Nederland loopt achter bij ontkoppelen groei en CO2-uitstoot

Nederland blijft internationaal achter in het doorbreken van de koppeling tussen CO2-uitstoot en economische groei. Dat blijkt uit de Low Carbon Economy Index 2017 van PwC. In de index wordt de nationale CO2-uitstoot van de twintig grootste economieën plus Nederland afgezet tegen het bbp: hoeveel ton CO2 stoot een economie uit om een miljoen dollar te verdienen? Voor de G20 daalde deze zogeheten CO2-intensiteit met 2,6 procent. In Nederland nam deze echter met 0,1 procent toe

De CO2-intensiteit van de G20 daalde vooral dankzij het verminderde gebruik van steenkool. Maar om de opwarming van de aarde ruim onder de 2 graden Celsius te houden moet de CO2-intensiteit jaarlijks minstens 6,3 procent afnemen. Weinig landen voldoen aan deze norm. De lage Nederlandse score hangt nauw samen met onze CO2-intensieve industrie en kan deels verklaard worden door een tragere ontwikkeling van windenergie dan geraamd.

Grote economieën zoals het Verenigd Koninkrijk (-7,7%), China (-6,5%), Australië (-3,5%) en de Verenigde Staten (-3,4%) laten wel een forse afname van de CO-2-intensiteit zien. Hun economische voorspoed gaat hand in hand met een daling van de uitstoot van broeikasgassen. Daarbij aangetekend dat China en de VS nog steeds tot de grootste vervuilers in de wereld behoren. Maar ook binnen de Europese klas is Nederland een van de slechtst presterende jongetjes. Nederland scoort slechter dan het EU-gemiddelde (-1,7%) en blijft achter bij landen als Duitsland en Italië.

‘In dit tempo zal Nederland de Parijs-doelstellingen niet halen’, zegt duurzaamheidspecialist Hans Schoolderman van PwC. ‘Laat staan de ambitie in het nieuwe regeerakkoord.’ Het doel om de uitstoot ten opzichte van 1990 met 49 procent te verminderen is ambitieuzer dan de verplichting die ‘Parijs’ Nederland oplegt. Om dit te halen, zal de reductie aanzienlijk moeten worden versneld: jaarlijks met gemiddeld 3,9 procent. De afgelopen 27 jaar was het gemiddelde tempo in Nederland niet meer dan een half procent per jaar.

Veel zal volgens Hans Schoolderman in Nederland afhangen hoe Rutte III haar voornemens met concreet beleid en maatregelen gaat invullen. ‘Het kabinet doet zeker een aantal goed dingen. De aanleg van windparken op zee gaat door, nieuwe woningen zullen vanaf 2021 niet meer standaard met aardgas worden verwarmd en er komt een Klimaatwet.’

Maar er bestaat grote onzekerheid over het verlagen van broeikasgassen door 18 Mton CO2 op te vangen en op te slaan. Ook VEMW - kenniscentrum voor de industrie - zet hier vraagtekens bij. Schoolderman: ‘Met CO2-opslag ben je nooit klaar. Het is geen structurele oplossing om de CO2-intensiteit te verlagen. Hiervoor moet het primaire proces worden aangepakt: hoe wekken we energie op, hoe benutten we energie op de meest efficiënte manier, en hoe vermijden we energiegebruik. Er zijn slimmere alternatieven om te verduurzamen, zoals waterstof als nieuwe energiedrager voor de industrie.’


 

'Aardgasvrij-hype zet Nederland op verkeerde spoor'

Wonen zonder aardgas wint snel aan prioriteit om de klimaatverandering te bestrijden en Groningen uit de problemen te helpen Het overhaast gas inruilen voor stroom is echter slecht voor het milieu. Voor de bestaande woningvoorraad geldt dat de energietransitie moet beginnen met mínder gas te gebruiken. Dit kan door in te zetten op versnelde isolatie en andere besparingsmaatregelen in combinatie met het bevorderen van efficiënter bewonersgedrag. 

Dat stellen energieconsultant Arie Kroon en milieukundige Martin Kroon in een artikel in het vaktijdschrift Milieu van deze maand. Zij beargumenteren dat het tussen nu en 2050 aardgasvrij maken van zeven miljoen huizen en één miljoen gebouwen een gigantische opgave betekent. In totaal gaat dat naar schatting 300 miljard euro kosten, want het vergt een flinke verbouwing van gemiddeld tussen de 30.000 en 80.000 euro per woning.

Wat daarvoor komt kijken aan menskracht en middelen wordt ernstig onderschat, stellen de auteurs. De gaskraan dichtdraaien betekent nog niet dat het milieu daar beter van wordt. Zolang het aandeel fossiel (aardgas en steenkool) in de stroomproductie hoog blijft (nu 88%), is vervanging van gas door stroom voor verwarming met warmtepompen of infrarood-panelen zelfs contraproductief. Het lage rendement van de totale stroomketen resulteert namelijk in een hogere CO2-uitstoot dan verwarmen met een moderne HR-ketel. De HFK-gassen in warmtepompen zijn bovendien extreem broeikasgevaarlijk en zullen bij lekkage in het milieu vrijkomen. 

Op grond van 23 jaar ervaring met de eerste nulenergiewoning in Europa, namelijk in het Zuidhollandse Woubrugge*, concludeert het artikel in Tijdschrift Milieu dat het nog te vroeg is om bestaande woningen op korte termijn aardgasvrij te maken. Eerst moet de stroomproductie groener worden door het aandeel zon en wind hierin te verhogen. Maar ook dán hebben we aardgas nodig als back-up als de stroomvraag extra hoog is, bijvoorbeeld voor verwarming in winterse perioden met weinig zon en wind. Tot slot zijn voor de massale ombouw naar aardgasvrij de bouw- en installatiebranche nog niet klaar. De nodige vakmensen en de expertise voor zo’n gigantische ombouw ontbreken gewoonweg momenteel.

'HAL aast op Eneco'

Een van de bedrijven die belangstelling hebben voor Eneco is HAL, de investeringsmaatschappij die havenfamilie Van der Vorm oprichtte nadat ze haar Holland Amerika Lijn verkocht.

Eneco en HAL zouden hebben gesproken over een minderheidsbelang van 40 procent, meldt De Telegraaf. De aandeelhouders van Eneco hebben echter een stokje gestoken voor het één tweetje door een consultatieproces op te starten onder alle aandeelhouders, vooruitlopend op een semi-openbare veiling.

Inmiddels zijn er veel meer potentiële bieders op Eneco afgekomen, waardoor de kansen van HAL lijken te zijn geslonken.

Aanstaande dinsdag beslist de gemeenteraad van Dordrecht als laatste wat het met zijn aandelen doet.

Hoofdkantoor Greenchoice bereikt energielabel A

Eerder dit jaar verhuisde Greenchoice naar het voormalig bouwcentrum (Square) in hartje Rotterdam. Dit monumentale pand had energielabel F en stelde de duurzame energieleverancier voor de uitdaging het onderkomen zo energiezuinig mogelijk te maken. Met de oplevering van 160 zonnepanelen op het dak van het pand is deze maand energielabel A toegekend.

Uitgangspunt bij het verduurzamen was het zo goed mogelijk isoleren van het pand om energieverlies tot een minimum te beperken. LED-verlichting, aanpassingen aan de luchtbehandelingsinstallatie en daglicht- en aanwezigheidsensoren op het gebouwbeheersysteem hielpen het pand verder te verduurzamen. De laatste stap om energielabel A te bereiken, waren de zonnepanelen op het dak.

De gemeente Rotterdam eiste dat het ontwerp van het zonnestroomsysteem op het monumentale pand esthetisch verantwoord zou zijn. Met die opdracht ging KiesZon, dochteronderneming van Greenchoice, aan het werk en zorgde voor een vindingrijk ontwerp dat door de gemeente werd goedgekeurd. De 160 zonnepanelen, goed voor ruim 40.000 kWh op jaarbasis, werden gelegd in een zogeheten oost-west opstelling, wat zorgt voor een meer gesloten geheel en een prettigere aanblik vanuit de omliggende gebouwen.

Greenchoice is trots op het bereikte energielabel. Evert den Boer, CEO: “We hebben de ambitie om energie zo dicht mogelijk bij de klant brengen, zodat die er zelf mee aan de slag gaat. We roepen consumenten op om hun eigen groene stroom op te wekken en energie te besparen. Natuurlijk moeten we dan zelf de daad bij het woord voegen. We laten zien dat het kán en daar ben ik trots op.”

Netbeheerders betreuren 'suggestieve berichtgeving Kassa'

Netbeheerders zijn niet bij met uitzending van het televisieprogramma Kassa (zaterdagavond 28 oktober 2017), waarin emeritus hoogleraar Ben Ale en zelfstandig onderzoeker Peter Coppes uitspraken doen over vermeende onveiligheid van gasmeters met een kortere schroefdraad op basis van veronderstellingen en hypothetische situaties.

Beide heren trekken vergaande conclusies zonder daadwerkelijk alle feiten te kennen of zonder zelf onderzoek te hebben uitgevoerd. De netbeheerders hebben dit wel, zeggen zij.

Er worden alleen meters geplaatst, en meters blijven alleen hangen, als de kwaliteit en de veiligheid is gegarandeerd. De netbeheerders hebben Kassa hier ook voor de uitzending in een verklaring over geïnformeerd.

Nergens in de uitzending is er sprake van een daadwerkelijk onveilige situatie. Netbeheerders hebben hun conclusie over veiligheid getrokken op basis van daadwerkelijk onderzoek door het onafhankelijke instituut KIWA en Holland Innovative. De berichtgeving van Kassa suggereert dat de gasmeter acuut onveilig zouden zijn. Dat is eenvoudigweg onwaar en ook niet in het belang van de consument om die indruk te wekken.

Hoe rechtvaardig is de energietransitie?

Een grootschalige overgang naar duurzame energie heeft ook sociale consequenties die nu langzaam aan het licht komen. Ook in het nieuwe regeerakkoord staan voornemens om hier goed naar te kijken. Het is dan nodig om de ethische kant van groene energie te bespreken, want iedereen moet baat hebben bij duurzaam energiebeleid. De vraag is alleen: wie draait op er voor de financiële en maatschappelijke kosten van de energietransitie en wie bepaalt de koers richting een volledig duurzame energievoorziening?

Om deze vragen te beantwoorden is het belangrijk om te kijken hoe rechtvaardig de energietransitie wordt vormgegeven. ECN publiceert samen met Milieudefensie, Alliander en Tertium nu een bundel essays over de ethische aspecten van de energietransitie. De stukken zijn gebaseerd op bestaande literatuur, praktijkvoorbeelden en de ervaringen van de consortiumpartners. In deze acht essays komen de verschillende aspecten van energierechtvaardigheid aan bod.

De essays zijn niet bedoeld om concrete oplossingen te genereren, maar juist om vragen op te roepen en discussie hierover aan te jagen. Oplossingsrichtingen komen later in het project aan bod. Enkele thema’s zijn; ‘Plaatsing in 2035: De strijd om de energieruimte’, ‘Werkgelegenheid in 2035: Groene banen, grijze werkloosheid’ en ‘Digitalisering in 2035: Dynamische energieprijzen en het WK’. Voor enkele thema’s zal het consortium lokale workshops organiseren om de discussie rond mogelijke onrechtvaardigheden en lokale oplossingen te faciliteren. In het kader van het subsidieprogramma Maatschappelijk Verantwoord Innoveren 2017 (MVI)wil het consortium van het ‘Ethiek van de Energietransitie–project’ een aanjaagstudie uitvoeren om de discussie over ethiek van de energietransitie op de kaart te zetten in Nederland. Leidt de energietransitie tot nieuwe of andere vormen van sociale ongelijkheid? Wie zijn dan de winnaars en verliezers in 2035? En welke keuzes, afwegingen en mogelijkheden dienen zich de komende jaren aan om dit te beïnvloeden?

Stedins wagenpark wordt volledig elektrisch

Stedin gaat haar wagenpark de komende jaren volledig verduurzamen. Daarnaast stoten in 2020 ook het woon-werkverkeer, zakelijke reizen en de lease-auto’s geen broeikasgassen en schadelijke stoffen meer uit.  Medewerkers van Stedin reizen dan voornamelijk met openbaar vervoer of elektrische (deel)auto’s of bussen. Op deze manier wil Stedin een flinke bijdrage leveren aan het terugdringen van de CO2-uitstoot en verbetering van de luchtkwaliteit in de Randstad. 

Met circa 2100 bedrijfswagens heeft Stedin, op de hulpdiensten na, het grootste wagenparken van de Randstad. Daarnaast reizen vele medewerkers iedere dag van en naar kantoor en hebben afspraken buiten de deur. "In ons gebied kom je bijna dagelijks een busje van Stedin tegen’’, zegt Chief Operating Officer Judith Koole. "Storingen verhelpen, slimme meters installeren; onze collega’s zitten veel op de weg. En ze rijden voornamelijk in stedelijk gebied. Daarom wil Stedin met de keuze voor schoon vervoer bijdragen aan schonere lucht in steden.’’

Naast de verduurzaming van het wagenpark zet Stedin in op het vergroten van het gebruik van het openbaar vervoer en de inzet van deelauto’s. Om dit te stimuleren hebben Stedin-medewerkers die met openbaar vervoer reizen geen vaste trajectkaart meer, maar kunnen ze vrij reizen met de trein en ander openbaar vervoer, ook privé. Daarnaast wordt de pool aan elektrische Renault ZOE’s breder ingezet, in samenwerking met Greenwheels. Bij de renovatie van de kantoorpanden in Delft en Utrecht komen Smart Charging laadpalen die elektriciteit kunnen terugleveren aan het energienet.

Versnelling productie hernieuwbare energie

In 2023 zal het aandeel hernieuwbare energie ten opzichte van de start van het Energieakkoord in 2013 meer dan verdrievoudigd zijn tot 17,3%. Dit is ruim boven de doelstelling van 16% die de 47 partijen in het akkoord hebben afgesproken om de transitie van fossiele naar duurzame energie te maken. Dat blijkt uit de Nationale Energieverkenning 2017 (NEV) die de minister van Economische Zaken mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu afgelopen donderdag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Volgens het rapport groeit de hernieuwbare energieopwekking in ons land sneller, neemt de energiebesparing toe en daalt het energieverbruik.

Minister Kamp van Economische Zaken: "De ingezette energietransitie zorgt volgens de NEV voor resultaat. Het aandeel hernieuwbare energie groeit van 17,3 procent in 2023 naar bijna 24 procent in 2030, terwijl vorig jaar 20 procent werd verwacht. Het aandeel hernieuwbare elektriciteit zal in 2023 oplopen tot 44 procent. Deze versnelling is vooral te danken aan de succesvolle uitrol van windenergie op zee. Daarnaast is het jaarlijkse tempo van de energiebesparing (1,7%) deze eeuw nog niet zo hoog geweest. Genomen maatregelen in de afgelopen kabinetsperiode zorgen dat het energieverbruik en de CO₂-uitstoot afnemen, terwijl gelijktijdig de economie stevig kan blijven groeien. Met de ingezette maatregelen is het fundament gelegd om de klimaatdoelen van Parijs te halen."

Aanvullende maatregelen die het kabinet eerder dit jaar heeft aangekondigd, staan nog niet in de NEV 2017. Door deze extra acties komt ook de doelstelling van 14 procent hernieuwbare energie in 2020 in zicht. Volgens de NEV 2017 is de verwachte vertraging bij het realiseren van de windenergie op land-projecten de voornaamste reden dat die doelstelling nog niet wordt gehaald.

De verwachte broeikasgasuitstoot in 2020 komt in de NEV 2017 overeen met de prognose uit de NEV 2016. Door het volledig realiseren van de doelstellingen uit het Energieakkoord wordt de vereiste 25 procent broeikasgasreductie ten opzichte van 1990 gerealiseerd, zoals in het Urgenda-vonnis werd gesteld.

Studenten Da Vinci College sluiten Warmtenet Dordrecht aan op afvalenergiecentrale HVC

Studenten van het Da Vinci-college hebben het warmtenet Dordrecht aangesloten op de afvalenergiecentrale aan de Baanhoekweg. De studenten, voor dit doel opgeleid als ‘warmte-experts’, hebben de kraan van de tijdelijke warmtecentrale definitief dichtgedraaid.

Directeur Duurzame Energie HVC Arjan ten Elshof: “Op dit moment zijn er zo’n 3.000 aansluitingen gerealiseerd en de komende jaren zal dit aantal worden uitgebreid naar ruim 10.000”. Wethouder Rik van der Linden is ook verheugd met de ontwikkelingen: “Een aantal grote locaties is al aangesloten op het Dordtse Warmtenet, zoals de Stadswerven, Energiehuis, Zorggroep Crabbehof, Schouwburg Kunstmin, het Leerpark en de Duurzaamheidsfabriek. Ook kiezen steeds meer VvE’s voor restwarmte. We gaan van gas los. In Dordrecht is dat realiteit. Dat is een mooi gegeven waar jarenlang naar is toegewerkt. Bovendien is het effect fors: één woning aansluiten op het warmtenet levert jaarlijks net zo veel terugdringing van CO2 op als 22 zonnepanelen op het dak.”

De toepassing van restwarmte levert een grote bijdrage aan de transitie naar een Nederland, waarin we het gebruik van aardgas steeds meer afbouwen. De overheid heeft bepaald dat onze energievoorziening in 2050 volledig duurzaam moet zijn. Dat is een enorme opgave. Onderdeel van de opgave is een aardgasvrij Nederland; ruim 7 miljoen huishoudens moeten van het gas af. Aardgas draagt als fossiele brandstof bij aan de klimaatverandering. Voor een klimaatneutraal Nederland moeten we daarom over op nieuwe manieren van verwarmen, douchen en koken. Gemeenten krijgen een rol om deze transitie naar een gebouwde omgeving zonder aardgas te begeleiden. Wethouder Rik van der Linden: “Bijzonder in Dordrecht is dat we niet alleen nieuwbouwwoningen aansluiten die vaak al energiezuinig worden gebouwd maar ook bestaande woningen. In samenwerking met  woningcorporaties Trivire en Woonbron wordt bij de vervanging van ketels van bestaande bouw of renovatiewerkzaamheden waar mogelijk gekozen voor een aansluiting op het warmtenet.

De aanleg van het warmtenet in Dordrecht is een grote operatie en de voorbereiding is al in 2009 door de gemeente gestart. Arjan ten Elshof (directeur Duurzame Energie HVC): “We proberen zo’n 1.000 aansluitingen per jaar te realiseren. Dat aantal ligt hoog, maar we denken dat we dat kunnen halen. Eind dit jaar hebben we 25 kilometer leidingen aangelegd, dat moeten er later 35 worden. Het ‘hoofdwegennet’ ligt er dan, en het aansluiten van klanten is dan niet zo moeilijk meer.” Om vanaf de start van de aanleg van het warmtenet gebouwen en woningen te kunnen voorzien van warmte is op verschillende locaties in Dordrecht gebruik gemaakt van tijdelijke warmtecentrales (TWC). Zo was het mogelijk om woningen en gebouwen waarvan de bestaande warmtebron aan vervanging toe was, vast aan te sluiten op het warmtenet én bovendien te voorzien van warmte. De TWC’s zijn nu nagenoeg allemaal uitgeschakeld en doen alleen nog dienst als achtervang of opstarthulp. De komende maanden blijven er nog een paar TWC’s draaien omdat het warmtenet daar nog niet is.

Ook Leerdam wil Eneco niet kwijt

De gemeenteraad van Leerdam, eigenaar van 0,45 procent van de aandelen Eneco, heeft donderdagavond tegen verkoop gestemd. Het percentage aandelen Eneco dat mogelijk niet te koop wordt aangeboden, heeft daarmee de grens van 25 bereikt. Eneco wordt daarmee minder aantrekkelijk.

