Gasunie: besluit waterstofinfrastructuur is mijlpaal voor energietransitie

Gasunie staat klaar om de landelijke infrastructuur voor het transport van waterstof te ontwikkelen, zoals de staatssecretaris voor Energie en Klimaat vandaag aan Gasunie heeft gevraagd.

Waterstof is een essentieel onderdeel van de duurzame energiemix van de toekomst. Op dit moment is Gasunie al verantwoordelijk voor het transport, opslag en conversie van aardgas binnen Nederland.

Han Fennema, CEO van Gasunie, zegt: “Dit besluit is een mijlpaal in het kader van de energietransitie. Het is goed voor de leidende positie van ons land op dit vlak. Nederland wordt namelijk het eerste land dat het bestaande aardgasnetwerk geschikt maakt voor waterstof.”

Gasunie is al bezig met de voorbereidingen voor een landelijk waterstofnetwerk en verwacht na de zomer te starten met de ontwikkeling van de eerste leidingen. “Vanzelfsprekend zetten wij alle stapp

Gasunie raamt de investeringen van het gehele project op 1,5 miljard euro. Deze investering is nodig omdat de infrastructuur vanaf het allereerste gebruik direct volledig beschikbaar moet zijn. Ook moet de capaciteit groot genoeg zijn voor de toekomstige vraag. Het landelijk waterstofnetwerk moet in 2027 gereed zijn en zal dan voor 85 procent uit hergebruikte aardgasleidingen bestaan, aangevuld met nieuwe leidingen. Groot voordeel is dat de kosten hiermee een factor vier lager uitpakken dan wanneer volledig nieuwe leidingen zouden worden aangelegd. De capaciteit van het netwerk bedraagt 10 GigaWatt, gelijk aan 25% van het totale energieverbruik van de Nederlandse industrie. Op termijn kan dit verder worden uitgebreid.

Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius zet eerste stap voor ontwikkeling landelijk waterstofnet

 

Het kabinet komt met een plan om bestaande gasleidingen aan te passen voor het transport van waterstof.

Dat kondigt Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius van Economische Zaken en Klimaat aan in reactie op het rapport HyWay27. Dit rapport concludeert dat het haalbaar, veilig en kostenefficiënt is om bestaande gasleidingen te hergebruiken voor waterstof.

Het kabinet ziet een belangrijke rol weggelegd voor CO2-vrije waterstof bij de transitie naar een duurzaam energiesysteem. Waterstof kan niet alleen bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen, het biedt ook kansen voor economische groei. Nederland kan dankzij haar gunstige ligging, de internationale havens en de aanwezige gasnetten en opslagcapaciteit in de toekomst een spil zijn in de internationale waterstofmarkt. Om die kans te grijpen, zet het kabinet nu een belangrijke concrete vervolgstap: het ontwikkelen van een uitrolplan voor een transportnet voor waterstof.

Uit diverse onderzoeken blijkt dat CO2-vrije waterstof nodig is om de Nederlandse ambitie van een duurzame, klimaatneutrale economie te realiseren. Het HyWay27 onderzoek stelt dat de ontwikkeling van transportcapaciteit voor waterstof een cruciale stap is om waterstof die sleutelpositie in onze economie en energievoorziening te geven.

Op korte termijn ziet het onderzoek vooral vraag vanuit de industrie. Op langere termijn is de verwachting dat ook vanuit de sectoren mobiliteit, de gebouwde omgeving en de elektriciteitssector (CO2-vrij regelbaar vermogen) concrete vraag om transportcapaciteit voor waterstof ontstaat.

Aanvalsplan Zon op dak: zoveel mogelijk zonnepanelen op grote daken

Zonnig-Zuid-Holland is een programma van de provincie om zoveel mogelijk zonnepanelen op Zuid-Hollandse grote daken te krijgen.Veel eigenaren van grote daken willen hun dak wel beschikbaar stellen voor zonne-energie, maar hikken aan tegen de investering of de moeite die nodig is om het dak aan te passen of zonnepanelen te plaatsen. Tegelijkertijd zijn energiecoöperaties in Zuid-Holland op zoek naar daken om zonne-energie op te wekken.

Met de subsidieregeling ondersteunt de provincie eigenaren van grote daken bij de investeringen die nodig zijn om een dak constructief geschikt te maken voor zonnepanelen. Op de daken moeten minimaal 45 (minimaal 15 KWp) zonnepanelen passen. Het subsidiebedrag is afhankelijk van het vermogen aan zonnepanelen dat wordt gerealiseerd.

De regeling is ook bedoeld om ervoor te zorgen dat er meer grote daken beschikbaar komen voor energiecoöperaties. Dat zijn samenwerkingsverbanden waar lokale inwoners lid van kunnen worden. Zo kunnen inwoners die zelf geen dak hebben, toch in zonnepanelen investeren en ervan profiteren. Het gaat hierbij om subsidies van 2500 tot 5000 euro voor de dakeigenaar of energiecoöperatie, afhankelijk van het vermogen aan zonnepanelen dat wordt gerealiseerd.

Vier miljoen euro subsidie voor warmtenet Groningen

Provincie en gemeente Groningen stellen ieder twee miljoen euro subsidie beschikbaar voor een project dat seizoensopslag van WarmteStad mogelijk maakt. Duurzaam opgewekte warmte uit bijvoorbeeld zonne-energie of restwarmte kan met deze investering straks ondergronds worden opgeslagen en via een leiding getransporteerd worden naar de nieuwe warmtecentrale op Zernike.

Met deze toepassing kunnen circa 1500 (extra) woningen in het noordwesten van de stad van duurzame warmte worden voorzien. De aanleg van de seizoensopslag en de warmteleiding tussen de opslag en de warmtecentrale start in 2022.
 
WarmteStad ontwikkelt een warmtenet in de gemeente Groningen. Verschillende duurzame bronnen worden hiervoor ingezet, waaronder restwarmte van nabijgelegen datacenters. Daarnaast heeft WarmteStad met Solarfields en K3Delta een plan ontwikkeld om zonnewarmte als duurzame warmtebron in te zetten op het voormalig slibdepot in Dorkwerd. De meeste zonnewarmte wordt in de zomer gewonnen, maar is vooral op koude winterdagen nodig. Daarom gaat WarmteStad deze warmte opslaan op een diepte van 175 meter.

De isolerende werking van de dikke bodemlaag zorgt voor een zeer goed opslagrendement. Deze techniek wordt elders in de stad met warmte-koudeopslag (WKO) al toegepast. De seizoensopslag is ook geschikt voor andere warmtebronnen die WarmteStad in de toekomst mogelijk gaat inzetten voor het warmtenet, zoals aquathermie (warmte uit oppervlaktewater).
 

Minister Ollongren start inschrijving derde ronde proeftuinen aardgasvrije wijken

De derde en laatste ronde proeftuinen aardgasvrije wijken gaat op 2 juli van start. Gemeenten kunnen tot en met 1 november 2021 een rijksbijdrage hiervoor aanvragen.

In de derde ronde behoren stapsgewijze oplossingen waarmee veel CO2 bespaard kan worden ook tot de mogelijkheden. Isoleren moet onderdeel van de aanpak zijn. Behalve uitvoeringsgereedheid en betaalbaarheid is het borgen van draagvlak en betrokkenheid van bewoners een belangrijke voorwaarde.

Er is maximaal 50 miljoen beschikbaar voor de nieuwe proeftuinen. In het eerste kwartaal van 2022 wordt de selectie bekend gemaakt.  

Het Programma Aardgasvrije Wijken omvat proeftuinen waar geleerd wordt hoe een wijkaanpak aardgasvrij kan worden ingericht en opgeschaald. In de huidige portefeuille van 46 proeftuinen zijn er al voldoende proeftuinen met midden of hoge temperatuur warmtenetten, waterstof en groen gas. Er zijn nog weinig aanpakken met een warmtenet op basis van lagere temperaturen en aanpakken met woningisolatie, al dan niet gecombineerd met een (hybride) warmtepomp. Hier wordt in de derde ronde gericht op uitgevraagd.

Zó werkt energie in Nederland zet basis voor een stevig gesprek over de energietransitie

Vandaag verschijnt ‘Zo werkt energie in Nederland’. Het boek is voortgekomen uit een brede coalitie van 21 partijen uit het energiesysteem, overwegend publieke en private organisaties met uiteenlopende rollen, met de gedeelde overtuiging dat goede gesprekken en beslissingen over energie beginnen vanuit helder inzicht in de werking van het energiesysteem.

Voor alle deelnemers aan het gesprek over de energievoorziening van Nederland geldt: het is belangrijk dat we vertrekken vanuit gedeelde feiten en een gedeeld, objectief begrip van het energiesysteem hebben. Zó werkt energie in Nederland is er voor iedereen die goed geïnformeerd aan de slag wil met energie. 

Het boek is gemaakt voor een brede waaier aan professionals die in vele mogelijke rollen betrokken zijn bij het energiesysteem. Een beleidsmaker bij een gemeente of waterschap of een mkb’er die zelf producten en diensten ontwikkelt voor de energietransitie. Ook voor een bestuurder bij een woningcorporatie die aan de slag gaat met verduurzaming of een raadslid met energietransitie in de portefeuille kan de publicatie handig zijn. 

