‘Gas speelt belangrijke economische en milieurol binnen energietransitie’
Het Nederlandse Energieakkoord, dat loopt tot 2023, wordt momenteel geïmplementeerd. Verder kijkend werkt de Nederlandse overheid aan het Energierapport, een strategie voor 2030 en verder. Kortom, volop activiteit om te komen tot een toekomstbestendig energiebeleid.
Dat vraagt om een consistent en samenhangend beleidskader, een businesscase voor investeringen, een agenda voor innovatie en maatschappelijk draagvlak. Zover zijn we nog niet. Zo verbranden Nederlandse energiecentrales aan de vooravond van een duurzame energietransitie meer kolen dan ooit, terwijl moderne en ‘schone’ gascentrales stilstaan. Tegelijkertijd werpen de de aardbevingen in Groningen een schaduw over de grote betekenis van gas voor de Nederlandse energievoorziening.
De nadruk moet veel meer komen te liggen op de vermindering van de CO2-uitstoot op lange termijn. Daarnaast zou het goed zijn als de kosten en economische voordelen van een duurzame energietransitie transparant in kaart worden gebracht. De indicaties zijn dat deze kosten de komende decennia oplopen tot jaarlijks 1-2 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Dat is aanzienlijk. Tegelijkertijd zullen de Nederlandse energiegerelateerde belastingsinkomsten – nu goed voor zo’n 17 procent van de belastinginkomsten – afnemen, vooral richting 2030 en verder.
We hebben dus te maken met oplopende kosten en dalende inkomsten. Dan is het van belang om te focussen op de economische voordelen die de energietransitie kan opleveren, ook voor het behoud van maatschappelijk draagvlak. Neem ‘offshore wind’, windparken op zee. Als het gaat om duurzame energiebronnen heeft dit voor Nederland het grootste potentieel. Ik zie een nieuwe ‘energieprovincie’ op de Noordzee voor me, als de industrie in staat is om de kosten voor deze energiebron de komende tien jaar kan reduceren. Dan is het van groot belang of Nederland zelf in staat zal zijn een eigen “offshore wind” industrie te bouwen.
De rol van aardgas
Gas kan op verschillende vlakken een belangrijke bijdrage leveren als onderdeel van de energietransitie. De ‘basiscontributie’ is de economische bijdrage; de binnenlandse gasproductie levert natuurlijk inkomsten op. Het stimuleren van de productie, ook offshore, is dus van belang. De directe gasbaten dekken nu rond de 6 procent van de overheidsbegroting. Hoewel dit in de loop van de tijd minder wordt, praat je nog altijd over aanzienlijke inkomsten die - zoals de overheid heeft aangegeven - onder meer kunnen worden aangewend voor investeringen in hernieuwbare energiebronnen.
Daarnaast kan gas als energiebron een belangrijke rol spelen bij het behalen van de ambitieuze CO2-reductiedoelstellingen, in alle relevante sectoren. In de elektriciteitssector kunnen we bijvoorbeeld direct een flink verschil maken op basis van technologieën die nu beschikbaar en betaalbaar zijn. Met het vervangen van kolen door gas ten behoeve van stroomopwekking kan in Nederland een snelle CO2-emissiereductie worden gerealiseerd. Vanuit klimaatoogpunt is het echt niet uit te leggen dat moderne gascentrales stilstaan, terwijl oude kolencentrales bij ons en onze buren volop draaien.
Binnen de industrie is warmtekrachtkoppeling op basis van gas een efficiënte manier om CO2-emissies terug te dringen, terwijl we voor woningen kunnen denken aan een zogenaam hybridisatie-model: een combinatie van isoleren, zonne-energie, warmtepompen en gas voor piekmomenten. Een zeer efficiënte oplossing die ons duurzaam voorbij 2030 zal brengen. Het is dan wel belangrijk dat er een gelijk speelveld voor verschillende oplossingen wordt gecreeërd en dat we onszelf niet beperken tot alleen elektrische oplossingen.
En ook binnen de transportsector kan de CO2-uitstoot met gas worden gereduceerd. Met LNG, bijvoorbeeld. Geen brandstof uit olie (diesel), maar uit gas. Shell opende laatst haar eerste LNG-station voor trucks in Nederland. En we hebben de break bulk terminal bij Gate in Rotterdam, een speciale LNG-terminal voor transport. Niet alleen voor trucks, maar ook voor de binnenvaart en zeeschepen. We investeren in een bunkerschip dat in staat zal zijn om zeeschepen te bevoorraden van LNG.
Naast de financiële bijdrage uit de gaswinning en de contributie aan CO2-reductie is gas belangrijk voor de flexibiliteit en stabiliteit van het energiesysteem. Hernieuwbare energie is nu eenmaal niet altijd beschikbaar. Flexibel gas dat wel opgeslagen en eenvoudig getransporteerd kan worden biedt hier uitkomst. Dan praat je over een ideale combinatie.
En tot slot kunnen we met gas interessante opties creeën voor de lange termijn, voor na 2030. Denk aan bio-gas en het opvangen en opslaan van CO2. Of aan het gebruik van de gasinfrastructuur voor waterstof.
Concluderend moeten we in mijn ogen voortbouwen op dat waar we goed in zijn: gas. Het is belangrijk dat we daar maatschappelijk draagvlak voor blijven behouden en dat we hierin blijven investeren en innoveren. Tegelijkertijd moet je een nieuwe sterkte ontwikkelen, waarbij offshore wind het grootste potentieel heeft voor Nederland. Het lijkt me interessant als Nederland een proeftuin, een soort laboratorium kan worden voor die samenwerking tussen gas en hernieuwbare energie. Kijken of we daar de maximale economische spin off uit kunnen creëren.
Shell zal in ieder geval een belangrijke rol spelen in de evolutie van het Nederlandse energiesysteem, net zoals het bedrijf de afgelopen vijftig jaar heeft gedaan.
Geen opmerkingen: