De traditionele energiereuzen Nuon, Essent, Eneco en DELTA verliezen de laatste jaren steeds meer klanten aan de ‘subtoppers’ en ‘nieuwkomers’ op de energiemarkt. De subtoppers zijn na het vrijgeven van de energiemarkt flink gegroeid ten koste van de vier maatschappijen van het eerste uur. Sinds 2010 dient zich een derde generatie leveranciers aan: de nieuwkomers. Zij profiteren van een volwassener overstapmarkt en groeien vooral ten koste van de subtop leveranciers. Dit heeft Pricewise.nl becijferd op basis van honderdduizenden overstappers.
Onder de subtoppers worden energiemaatschappijen gerekend die kort na de liberalisering van de energiemarkt in 2004 zijn opgericht en voet aan de grond wisten te krijgen. Dat zijn onder andere Oxxio, NLE, energiedirect.nl en Greenchoice. Een aantal van de destijds nieuwe leveranciers is zelfs zo fors gegroeid dat zij nu tot de subtop in de energiemarkt behoren. Zo staat energiedirect.nl naar eigen zeggen op de vierde plaats van grootste energieleveranciers. Ook Nederlandse Energie Maatschappij is enorm gegroeid en telt inmiddels ruim 800.000 aansluitingen.
Sinds een jaar of vijf valt er een derde, jongste generatie van leveranciers te onderscheiden. De energiemarkt is ruim tien jaar na liberalisering inmiddels een stuk volwassener en daardoor toegankelijker. Dit leidde tot een groot aantal nieuwe spelers zoals Vandebron, EnergieFlex, Pure Energie en Qurrent. Budget Energie, die zich vanaf 2010 begon te roeren, is met afstand de grootste nieuwkomer.
De suptoppers blijken voor de traditionele maatschappijen de grootste concurrent: sinds 2009 verwelkomen die leveranciers ieder jaar met afstand meer overstappers via Pricewise dan de traditionele top 4. Van alle overstappers in 2010 koos slechts één op de vier consumenten voor een traditionele leverancier. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat subtoppers als Oxxio en energiedirect.nl inmiddels in handen zijn van respectievelijk Eneco en Essent (RWE).
Sinds 2013 drukken ook de jongste leveranciers duidelijk hun stempel op de energiemarkt en wordt het aandeel overstappers naar de subtoppers geringer. In dat jaar koos 21 procent van de overstappers voor een van de nieuwelingen, terwijl slechts 31 procent een contract afsloot bij de ‘grote 4’. 48 procent van de consumenten koos voor een subtopper. Dat aandeel is fors, maar beduidend minder groot dan de jaren ervoor.
In januari van dit jaar werd bekend dat het aantal overstappers in 2015 wederom gestegen is: 2,3 miljoen gas- en stroomaansluitingen veranderden van leverancier. Een groei van 15 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Ten opzichte van 2010 is dat bijna een verdubbeling. Die sterk stijgende lijn in het aantal overstappers de laatste jaren is opvallend, omdat overstappen al sinds 2004 mogelijk is.
Hoewel de subtop nog steeds terreinwinst boekt, neemt die groei de laatste jaren gestaag af. Dat komt met name door de nieuwkomers, die ook willen meedelen in de “energietaart”. Daarnaast zijn de traditionele maatschappijen ook wakker geworden en doen zij actief mee met werving van nieuwe klanten, behoud van bestaande en zogenaamde “winbacks” op ex-klanten. Sinds 2013 kiest gemiddeld 18% van de overstappers voor een van de nieuwkomers op de markt.
In 2016 kiest een op de vijf overstappers voor een derde generatie energieleverancier. De helft van alle overstappers kiest nog voor een subtopper. 30 procent sluit een contract af bij de traditionele top 4. Dat is volgens de Kok niet gek: “Consumenten die afkomstig zijn van een van de subtopleveranciers, zijn vaak al een keer eerder over gestapt. Zij hebben een positieve ervaring met overstappen en kiezen sneller voor een nieuwe leverancier. Veel klanten die bij een van de ‘grote 4’ zijn blijven hangen, weten niet hoe gemakkelijk en lonend het tegenwoordig is om over te stappen.”