Deelnemers waren Bouwend Nederland, Energie-Nederland, EBN, Nederlandse Vereniging Duurzame energie, Topsector Energie, Energie Samen, NOGEPA, VNCI, Geothermie Nederland, Kas als energiebron, KVGN, Gasunie, Techniek Nederland, VNPI, TNO, NWEA, Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, VEMW, het ministerie van EZK, Staatstoezicht op de Mijnen en De Argumentenfabriek.

Zonnevelden buiten Duurzame Polder

Bedrijven en inwoners konden met voorstellen komen voor zonneveld-projecten op gemeentegrond van Den Bosch. Daar is eind vorig jaar een oproep voor gedaan. De vraag was gericht op maximaal 100 ha. zonnevelden. Het college legt deze beoordeling nu voor aan de raadscommissie Omgeving van 29 juni.

De plannen moeten haalbaar, uitvoerbaar en goed inpasbaar in het landschap zijn. Om plannen daar op te kunnen beoordelen, is selectieleidraad gemaakt. Daarin is uitgelegd waar de plannen inhoudelijk aan moeten voldoen en de wijze waarop die ingeleverd kunnen worden. Belangrijk selectiecriterium is bijvoorbeeld dat de zon-opwek alleen kan in bepaalde landschapstypen. Hiermee blijft het open landschap van de gemeente behouden.

Als de raad het eens is met de gekozen lijn, wordt een besluit genomen over de selectie van de plannen. Daarna kunnen initiatiefnemers starten met de haalbaarheidsfase. Zodra deze fase succesvol is afgerond, kan er een vergunningsprocedure worden opgestart. Mensen die bezwaar willen maken tegen de plannen, kunnen dat dan doen.

Amsterdam krijgt nieuwe fabriek die niet-recyclebaar afval omzet in duurzame brandstof

 

GIDARA Energy kondigt de bouw van haar eerste geavanceerde biobrandstoffabriek in de haven van Amsterdam aan; Advanced Methanol Amsterdam.

De nieuwe fabriek zal niet-recyclebaar afval omzetten in geavanceerde methanol. Deze biobrandstof van GIDARA Energy vervangt fossiele brandstoffen, wat jaarlijks aanzienlijke CO2 reductie oplevert. Hiermee helpt GIDARA Energy de stad Amsterdam, Nederland en de rest van Europa bij de energietransitie en de duurzaamheidsdoelstellingen zoals gedefinieerd in de RED II.

Het doel van GIDARA Energy is om bij te dragen aan betere, duurzamere brandstoffen binnen een maximaal circulaire waardeketen. De moderne fabriek zal ongeveer 87,5 KTA (kiloton per jaar) duurzame methanol produceren vanuit niet-recyclebaar afval (zoals bijvoorbeeld niet-recyclebaar huisvuil, B-hout en sloopafval). Dit komt overeen met afval van 290.000 huishoudens, wat anders zou worden gestort of verbrand.

De nieuw te bouwen fabriek zal de technisch en commercieel bewezen HTW-technologie (oorspronkelijk ontwikkeld door RWE en Thyssenkrupp) gebruiken om niet-recyclebaar afval om te zetten in waardevolle eindproducten, zoals biobrandstof. Deze technologie is in 2019 aangekocht door GIDARA Energy en is wereldwijd al op industriële schaal gebruikt.

Landelijk dashboard helpt de hele windsector veiliger werken

Het komende half jaar gaat de vereniging NWEA samen met leden een dashboard bouwen waarin elk incident met windmolens kan worden geregistreerd.

Elk bedrijf wat windmolens bouwt heeft te maken met incidenten. Het blijft immers mensenwerk, al vindt de sector natuurlijk elk incident eentje te veel. Bij de meeste bedrijven gaat het om enkele per jaar. Meest bekend zijn struikelpartijen op het pad naar de windmolen of beknellingen van bijvoorbeeld hand of vingers tijdens onderhoud.

Door het voor elkaar inzichtelijk maken van directe en indirecte oorzaken, kan van elkaar geleerd worden. Meerdere leden hebben zich vanaf vandaag gecommitteerd om al hun data qua safety aan te leveren.

VvE-aanpak in Bospolder-Tussendijken aardgasvrij

Om de overstap van aardgas naar stadsverwarming mogelijk te maken krijgen eigenaar-bewoners in een deel van Bospolder-Tussendijken een financieel aanbod. Dankzij subsidie van het Rijk kunnen zij voor 1500 kiezen voor de overstap naar stadsverwarming. Hetzelfde bedrag als in de andere gebiedsaanpakken Heindijk en Pendrecht.

Het gaat om het gebied tussen de Schiedamseweg, de Mathenesserweg, de Grote Visserijstraat, de Rösener Manzstraat en de Jan Kruijffstraat. De gemeente geeft eigenaar-bewoners een subsidie die ruim 90 procent van de kosten voor de overstap dekt. Een eigenaar-bewoner betaalt zelf een bijdrage van 1500 euro, dat is ongeveer gelijk aan een CV-ketel. Hiervoor is een renteloze lening mogelijk. Ook komt er een subsidie van 500 euro voor elektrisch koken.

Particuliere verhuurders kunnen bij het Rijk subsidie aanvragen voor de aansluiting van hun huurwoningen op stadsverwarming. Het betreft de Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen (SAH) voor verhuurders. De gemeente biedt ondersteuning bij het doen van de aanvraag.

In Bospolder-Tussendijken komt stadsverwarming als alternatief voor aardgas. Eneco is inmiddels gestart met de aanleg van de stadsverwarming. Woningcorporatie Havensteder sluit begin 2022 in Tussendijken als eerste woningen op stadsverwarming aan. Vervolgens kunnen ook particulieren aansluiten.
De gebiedsaanpak aardgasvrij Bospolder-Tussendijken bestaat uit 1604 woningen, waarvan 1.346 eigendom zijn van woningcorporatie Havensteder en 255 van particulieren. Daarnaast zijn er 7 maatschappelijk vastgoed panden (scholen, buurtcentrum en gymzaal) en 57 kleine utiliteitsgebouwen (vooral garages en detailhandel), waarvan 41 eigendom zijn van Havensteder en 16 van particulieren.

Vattenfall en BASF bereiken overeenstemming over verkoop van 49,5% van offshore windpark Hollandse Kust Zuid

Vattenfall en BASF hebben overeenstemming bereikt over de verkoop van 49,5 procent van het offshore windpark Hollandse Kust Zuid voor een bedrag van  0,3 miljard. Inclusief de bijdrage aan de bouw, zal de totale investering van BASF uiteindelijk 1,6 miljard bedragen.

De bouw van windpark Hollandse Kust Zuid start in juli 2021 en zal naar verwachting in 2023 volledig operationeel zijn. Het is dan het grootste offshore windpark ter wereld met 140 windturbines en een totaal geïnstalleerd vermogen van 1,5 Gigawatt. Hollandse Kust Zuid wordt het eerste volledig commerciële offshore windpark ter wereld dat geen enkele subsidie ontvangt voor de geproduceerde stroom.

Vattenfall zal zijn aandeel van de productie onder andere gebruiken om zijn klanten in Nederland van fossielvrije elektriciteit te voorzien. BASF zal zijn deel van de elektriciteit gebruiken om de chemische productie op locaties in heel Europa te ondersteunen.

Afronding van de transactie wordt verwacht in het vierde kwartaal van 2021 en is afhankelijk van de goedkeuring door de relevante autoriteiten.

Kiwa biedt onderdak aan grootste waterstof- en warmtepomplaboratorium in Europa

Kiwa boekt aanzienlijke vooruitgang met de uitbreiding en verduurzaming van haar testfaciliteiten en kantoor aan de Wilmersdorf in Apeldoorn. Het lab wordt uitgebreid met allerlei testfaciliteiten, zoals op het gebied van waterstoftechnologie en het Internet of Things (IoT). Ook biedt de locatie ruimte aan het grootste warmtepomplaboratorium van Europa. Dit lab wordt volledig geautomatiseerd ingezet voor het testen van verschillende soorten warmtepompen.

Kiwa investeert sinds 2020 tientallen miljoenen euro in deze en andere testfaciliteiten in Apeldoorn. Hiermee positioneert zij zichzelf als kennispartner in de energietransitie. De oplevering van het gerenoveerde gebouw en alle nieuwe voorzieningen staat gepland voor de zomer van 2021. Kiwa bouwt daarmee aan versteviging van haar positie als expert op allerhande vitale infrastructuren, zoals de energievoorziening en verschillende internettoepassingen, waaronder IoT.
 
Kiwa is er van overtuigd dat waterstoftechnologie een belangrijke bijdrage gaat leveren aan de energietransitie. Recent werd er door energiebedrijven bij de overheid op aangedrongen om waterstoftoepassing in bestaande situaties mogelijk te maken.

ABN AMRO verkoopt portefeuille energieleningen

ABN AMRO gaat een portefeuille energieleningen verkopen aan de fondsen van Oaktree Capital Management en aan Sixth Street Partners gelieerde vennootschappen.

Oaktree en Sixth Street kopen gezamenlijk de portefeuille, met daarin leningen aan ongeveer 75 bedrijven die actief zijn op de Noord-Amerikaanse energiemarkten. Het totale volume van de portefeuille bedraagt ongeveer 1,5 miljard US dollar (per 31 maart 2021).

Met de verkoop trekt ABN AMRO zich terug uit de kredietverlening aan de olie- en gassector in Noord-Amerika. Oaktree en Sixth Street nemen samen alle bestaande verplichtingen over. Het gaat, na toestemming door de desbetreffende klanten, om een totaal van rond de 3 miljard US dollar aan verplichtingen. Dat is de som van committed en uncommitted leningen per 31 maart 2021.

De verkoop zorgt voor een verdere versnelling van de in augustus 2020 aangekondigde afbouw van de non-core activiteiten van ABN AMRO, en betekent een belangrijke afname van de non-core kredietportefeuille.

De leningen worden verkocht met een discount van ongeveer 135 miljoen euro. De risico gewogen activa (RWAs) worden verlaagd met ongeveer 2 miljard euro, wat een netto positieve impact heeft op de kapitaalratio’s in het tweede kwartaal van 2021.

Nieuwe Nederlandse Biodiesel uit Afval Alliantie (NBAA) voor verduurzaming wegtransport

De grootste Nederlandse producenten van biodiesel uit afval (Argent Energy, Bio-Oil Group, Greenergy, Renewable Energy Group (REG) en Münzer), bundelen de krachten in de Nederlandse Biodiesel uit Afval Alliantie (NBAA).

In samenwerking met de Europese branchevereniging (EWABA, European Waste-based and Advanced Biofuels Association) en de Duitse branchevereniging (MVaK – Mittelstandsverband abfallbasierter Kraftstoffe) benadrukken zij de sleutelrol van biodiesel uit afval naast elektriciteit en waterstof bij het behalen van de Nederlandse duurzaamheidsdoelstellingen in het wegtransport. Op dit moment dragen deze brandstoffen veruit het grootste deel bij aan de totale CO2-reductie van transportbrandstoffen.

Het doel van de NBAA is om de Nederlandse overheid te ondersteunen bij het verduurzamen van het wegtransport. Hierbij gaat het er om dat duurzame grondstoffen worden gebruikt waar ze de meeste klimaatwinst opleveren. Zo is niet wenselijk dat de verduurzaming van de luchtvaart ten koste gaat van het gebruik van biodiesel uit afval in het wegtransport. Tegelijkertijd levert het Nederland significante extra CO2-reductie op wanneer er meer biodiesel in het zware wegtransport wordt bijgemengd. De boodschap is simpel: zet duurzame grondstoffen in op de plek waar ze de meeste klimaatwinst opleveren.

De NBAA begint haar samenwerking met een duidelijke oproep aan een volgend Kabinet: zet duurzame grondstoffen in op de plek waar ze de meeste klimaatwinst opleveren. De komende kabinetsperiode wil de samenwerking de Nederlandse overheid helpen om met feiten en cijfers onderbouwd duurzaam mobiliteitsbeleid op te tuigen. Biodiesel uit afval speelt hierbij een sleutelrol. Op dit moment is biodiesel uit afval de meest kosteneffectieve brandstof om het wegtransport te verduurzamen, en draagt het veruit het grootste deel (circa 50%) bij aan de totale CO2-reductie van transportbrandstoffen. Bovendien zit er een enorme potentie in allerlei afvalstromen naast gebruikt frituurvet die op dit moment onbenut blijft. Toch lijken de huidige beleidsvoornemens in de luchtvaart zich vooral op bestaande grondstoffen te richten en daarmee de inzet van biodiesel uit afval in het wegtransport te beperken.

De Klimaatspagaat

We vinden schone lucht belangrijk, maar laten niet graag de auto staan. Iedereen is voor groene energie, maar windmolens roepen veel weerstand op.

Ondanks de stijgende zeespiegel genieten we onverminderd van goedkope vliegvakanties. Hoe komt het dat de meeste mensen wel weten dat de aarde door ons handelen veel te snel opwarmt, maar dat dit besef amper leidt tot een verandering in gedrag?

Deze klimaatspagaat (we willen wel, maar doen te weinig) was het onderwerp van de lectorale rede van Reint Jan Renes (Psychologie voor een Duurzame Stad), uitgesproken op 25 mei 2021.

De rede was een beknopte versie van zijn publicatie De klimaatspagaat: over de psychologische uitdagingen van duurzaam gedrag . Hierin schetst Renes in een aantal korte, overzichtelijke hoofdstukken de urgentie van de klimaatcrisis, waarom het desondanks zo lastig is ons gedrag erop aan te passen, en wat volgens de inzichten van gedragswetenschap wél effectieve veranderingsstrategieën kunnen zijn.

Toonfrequent signaal verdwijnt: dit moet u weten

Vanaf 1 juli 2021 verdwijnt het zogenoemde TF-signaal in steeds meer gebieden. Dit heeft vooral gevolgen voor het dag- en nachttarief, ook wel dubbeltarief. Het dubbeltarief, dat inmiddels vrijwel hetzelfde is als het enkeltarief, is zonder signaal alleen nog te gebruiken voor huishoudens met een slimme meter.

Daarnaast maken sommige apparaten gebruik van het signaal. Extra aandacht verdienen bijvoorbeeld elektrische boilers, vaak wat oudere systemen, die het signaal gebruiken. Als het signaal uit gaat, moet bij deze boilers iets gebeuren om te zorgen dat ze aan blijven.

Vroeger was het TF-signaal nodig om elektriciteitsmeters te laten schakelen tussen het dag- en het nachttarief (dubbeltarief). De afgelopen jaren heeft bijna iedereen in Nederland een slimme energiemeter gekregen. Die meter kan zelf schakelen tussen het dag- en nachttarief.

Prijsvergelijkers hebben berekend dat het dubbeltarief alleen goedkoper is, als een huishouden minstens de helft van zijn energie ’s nachts verbruikt. En ook dan scheelt het per jaar maar een paar euro.

In het verleden is er ook op andere manieren gebruik gemaakt van het TF-signaal voor tariefschakeling. Bekende toepassingen zijn portiekverlichtingen en boilers. Voor de meeste toepassingen is het installeren van een eenvoudige schakelklok of schemerschakelaar voldoende om het apparaat ook in de toekomst te laten functioneren. Bijzondere aandacht besteden de netbeheerders aan een bepaald type elektrische boilers. Het gaat om (vaak wat oudere) systemen die meestal in flats en appartementengebouwen hangen. Als het signaal uit gaat, moet bij deze boilers iets gebeuren om te zorgen dat ze aan blijven. De meeste boilers kun je eenvoudig met de hand weer aanzetten. Maar bij een klein deel kan dat niet. Voor deze boilers moet er aparte oplossing komen. De netbeheerders zijn over deze systemen in gesprek met de installatiebranche. 

Voor consumenten die zich afvragen of hun boiler last heeft van het uitzetten van het signaal, is een stappenplan opgesteld.

Knelpunten op elektriciteitsnet Amsterdam

Netbeheerder Liander heeft laten weten dat in Buiksloterham/Overhoeks de maximale capaciteit is bereikt voor het leveren van elektriciteit. In het Westelijk Havengebied is dit waarschijnlijk ook op korte termijn het geval.

In Buiksloterham/Overhoeks en een deel van het Westelijk Havengebied is de vraag naar elektriciteit snel toegenomen door nieuwe en bestaande bedrijven, woningbouw en doordat we als samenleving meer elektriciteit gebruiken, bijvoorbeeld voor elektrisch vervoer. Het netwerk is niet snel genoeg uitgebreid om in deze toenemende vraag te voorzien. Dit betekent dat Liander nu geen capaciteit kan leveren aan nieuwe grootverbruikers van elektriciteit die zich hier willen vestigen.

Voor de geplande woningbouw in Buiksloterham/Overhoeks heeft Liander capaciteit gereserveerd. Dat kan dus doorgaan. Ook voor consumenten en ondernemers die al een contract met Liander hebben, verandert er niets.

In Amsterdam heeft Liander voor beide gebieden netuitbreidingen in gang gezet om de problemen op te lossen. Ze verwachten in het eerste kwartaal van 2023 de uitbreiding voor Buiksloterham/Overhoeks klaar te hebben. Voor het deel van het Westelijk Havengebied wordt in de tussentijd gekeken naar manieren om vraag en aanbod van elektriciteit beter op elkaar aan te laten sluiten. Bijvoorbeeld door met grootverbruikers afspraken te maken om tijdens de piektijden hun afname terug te brengen. Ook wordt gekeken of partijen in het gebied hun vermogensvraag naar beneden kunnen brengen om zo meer ruimte te maken voor andere gebruikers op het elektriciteitsnetwerk.

Windpark Krammer bereikt mijlpaal: eerste TWh duurzame energie opgewekt

Windpark Krammer bereikte woensdag de energieproductie van 1 TWh, ofwel 1 miljard KWh.
Windpark Krammer is sinds 29 maart 2019 volledig operationeel.