Eneco is momenteel nog eigendom van 53 gemeenten. Het gros van hen wil zijn belang verkopen nadat het netwerkbedrijf Stedin van Eneco is afgesplitst.

Onder de tegenstemmende gemeenten bevindt zich de gemeente Den Haag met een belang van 16,5 procent.

'Tienduizenden slimme gasmeters mogelijk onveilig'

Mogelijk zijn tienduizenden slimme gasmeters onveilig. Dat concluderen emeritus hoogleraar veiligheid Ben Ale van de TU Delft en onafhankelijk technisch onderzoeker Peter Coppes in het consumentenprogramma Kassa. Vanavond wordt daaraan aandacht besteed.

De meters van het merk Landis en Gyr G4/G6, waarvan er in Nederland zo'n 40.000 zijn geplaatst. De meters hebben een te kort aangesneden schroefdraad, waardoor gas kan lekken. Als de koppeling te strak wordt aangedraaid wordt het risico op lekken groter.

Netbeheerder Stedin heeft inmiddels al zijn bijna 15.000 gasmeters met de productiefout vervangen. Zes andere netbeheerders zagen volgens Kassa daar nog geen reden toe.

GasTerra dooft zaterdag de verlichting

Zaterdag 28 oktober wordt de 13e editie van de Nacht van de Nacht georganiseerd. Net als voorgaande jaren doet ook GasTerra hier aan mee. De Nacht van de Nacht is een initiatief van de Natuur en Milieufederaties en wordt elk jaar georganiseerd om aandacht te vragen voor lichtvervuiling en energiebesparing op verlichting. Tijdens deze avond doven verschillende bedrijven, gemeenten en huishoudens hun verlichting. Wij zetten ons kantoor die nacht ook in het donker. Alle kantoorverlichting, inclusief logo gaat uit (behalve de verplichte noodverlichting).

Daarnaast worden tijdens de Nacht van de Nacht verschillende activiteiten georganiseerd verspreid over heel Nederland. Afgelopen jaar werden er door het hele land een recordaantal van 470 activiteiten georganiseerd in het duister. Onder andere 15 restaurants deden toen mee aan de Nacht van de Nacht met een romantisch diner bij kaarslicht.

Eerste opslagsysteem ter wereld voor zelfherstellende stroomnetwerken

De snelle groei van duurzame energie legt door de inconsistente opwekking hiervan grote druk op de wereldwijde stroomnetwerken. Om deze netwerken hier bestendiger tegen te maken, lanceert Alfen een oplossing die het voor lokale delen van het centrale net mogelijk maakt zichzelf los te koppelen en autonoom te herstellen.

Deze nieuwe netwerkoplossing, genaamd de Cellular Smart Grid Platform (CSGriP), verdeelt het netwerk in diverse kleine cellen die autonoom kunnen functioneren. Als de centrale netwerksturing door een storing wordt onderbroken, nemen deze lokale cellen de regie over. Zij starten automatisch met het herstel van alle lokale energiebronnen (bv. zon en wind), om lokale gebruikers hier vervolgens van te voorzien. Dit wordt mogelijk gemaakt door het energieopslagsysteem van Alfen: een systeem dat in staat is om het genereren en verbruik van energie in balans te houden. Zodra deze balans in een individuele cel is hersteld, verbindt deze zich automatisch met andere cellen om zo het centrale netwerk weer op te bouwen. Hiermee worden de duur en de omvang van stroomstoringen aanzienlijk teruggebracht.

Deze Alfen-oplossing doorstond uitvoerige praktijktesten bij ACRESS in Lelystad (Application Centre for Renewable Resources). Hier worden lokaal opgewekte zonne- en windenergie en biogas gecombineerd met lokale stroomgebruikers. De totaaloplossing draait om een 0,5MH energieopslagsysteem dat in combinatie met complexe algoritmes de lokale stroomopslag volledig beheert. Beide oplossingen zijn geleverd door Alfen.

Naast Alfen zijn ook diverse projectpartners betrokken bij de ontwikkeling van CSGriP, zoals de Technische Universiteit Delft, het Application Centre for Renewable Resources, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Avans Universiteit, Bredenoord, DNVGL en netwerkbeheerder Alliander. Het project wordt ondersteund met een subsidie van RVO-TKI Urban Energy.

PlusJeHuis: nieuw energiebesparingsproject voor huiseigenaren

Op 10 oktober 2017, de Dag van de Duurzaamheid, lanceerde de gemeente Maastricht een nieuw energiebesparingsproject: PlusJeHuis. Eigenaren van koopwoningen die aan de slag willen met energiebesparing en duurzame energieopwekking kunnen voor hulp en ondersteuning terecht bij Volta Limburg.

Volta Limburg is de begunstigde partij uit de Europese aanbesteding naar een serviceprovider voor energiebesparing. Het project PlusJeHuis is georganiseerd door de gemeente Maastricht, Gulpen-Wittem en Meerssen in het kader van de Regionale Energie Alliantie. De gemeenten en Volta Limburg zijn de concessie aangegaan voor de komende vijf jaren.
PlusJeHuis

Energie besparen en duurzame energie opwekken kan op verschillende manieren. Huiseigenaren kunnen eigen stroom opwekken met zonnepanelen, de woning isoleren of besparen op gaskosten met een warmtepomp, een nieuwe cv-ketel of een zonneboiler. Volta Limburg kan particuliere woningeigenaren begeleiden in het hele traject; van het kiezen van energiebesparende maatregelen tot en met de financiering en de uitvoering.

“Deze nieuwe service ontzorgt bewoners bij het treffen van energiebesparende maatregelen. Zo wordt het veel makkelijker om met energiebesparing en energieopwekking aan de slag te gaan. En werken we samen aan een klimaatneutraal Maastricht”, benadrukt Gert-Jan Krabbendam, wethouder Duurzaamheid.

Om eigenaren van koopwoningen te informeren over de mogelijkheden verzorgt Volta Limburg de komende twee jaren samen met de gemeente informatiebijeenkomsten in diverse buurten.

NLE schudt nu ook leasemarkt voor elektrisch rijden op

De Nederlandse Energie Maatschappij (NLE) gaat samen met leasemaatschappij Justlease naar eigen zeggen de markt voor elektrische auto’s openbreken. Particulieren kunnen via NLE een volledig elektrische Smart ForFour Electric Drive leasen voor een tarief dat zich kan meten met voordelige benzine-auto’s. Naast vierwielers biedt het bedrijf binnenkort ook elektrische fietsen aan.

De leaseprijs van de basisversie van de Smart ForFour Electric Drive wordt 249 euro per maand. Voor dat bedrag krijgen klanten zestig maanden de beschikking over de vierpersoons Smart, inclusief wegenbelasting, tienduizend vrije kilometers per jaar, onderhoud, vervangend vervoer en een allrisk-verzekering. Via een gepersonaliseerde app krijgen klanten inzicht in ritten en gemaakte kilometers. Ter vergelijking: de goedkoopste private leaseconstructie voor een vergelijkbare Smart ForFour bij de grote leasemaatschappijen is als snel tot 25 procent duurder.

Dat NLE zich ook op de markt van elektrische leaseauto’s begeeft, wordt ingegeven door het ‘DNA’ van het bedrijf. “Het energiebedrijf van de toekomst levert een geïntegreerd pakket van producten en diensten”, zegt Swinkels. “In dat pakket past mobiliteit, ook een markt waarin een transitie bezig is van fossiele naar duurzame brandstoffen en van bezit naar gebruik. NLE wil in die toekomst een voortrekkersrol spelen.”

Samenwerkingsovereenkomst Zonnepark Welschap

Waarschijnlijk kan vanaf 2018 vanaf vliegbasis Eindhoven zonne-energie worden opgewekt. Vliegbasis Eindhoven, gemeente Eindhoven en Coöperatie Zonnepark Welschap ondertekenden op 10 oktober een samenwerkingsovereenkomst voor de aanleg van een zonnepark.

Op het zuidoostelijke deel van de voormalige zweefvliegstrip is hiervoor 2,5 hectare bestemd. Hier kunnen circa 8.000 zonnepanelen worden geplaatst. Dit komt overeen met het elektriciteitsgebruik van meer dan 500 huishoudens.

Inwoners die binnen de zogenoemde ‘postcoderoos’ wonen, kunnen meedoen aan dit project en zo investeren in duurzame energie. De postcoderoosregeling is onderdeel van het Nationaal energieakkoord (2013). Deze regeling maakt het economisch aantrekkelijk om, in plaats van op het eigen dak, op een locatie in de buurt duurzame elektriciteit op te wekken voor eigen gebruik.

Nuon lanceert dienst voor bewindvoerders

Op de Internationale Dag ter Bestrijding van Armoede introduceerde energieleverancier Nuon ‘Nuon Verlicht’, een dienst voor bewindvoerders waarmee consumenten die onder gerechtelijk bewind vallen zonder waarborgsom en tegen een scherp tarief elektriciteit en gas kunnen afnemen. Daarnaast biedt het energiebedrijf deze klanten gratis een energiescan om te helpen hun energieverbruik – en daarmee hun maandlasten - te verlagen.

De lancering is het gevolg van een succesvolle pilot met onder andere BSF Bewindvoering en Van Amerongen Bewindvoering B.V. “In Nederland staan meer dan 300.000 mensen onder gerechtelijk bewind. Gemiddeld worden er 100.000 mensen per jaar van stroom en gas afgesloten, omdat zij hoge schulden hebben opgebouwd. Dat, terwijl energie een levensbehoefte is. En door die schulden komen deze mensen niet meer in aanmerking voor een nieuw energiecontract, tenzij ze een waarborgsom betalen. En daar hebben ze nu juist geen geld voor”, legt Jeanette van der Linden, directeur van Van Amerongen, uit. “Zo belanden ze in een neerwaartse spiraal, waarmee ze letterlijk en figuurlijk in de kou komen te staan. Door deze samenwerking met Nuon hebben wij gelukkig de mogelijkheid om deze mensen tóch toegang te verstrekken tot stroom en gas.”

Ondanks het economische herstel vormen schulden in Nederland nog steeds een probleem. Steeds meer huishoudens in Nederland hebben moeite met het betalen van de vaste lasten, waaronder de energierekening. Schulden zijn niet alleen een probleem voor degen die de schulden heeft, maar ook voor de schuldeisers en de maatschappij. De consequenties en de kosten zijn voor alle betrokken partijen groot. Energieleveranciers, zorgverzekeraars en woningcorporaties vormen in de huidige economie samen ‘de top drie van schuldeisers’. Met een marktaandeel van 25% en circa 2 miljoen klanten in Nederland wordt ook Nuon met dit maatschappelijke probleem geconfronteerd.

“We hebben daarmee een verantwoordelijkheid naar onze klanten”, legt Cindy Kroon, directeur Nuon Sales, uit. “We zetten ons dan ook al jaren in voor het voorkomen van schulden van onze klanten. Voor energieleveranciers ontbreekt namelijk een vangnet zoals bijvoorbeeld geregeld bij de zorgsector, waar het Zorginstituut Nederland zorgverzekeraars compenseert. Om het risico van oplopende, onbetaalde rekeningen en de daarmee gemoeide kostenposten te voorkomen, maken we gebruik van de mogelijkheid tot het vragen van een waarborgsom. Maar dat doen we eigenlijk tegen onze zin - je onthoudt mensen met grote financiële problemen zo toegang tot een basisbehoefte. Je kunt dit probleem wegduwen, maar wij zijn er ook voor déze klanten en sluiten onze ogen niet voor deze problematiek. Door goed te luisteren en te zoeken naar andere mogelijkheden, zijn we er best trots op dat we met ‘Nuon Verlicht’ nu een oplossing hebben weten te realiseren waar iedereen bij gebaat is.”

Nuon is één van de laatste energiebedrijven die de waarborgsom heeft geïntroduceerd. Het probleem ontstond dat Nuon zonder waarborgsom een onevenredig risico liep op wanbetaling, in plaats van dat dit risico verspreid werd over de gehele sector. Nieuwe klanten die onder gerechtelijk bewind vallen, kunnen zich door hun bewindvoerder bij Nuon laten aanmelden en hoeven dan geen waarborgsom te betalen. Ook zal er geen kredietwaardigheidstoets worden gedaan. De bewindvoerder staat gedeeltelijk garant voor deze klanten. Nuon begeleidt bewindvoerders bij het gebruik van het portaal en heeft een apart contactpunt ingericht voor vragen. Meer informatie is online te vinden.

Groot windmolenservicebedrijf komt naar de Eemshaven

Het bedrijf BOW Terminal wil een grote vestiging openen in de Eemshaven. Daar wil onderneming zijn activiteiten rond windparken op zee gaan uitbreiden, meldt RTV Noord.

Het bedrijf heeft al een vestiging in Vlissingen, die ook voornamelijk wordt gebruikt voor de bouw en het onderhoud van windparken op zee.

In de Eemshaven gaat het om een terrein van 27 hectare met een kade van 220 meter lengte.

Greenchoice investeert in Nederlands bos

Groene energieleverancier Greenchoice gaat de komende jaren investeren in projecten van de Nederlandse natuurorganisaties Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en het Zuid-Hollands Landschap. Het doel: Nederlands bos beschermen en de biodiversiteit verrijken. Een Nederland met windmolens en zonnepanelen, maar zónder natuur, is voor de energieleverancier namelijk geen optie.

Als enige grote Nederlandse energieleverancier investeert Greenchoice al jaren in internationale bosprojecten om de CO2-uitstoot van het gasverbruik van klanten te compenseren. Zo zijn er projecten in Zimbabwe, Uganda, Indonesië en Peru. Met deze projecten is de afgelopen jaren in totaal 9,5 miljoen ton CO2 gecompenseerd, waarmee de organisatie een grote bijdrage levert in de strijd tegen klimaatverandering en klanten betrekt bij het belang van natuur en milieu. Dit jaar komen daar voor het eerst projecten in Nederland bij. Het sluit aan op de visie van de organisatie om écht werk te maken van een schonere en groene wereld.

De Nederlandse projecten richten zich op het beschermen van bos en het verrijken van de biodiversiteit. Ook de aanleg van nieuw bos staat op de planning. Ruben Veefkind, manager strategie en innovatie van Greenchoice: “Op de langere termijn willen we ervoor zorgen dat er meer bos aangeplant wordt in Nederland. In de tussentijd pakken we vooral ziektes aan om ontbossing te voorkomen. Als groene energieleverancier zijn we gefocust op het stimuleren we lokale zonne- en windenergieprojecten om Nederland te verduurzamen en de lokale energietransitie te versnellen, maar we kunnen ons daarbij niet permitteren om de ogen te sluiten voor verdwijnende natuur wereldwijd.“

In samenwerking met Natuurmonumenten is een eerste project gestart in het Voorsterbos in de Noordoostpolder, waar de Es de dominantie boomsoort is. Door de schimmelziekte essentaksterfte sterft 90% van alle essen af, met een heel dun bos als gevolg. De komende twee jaar gaan Greenchoice en Natuurmonumenten ongeveer 33 hectare bos (ongeveer 66 voetbalvelden) omvormen door nieuwe inheemse bomen en struiken aan te planten. Dit zorgt voor het ontstaan van een sterker en gevarieerder bos.

Met Staatsbosbeheer richt Greenchoice zich in het eerste jaar ook op de essentaksterfte. Dit doen ze in het Purmerbos in Noord-Holland. Daarnaast starten projecten met Natuurmonumenten in het Bergherbos in Gelderland en met Stichting Het Zuid-Hollands Landschap in de Duinen van Oostvoorne. Dit duingebied is van oudsher wat betreft planten het meest soortenrijke natuurgebied van Noordwest-Europa. De stikstofdepositie van de zware industrie op de Maasvlakte zorgt voor overwoekering van kwetsbaar duingebied en vogelbroedeilanden. Greenchoice richt zich hier eerst op het weer geschikt maken van de eilanden bij het Groene Strand voor broedvogels.

Studenten onderzoeken zonnepanelen met baksteenpatroon in gevels

HvA-studenten gaan onderzoeken hoe de zonnepanelen met baksteen- een kleurenpatroon in gevels van gebouwen verwerkt kunnen worden. Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) heeft deze deze nieuwe ‘esthetische zonnepanelen’ gemaakt, met als doel dat de weerstand ertegen afneemt, en dat mensen ze zelfs mooi gaan vinden.

Het nieuwe van de modellen die ECN tentoonstelt, is dat deze niet alleen afwijken van het standaard blauw of zwart- met andere kleuren wordt al geëxperimenteerd- maar dat ze bedrukt zijn met allerlei kleurenvormen, of zelfs een baksteenpatroon. De zonnepanelen oogstten onlangs al veel belangstelling op een beurs voor zonne-energie in de RAI.

Momenteel stuiten architecten namelijk op het probleem dat mensen zonnepanelen niet mooi vinden ogen. Dat beperkt de mogelijkheden om zonnepanelen op te nemen in gebouwen en het straatbeeld- meestal plaatst men ze alleen op het dak.

Dat panelen bedrukt kunnen worden, maar tegelijk weinig aan rendement inleveren, maakt het voor architecten gemakkelijker om deze in de toekomst op meer plekken te plaatsen. In gevels van gebouwen bijvoorbeeld.

De zonnepanelen met baksteenprint lenen zich waarschijnlijk goed voor stadsgevels. Hoe je dit kunt realiseren, dat gaan HvA-onderzoekers en studenten van de opleiding Engineering onderzoeken.

Engineering-studenten van de afstudeerrichting Mechanical Engineering zullen dit semester nagaan hoe je van zo’n zonnepaneel een gevelstuk kunt ontwerpen, dat voldoende isolerend werkt. Hun medestudenten van de richting Sustainable Energy Systems gaan de stroomvoorziening en het elektronische gedeelte uitwerken van zo’n gevel met zonnepaneel.

Steden zullen in de nabije toekomst overstappen op duurzame energie in plaats van gas.  Dat maakt dit project zo relevant, zegt hoofddocent en onderzoeker Renee Heller van de HvA-opleiding Engineering: "Alleen het dakoppervlak biedt niet genoeg ruimte om alle inwoners en voorzieningen straks van voldoende groene energie te voorzien. Het biedt daarom uitkomst als zonnepanelen ook in gevels kunnen worden opgenomen, bijvoorbeeld in nieuwbouwwijken en bij renovatieprojecten.”

Meerdere bedrijven werken aan innovaties waardoor zonnepanelen op meer plekken gebruikt kunnen worden. Zo presenteerde Elon Musk, topman van technologiegigant Tesla, onlangs dakpannen met daarin zonnepanelen. Een product als Dutch Solar Design, de zonnepanelen met kleuren- en baksteenpatroon, is echter nog niet eerder gemaakt. Doordat de zonnepanelen bedrukt zijn met kleine puntjes, leveren zij niet meer dan 20 procent aan rendement in.

Het project Dutch Solar Design is een samenwerking tussen ECN, architectenbureau UNStudio, printbedrijf TS Visuals (bekend van de bedrukking van de Markthal Rotterdam), gevelbekleder Aldowa, design consultancy-bureau Design Innovation Group en HvA-onderzoeksprogramma Urban Technology en is mede mogelijk gemaakt door subsidie van ​TKI Urban Energy (Topsector Energie, Ministerie van EZ).

Overvecht-Noord als eerste bestaande Utrechtse wijk aardgasvrij

Overvecht-Noord is de eerste bestaande Utrechtse wijk die uiterlijk 2030 aardgasvrij wordt. De gemeente onderzoekt samen met Stedin, woningbouwcorporaties, Eneco, bewonerscollectief Energie-U en bewoners wat dit betekent voor de woningeigenaren en de energie-infrastructuur in de wijk. Met de 8.000 woningen in Overvecht-Noord zet Utrecht de eerste grote stap om de gehele stad aardgasvrij te maken en daarmee de CO₂-uitstoot terug te dringen. In de onlangs door het college vastgestelde Warmtevisie staat beschreven hoe de warmtevoorziening van Utrecht klimaatneutraal kan worden.

Wereldwijd staan we voor de opgave om de CO₂-uitstoot terug te dringen. Het verwarmen van gebouwen en koken met aardgas is één van de veroorzakers van de uitstoot. De komende jaren gaat er veel veranderen in de manier waarop we onze huizen en kantoren verwarmen. Hiervoor zijn aanpassingen nodig in gebouwen en in de energie-infrastructuur.

De wijk Overvecht-Noord, tussen de Franciscusdreef, Karl Marxdreef, Einsteindreef en Vechtdijk, is om meerdere redenen een logische eerste stap in het aardgasvrij maken van Utrecht. “Onze aardgasleidingen zijn in deze wijk over enkele jaren aan vervanging toe”, zegt Joep Weerts, directeur Klant & Markt van netbeheerder Stedin. “Een nieuwe aardgasleiding leggen we voor zo’n veertig jaar aan. Dat is natuurlijk zonde om nu te doen, als we al weten dat we van het gas af gaan voor het eind van de levensduur van de leidingen.” Wethouder Lot van Hooijdonk voegt daaraan toe: “We willen dat dit de wijk veel oplevert. Energiezuinige huizen zijn een stuk comfortabeler om in te wonen. Ook streven we ernaar dat het leidt tot meer werkgelegenheid in de wijk. Dit sluit mooi aan bij De Versnelling van Overvecht. Met de Versnelling investeren we in de wijk.”

In Overvecht-Noord heeft 83 procent van de woningen een gasaansluiting (6.600 woningen). De overige woningen hebben stadsverwarming of bijvoorbeeld een elektrische warmtepomp. Driekwart van de woningen in Overvecht-Noord is van woningbouwcorporaties. Het is de bedoeling dat  uiteindelijk dat de hele stad aardgasvrij wordt. Dat is een enorme operatie. Iedere wijk komt aan de beurt om het gasnet te vervangen voor een duurzaam alternatief. De gemeente kijkt met woningeigenaren en samenwerkingspartners welke oplossing het best past per gebied. Het is al goed mogelijk om nieuwbouwwijken zonder aardgas op te leveren.

De samenwerkende partijen organiseren in november bijeenkomsten voor woningeigenaren. Huurders krijgen een uitnodiging voor een bijeenkomst van hun woningbouwcorporatie of verhuurder, zodra er concrete plannen zijn voor het aardgasvrij maken van een complex. Zie voor meer informatie: www.utrecht.nl/wonenzonderaardgas en de warmtevisie.

'Consumentenstroom groener, grijze stroom wordt weggemoffeld'

De stroom die energiebedrijven aan consumenten leveren wordt steeds groener. De jaarlijkse stroomranking van de Consumentenbond, Greenpeace, Natuur & Milieu en Wise laat zien dat energieleveranciers gevoelig zijn voor de vraag van consumenten naar duurzame stroom. Met een gemiddelde score van 6,1 doen ze het beter dan vorig jaar. Tegelijkertijd worden kolen- en kerncentrales niet gesloten, maar verkocht of ondergebracht in aparte (dochter)ondernemingen, vooral gericht op de zakelijke markt. Daarmee wordt het totale energie-aanbod in Nederland nauwelijks duurzamer.

De stroommarkt is volop in beweging. Zo verkocht Vattenfall, eigenaar van NUON, haar Duitse bruinkoolactiviteiten. En bracht RWE, eigenaar van Essent, haar kern- en kolenproductie onder in een aparte onderneming. Die vervuilende stroom gaat voornamelijk naar de zakelijke markt. De onduidelijke constructies doen denken aan de ingewikkelde financiële producten uit de bankensector. De transparantie over de herkomst van stroom komt daarmee in het gedrang. Met een groeiende vraag vanuit de zakelijke markt zal ook daar het aanbod stijgen, en dat heeft weer een positieve invloed op verduurzaming van de totale energiemarkt. Consumenten laten immers zien dat dat werkt. En uiteindelijk kan de overheid ingrijpen om kolen- en kerncentrales te sluiten.

Negen bedrijven scoren boven de 7 en zijn met recht Voorlopers. Deze bedrijven maken door hun consequente keuze voor duurzaamheid het verschil in de omslag naar een schone energievoorziening. Pure Energie, Qurrent en om voeren de lijst aan.

Dertien bedrijven scoren tussen de 5 en de 7 en zijn Volgers. Deze bedrijven leveren nauwelijks een bijdrage aan de omslag naar een duurzame stroomvoorziening. Veel van deze bedrijven kopen hun stroom grotendeels in via de groothandelsmarkten en voegen (vrijwel) geen duurzame energieproductie toe aan het aanbod. In deze categorie zitten onder andere Budget Energie en Oxxio.
Bedrijven met een rapportcijfer van 5 of lager zijn Vervuilers. Zij produceren of kopen relatief veel stroom opgewekt door vervuilende kolen- en kerncentrales waarmee hun duurzame investeringen in het niet vallen. Vervuilers zijn onder andere grote energiebedrijven als ENGIE, Nuon en E.ON.

Eerste Eneco ZonneHub van start

De eerste ZonneHub van Nederland is in bedrijf genomen. Dankzij een samenwerking tussen Eneco en Rabobank West-Brabant Noord wekken omwonenden zonder geschikt dak toch hun eigen zonnestroom op. Op het dak van het Rabobankkantoor in Etten-Leur liggen nu 170 panelen.

Er is steeds meer behoefte bij mensen om ‘zelfvoorzienend’ te worden in hun energieverbruik. Hierdoor ontstaan meer initiatieven om samen op lokaal niveau groene energie op te wekken. Een collectief zonnedak, zoals de Eneco ZonneHub, maakt het gebruik en de opwek van duurzame energie eenvoudig en toegankelijk voor veel mensen, ook wanneer zij zelf geen zonnepanelen op hun dak kunnen of willen leggen.

De Eneco ZonneHub vergde veel inzet en doorzettingsvermogen van Eneco, Rabobank en de eerste deelnemers. Er is veel geleerd. Van het vestigen van het recht van opstal tot een beschikkingsaanvraag bij de Belastingdienst, van een specifieke aansluiting bij de netbeheerder tot het oprichten van de coöperatie waarin de deelnemers verenigd zijn. Al deze opgedane kennis en ervaring kan voor toekomstige collectieve zonnedaken worden ingezet om processen eenvoudiger en sneller te maken.

Ger de Weert, directeur Rabobank West-Brabant Noord: ‘De regio West-Brabant wil in 2050 energie-neutraal zijn. Dat betekent dat we zullen moeten besparen op energie en duurzaam energie moeten opwekken. Met ondernemers, onderwijs, inwoners en de overheid pakken we de handschoen op. Deze ZonneHub is eigenlijk een prachtig voorbeeld van hoe we nu al op zo’n manier kunnen samenwerken.’

Ondertussen werkt Eneco al aan volgende ZonneHubs. Binnenkort worden panelen geplaatst op het dak van een Gemeenteschuur op Goeree Overflakkee en op het dak van een grote koeienstal nabij Gorinchem en wekken omwonenden daarmee zelf hun groene stroom op.

Ook op het dak van sportpark Schuytgraaf in Arnhem Zuid worden momenteel 295 panelen aangeboden waar inwoners uit omringende postcodegebieden in Arnhem-Zuid, Oosterbeek, Doorwerth en Driel aan kunnen deelnemen.

ECN maakt zich ook in 2018 sterk voor duurzame energie en cleantech

Ook in 2018 ontwikkelt ECN voor verschillende thema’s in de Topsector Energie technologieën en diensten die een duurzame energiehuishouding dichterbij brengen en de Nederlandse cleantech-sector stimuleren. De onderzoeksonderwerpen in de thema's waarbinnen ECN actief is, zijn in nauw overleg met de TKI’s (Topconsortia voor Kennis en Innovatie) bepaald.

ECN zet haar onderzoekscapaciteit binnen de Topsector Energie in bij een vijftal sectoren: TKI Urban Energy (zonne-energie) TKI Wind op Zee TKI Biobased Economy TKI Energie & Industrie TKI Gas. Daarnaast participeert ECN in het thema Systeemintegratie van Duurzame Energie van de Topsector. Feedback geven ECN treedt met haar onderzoeksplannen voor 2018 naar buiten op een moment dat deze nog de conceptstatus hebben.

Eventuele feedback naast die van de TKI’s kunnen we op die manier nog meenemen. Feedback geven kan tot en met 23 oktober 2017. Neem daarvoor contact op met Ruud van den Brink, ECN Program Development.

Stem op inzending ‘Aardappelfabriek verwarmt zwembad met riothermie’ voor De Vernufteling Publieksprijs

Tauw is met het project ‘Aardappelfabriek verwarmt zwembad met riothermie’ kanshebber voor De Vernufteling 2017, de jaarlijkse prijs voor innovatieve projecten van ingenieursbureaus. Naast de publieksprijs maken we ook kans op de juryprijs.

Zwembad De Veldkamp in Wezep wordt vanaf het najaar 2017 door middel van riothermie verwarmd met restwarmte van de fabriek van aardappelproducent CêlaVíta. Tauw en Sportfondsen Nederland, de exploitant van het zwembad, investeren gezamenlijk 350.000,- euro in het project. Meer informatie over het project is te vinden op de stempagina (zie link hieronder).

Stemmen op ‘Aardappelfabriek verwarmt zwembad met riothermie’ voor de publieksprijs kan tot 27 oktober 2017 via de website van de Dag van de Ingenieur. Op de stempagina is ook een filmpje over het project te zien.

