TNO: Energie wordt goedkoper

Doelgerichte innovatie en goede coördinatie kunnen de kosten van de energietransitie flink verminderen. Bovendien leidt door die kostendaling de energietransitie tot aanzienlijke baten voor de economie en voor de maatschappij. Dit staat in een paper die TNO een dezer dagen publiceerde.

TNO berekende de invloed van lagere kosten voor zonnepanelen en windparken op de totale investeringen die nodig zijn voor de energietransitie. In een integraal rekenmodel van de Nederlandse energiehuishouding  werden voor 2050 twee situaties vergeleken. In de eerste situatie is uitgegaan van een gemiddelde prijsdaling van de investeringskosten voor windparken en zonnepanelen. Bij de andere was het uitgangspunt een sterkere prijsdaling door onder andere innovatie. Het resultaat is dat de totale investeringskosten voor de energietransitie meer dan 10 procent lager uit vallen wanneer door innovatie alleen al de investeringskosten van zonne- en windenergie lager worden.

In de integrale kennis- en innovatieagenda (IKIA) van het Klimaatakkoord staan dertien innovatieprogramma’s. Belangrijk is dat er tussen deze programma’s meer synergie komt om onrendabele investeringen te voorkomen. Samenwerking is ook internationaal van belang. Nederland kan door gezamenlijk op te trekken met de landen in de Noordzeeregio 100 miljard euro besparen bij de aanleg van offshore windparken, uitbreiding van elektriciteitsnetten, gebruik van gasnetten voor waterstof en CO2-opslag.

Nieuwe technologieën en toepassingen zijn de afgelopen jaren veel sneller rendabel geworden dan menigeen had voorzien. Offshore windenergie werd een paar jaar geleden nog als een kostenpost van een kleine tien miljard euro gezien, gedreven door subsidies. Windenergie is nu rendabel. De kosten van opwekking zonne-energie zijn spectaculair gedaald en de opbrengsten navenant gestegen. Op basis van eigen onderzoek en inzichten in de markt heeft TNO geen reden aan te nemen dat het eind van die trend in zicht is.

In het maatschappelijke en politieke debat over het klimaatbeleid ligt het accent vrijwel helemaal op de kosten van de energietransitie voor burgers en bedrijven. Die kunnen dankzij innovaties aanzienlijk omlaag. Er is nauwelijks aandacht voor de te verwachten baten. Door in de breedte te blijven investeren in innovatie ontstaan nieuwe bedrijvigheid, export, banen en verbetert de luchtkwaliteit.