Windpark Krammer is het grootste burgerinitiatief voor duurzame energie in Nederland. Het windpark van 34 windturbines op de Krammersluizen is het initiatief van de vijfduizend leden van de energiecoöperaties Deltawind en Zeeuwind. Samen zijn zij voor 60% eigenaar van het windpark.

Voor de afname van de groene stroom van Windpark Krammer hebben DSM, Google, Nobian en Philips een consortium opgericht. Zonder tussenkomst van energiebedrijven nemen de multinationals direct stoom af. Een uniek businessmodel: consumer-to-business , de burger als energieproducent.

Mede dankzij de stroom van Windpark Krammer is Philips als een van de eerste gezondheidstechnologie bedrijven al sinds 2020 wereldwijd CO2-neutraal.

Voedingsbedrijf DSM draait in Nederland al volledig op groene stroom.

'AI maakt windenergie goekoper en efficiënter'

Windenergie is een belangrijke hernieuwbare energiebron. Het onderhoud van windparken is evenwel een heel complex en duur proces. Deze kosten verlagen is essentieel om de hernieuwbare energie uit windparken ook echt duurzaam te maken.

Timothy Verstraeten, van de Vrije Universiteit Brussel, onderzocht tijdens zijn doctoraatsstudie hoe slimme controlestrategieën door inzet van artificiële intelligentie (AI) de onderhoudskosten van windparken kunnen verlagen en hun energieproductie efficiënter kan doen verlopen. Aangezien de toestand van een turbine afhangt van verschillende complexe factoren is er een groot potentieel om de windturbines via AI slimmer te laten omgaan met hun omgeving en met elkaar. Op die manier zullen we hernieuwbare energie op een stabiele en betrouwbare manier kunnen aanleveren, zegt Verstraeten.

Verschillende omgevingsfactoren zoals windsnelheid, windrichting, temperatuur, etc. hebben invloed op de toestand van een windturbine, waardoor het zelfs voor domeinexperten moeilijk is om de conditie van een turbine volledig in kaart te brengen. Hierbij kan artificiële intelligentie helpen. Door op een automatische manier complexe relaties te vinden tussen controlestrategieën en de toestand van de turbines, weet het windparksysteem wat goed of slecht is voor de gezondheid van de turbines.

Onder begeleiding van Prof. Dr. Ann Nowé en Prof. Dr. Jan Helsen, heeft Verstraeten een methodologie ontwikkeld waarin artificiële intelligentie een windpark helpt te besturen op een schaalbare en betrouwbare manier. Verstraeten werkte hiervoor samen met het Artificial Intelligence Lab en de Acoustics and Vibration Research Group/OWI-lab.
De toestand van een turbine wordt in kaart gebracht door een combinatie van mechanische onderzoeksresultaten, aangeleverd door de Acoustics and Vibration Research Group/OWI-lab, alsook externe expertise van de windpark-operatoren.

Pilotproject voor transparantere certificering groene stroom

Eneco, CertiQ en FlexiDAO gaan voor het eerst in Nederland tijdsgebonden groene stroom testen. Het pilotproject gaat om een digitale koppeling tussen Prinses Amaliawindpark en een elektrodeboiler die is aangesloten op het stadswarmtenet in de wijk Ypenburg in Den Haag. De productie en het verbruik van groene stroom worden vervolgens op uur en kwartierbasis gemeten en gecertificeerd.

Het huidige certificeringssysteem met Garanties van Oorsprong (GvO’s) werkt naar behoren, maar biedt niet de mogelijkheid om tijdsgebonden te certificeren. Een GvO vermeldt nu de start- en einddatum van productie. Met een tijdsaanduiding kan de garantie worden gegeven dat de groene stroom binnen hetzelfde uur of zelfs binnen hetzelfde kwartier wordt geproduceerd en ook geconsumeerd.

Met het pilotproject onderzoeken Eneco, CertiQ en FlexiDAO ook hoe data uit verschillende systemen ten aanzien van de stroomproductie en -consumptie kunnen worden gecombineerd. Daarnaast wordt er bekeken hoe de certificering van de tijdsgebonden groene stroom ingepast kan worden in het bestaande wettelijke systeem van GvO’s.

Het project is een van de zes projecten wereldwijd die de mogelijkheid van tijdsgebonden groene stroom moet gaan testen. Dit gebeurt onder de paraplu van EnergyTag, een initiatief van de energie-industrie om samen met meer dan 100 bedrijven, overheden en NGO’s te werken aan een transparanter certificeringssysteem dat beter aansluit op de toename in het aanbod van energie die wordt opgewekt met wind en zon en daarmee weersafhankelijk is.

Netbeheerders bezorgd over doorschuiven kosten energietransitie naar de toekomst

Netbeheer Nederland heeft onlangs haar zienswijze ingediend op de ontwerp-methodebesluiten; het voorstel van de ACM waarin staat hoe de tarieven van netbeheerders de komende jaren (van 2022 tot 2026) worden vastgesteld.

De ACM houdt hierin naar het oordeel van de netbeheerders nog onvoldoende rekening met de fors oplopende investeringen die van de netbeheerders verwacht worden in het kader van de energietransitie. Dat kan leiden tot grote financiële uitdagingen voor de ombouw van het energiesysteem.

Daarom roepen de netbeheerders de ACM op om in de elektriciteitstarieven meer rekening te houden met de energietransitie, net zoals dat bij de gastarieven is gedaan. Voormalig hoogleraar Corporate Finance and Governance Cools onderschrijft deze oproep in een onafhankelijke analyse. Tevens betoogt Cools in het rapport dat het gebruikte reguleringskader niet meer van deze tijd is.

Tarieven van regionale netbeheerders zijn nog steeds gebaseerd op een systeem dat ontworpen is voor de situatie van vóór de energietransitie. Kenmerkend daarvoor is dat een deel van de vergoedingen naar de toekomst wordt doorgeschoven. Door de investeringen die nodig zijn voor de verduurzaming van onze economie, stijgen de kosten van de netbeheerders de komende jaren aanzienlijk sneller dan de inkomsten.

Gelderland schakelt over op duurzame energie

Provinciale Staten van Gelderland hebben een positief besluit genomen over de energieplannen van vier regio’s: Arnhem Nijmegen, Foodvalley, Noord-Veluwe en Rivierenland.

Zes Gelderse energieregio’s stellen plannen op om over te schakelen op zon- en windenergie. Of dit de goede plannen zijn besluiten gemeenteraden, Provinciale Staten en Algemeen Besturen van Waterschappen. Over de eerste energieplannen van de regio’s Arnhem Nijmegen, Foodvalley, Noord-Veluwe en Rivierenland namen Provinciale Staten onlangs een positief besluit. De andere regio’s Achterhoek en Cleantech Regio, volgen later dit jaar.

Bij de energieplannen zijn nog wel een aantal aandachtspunten: meer evenwicht tussen de opwek van zon- en windenergie zorgt voor een stabiel elektriciteitsnetwerk. Dat is belangrijk omdat dit netwerk het aanbod van energie ook aan moet kunnen. Dit vraagt aanpassing van het elektriciteitsnetwerk. Het liefst zo efficiënt mogelijk, aangezien we de kosten van deze aanpassingen samen betalen via onze energierekening.

Glastuinbouw kan energietransitie impuls geven, maar randvoorwaarden zijn bepalen

De energietransitie moet een nieuwe impuls krijgen, maar de vraag is hoe. Dat schrijft Glastuinbouw Nederland in reactie op de onderzoeksrapporten die recent zijn gepresenteerd.

Bedrijven in de glastuinbouw hebben de afgelopen jaren al forse stappen gezet op gebied van energiebesparing, minder gebruik van fossiele brandstoffen, elektrificatie en de realisatie van warmtenetten. Echter zien we de CO2 emissie nu stabiliseren. Een betere balans tussen prikkels en stimuleringsmaatregelen is nodig om de teeltbedrijven richting te geven bij hun keuzes voor de komende jaren.

De glastuinbouwsector kenmerkt zich door een vraag naar zowel warmte, elektriciteit als CO2 voor de productie van hoge kwaliteit bloemen, planten en glasgroenten. Die ‘grondstoffen’ worden in belangrijke mate geleverd door aardgasgestookte warmtekrachtkoppelingen (WKK’s). Gezien de ambitie om op termijn te komen tot een fossielvrije teelt, wordt de rol van de WKK op aardgas beperkter. In de toekomst stappen veel tuinders op korte of langere termijn over op duurzame collectieve warmtevoorzieningen, zoals geothermie en restwarmte, en gerelateerde inkoop van elektriciteit en externe CO2.

De onlangs gepresenteerde probleemanalyse laat zien dat de overstap voor tuinders naar duurzame warmte en de inkoop van CO2 en elektriciteit op dit moment voor veel bedrijven financieel niet uit kan en zelfs soms feitelijk onmogelijk is. Het generieke beleid van de overheid versterkt deze prijsverhouding, doordat de Energiebelasting (EB) en Opslag Duurzame Energie (ODE), vooral sinds de tariefwijziging van de 3e schijf ODE in 2020, elektriciteit relatief zwaar belast ten opzichte van aardgas. Daarnaast komt naar voren dat er knelpunten zijn op het gebied van: het tijdige aanbod van bronnen om te voldoen aan de vraag naar CO2 in de glastuinbouw; investeringsrisico’s; gemeentelijke slagkracht bij de aanleg van warmtenetten.

