'Schaalvergroting noodzakelijk in zonnecelindustrie'

Ondanks de sterke groei van de markt voor zonnecellen, hebben grote investeringen in de productie van zonnecellen overcapaciteit gecreëerd. Veel productiefaciliteiten zijn bijgebouwd in Azië, waar de kosten een stuk lager liggen. Door deze overcapaciteit zijn de marges sterk afgenomen. In deze competitieve omgeving moeten Europese zonnecelproducenten flink investeren om voldoende schaalvoordelen te genereren en de concurrentie bij te blijven. Nederlandse spelers zijn nog onvoldoende voorbereid op deze felle concurrentiestrijd, waarschuwt strategisch adviesbureau Roland Berger.
Hoewel Europa de belangrijkste markt voor zonnecellen blijft, zijn het de Verenigde Staten en Azië die gaan zorgen voor de jaarlijkse groei van 35%. In de Verenigde Staten jagen grote energiebedrijven de groei aan met omvangrijke orders, met name in Californië. Ook in China en India stuwt de overheid de markt. Door hervormingen in Europa van subsidiestelsels voor duurzame energie zwakt de groei hier juist af.
Naast technologische vooruitgang verlaagt met name de toenemende productiecapaciteit wereldwijd de prijs van zonnecellen met 10 tot 15% per jaar. Het aandeel van in Azië geproduceerde zonnecelmodules neemt toe tot tweederde van de markt in 2012. De top 10 spelers in de industrie breiden hun productiecapaciteit tot een omvang van gemiddeld 1,5 GigaWatt en Roland Berger verwacht dat deze marktleiders in 2012 60% van de markt zullen beheersen, in plaats van de huidige 47%. Ook zullen zij 90% van hun productie in Azië laten plaatsvinden, waar de productiekosten tot de helft lager liggen. "Dit komt voornamelijk door de indirecte subsidies en lage lonen. Deze factoren zorgen er voor dat ook de toeleveranciers zich meer op Azië richten," aldus Arnoud van der Slot, partner bij Roland Berger Nederland.
"Om mee te komen met de topspelers in de zonnecelindustrie is schaalgrootte cruciaal. Een productieomvang van minstens 1 GW is noodzakelijk om duurzaam de kosten te kunnen verlagen en tegelijkertijd verschillende verkoopkanalen te kunnen bedienen," aldus Van der Slot. "Niet iedere producent is hiertoe in staat, er zal dan ook een shakeout plaatsvinden in de industrie." Om te bepalen welke bedrijven stand zullen houden, zijn Europese bedrijven beoordeeld op hun financiële en strategische prestaties. Van de Europese spelers hebben slechts twee Duitse bedrijven volgens het strategisch adviesbureau een gezonde financiële positie en sterke strategische positionering. Vier Europese spelers behoren tot de "volgers" groep en hebben voldoende mogelijkheden om aan te sluiten bij de kopgroep. De overige 13 spelers weten zich niet te onderscheiden en bekleden een zwakke positionering, zo blijkt uit onderzoek van Roland Berger.