren veel geld worden geïnvesteerd in uitbreidingen en verzwaring van het elektriciteitsnet. De netbeheerders moeten voldoende financiële middelen hebben voor deze investeringen in de energietransitie. Om netbeheerders van het elektriciteitsnet extra financiële ruimte te geven om noodzakelijke investeringen te doen mogen netbeheerders van toezichthouder ACM daarom een deel van de kosten die zij maken nu al verwerken in hun tarieven.

Door de extra ruimte die nu gegeven wordt gaan mensen en bedrijven per saldo niet meer maar wel iets eerder betalen. Zo worden de kosten voor de energietransitie eerlijker verdeeld over generaties. Dit is belangrijk omdat de energierekening voor mensen en bedrijven nu én in de toekomst betaalbaar moet blijven. De ACM verwacht dat de netbeheerders deze extra ruimte ook daadwerkelijk inzetten voor de energietransitie en zal dit de komende jaren ook monitoren.

De netwerkkosten maken maar een klein deel uit van de totale energierekening van consumenten. De verwachting is dat de besluiten van de ACM per saldo niet tot een stijging van de tarieven voor consumenten zullen leiden. De extra ruimte voor de netbeheerders wordt gecompenseerd door de lage rentestand. De ACM stelt de precieze hoogte van de tarieven jaarlijks met tariefbesluiten vast. Daarom is nu nog niet met zekerheid te zeggen hoe hoog de tarieven de komende vijf jaar zullen zijn. Naar verwachting kunnen de netwerkkosten voor een gemiddeld gezin hierdoor de komende jaren hooguit enkele euro’s per jaar stijgen.

Honderden euro's compensatie voor stijgende energieprijzen

Het kabinet trekt 3 miljard euro uit voor maatregelen om de hogere energierekening van consumenten door de sterk stijgende gasprijs te compenseren.

De energiebelasting wordt fors verlaagd, 230 euro gemiddeld voor het deel op de rekening voor gas. Ook voor elektriciteit wordt de prijs verlaagd. In totaal komt dat neer op zo'n vierhonderd euro per huishouden.

Het kabinet trekt ook 150 miljoen euro extra voor het isoleren van woningen. Gemeenten kunnen dat in de vorm van vouchers verdelen onder mensen in slecht geïsoleerde woningen.

Een kleine 500 miljoen gaat naar het midden- en kleinbedrijf. Ook zij gaan minder energiebelasting betalen. De belastingverlaging voor consumenten en het mkb gaat in op 1 januari 2022 voor de duur van een jaar.

Groei aantal stekkerauto’s zet door

Nederland telde begin 2021 bijna 8,8 miljoen personenauto’s, ruim een procent meer dan een jaar eerder. Het aantal stekkerauto’s nam tegelijkertijd met 38 procent toe.

Hoewel de meeste stekkerauto’s in zakelijk bezit zijn, neemt ook het aantal particulieren met een stekkerauto toe. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over het motorvoertuigenpark.

In totaal waren er op 1 januari 2021 bijna 156 duizend (+1,3 procent) meer personenauto’s geregistreerd in Nederland dan een jaar eerder. 8 op de 10 personenauto’s rijden op benzine. Het aantal benzineauto’s nam met 1,5 procent toe vergeleken met een jaar eerder, terwijl het aantal diesels met 9,1 procent af nam.
76 duizend stekkerauto’s erbij in 2020

Stekkerauto’s zijn personenauto’s met een elektromotor waarvan de accu wordt opgeladen met een stekker. Hieronder vallen zowel volledig elektrische personenauto’s (FEV), die enkel een elektromotor hebben en emissievrij zijn, als plug-inhybrides (PHEV). Dit laatste type heeft naast een elektromotor ook nog een brandstofmotor. Begin 2021 was 3,1 procent van alle personenauto’s in Nederland een stekkerauto.

Zelfvoorzienend distributiecentrum bij Schiphol Trade Park

Bij Schiphol Trade Park in Hoofddorp verrijst een distributiecentrum dat geheel zelfvoorzienend wordt in zijn eigen energiebehoefte. De energieproductie wordt er hoger dan het verbruik. Het DC wordt gerealiseerd door logistiek vastgoedontwikkelaar Intospace en de energie-infrastructuurspecialist Joulz.
 
Het pand, nu nog bekend als locatie AMS05, gaat zo’n 55.000 vierkante meter aan opslagruimte beslaan, met nog eens ruim 6.500 vierkante meter aan tussenvloer. Daarnaast komt er zo’n 5.300 vierkante meter kantoorruimte en 64 loading docks voor vrachtwagens en busjes.

De eerste palen zijn eind juni de grond in gegaan. De oplevering staat gepland in begin april komend jaar. Het gebouw moet gaan voldoen aan de hoogste duurzaamheidseisen met een BREEAM-certificaat in de klasse ‘outstanding’.
 
Door de fors gestegen energievraag is het elektriciteitsnet in Nederland in de afgelopen jaren als het ware dichtgeslibd. Vanwege deze zogeheten netcongestie kan de netbeheerder geen stroom leveren aan een nieuw distributiecentrum en dus hebben Intospace en Joulz een off-grid systeem ontworpen.

De oplossing wordt mogelijk gemaakt door bestaande technologie te combineren met een innovatief energiebeheersysteem dat productie en consumptie nauwkeurig op elkaar afstemt. Zonnepanelen zorgen voor de eigen duurzame stroomvoorziening en batterijopslag zorgt voor energiezekerheid. De jaarproductie van het gebouw met zo’n 22.000 zonnepanelen wordt ongeveer 7,6 megawattuur.