TNO-onderzoek: Draagvlak voor een systeem dat emissies door consumenten bepaalt hangt sterk af van voorwaarden

Naast energiebesparing, hernieuwbare energie en CO2-opslag onder de zeebodem kan het verminderen van energie-intensieve activiteiten door consumenten helpen bij het terugdringen van broeikasgasemissies. Een voorbeeld van een manier om dat te bereiken is een persoonlijk emissiehandelssysteem.

Uit onderzoek van TNO blijkt dat het draagvlak bij een representatieve groep Nederlanders voor zo’n persoonlijk emissiehandelssysteem in eerste instantie echter beperkt is. Onder de voorwaarde dat bedrijven meer gaan betalen voor hun CO2-emissies, staat echter toch een ruime meerderheid van de respondenten positief tegenover dit systeem.

Bij het terugdringen van de uitstoot van energie-gerelateerde broeikasgassen zetten overheden vooral in op energiebesparing en hernieuwbare energie. Daarnaast is CO2-opslag een serieuze optie en wordt er opnieuw gesproken over kernenergie. Er is echter maar weinig aandacht voor het op andere manieren dan met energiebesparende maatregelen terugdringen van het energiegebruik, zoals met leefstijlbeleid.

Ruim 1200 respondenten kregen een fictief persoonlijk emissiehandelssysteem voorgelegd waarbij consumenten persoonlijke emissierechten inleveren voor energie in huis, autobrandstoffen, vlees en vliegtickets. In dit systeem krijgen huishoudens jaarlijks gratis emissierechten die genoeg zijn voor een gemiddeld huishouden van die samenstelling. Het onderzoek wijst uit dat het draagvlak voor een dergelijk systeem matig is (circa 36%), zeker als het vergeleken wordt met andere maatregelen zoals energiebesparing en het inzetten van hernieuwbare energie (beide maatregelen meer dan 90%).
 
De geënquêteerden werd ook gevraagd onder welke condities zij voor de invoering van een persoonlijk handelsemissiesysteem zouden zijn. Veelgenoemde voorwaarden waren: deelname van grote bedrijven en andere landen, een verdeling van rechten waarbij rekening wordt gehouden met inkomen, kwetsbare groepen of bijzondere omstandigheden.

Zonnepark Amstelwijck in Dordrecht officieel geopend

Op de langste dag van het jaar, maandag 21 juni, is zonnepark Amstelwijck in Dordrecht officieel geopend. 11.500 zonnepanelen vangen sinds dit voorjaar de zon op.

Het zonnepark, gerealiseerd door Energiecoöperatie Dordrecht, wekt jaarlijks genoeg groene stroom op voor 1.500 huishoudens.

Wethouder Rik van der Linden van de gemeente Dordrecht en Arjan ten Elshof, directeur Duurzame Energie van HVC openden het zonnepark.

In de zomer van 2020 startte de aanleg van het zonnepark op het terrein tussen de oostelijke afrit ’s-Gravendeel van de A16, de N3 en de spoorverbinding tussen Dordrecht en Breda. De 11.500 zonnepanelen, met een vermogen van 4,6 MWp, leveren vanaf dat moment jaarlijks 4,6 miljoen kilowattuur elektriciteit op.

Een belangrijk uitgangpunt is dat bewoners van Dordrecht meeprofiteren van de opbrengsten van het zonnepark. Dit kon door je in te schrijven op één of meer obligaties van 250 euro per stuk met een jaarlijkse rente van 4 procent. Dordtenaren kregen voorrang. Binnen twee dagen waren alle obligaties verkocht.

Greenchoice publiceert geïntegreerd jaarverslag 2020

Voor het eerst heeft Greenchoice een geïntegreerd jaarverslag gepubliceerd. Daarin presenteert de duurzame energieleverancier zijn financiële cijfers over het jaar 2020 in samenhang met de impact die de organisatie maakt op de omgeving en de maatschappij.
 
2020 was onmiskenbaar het jaar van COVID-19. In het verslag gaat Greenchoice in op de impact van het virus op de organisatie. Operationeel moest snel worden geschakeld om thuiswerken mogelijk te maken. 

Financieel zorgde de coronacrisis – samen met het warmterecord van dat jaar - voor een tegenvaller. Overall verbruikten klanten minder energie dan verwacht. Toch heeft de energieleverancier de crisis goed doorstaan. Het totaal aantal klanten groeide van 566.000 (in 2019) naar 628.000, waarvan er steeds meer (231.000, 2019: 178.000) zelf stroom opwekken. Het past bij de duurzame missie van Greenchoice om samen met klanten de energietransitie te versnellen.
 
Greenchoice leverde in totaal 3,3 TWh duurzame energie aan zijn klanten. Het productievolume van groene stroom nam in 2020 sterk toe. Op dit moment heeft Greenchoice ruim 1,2 GW aan duurzaam opgesteld vermogen operationeel. De groei komt vooral door grootschalige windprojecten op land en de vele zonprojecten die via dochteronderneming KiesZon worden ontwikkeld.

Zoekgebieden voor windenergie binnen stadsgrenzen van Amsterdam aangepast

Amsterdam heeft de zoekgebieden voor windenergie aangepast, na een jaar van gesprekken met bewoners en onderzoek naar mogelijke plekken.

De ambitie is om vóór 2030 zo’n 50 megawatt extra aan windenergie op te wekken. Er moeten 17 windmolens binnen de stadsgrenzen bij om deze ambitie te halen. De gemeenteraad besluit in mei over de definitieve zoekgebieden.

De voorkeursgebieden zijn Havengebied, Noorder IJ-plas & Cornelis Douwesterrein, Ring A10 Noord, IJmeer bij Strandeiland/Buiteneiland IJburg, Sciencepark, Diemerscheg, de Waternetlocatie bij Weesperkarspel en knooppunt Holendrecht. Ongeveer de helft van het aantal windmolens past waarschijnlijk in het havengebied.

'Bijna helft zonnepanelenbezitters maakt panelen nooit schoon'

Inmiddels heeft ruim een miljoen Nederlandse huishoudens zonnepanelen op het dak. Toch weet bijna de helft van de zonnepanelenbezitters niet dat zij tot 10 procent rendement verliezen als zonnepanelen vies zijn. Maar liefst 41 procent heeft zelfs nog nooit zijn of haar panelen schoongemaakt. Dat blijkt uit onderzoek van online vergelijker Pricewise onder 500 Nederlandse zonnepanelenbezitters, in samenwerking met onafhankelijk veldwerkbureau Panel Inzicht.

Er wordt vaak gedacht dat een regenbui het vuil van de zonnepanelen spoelt, waardoor veel mensen hun panelen niet of nauwelijks schoonmaken. Dat schoonspoelen klopt deels. De regen haalt het stof grotendeels weg, maar vogelpoep is hardnekkig en blijft zitten.

De meeste zonnepanelenbezitters  denken ten onrechte dat hun zonnepaneel niet kan beschadigen door vogelpoep. Maar wie te lang vuil op een zonnepaneel laat zitten, krijgt te maken met schade.

Nieuwe laadpalen Middelburg officieel in gebruik

Vorige week namen wethouder Chris Simons en Roel Clement van Agrisnellaad B.V. een nieuwe laadpaal bij Cityhotel Wood aan Achter de Houttuinen 8 in Middelburg officieel in gebruik.

Om aan de groeiende vraag naar laadpalen voor elektrische auto’s te blijven voldoen is er naast Allego behoefte aan een tweede leverancier en exploitant van laadpalen voor elektrische auto’s. Hiervoor is de gemeente Middelburg een overeenkomst aangegaan met Agrisnellaad B.V.

De aanschaf en het gebruik van elektrische voertuigen in Nederland neemt toe, en daardoor ook de vraag naar oplaadfaciliteiten voor elektrische voertuigen. Inwoners en bezoekers van Middelburg die hun voertuig niet op eigen terrein kunnen opladen, zijn voor het opladen van hun voertuig afhankelijk van de beschikbare oplaadfaciliteiten in de openbare ruimte.

Op basis van prognoses van de behoefte aan laadvoorzieningen in Middelburg is aangetoond dat deze trend zich voortzet. Tot 2025 zijn er ongeveer 300 laadpunten nodig in de stad.

FD: Netbeheerders namen bewust miljardenrisico met slimme meters

De grote netbeheerders Alliander en Stedin hebben bewust een riskant systeem voor 'slimme energiemeters' gekocht. Dat had de twee bedrijven een verliespost van ruim 1 miljard euro kunnen opleveren, zo blijkt uit correspondentie tussen de netbeheerders en de overheid, die het FD via een WOB-procedure heeft gekregen.

Voorafgaand aan de koop werd de bestuursvoorzitter van Alliander expliciet door Economische Zaken (EZ) gewaarschuwd dat het beoogde systeem niet toekomstbestendig is.

De radiofrequentie die Alliander en Stedin gebruiken om de standen van hun slimme meters te verzamelen, wordt volgend jaar opnieuw geveild. Grijpen de netbeheerders ernaast, dan moeten ze voor eigen rekening zo'n 4,3 miljoen slimme meters vervangen.

Omgevallen masten door ongekend harde rukwinden

 

Afgelopen vrijdagavond rond kwart voor 7 zijn er door ongekende harde rukwinden vier draagmasten in de gemeente Oosterwolde Gelderland omgevallen.

De laatste keer dat is gebeurd was in 2008: in de Achterhoek. Deze masten wegen 16.000 kilo en zijn technisch uitgevoerd om windstoten tot 180 kilometer per uur op te kunnen vangen.

Er zijn hoogspanningslijnen op een dak bij een nabijgelegen boerderij gevallen. Daarbij zijn gelukkig geen gewonden gevallen. Wel heeft de bewoner met hun gezin de nacht bij hun buren doorgebracht omdat TenneT de omgeving eerst veilig moest stellen. Vervolgens is TenneT met de aannemer de hele zaterdag bezig geweest om de schade op te ruimen en de loshangende lijnen uit de hoogspanningsmasten te halen.

Energie.be stelt enkel voor om klant te worden als je kunt besparen

Uitgerekend op de langste dag van het jaar, 21 juni, krijgt België er een nieuwe energieleverancier bij.

Energie.be wil de energiemarkt naar eigen zeggen transparanter maken door Belgische, groene energie aan te bieden aan één goedkoop tarief voor iedereen.

Dat blijkt nodig, want volgens een studie van de CREG (Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas) zijn consumenten wel degelijk bewust bezig met energie, maar geraken ze maar moeilijk onder de onduidelijke en te dure tarieven uit.

De start-up kiest daarbij bewust voor een variabel tarief gebaseerd op groothandelsprijzen, omdat dat in de praktijk het goedkoopst uitkomt.

De aangeboden energie is groen en Belgisch. 'Zowel onze klanten als wijzelf vinden we het belangrijk om duurzaam te werken,' vertelt co-founder Bart Feyen.

ACM stelt nieuwe tarieven voor landelijk transport van gas vast

 

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de gastransporttarieven van Gasunie Transport Services (GTS) voor het jaar 2022 vastgesteld. De tarieven stijgen in 2022 met gemiddeld 18 procent.

Omdat de kosten voor het landelijk transport van gas maar een klein deel van de totale energierekening zijn, zal de stijging van de energierekening van consumenten naar verwachting minder dan 1 procent zijn.
 
Het vaststellen van de tarieven voor het transport van gas vormt een onderdeel van de regulering van netbeheerders die een monopolie hebben op het transport van gas en elektriciteit.

GTS verwacht in 2022 fors minder transportcapaciteit te verkopen dan in 2021, omdat er minder gas wordt geëxporteerd en het gasverbruik in Nederland niet toeneemt. De kosten worden dus over minder transportcapaciteit verdeeld. Dit is de belangrijkste reden voor de stijging van de tarieven. Andere redenen voor de tariefstijging zijn dat GTS met ingang van het jaar 2022 investeringen sneller mag afschrijven. Ook worden er enkele correcties toegepast op de toegestane inkomsten van GTS.

Minder overlast door slim samenwerken in Zeeland

De 13 Zeeuwse gemeenten, netbeheerder Enduris, Waterschap Scheldestromen en Evides Waterbedrijf gaan nauwer samenwerken in de buitenruimte via een gezamenlijk online platform.

Door lange-termijnplannen voor onder andere werkzaamheden aan riolering, elektriciteits- en waterleidingen nog beter op elkaar af te stemmen hoeft de straat minder vaak open. Hierdoor ondervinden inwoners van Zeeland minder overlast. De partijen tekenden hiervoor op 27 januari de samenwerkingsovereenkomst AZON (Afstemming Zeeuwse Overheden en Nutsbedrijven).

Door structureel samen te werken in heel de provincie Zeeland, willen de partijen voorkomen dat straten meerdere keren kort achter elkaar opgebroken worden op dezelfde plek.

Voor Eneco’s One Planet Plan zijn véél technische vakmensen nodig

Er moet snel een Deltaplan komen voor de instroom van technische vakmensen met green skills. Alleen dan zijn de plannen haalbaar om Nederland klimaatneutraal te maken. Dat zegt Doekle Terpstra van Techniek Nederland: 'Eneco wil in 2035 klimaatneutraal zijn. Dat is een prachtige ambitie, die wij van harte ondersteunen. Maar daar hebben we véél technische vakmensen voor nodig. De techniek is het probleem niet, maar de beschikbaarheid van technici wel. Er zijn nú stevige maatregelen nodig.'

De instroom in het technisch beroepsonderwijs daalt al jaren. Binnen enkele jaren dreigt daardoor een tekort te ontstaan van 40.000 technische vakmensen. De verduurzaming van woningen en gebouwen komt daardoor in het gedrang.

Het plan van Eneco zal ten koste gaan van banen in de fossiele energiesector. Techniek Nederland ziet dat niet als een sombere ontwikkeling, maar als een kans. Technici die nu nog werkzaam zijn in bijvoorbeeld olie en gas worden in de duurzame technieksector met open armen ontvangen.

Terpstra: ‘In de groene installatiebranche kunnen we zij-instromers uit de fossiele energiesector een garantie op werk bieden. Dat geldt trouwens ook voor werknemers uit andere krimpsectoren en uit sectoren die hard getroffen zijn door de coronacrisis.’ Ook hier ziet Techniek Nederland een taak voor het nieuwe kabinet. De overheid zou ondernemers in de techniek extra moeten ondersteunen bij het opleiden en begeleiden van zij-instromers.

taten Zuid-Holland stemmen in met voorstel Warmteleiding (WarmtelinQ+)

Een meerderheid in Provinciale Staten van Zuid-Holland heeft ingestemd met het reserveren van middelen ten behoeve van de realisatie van de Warmteleiding WarmtelinQ+ (WLQ+).

De WLQ+ vormt samen met de WarmtelinQ (WLQ) de ‘backbone’ van het toekomstige Warmtetransportnet Zuid-Holland en levert een belangrijke bijdrage aan de energietransitie in onze provincie.


Aansluiting op een warmtenet is een kostenefficiënte manier om ‘van het gas los’ te gaan. Het sluit ook aan bij de provinciale ambities en beleidsdoelstellingen, zoals men die eerder formuleerde.

Het wordt een open systeem, waarop in de toekomst ook andere bronnen zoals geothermie kunnen worden aangesloten. De provincie Zuid-Holland draagt maximaal €81 miljoen bij aan de WLQ+, middels een subsidie. Daarnaast is er een provinciale garantie van maximaal €22,5 miljoen ten behoeve van het gehele systeem (WLQ/WLQ+) beschikbaar als subsidie in de vorm van een lening.

De ontwikkeling en realisatie van WLQ+ is in handen van de Gasunie. De provinciale bijdrage is één van de voorwaarden welke Gasunie in staat stelt begin oktober 2021 een voorwaardelijk investeringsbesluit over de WLQ en WLQ+ te nemen. In oktober moet ook duidelijkheid zijn ten aanzien van nog enkele andere voorwaarden. De gedeputeerde heeft beloofd de Staten hier dan over te informeren.

Nieuw waterstoftankstation geopend bij Qbuzz

Bij de busstalling van Qbuzz aan de Peizerweg in Groningen is op 11 juni een nieuw waterstoftankstation in gebruik genomen. Ook zijn twintig nieuwe waterstofbussen gepresenteerd.

Het nieuwe waterstoftankstation is één van de grootste in Europa en is onderdeel van de ambitie om in het Noorden de nieuwe waterstofeconomie tot stand te brengen. Door de komst van 20 nieuwe waterstofbussen neemt het gebruik van groene waterstof flink toe. De bedoeling is dat waterstof in de toekomst een gebruikelijke brandstof wordt als opvolger van fossiele brandstoffen als benzine en diesel. Bestuurders willen dat waterstof de toekomst van Noord-Nederland wordt.

Het tankstation aan de Peizerweg in de stad heeft twee vulpunten. Een bus wordt in minder dan tien minuten volgetankt en kan dan zo’n 400 kilometer afleggen. De waterstofbussen kunnen worden gebruikt op de langere routes in het streekvervoer, waar een elektrische bus met batterijen niet altijd geschikt voor is. Zo vullen elektrische en waterstofbussen elkaar aan.

Drinkwaterbronnen onvoldoende beschermd bij boren naar aardwarmte

De rijksoverheid beschermt de drinkwatervoorraden niet afdoende tegen de risico’s van het boren naar aardwarmte. Dat is zorgwekkend, oordeelt de Algemene Rekenkamer na onderzoek. Zij komt tot de slotsom dat de regie in de ondergrond, waar de winning van drinkwater en aardwarmte met elkaar in conflict kunnen raken, ontbreekt.
 
In het onderzoek belicht de Algemene Rekenkamer de spanning tussen twee kwesties van zeer groot belang: drinkwatervoorziening en energietransitie. De bron van 60 procent van ons drinkwater is zoet grondwater dat zich op een diepte van 20 tot 300 meter bevindt. Nog dieper, tussen 200 en 700 meter, liggen reservevoorraden drinkwater. Aardwarmte komt van nog dieper, uit aardlagen op 2 à 3 kilometer diepte, waaruit heel zout, 60 tot 90˚C warm water wordt opgepompt.

Ondanks het verschil in diepte kunnen beide activiteiten met elkaar in conflict komen. Door de aardlagen heen boren naar aardwarmte brengt risico’s met zich mee voor de kwaliteit van onze drinkwatervoorraden.

Geothermiebuizen zijn gevoelig voor corrosie (roest). Het water dat diep uit de ondergrond wordt opgepompt is niet alleen warm en zout, maar bevat ook chemicaliën (deels van nature, deels toegevoegd om corrosie te remmen). Als er door corrosie zwakke plekken of gaten in de buizen komen, kan het zoute water weglekken naar de zoetwaterlagen waaruit wij nu en in de toekomst drinkwater winnen. Daarnaast worden bij de aanleg van geothermiesystemen lagen in de ondergrond doorboord. Wanneer deze niet goed worden afgedicht, kunnen grondwaterverontreinigingen zich verspreiden naar onze drinkwatervoorraden.
 
Dit is een reëel risico, maar óf er zulke incidenten zijn geweest is niet bekend. De meetnetten van instanties die toezicht houden op ons grondwater - zoals provincies, gemeenten, drinkwaterbedrijven en waterschappen – zijn niet fijnmazig genoeg om grondwatervervuilingen nabij een geothermieput te registreren. Eigenaren van geothermie-installaties zijn weliswaar vaak verplicht om peilbuizen aan te leggen, maar die reiken tot maximaal 5 meter diepte en hebben tot doel lekkages uit de bovengrondse installatie te meten.

Wel heeft de toezichthouder, het Staatstoezicht op de Mijnen, meermaals corrosie geconstateerd in geothermie-installaties. In 2020 zijn drie putten langdurig stilgelegd in verband met mogelijke lekkages. De toezichthouder noemt het risico op vermenging van zout en zoet water ook ‘aanzienlijk’.    
De Algemene Rekenkamer vindt dat de risico’s van geothermie voor ondergrondse drinkwaterbronnen helder moeten worden afgewogen in de vergunningverlening voor geothermie. Zij vindt daarnaast dat de ministers van EZK (verantwoordelijk voor geothermie) en IenW (verantwoordelijk voor de drinkwatervoorziening) het initiatief moeten nemen om in wet- en regelgeving duidelijk vast te leggen hoe de belangen van geothermie en drinkwatervoorziening zich tot elkaar verhouden, zeker gezien de ambitie om geothermie snel op te schalen. Dat verheldert in de uitvoering de afweging van beide belangen.

Kitepower haalt investering van 3 miljoen op voor opwekken energie met vliegers

Het Zuid-Hollandse energie-investeringsfonds ENERGIIQ, Stichting ifund en Windhandel Beheer investeren elk 1 miljoen euro in Kitepower.

De Delftse startup zal de investering gebruiken om zijn innovatieve airborne windenergiesysteem (AWES) te commercialiseren en de organisatie verder uit te bouwen. Het mobiele systeem van Kitepower maakt energieopwekking mogelijk op afgelegen locaties waar omgevingsomstandigheden conventionele vormen van duurzame energiewinning uitsluiten.

Kitepower werd in 2016 opgericht door CEO Johannes Peschel en universitair hoofddocent aan de TU Delft Roland Schmehl. Het bedrijf is een spin-off van de Kitepower onderzoeksgroep van de TU Delft. De 100kW AWES van Kitepower werd ontwikkeld met subsidie van het ‘Fast Track to Innovation’-project van EU-programma Horizon 2020, begeleid door tech-incubator YES!Delft en met support van informal investor en windenergiepionier Henk Hutting.

Een vlieger trekt aan de kabel waarmee hij is verbonden met het grondstation, dat deze mechanische energie omzet in elektrische energie die naar het stroomnet gaat. Dit is in een notendop het principe achter de technologie van Kitepower. De oplossing opent de weg voor exploitanten van micro-elektriciteitsnetten om minder afhankelijk te zijn van vervuilende en vaak duurdere dieselbrandstoffen.

De Kitepower Falcon 100kW AWES is uitvoerig getest bij Unmanned Valley Valkenburg en inmiddels operationeel op de nieuwe testlocatie van Kitepower in Melissant. De Falcon biedt een mobiele windenergieoplossing met minimale footprint (m2) die eenvoudig te vervoeren en te installeren is. De materiaalkosten zijn wel tot 90 procent lager dan bij conventionele windmolens met een vergelijkbaar rendement en het systeem levert gemiddeld 75 procent van de tijd dat het in bedrijf is stroom. Het resultaat is een hogere capaciteitsfactor dan fotovoltaïsche zonnepanelen en windmolens.

Start-up Jungle haalt 1 miljoen euro op om energieproductie van bestaande windmolens te verhogen

Het Nederlandse artificial intelligence bedrijf Jungle heeft een financiering van 1 miljoen euro opgehaald bij investeerder SHIFT Invest.

Met het opgehaalde kapitaal rondt de startup zijn seed-financieringsronde met in totaal 3,2 miljoen euro af. De investering wordt ingezet om de ontwikkeling van Jungle’s AI platform Canopy te versnellen.

Met Canopy van Jungle kan de beheerder het rendement van grootschalige wind- en zonne-energieparken verhogen. Dreigende storingen worden voortijdig gesignaleerd, waardoor nodeloos stil staan wordt voorkomen. Ook wordt de energieopbrengst van windparken verhoogd door suboptimale calibratie en uitlijning tegen te gaan, evenals onderliggende oorzaken van automatische productie beperking.

Holland Solar reageert op onderzoek naar overwinsten in de duurzame energiesector

Door subsidies zouden diverse wind- en zonneparken teveel rendement (overwinst) hebben opgeleverd, zo concludeert Daan Hulshof. Hulshof is promovendus aan de Universiteit van Groningen. Zijn onderzoek naar overwinsten in de duurzame energiesector is echter niet gebaseerd op de huidige situatie, stelt brancheverenigingen Hollar Solar. 'Oplossingen die hij aandraagt om overwinsten te voorkomen zijn volgens Holland Solar te kort door de bocht.'

Over het algemeen zijn duurzame energieprojecten zonder subsidie nog niet rendabel. Al eerder heeft de Rijksoverheid gekeken of de subsidie voor duurzame energieprojecten omlaag kan, door de kostprijs van duurzame energie te verlagen. Een van de mogelijkheden om de kostprijs van duurzame energie te verlagen is door samenwerking tussen partijen te stimuleren. Onder andere hierdoor is de kostprijs de afgelopen jaren significant gedaald. 

Sinds de eeuwwisseling is de kostprijs van zonnepanelen zelfs met 96 procent gedaald. Dit heeft er (mede) voor gezorgd dat de kostprijs waar het PBL mee rekent voor het bepalen van de SDE-subsidie inmiddels zo laag is geworden dat zonnestroomprojecten in sommige gevallen nog steeds niet rendabel zijn. Deze cases, die zich vooral de laatste jaren (2019 en 2020) voordoen, zijn niet in het onderzoek van Hulshoff opgenomen waardoor het onderzoek een vertekend beeld geeft. In 2021 zijn de SDE-basisbedragen dusdanig veel lager dan in 2018, dat te betwijfelen valt of er op dit moment overwinst gemaakt kan worden.

Eindhovense start-up wint Enpuls Challenge met slimme aansturing warmtepompen

De Eindhovense start-up Voltgoed wint de vierde editie van de Enpuls Challenge. De winnende inzending richt zich op het slim aansturen van warmtepompen om daarmee flexibiliteit in het energieverbruik te ontsluiten.
 
Door de energietransitie groeit de vraag naar elektriciteit voor het verwarmen van woningen en bedrijfsgebouwen enorm. Die energietransitie betekent dat we steeds meer elektriciteit gaan opwekken met zon en wind; weersafhankelijke energieproductie dus. Daarnaast gaan we meer elektriciteit verbruiken om te rijden, te koken én om onze huizen te verwarmen. Steeds meer huishoudens in Nederland zullen beschikken over een warmtepomp, in plaats van, of naast de traditionele cv-ketel. De groei in warmtepompen draagt bij aan de groeiende elektriciteitsvraag, maar vormt ook een deel van de oplossing.

De start-up Voltgoed, opgericht door drie oud studenten van de Technische Universiteit Eindhoven, stelt huishoudens in staat om de flexibiliteit van hun warmtepomp in te zetten om vraag naar en aanbod in hernieuwbare energie op elkaar af te stemmen. Warmtepompen kunnen in de toekomst namelijk helpen om het elektriciteitsnet in balans te houden en overbelasting van datzelfde net te voorkomen. Hierdoor kunnen huishoudens hun huis verwarmen en het elektriciteitsnet ondersteunen en tegelijkertijd besparen op hun energierekening.