De Vernufteling wordt georganiseerd door NLingenieurs en tijdschrift De Ingenieur. De winnaar wordt op 3 november 2017 bekendgemaakt tijdens het jubileumfeest van NLIngenieurs dat dit jaar haar 100-jarig jubileum viert.

Gasunie Deutschland breidt samen met Duitse netbeheerders capaciteit uit

Gasunie Deutschland wordt een van de partners in het Duitse EUGAL pijpleidingproject. Gasunie heeft met de Duitse gastransportnetbeheerders Gascade Gastransport GmbH, Fluxys Deutschland GmbH en ONTRAS Gastransport GmbH een overeenkomst getekend voor de verwerving van een aandeel van 16,5% in het EUGAL-pijpleidingproject.

'Planbureau en ECN onderschatten kostendaling windenergie'

BL, ECN en CBS zijn veel te pessimistisch over kostendalingen in de windenergie. Dat stelt de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA) in reactie op de Nationale Energieverkenning (NEV). Terwijl de kosten in de praktijk hard dalen, en uit onderzoek blijkt dat deze nog tientallen procenten kunnen zakken, rekenen de schrijvers van de NEV met een marginale daling van de prijs van windenergie.

Volgens de NEV leveren windmolens in de windrijkste gebieden op land in 2020 duurzame stroom voor 6 cent per kilowattuur. Tot 2035 daalt deze prijs volgens PBL, ECN en CBS nog met slechts 10 procent. Uit een rapport van Ecofys opgesteld in opdracht van NWEA blijkt een reductie van 30 tot 40 procent binnen 5 tot 10 jaar mogelijk.

PBL, ECN en CBS gaan daarnaast uit van 6 cent per kilowattuur exclusief netaansluiting voor windenergie op zee in 2020. Tussen 2020 en 2035 blijft dit volgens deze organisaties op dit niveau steken. De daling van de kosten van windenergie op zee in het afgelopen jaar werd door niemand voorzien. Voor de komende jaren is er zelfs uitzicht op subsidieloze tenders. NWEA verwacht dan ook dat de kostendalingen op zee ook na 2020 zullen doorzetten

Minister Marie Christine Marghem opent vernieuwde nationale controlecentrum

Op 19 oktober toonde netbeheerder Elia het vernieuwde nationale controlecentrum aan Minister Marie Christine Marghem en de Belgische pers. Vanuit het nationale controlecentrum houdt de netbeheerder 24h/7 de vinger aan de pols van het Belgische elektriciteitssysteem, dat op elk moment in evenwicht moet zijn. Dat energiesysteem wordt steeds complexer, met meer uitwisselingen over de landsgrenzen heen en met een toenemend aandeel hernieuwbare energie. Het vraagt om nauwkeurige voorspellingen en de nodige flexibiliteit om plotse schommelingen op te vangen. Met deze vernieuwing is het controlecentrum, uitgerust met de meest recente softwaresystemen, klaar voor de energietransitie.

Vandaag de dag maakt het Belgische hoogspanningsnet deel uit van een Europees net, dat zich uitstrekt over heel het continent, van Portugal tot Bulgarije en van Noorwegen tot Italië. Dit zag er vroeger heel anders uit. Het Europese hoogspanningsnet is grotendeels ontwikkeld in de jaren vijftig, zestig en zeventig om energie in bulk van grote centrales tot bij de verbruikscentra te brengen. De individuele landen waren in feite ‘elektrische eilanden’ en samenwerking met de buurlanden was erg beperkt. De laatste decennia nam de internationale energie-uitwisseling exponentieel toe. Momenteel heeft België een grensoverschrijdende capaciteit van 4500MW, zowat 30 à 40% van de gemiddelde Belgische consumptie. Dit zal stijgen tot 6500 MW tegen 2020.

In België zijn er op dit moment zowat 3000MW aan zonnepanelen geïnstalleerd en 2000MW aan windenergie. Op zonnige dagen in het voorjaar met veel wind, kan zowat 40% van de geconsumeerde energie komen van wind- en zonneproductie. Zodra de zon ondergaat, moet deze energieproductie overgenomen worden door andere, traditionele productiemethodes of door import.

Deze trend naar meer hernieuwbare energie zal zich verder doorzetten. De energiesector zit volop in een transitie waarbij de uitbating van het elektriciteitsnet steeds complexer wordt. Het systeem wordt meer flexibel, zowel aan de kant van de consument als bij de producent. Terwijl de meeste parameters volatiel zijn en minder voorspelbaar, moet het net op elk ogenblik veilig blijven functioneren. Dat is de uitdaging waar de Belgische netbeheerder vandaag voor staat en waar deze vernieuwing van het controlecentrum op anticipeert.

Zuid-Holland investeert extra in economische groei en duurzaamheid

Gedeputeerde Staten (GS) willen in 2018 extra investeren en de koers die is ingeslagen met het coalitieakkoord Zuid-Holland: slimmer, schoner en sterker vervolgen.  “In meerdere opzichten gaat het economisch weer goed in Nederland en dit geeft ook de provincie Zuid-Holland  mogelijkheid om extra te investeren in de grote lange termijn opgave waar we voor staan. Investeren in een innovatieve en duurzame Zuid-Hollandse economie blijft noodzakelijk, door de extra investeringen kunnen we de uitvoering versnellen”, aldus gedeputeerde Baljeu.

GS willen met de partners in de regio’s de regionale energie strategieën omzetten in actieplannen, om de uitvoering verder te versnellen. Om de grote hoeveelheid wind- en zonne-energie die binnen enkele jaren beschikbaar komt beter te kunnen benutten, wordt ook ingezet op het verduurzaming van de productie van energiedragers zoals waterstofcellen. In 2018 wordt de inzet op energietransitie in het openbaar vervoer vervolgt:  de eerste vier waterstofbussen gaan in de Hoeksche Waard en Goeree Overflakkee rijden. In totaal zal in de lopende bestuursperiode circa €14,5 miljoen extra worden geïnvesteerd.

UNETO-VNI positief over NEV, maar arbeidsmarkt remt energietransitie

De Nationale Energieverkenning (NEV) 2017 laat een kentering in de energiehuishouding van Nederland zien. Volgens het rapport groeit de hernieuwbare energieopwekking in ons land sneller, neemt de energiebesparing toe en daalt het energieverbruik. Brancheorganisatie UNETO-VNI reageert positief op het rapport. Voorzitter Doekle Terpstra: ‘In 2023 komen we uit op een aandeel van 17,3% hernieuwbare energie. Daarmee halen we het doel van 16% uit het Energieakkoord. Het is nu zaak voor het nieuwe kabinet om de duurzame ambities uit het regeerakkoord snel om te zetten in daden. Een CO2-neutrale gebouwde omgeving is haalbaar.' De NEV is een jaarlijks rapport, opgesteld door Energieonderzoek Centrum Nederland, het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Bureau voor de Statistiek.

  UNETO-VNI-voorzitter Doekle Terpstra: ‘De NEV 2017 laat zien dat het Energieakkoord zijn vruchten begint af te werpen. De groei van zonnepanelen bij particulieren is explosief. Er zijn al meer dan 400.000 huizen met zonnepanelen in ons land terwijl er op 80.000 was gerekend.’ UNETO-VNI roept de overheid op zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over de toekomst van de salderingsregeling voor zonnepanelen. Terpstra: ‘De regeling is onmisbaar geweest voor de stormachtige groei. Zonne-energie moet je stimuleren, niet blokkeren. UNETO-VNI pleit voor een regeling die investeringszekerheid biedt voor de lange termijn.’

Volgens de NEV 2017 blijft de vergroening van de warmtevoorziening in woningen en gebouwen nog achter. Doekle Terpstra rekent erop dat de stevige ambities van het kabinet Rutte-III op dit punt snel worden omgezet in daden. Het nieuwe kabinet wil de nieuwbouw niet langer op aardgas aansluiten. Terpstra: ‘Met behulp van warmtepompen en zonnepanelen wordt verwarmen met aardgas overbodig en maken we de nieuwbouw energieneutraal.’ Volgens de bestuursvoorzitter van UNETO-VNI is het aardgasvrij maken van de bestaande bouw een zaak van lange adem. ‘Maar ook daar kunnen we nu al een grote slag slaan. Door toepassing van zonnepanelen en de hybride warmtepomp in combinatie met de cv-ketel kunnen we circa 50% op het aardgasverbruik besparen.’

De energietransitie leidt volgens de NEV 2017 tot een forse groei van de werkgelegenheid die oploopt tot ongeveer 64.000 arbeidsjaren in 2020. Terpstra: ‘In de installatiesector leidt de toenemende vraag nu al tot krapte op de arbeidsmarkt. Daarom moeten we alle zeilen bijzetten om te voorkomen dat een tekort aan technische vakmensen een versnelling van de energietransitie blokkeert. De komende jaren verwachten we extra werk voor zo’n 20.000 extra technici.’

Technische installatiebedrijven intensiveren hun inspanningen om Nederland energiezuiniger te maken. Dit voorjaar heeft UNETO-VNI een convenant met de overheid ondertekend om tot 2020  50.000 huishoudens en 10.000 klein-zakelijke klanten te helpen bij het besparen van meer energie en het zelf opwekken van duurzame energie. Het beoogde resultaat zou gelijk staan aan het energieverbruik van ongeveer 150.000 huishoudens. UNETO-VNI introduceert binnenkort samen met Bouwend Nederland de ‘Duurzame Aanbieder’. Die ontzorgt de klant van advies tot en met de uitvoering van werkzaamheden.

VEH: consument tast weer in het duister over toekomst salderen na 2020

Nadat demissionair minister Kamp de kopers van zonnepanelen had beloofd dat de salderingsregeling tot 2023 in stand zou blijven, staat in het regeerakkoord dat deze al in 2020 wordt omgevormd tot een terugleversubsidieregeling. Consumenten weten niet meer waar zij aan toe zijn. Een nadere toelichting over hoe die subsidieregeling er uit gaat zien en voor wie hij gaat gelden ontbreekt. Vereniging Eigen Huis heeft de nieuwe regeringspartijen om opheldering gevraagd. Het is van cruciaal belang dat burgers die met zonnepanelen willen verduurzamen steun krijgen van een betrouwbare en consistente overheid. Het laatste waar zij op zitten te wachten is nieuwe onzekerheid.