ACM komt in actie tegen misleidende werving energiecontracten

Energiebedrijven houden zich niet goed genoeg aan de regels voor het werven van nieuwe klanten. Dat blijkt uit de eerste resultaten van onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) naar werving door energiemaatschappijen. De ACM gaat de komende tijd vervolgonderzoek doen naar misleidende handelspraktijken door enkele energieleveranciers. 

Met enkele andere energieleveranciers maakt de ACM afspraken over het beter waarborgen van de belangen van potentiële klanten.
 
Bij het vervolgonderzoek naar misleidende handelspraktijken kijkt de ACM naar bedrijven die onjuiste of onduidelijke informatie geven om consumenten over te halen om over te stappen. Zo is het voor consumenten vaak niet duidelijk welk bedrijf hen benadert en ontbreekt essentiële informatie over tarieven. Ook komt het voor dat verkopers het verwachte energieverbruik lager voorspiegelen dan het daadwerkelijk is. Hierdoor lijkt het alsof consumenten geld besparen, omdat het nieuwe termijnbedrag lager lijkt. Maar achteraf, bij de jaarafrekening, moeten zij veel bijbetalen. Sommige bedrijven kiezen er bewust voor om kwetsbare consumenten te benaderen.
 
De ACM heeft bij onderzoek naar verkooptechnieken ook goede voorbeelden gezien, zoals het inbouwen van een extra ‘afkoelingsperiode’. Zo sluit de consument niet direct aan de telefoon of aan de voordeur een contract af, maar wordt er na het gesprek schriftelijk een aanbod gedaan dat de consument op een later moment kan bevestigen. Ook het met toestemming van de consument opnemen en bewaren van het hele verkoopgesprek (en dus niet alleen het gedeelte waar het contract wordt afgesloten) kan in het belang van de consument zijn omdat dit er voor zorgt dat verkoopmedewerkers zich beter aan de regels houden. De ACM roept energieleveranciers op deze goede voorbeelden over te nemen.
 
De ACM heeft ook geconstateerd dat een aantal energieleveranciers verbeteringen zouden moeten doorvoeren om overtredingen in de toekomst te voorkomen. Naast de afkoelingsperiode en het opnemen van gesprekken, kunnen zij maatregelen nemen om te garanderen dat de verkoper de consument een passend aanbod doet. De ACM maakt met deze bedrijven afspraken over het beter waarborgen van de belangen van potentiële klanten en zal strak monitoren of de bedrijven zich hier aan houden.

Imec, VITO, Bekaert, Colruyt Group, DEME en John Cockerill bundelen krachten rond groene waterstof

Onderzoekscentra imec en VITO (partners in EnergyVille) en industriële pioniers Bekaert, Colruyt Group, DEME en John Cockerill richten Hyve op, een Belgisch consortium dat de kostefficiënte en duurzame productie van waterstof op gigawattschaal mogelijk wil maken. Met Hyve kan Vlaanderen een voortrekkersrol spelen in de uitrol van een waterstofeconomie en de transitie naar een koolstofneutrale industrie.

Om de Europese klimaatdoelstellingen te kunnen halen, moeten we ons energiesysteem drastisch hervormen. Binnen de Green Deal vormt waterstoftechnologie een essentiële bouwsteen in de energietransitie naar een koolstofneutrale samenleving. Voornamelijk in de chemie, de staal- en cementindustrie en het zwaar goederentransport wordt groene waterstof de sleutel tot decarbonisatie.

Vandaag is de chemische industrie afhankelijk van ‘grijze’ waterstof, geproduceerd uit aardgas via stoomreforming - een proces waarbij veel CO2 vrijkomt. ‘Groene’ waterstof daarentegen, wordt geproduceerd door elektrolyse van water door middel van hernieuwbare energie.  Om de productie van groene waterstof concurrentieel te maken moet de prijs van groene stroom verder dalen, moeten elektrolysers kostenefficiënter gemaakt worden en moeten er schaalvoordelen gecreëerd worden.

Geen enkel bedrijf, kennisinstelling of overheid kan dat probleem in zijn eentje oplossen. Om de introductie van groene waterstof in de volledige waardeketen mogelijk te maken, slaan zes complementaire waterstofpioniers nu de handen in elkaar. Uniek aan Hyve is dat het consortium is samengesteld uit partijen die nieuwe elektrolysecomponenten ontwikkelen, uit partijen die de nieuwe componenten zullen integreren in hun elektrolysers en meteen ook uit partijen die deze infrastructuur zullen gebruiken om groene waterstof te genereren voor uiteenlopende doeleinden.

De Vlaamse onderzoekscentra imec en VITO (partners in EnergyVille) bundelen hun kennis om de efficiëntie van de elektrolysetechnologie gevoelig op te drijven. De expertise van imec op vlak van vastestofelektrolyten, elektrodeoppervlakken en procestechnologie op nanoschaal wordt gecombineerd met die van VITO rond membranen, katalyse en systeemintegratie. John Cockerill, wereldleider in de productie van alkaline electrolysers, zal de resultaten ervan integreren in de productie van electrolysers. Bekaert, leverancier van metallische poreuze transportlagen (PTL) voor electrolysers, zal daarvoor de geschikte materialen leveren. DEME, dat eerder bekendmaakte waterstofconcessies op te zetten in onder andere Oostende en in Duqm (Oman), wil deze electrolysers inzetten om wind- en zonne-energie om te zetten in groene waterstof en afgeleide groene producten (‘e-fuels’). Via het ‘Hyport’-concept wil DEME goedkope groene waterstofproducten invoeren per schip, als aanvulling op de lokale Europese productie. Colruyt Group zal de toepassingen voor duurzaam transport helpen onderzoeken. De retailgroep baat een eigen waterstoftankstation uit, test momenteel al heftrucks en een eerste truck voor zwaar transport op waterstof, werkt via de energieholding Virya Energy mee aan een groene waterstofinstallatie in Zeebrugge en doet via Dats 24 ook expansief onderzoek naar e-fuels.

BakkerMagnetics start project grootste offshore windmolenpark ter wereld na financiering van 3,9 miljoen euro

Bakker Magnetics gaat van start met de productie en assemblage van magneetmodules voor het grootste offshore windmolenpark ter wereld van multinational GE Renewable Energy. MKB-kredietverstrekker Caple faciliteert de benodigde financiering van 3,9 miljoen euro in het Sonse bedrijf vanuit BNP Paribas Asset Management (BNPP AM) waardoor het project waarmee miljoenen huishoudens van stroom worden voorzien van start kan gaan.

De magneetmodules van de Haliade X-windturbines, de grootste in hun soort, komen in drie windparken te staan in Doggersbank voor de kust van Noordoost-Engeland. Gecombineerd leveren de windparken een vermogen van maar liefst 3,6 gigawatt. Hiermee kunnen 4,8 miljoen Engelse huishoudens van stroom worden voorzien. Naar verwachting zullen de parken vanaf 2023 de eerste stroom leveren.

Voor Bakker Magnetics betekent deze grote opdracht een forse uitbreiding van de activiteiten. GE Renewable Energy, die de Haliade X-windmolens in Frankrijk produceert, kwam uit bij Bakker Magnetics vanwege diens specifieke magneet- en montagekennis. Het bedrijf is gespecialiseerd in het assembleren van de magneetmodules die in de generatoren van de windturbines worden geplaatst.

De magneetmodules van de windturbines zitten als een kraag tussen de wieken en de behuizing en creëren een magneetveld waarmee in de generator stroom wordt opgewekt. Zoals dat bijvoorbeeld ook het geval is in een dynamo van en fiets, maar dan op hele grote schaal. Het monteren van industriële magneten is gevaarlijk, omdat grote magneten voor een enorme kracht zorgen.

Uitstoot broeikasgassen hoger in eerste kwartaal 2021

De uitstoot van broeikasgassen was in het eerste kwartaal 1,4 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2020. Dat komt door het hogere gasverbruik voor verwarming en de hogere elektriciteitsproductie. Daarentegen waren de emissies door mobiliteit ruim 10 procent lager, meldt het CBS.

Huishoudens hebben in het eerste kwartaal van 2021 meer gas verbruikt, omdat het kouder was dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Mede hierdoor was de uitstoot door de gebouwde omgeving (huishoudens en de dienstverlening (kantoren)) bijna 14 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 2020. De kou speelde ook een rol bij de 4 procent hogere uitstoot door de landbouw.

In het eerste kwartaal was de uitstoot door de elektriciteitssector (de energiebedrijven) 5 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dat heeft vooral te maken met de hogere elektriciteitsproductie (6 procent). Ook veranderde de brandstofmix van de elektriciteitsproductie (meer kolen, meer hernieuwbaar, minder aardgas), maar dit had per saldo een beperkt effect op de emissies.

De effecten van de lockdown zijn zichtbaar in de emissies door mobiliteit, die ruim 10 procent lager waren dan in het eerste kwartaal van 2020. De industrie heeft ook minder uitgestoten (3 procent). Dit komt voornamelijk door minder verbruik van olierestgassen door raffinaderijen en de chemische industrie. De industrie levert met een aandeel van ruim 30 procent de grootste bijdrage aan de broeikasemissies.