Er ontstaan nu in de markt allerlei interpretaties, waarvan Vereniging Eigen Huis niet weet of de consument er goed aan doet die te geloven. Zo wordt door sommigen het beeld geschetst dat consumenten die al zonnepanelen hebben ook na 2020 mogen salderen. De politiek moet zo snel mogelijk duidelijkheid geven en zo voorkomen dat speculaties een grote vlucht nemen. De consument betaalt straks de rekening als alle veronderstellingen niet kloppen.

Vereniging Eigen Huis wil dat consumenten op basis van juiste informatie een investeringsbeslissing kunnen nemen. Snelle opheldering over hoe de terugleversubsidie er uit gaat zien, of deze regeling ook gaat gelden voor diegenen die al zonnepanelen hebben en hoe een overgangsregeling er uit ziet is hard nodig. De verenging heeft hier in een brief aan de fracties van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie om gevraagd.

Na een lange periode van onzekerheid garandeerde demissionair minister Kamp op 12 juli dit jaar in een brief aan de Tweede Kamer nog dat de huidige salderingsregeling tot 2023 zou doorlopen. Dat zou niet alleen goed zijn voor de investeringszekerheid van burgers, maar ook extra tijd geven om over te stappen op de slimme meter, die door de minister noodzakelijk werd geacht voor een alternatief daarna.

Voestalpine Railpro krijgt zonnepanelen

Met de mogelijke realisatie van 3200 zonnepanelen op de daken van voestalpine Railpro heeft de Hilversumse Energie Transitie (HET) naar eigen zeggen een voorbeeldproject binnen. De lokale energiecoöperatie hoopt samen met EFP Solutions volgend jaar het aan de Nieuwe Crailoseweg gevestigde bedrijf verder te verduurzamen.

Op zes Railprogebouwen, de NS is eigenaar, zouden zonnepanelen kunnen komen. Als de maximale capaciteit kan worden benut dan is de verwachting dat de elektriciteitsopbrengst 760.000 kWh zonnestroom per jaar kan opleveren. Dat is 65 procent van de huidige elektriciteitsafname van Railpro.

Samenwerken aan innovatie opslag warmte in de ondergrond

Zuid-Holland gaat participeren in een samenwerkingsverband om effecten van opslag van water met een hoge temperatuur in de ondergrond te onderzoeken. Zo kan de CO2-uitstoot circa 50% minder worden.

Om een klimaatbestendige provincie te realiseren is vermindering van de uitstoot van CO2 nodig. De glastuinbouw kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren door opslag van water met een hoge temperatuur in de ondergrond. Op deze manier kan verbranding van fossiele brandstoffen en daarmee de CO2-uitstoot met ongeveer 50 procent worden teruggebracht.

Het samenwerkingsverband wordt aangegaan om de al 2 jaar lopende pilot bij Koppert Cress de komende 3 jaar met behulp van een innovatiesubsidie van het ministerie van Economische Zaken af te kunnen ronden. Deze samenwerking past binnen het landelijk initiatief voor een nieuwe impuls aan de Greenports (Greenports 3.0), waarbinnen energie één van de leidende thema’s vormt. Zuid-Holland geeft hier zelf actief inhoud aan als trekker van dit onderdeel bij de Herstructurering en Ontwikkeling Tuinbouw in de Greenport Westland/Oostland.

Infiltratie van water met een hogere temperatuur dan 30 graden Celsiu is door Zuid-Holland tot nu toe namelijk niet toegestaan, omdat dit mogelijk negatieve effecten op de omgeving kan hebben. Uit vooronderzoek blijkt dat deze effecten op het glastuinbouwbedrijf van Koppert Cress, waar dit onderzoek plaatsvindt, naar verwachting geen nadelige effecten op zullen leveren. Dit moet in de praktijk echter wel getoetst worden. In 2015 is reeds gestart met dit onderzoek met financiering door de provincie Zuid-Holland en het ministerie van Economische Zaken. De samenwerking is uitgebreid, zodat naast de provincie nu ook de betrokken bedrijven bijdragen aan het onderzoek. Het ministerie van EZ financiert ook een deel van het onderzoek via hun innovatie programma Topconsortia voor Kennis en innovatie (TKI).

Het onderzoek wordt nu uitgevoerd samen met het glastuinbouwbedrijf Koppert Cress, Bart van Meurs Projectontwikkeling, Vyverberg Advies B.V., Brabant Water en KWR Watercycle Research. Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden vormt monitoring van mogelijke effecten van de opslag van warmte en het bepalen van de reductie van de CO2-emissie. KWR zal dit project coördineren en de monitoringrapportages verzorgen. De onderzoekspartijen vragen voor de uitvoering van het gehele project subsidie aan bij het ministerie van Economische Zaken. De provincie heeft hiervoor nu een subsidiebedrag van €50.000 euro toegezegd.

Begin 2020 worden de resultaten van dit onderzoek verwacht. Uit het vooronderzoek blijkt dat er tenminste 50 procent reductie van de CO2-emissie ten opzichte van de situatie zonder HTO (opslag van water met hoge temperatuur) kan worden gerealiseerd. In het onderzoek wordt ook de verspreiding van het warme water in de ondergrond gevolgd. Die wordt op tenminste 40 meter diepte geïnfiltreerd. De verwachting is dat de warmte zich niet naar het hoger gelegen waterpakket op circa 25 meter diepte zal verspreiden.Tot slot worden de chemie en de microbiologie in het grondwater gevolgd. Deze kunnen wijzigen door temperatuurstijging, maar uit het vooronderzoek is ook gebleken dat de te verwachte veranderingen in het grondwater gering zijn. De provincie ziet graag dat de samenwerking tussen de partijen, bij gebleken positieve uitkomsten van deze pilot, vanaf 2020 wordt voortgezet.

In 2023 meer duurzame energie dan verwacht

De komende jaren gebruiken huishoudens en bedrijven steeds meer duurzaam opgewekte energie. In 2023 zal het aandeel hernieuwbare energie ten opzichte van de start van het Energieakkoord in 2013 meer dan verdrievoudigd zijn tot 17,3%. Dit is ruim boven de doelstelling van 16% die de 47 partijen in het akkoord hebben afgesproken om de transitie van fossiele naar duurzame energie te maken. Dat blijkt uit de Nationale Energieverkenning 2017 (NEV) die de minister van Economische Zaken mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu vandaag aan de Tweede Kamer stuurt.

De NEV 2017 geeft inzicht in de voortgang van de doelen zoals deze zijn overeengekomen in het Energieakkoord. De NEV is opgesteld door het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) met medewerking van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Minister Kamp van Economische Zaken: “De ingezette energietransitie zorgt volgens de NEV voor resultaat. Het aandeel hernieuwbare energie groeit van 17,3% in 2023 naar bijna 24% in 2030, terwijl vorig jaar 20% werd verwacht. Het aandeel hernieuwbare elektriciteit zal in 2023 oplopen tot 44%. Deze versnelling is vooral te danken aan de succesvolle uitrol van windenergie op zee. Daarnaast is het jaarlijkse tempo van de energiebesparing (1,7%) deze eeuw nog niet zo hoog geweest. Genomen maatregelen in de afgelopen kabinetsperiode zorgen dat het energieverbruik en de CO2-uitstoot afnemen, terwijl gelijktijdig de economie stevig kan blijven groeien. Met de ingezette maatregelen is het fundament gelegd om de klimaatdoelen van Parijs te halen.”

Aandeel hernieuwbare energie gaat verder stijgen door extra inspanningen

Aanvullende maatregelen die het kabinet eerder dit jaar heeft aangekondigd, staan nog niet in de NEV 2017. Door deze extra acties komt ook de doelstelling van 14% hernieuwbare energie in 2020 in zicht. Volgens de NEV 2017 is de verwachte vertraging bij het realiseren van de windenergie op land-projecten de voornaamste reden dat die doelstelling nog niet wordt gehaald. Dit bleek al uit de eerder verschenen Monitor Wind op Land 2016.

Voor minister Kamp van Economische Zaken was dat aanleiding om met de provincies en gemeenten aanvullende acties af te spreken, om het realiseren van concrete projecten verder te ondersteunen. Ook provincies en gemeenten zelf hebben aangegeven dat zij de doelstelling van 6000 Megawatt (MW) vanuit windenergie op land in 2020 moeten en kunnen realiseren. Daarnaast is in de NEV 2017 nog geen rekening gehouden met de effecten van de Green Deal Ultradiepe Geothermie die in juni dit jaar is ondertekend. Hiermee kan bijvoorbeeld de industrie duurzamer verwarmd worden.

In de NEV 2017 wordt het aandeel hernieuwbare energie met twee rekenmethodes bepaald: op basis van werkelijke productie en op basis van Europese rekenregels. De Europese rekenregels sluiten niet goed aan op de praktijk in Nederland, waardoor het aandeel hernieuwbare energie hiermee lager uitvalt (2020; 12,4% / 2023: 16,7%). Met de Europese Commissie zal over aanpassing van deze regels overlegd worden.

De verwachte broeikasgasuitstoot in 2020 komt in de NEV 2017 overeen met de prognose uit de NEV 2016. Door het volledig realiseren van de doelstellingen uit het Energieakkoord wordt de vereiste 25% broeikasgasreductie ten opzichte van 1990 gerealiseerd, zoals in het Urgenda-vonnis werd gesteld.

Energieloket Gelderland voor Verenigingen van Eigenaren van start

In Gelderland is het Vereniging van Eigenaren Energieloket van start gegaan. Dit loket steunt de Vereniging van Eigenaren (VvE) in Gelderland bij het besparen en duurzaam opwekken van energie. ‘Het is voor VvE’s vaak zoeken naar advies op maat. Dit loket helpt daarbij en adviseert over de financiering. Dat is een goede stap op weg en draagt bij aan het verduurzamen van de woningen in Gelderland’, aldus gedeputeerde Jan Jacob van Dijk.

In Gelderland zijn ongeveer 9.000 Gelderse VvE’s. Het VvE Energieloket Gelderland heeft informatie over beschikbare subsidies en leningen en over mogelijkheden om duurzamer te worden. Daarnaast helpen zij VvE’s bij het aanvragen van een scan. Deze scan brengt de mogelijkheden in kaart om te verduurzamen. Uitgangspunt voor de scan en het advies is de zogenaamde Nul op de Meter (NoM) aanpak. Dat betekent dat een huis evenveel (of meer) energie opwekt als dat het nodig heeft voor het huis en het huishouden. Bijvoorbeeld door het verbeteren van de woning, door de gevel aan te pakken in combinatie met slimme installaties en eigen energieopwekking via zonnepanelen.

Vanaf oktober 2017 trekt het VvE Energieloket Gelderland de regio in met roadshows. Elk kwartaal staat een andere regio in Gelderland centraal. Tijdens deze informatieavonden ontvangen VvE’s informatie over mogelijkheden om te verduurzamen en over het idee van Nul op de Meter. Op maandag 30 oktober 2017 vindt een informatieavond plaats in de gemeente Lingewaard en op maandag 27 november in de gemeente Arnhem. De exacte locatie en tijd maken we bekend via de website.

Bestemmingsplan Plan voor de Zon in Leeuwarden

Sinds dit voorjaar is er meer mogelijk voor bedrijven, ontwikkelaars en (groepen) particulieren met een plan voor zonnepanelen in gemeente Leeuwarden.

Met het bestemmingsplan Plan voor de Zon maakt de gemeente het plaatsen van zonnepanelen in veel gevallen eenvoudiger dan voorheen. Het plaatsen van zonnepanelen en collectoren op daken van woningen en bedrijven is vaak al vergunningsvrij.

Plan voor de Zon maakt het onder voorwaarden mogelijk om ook zonnepanelen en - collectoren te plaatsen op daken van een monument of pand in beschermd stads-, dorpsgezicht, op grondopstellingen en op constructies.

Autarco introduceert als eerste een verzekerde kWh garantie op de prestatie van zonne-energie systemen

Het Eindhovense bedrijf Autarco introduceert als eerste een kWh (kilowattuur) garantie, gedekt door een gerenommeerde verzekeraar, Lloyd's of London. Autarco kan zo'n verzekerde kWh garantie aanbieden doordat zij een totaaloplossing bieden bestaande uit alle materialen maar ook ontwerpsoftware en monitoring en daardoor alle onzekerheden dekt. De bekende internationale specialist in verzekeringen Lloyd’s of London, heeft een ‘maatwerk’ verzekering ontwikkeld speciaal voor Autarco.

De totaaloplossing van Autarco zorgt ervoor dat alle onderdelen, zoals zonnepanelen, omvormers, kabels en connectoren, naadloos op elkaar aansluiten. Daarnaast heeft Autarco innovatieve software ontwikkeld die omgevingsfactoren zoals ligging, en schaduw meeneemt in de berekening van het rendement. Installateurs gebruiken de software welke voor hen op basis van al deze factoren berekend hoeveel energie opgewekt gaat worden.

Na installatie wordt het systeem door de installateur geregistreerd waarna de prestaties door Autarco op afstand in de gaten gehouden worden en geanalyseerd. Als er een afwijking van het verwachte prestatierendement wordt geconstateerd, dan krijgt de "value adding" installateur, een bericht dat hij het systeem moet controleren en onderhouden. Daarvoor wordt vaak een onderhoudscontract afgesloten. Mocht er onverhoopt toch onderprestatie zijn ten opzichte van de kWh garantie dan keert een speciaal daartoe opgerichte stichting de eindgebruiker uit per gemiste kWh.

TenneT 'ritst' kabels de grond in

TenneT anticipeert voortdurend op technologische ontwikkelingen om de impact van hoogspanning op de omgeving te verminderen. Ook bij de bouw van de nieuwe hoogspanningsverbinding Randstad 380kV innoveert TenneT samen met aannemers. Bij de aanleg van de Randstad 380 kV Noordring introduceert het Europese bouwconcern BAM voor het eerst in Nederland haar nieuwe innovatie: de zogenaamde 'grondverdringende techniek' om een 150 kV kabel ondergronds aan te leggen. Op vrijdag 29 september beleefde deze nieuwe, unieke techniek haar primeur in de buurt van Hazerswoude Dorp.

In Nederland is het gebruikelijk om alle nieuwe 110- en 150 kV hoogspanningsverbindingen onder de grond aan te leggen. Om dat te kunnen doen wordt er geboord of er worden sleuven gegraven. Deze sleuven zijn soms wel tussen de 2 tot 6 meter breed en gaan tot 2 meter diep. Deze techniek is niet alleen kostbaar, maar heeft ook een behoorlijke impact op de omgeving. BAM Infra heeft daarop iets nieuws bedacht: de grondverdringende techniek. Deze techniek, ook wel bekend als de ‘sleufloze techniek' brengt in één moeite een compleet hoogspanningscircuit (3 kabels met daar bovenop afdekplaten met daaronder glasvezelmantelbuizen) onder de grond op een diepte van ongeveer 2,5 meter.

Bas Schultze, directeur BAM Infra Connect: “We hebben de afgelopen vier jaar hard gewerkt om met deze techniek de impact op de omgeving te verminderen. Voor het project Randstad 380 kV is de 150 kV verbinding tussen Leiderdorp en Hazerswoude voor een groot gedeelte op deze manier aangelegd. Een traject van 7 kilometer lang. Een primeur voor Nederland.”

Bij deze techniek wordt de grond niet open gegraven maar als het ware open 'geritst' door een soort ploeg. Vervolgens wordt de hoogspanningskabel er in gelegd waarna meteen de grond weer dicht 'geritst' wordt. Met deze techniek wordt de doorlooptijd van de werkzaamheden forst ingekort. Waar voorheen soms anderhalve maand nodig was om 1 kilometer kabeltracé (bestaande uit 6 kabels) aan te leggen, is dat nu gebeurd in ongeveer 1 week. Daarnaast is deze techniek beduidend minder belastend voor de perceeleigenaren omdat er niet gegraven hoeft te worden. Kortom: de overlast voor de omgeving wordt drastisch verminderd. 

Sjouke Bootsma, senior manager TenneT: "Het aanleggen van een nieuwe hoogspanningsverbinding heeft meestal een grote impact op de omgeving. Met name het ondergronds aanleggen is een enorme operatie. Wij doen er alles aan om deze impact tot het minimum te beperken. De sleuflozetechniek van BAM Infra helpt ons die doelstelling te realiseren".

TenneT en Stichting het Limburgs Landschap werken samen aan een duurzaam Limburgs landschap

Op 3 oktober tekenden Stichting het Limburgs Landschap en TenneT een contract over de natuur rondom verschillende hoogspanningsverbindingen in Limburg. In het contract wordt vastgelegd hoe het beheer en onderhoud van zo’n 31 hectare natuurgebieden onder hoogspanningsverbindingen van

TenneT komende jaren wordt geregeld. De goede samenwerking tussen beide partijen wordt met het contract nog eens extra onderstreept.

TenneT is de landelijk netbeheerder van alle hoogspanningsverbindingen van 110 kV en hoger. Het bedrijf is verantwoordelijk voor de veiligheid en leveringszekerheid van het Nederlandse elektriciteitsnetwerk. 

Stichting het Limburgs Landschap zet zich in voor behoud en beheer van natuurterreinen in Limburg die belangrijk zijn, in zowel natuurwetenschappelijk als landschappelijk opzicht. Daarnaast houdt de stichting zich bezig met het in stand houden en beheren van diverse beschermde monumenten die ze in eigendom heeft. Het streven van Het Limburgs Landschap is om waardevolle natuur- en cultuurlandschappen te behouden, inclusief de daarbij behorende monumenten.

Diverse hoogspanningsverbindingen van TenneT lopen over de terreinen van Het Limburgs Landschap. De bomen in deze gebieden groeien richting de stroom vervoerende geleiders en dat kan gevaarlijke situaties opleveren. Om de hoogwaardige natuur en waardevolle bossen te combineren met de hoogspanningsverbindingen, voert TenneT  een jaarlijkse schouw uit om aan te merken welke bomen onderhoud vergen. Het daadwerkelijke onderhoud wordt vervolgens door Stichting Limburgs Landschap gedaan.

Projectmanager binnen TenneT is Erik Salari, hij is enthousiast over de samenwerking. “Dankzij goede afspraken met Stichting het Limburgs Landschap voert zij dit onderhoud al jaren naar tevredenheid uit, met het oog op de natuur en de natuurwaarde van de begroeiing. Het Limburgs Landschap bepaalt zelf of bomen gesnoeid of gekapt worden, zolang maar aan de veiligheidsnorm wordt voldaan.” In de overeenkomst is geregeld hoe in de loop der jaren het onderhoud zo efficiënt mogelijk en met zo min mogelijk impact voor de natuur kan worden gedaan. De jaarlijkse schouw blijft de verantwoordelijkheid van TenneT.

Daarnaast gaan TenneT en Stichting het Limburgs Landschap samen kijken naar de terreinen onder de hoogspanningsverbinding. De uitdaging is om deze percelen om te vormen naar gebieden met duurzaam laagblijvende beplanting. Met bijvoorbeeld heide of vegetatie die door begrazing laag blijft, komt de veiligheid van de hoogspanningsverbinding niet meer in het geding. “Het omvormen moet wel passen in de omgeving, dus hoe dit precies vorm krijgt is afhankelijk van de locatie. Grondeigenaren hebben de natuurkennis en kennis van lokale biodiversiteit in pacht, zij moeten het initiatief nemen tot eventuele omvormingen”, aldus Salari.